Netanyahu-dan Qəzzaya Şiddətli Hücum Əmri
İsrailin Baş Naziri Binyamin Netanyahu, keçirdiyi təhlükəsizlik toplantısının ardından atəşkəsin davam etdiyi Qəzza Şəridinə dərhal güclü hücumlar təşkil edilməsi barədə göstəriş verib. Netanyahu-nun Qəzzaya “Dərhal və güclü hava hücumları” əmri verdiyi bildirilir. Bundan sonra İsrail Qəzzada intensiv bombardmana başlayıb və Şifa Xəstəxanasının ətrafını hədəf alıb.
Şəhidlər və Yaralılar Var
İsrail ordusu atəşkəsi pozaraq Qəzza və Deyr əl-Bəlah şəhərlərinə təşkil etdiyi hücumlar nəticəsində iki fələstinli həyatını itirib, dörd nəfər yaralanıb. Orduya aid pilotsuz uçuş aparatı (PUA) Qəzza şəhərinin qərbində Şifa Xəstəxanasının ətrafını və arxa bağçasını raketlərlə vurub. Qırıcılar Qəzza şəhərinin qərbindəki Şati Qaçqın Düşərgəsinə hava hücumu həyata keçirib. Şəhərin cənubundakı Sabra Məhəlləsində bir evin bombalanması nəticəsində də ölənlər və yaralananlar olub.
Hədəf alınan üçmərtəbəli evin “əl-Bəna” ailəsinə məxsus olduğu öyrənilib. Qəzzadakı Mülki Müdafiə İdarəsi, hədəf alınan evdə iki fələstinlinin həyatını itirdiyini, aralarında bir körpə və uşağın da olduğu dörd nəfərin yaralandığını açıqlayıb. Ordu artilleriya atəşləri ilə Qəzza Şəridinin mərkəzi hissəsindəki Deyr əl-Bəlah şəhərinin şərq hissələrini bombalayıb.
Şəriddə ordunun bombaladığı bölgələr, atəşkəs razılaşması çərçivəsində İsrail ordusunun geri çəkildiyi Sarı Xəttin irəlisində yerləşir.
Atəşkəs Pozuntusu İddiaları və Sarı Xətt Mübahisəsi
Baş Nazirin Ofisindən verilən açıqlamada, Baş Nazir Binyamin Netanyahu-nun, aparılan təhlükəsizlik məsləhətləşmələri nəticəsində Həmasın atəşkəsi pozduğu iddiası ilə orduya Qəzza Şəridinə şiddətli hücumlar təşkil etməsi barədə göstəriş verdiyi bildirilmişdi. Yerli mətbuat, ordunun Qəzza Şəridinin cənubunda Rəfah şəhərinə hava hücumu təşkil etdiyini qeyd etmişdi.
Binyamin Netanyahu-nun Qəzzaya şiddətli hücumlar təşkil etməsi əmrindən sonra ordunun, atəşkəsə baxmayaraq Qəzza Şəridi daxilində işğal etdiyi “Sarı Xətt” adlı bölgəni genişləndirmə qərarını ABŞ ilə müzakirə etdiyi iddia edildi. KAN telekanalının məlumatına görə, İsrail, Qəzza Şəridində atəşkəs çərçivəsində geri çəkildiyi və işğalını davam etdirdiyi “Sarı Xətt” adlı bölgəni genişləndirmək qərarı alıb. Məsələni izləyən bir rəsmi, Netanyahu-nun bu addımı koordinasiya etmək üçün ABŞ rəsmiləri ilə danışıqlar apardığını bildirib.
Beynəlxalq Diplomatik Cəhdlər və ABŞ-ın Mövqeyi
Netanyahu-nun, Asiya səyahətində olan ABŞ prezidenti Donald Trampa vəziyyəti müzakirə etmək üçün əlaqə qurmağa çalışdığı, lakin buna baxmayaraq İsrail ordusunun Qəzzanın cənubundakı işğalını davam etdirdiyi Sarı Xətt bölgəsi daxilində Rəfahda əsgərlərinə hücum edildiyi iddiası üzərinə Baş Nazirin Qəzzaya hücumlara yenidən başlanması əmrini verdiyi qeyd olunub. Müdafiə naziri Yisrael Katz, Baş Qərargah rəisi Eyal Zamir, əsirlərin gətirilməsindən məsul komandir Nitzan Alon və Şin-Bet (Şabak) daxili kəşfiyyat təşkilatının direktoru David Zini-nin Netanyahu ilə məsləhətləşmə görüşündə iştirak etdiyi qeyd edilib.
Digər tərəfdən, son günlərdə Qətər və ABŞ-ın bəzi Qərb ölkələrindəki rəsmilərlə Qəzza Şəridindəki İsrailli ölü əsirlərin cəsədlərinin geri qaytarılması və atəşkəsdəki digər problemlərin aradan qaldırılması üçün danışıqlar apardığı bildirilib. Müzakirələrdə, vasitəçilər ABŞ, İsrail, Qətər, Türkiyə və Misirdən mütəxəssis qruplarının Qəzzaya daxil olaraq buradakı İsrailli ölü əsirlərin cəsədlərinin müəyyən edilməsi üçün işlərdə iştirak etməsini təklif edib. Lakin, İsrail bu təklifi rədd edərək yalnız Misirdən olan qrupların daxil olmasına icazə verib. Misirli qruplar isə əsirlərin cəsədlərinin tapılmasının çətin olduğunu və bunun üçün daha çox mütəxəssis dəstəyinin lazım olduğunu vurğulayıb.
ABŞ mərkəzli Axios xəbər saytına danışan amerikalı rəsmi, Donald Tramp administrasiyasının yüksək səviyyəli rəsmilərinin Netanyahu-nun komandasına, Həmasın Qəzzadakı İsrailli ölü əsirləri təhvil verməsindəki gecikmənin “konkret bir pozuntu təşkil etmədiyini” bildirərək, İsraildən “atəşkəsi dayandırmağa gətirib çıxaracaq radikal addımlardan çəkinməsini tələb etdiklərini” qeyd edib. Baş Nazirin Ofisindən verilən açıqlamada, Baş Nazir Binyamin Netanyahu-nun, aparılan təhlükəsizlik məsləhətləşmələri nəticəsində Həmasın atəşkəsi pozduğu iddiası ilə orduya Qəzza Şəridinə şiddətli hücumlar təşkil etməsi barədə göstəriş verdiyi duyurulmuşdu.
Həmas Əsir Cəsədlərinin Təhvil Verilməsini Təxirə Salır
Həmasın hərbi qanadı İzzəddin əl-Qəssam Briqadaları, İsrailin atəşkəs pozuntuları səbəbindən daha əvvəl təhvil veriləcəyini açıqladığı İsrailli əsirin cəsədinin təhvil verilməsini təxirə salıb. Kassam Briqadaları, İsrailin hər hansı bir hücumunun, cəsədləri axtarmağa yönəlmiş işləri aksatacağı barədə xəbərdarlıq edib. Kassam Briqadaları, həmçinin Xan Yunisdə daha bir əsirin cəsədinin tapıldığını bildirib.
İsrailin Atəşkəsi Dəfələrlə Pozması
Qəzzadakı hökumət, İsrail ordusunun Qəzzada əldə olunan atəşkəs və əsir mübadiləsi razılaşmasını ən azı 125 dəfə pozduğu hücumlarda onlarla fələstinlinin həyatını itirdiyini, yüzlərləsinin isə yaralandığını bildirib. Qəzzadakı hökumətin media ofisindən verilən yazılı açıqlamada, İsrailin atəşkəs razılaşmasını pozan hücumlarla Qəzza Şəridini hədəf almağa davam etdiyi qeyd edilib.
Açıqlamada, “İşğalçı İsrail, atəşkəs razılaşmasını sistematik şəkildə pozmağa davam edir. Belə ki, atəşkəsin qüvvəyə mindiyi gündən bəri İsrailin 125-dən artıq pozuntusu nəticəsində 94 dinc sakin şəhid oldu, 344 nəfər yaralandı” deyilir. Bu müddət ərzində 52 dəfə atəş açaraq dinc sakinləri birbaşa hədəf alındığı vurğulanıb. Ordu, həmçinin “Sarı Xətt” olaraq bilinən marşrutu keçərək doqquz dəfə müxtəlif bölgələrdə qurudan hücumlar həyata keçirib. Qəzzada atəşkəs prosesində 55 hava zərbəsi də edilib və dinc yaşayış sahələrini dağıtmaq üçün 11 hücum təşkil edilib. Ordu bu müddət ərzində 21 fələstinlini saxladığı da qeyd edilib.
2023-cü ilin oktyabrında İsrail ilə Həmas arasında əldə olunan atəşkəs və əsir mübadiləsi razılaşması qüvvəyə minmişdi. Ordunun razılaşmada göstərildiyi kimi “Sarı Xətt”ə çəkilməsindən sonra Qəzza Şəridində atəşkəsin eyni gün 12:00-dan etibarən qüvvəyə mindiyi açıqlanmışdı. Ordu, Qəzza Şəridində əldə olunan atəşkəsə baxmayaraq, bəzən müxtəlif iddialarla fələstinlilərə qarşı hücumlarını davam etdirir. Sağ qalan İsrail əsirlərinin təhvil verilməsindən sonra Qəzza Şəridində 28 əsirin cəsədi qalmışdı. Həmas daha əvvəl atəşkəs və əsir mübadiləsi razılaşması çərçivəsində İsrailə 17 cəsəd təhvil vermişdi. İsrail aparılan test nəticəsində cəsədlərdən birinin Qəzzada qalan hər hansı bir əsirə aid olmadığını, birinin isə daha əvvəl alınmış bir əsirə aid cəsəd qalıqları olduğunu iddia etmişdi. Qəzza Şəridində 13 İsrail əsirinin cəsədinin tapıldığı bildirilmişdi.
İsrail isə indiyədək 195 fələstinlinin cəsədini Qızıl Aypara vasitəsilə kimlik məlumatlarını vermədən Qəzzadakı səlahiyyətlilərə təhvil vermişdi. Qəzzadakı Fələstin Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, İsrailin təhvil verdiyi cəsədlərdən yalnız 72-sinin kimliyi müəyyən edilə bilmişdi. Qəzzadakı hökumətin Media Ofisinin direktoru İsmail əs-Səvabitə, İsrailin verdiyi cəsədlərin üzərində işgəncə və yaxın məsafədən atəş açılma kimi izlərə rast gəlindiyini, bu tapıntıların İsrailin fələstinli əsirlərə qarşı “yerindəcə edamlar” tətbiq etdiyinin sübutu olduğunu söyləmişdi.
İordan Çayının Qərb Sahilində Gərginlik
WAFA agentliyinin məlumatına görə, İsrail ordusu İordan çayının Qərb Sahilinin şimalındakı Cenin şəhərinin əl-Hədəf Məhəlləsində bir evi partladıb. İsrail ordusunun evi partlatması səbəbindən güclü bir partlayış səsi eşidilib və bölgədən tüstü yüksəlib. Səhər saatlarında da Cenin şəhərində üç fələstinli gənci öldürmüşdü. İsrailin Qəzza Şəridinə hücum başladığı 2023-cü ilin oktyabrından bəri işğal altındakı İordan çayının Qərb Sahili və Şərqi Qüdsdə də fələstinlilərə qarşı həbslər, basqınlar və hücumlar artıb.
Fələstin xəbər agentliyi WAFA-ya görə, İsrail əsgərləri Qüdsün şimalındakı Ram qəsəbəsində ayırma divarı yaxınlığında bir qrup fələstinli işçini qovaraq üzərlərinə atəş açıb. Ordu əsgərlərinin atəş açması nəticəsində bir nəfər yaralanıb. Fələstin Qızıl Ayparasından verilən açıqlamada, Ram qəsəbəsində ayırma divarı yaxınlığında əsgərlərin atəş açaraq dizindən yaraladığı 28 yaşlı fələstinlinin xəstəxanaya çatdırıldığı bildirilib.
Fələstin Ümumi Həmkarlar İttifaqları Federasiyasının məlumatına görə, ilin əvvəlindən bəri İsrail ordusunun atəş açması, 1948-ci il ərazisi daxilində qovulması və ya ayırma divarından düşmə nəticəsində 15 fələstinli işçi həyatını itirib. İordan çayının Qərb Sahilində yaşayan və İsrail ərazilərində işləyən yüzlərlə işçi son aylarda icazələri olmadığı səbəbiylə İsrail polisi tərəfindən saxlanılır və pis rəftara məruz qalır. Federasiyanın məlumatına görə, İsrailin Qəzzaya hücumlarını başladığı 2023-cü ilin oktyabrından bəri 42 fələstinli işçi həyatını itirib və 32 mindən çoxu saxlanılıb.
