Əl-Şaraanın Druzilərə Dəstəyi
Suriya Prezidenti Əhməd əl-Şaraa ölkənin Druzilər icmasının vətəndaşlarının və onların hüquqlarının qorunmasının prioritet olduğunu bildirib. O, Dəməşqdə İsrailin ölümcül hücumlarından sonra cənubda məzhəb zorakılığına son qoymaq məqsədilə Suveydə şəhərində təhlükəsizliyə nəzarətin yerli liderlərə veriləcəyini elan edib.
Suriya lideri bu açıqlamaları cümə axşamı televiziya ilə yayımlanan çıxışında verib. Onun sözləri Böyük Britaniyada yerləşən müharibə monitorinq qrupu Suriya İnsan Hüquqları Müşahidə Təşkilatının məlumatına görə, əsasən Druzilərin yaşadığı Suveydə şəhərində Druz silahlı qrupları, Bədəvi qəbilələri və hökumət qüvvələri arasında günlərdir davam edən və 360-dan çox insanın ölümünə səbəb olan şiddətli toqquşmalardan sonra səsləndirilib.
Druziləri öz müttəfiqi hesab edən İsrail, çərşənbə günü Suriya prezident sarayı yaxınlığında və Dəməşqin mərkəzindəki hərbi qərargaha silsilə güclü zərbələr endirib. İsrail Suriyanı cənubdan çəkilməyəcəyi və Druz icmasına qarşı hücumları dayandırmayacağı təqdirdə gərginliyi artıracağı barədə xəbərdarlıq edib.
Şaraa çıxışında azlığı “bu millətin fundamental tərkib hissəsi” adlandıraraq deyib: “Biz Druzilər xalqımıza qarşı haqsızlıq edənləri məsuliyyətə cəlb etməyə çalışırıq, çünki onlar dövlətin himayəsi və məsuliyyəti altındadırlar.”
“Sizin hüquq və azadlıqlarınızın qorunmasının əsas prioritetlərimizdən biri olduğunu təsdiq edirik və sizi xarici tərəfə çəkmək məqsədi daşıyan hər hansı bir cəhdi rədd edirik.”
Əl-Şaraa bildirib ki, şiddətin hökm sürdüyü Suveydədə təhlükəsizlik “ali milli maraq əsasında” dini ağsaqqallara və bəzi yerli fraksiyalara təhvil veriləcək.
Əsgərlərin Suveydədən Çəkilməsi
Bu açıqlamalar Suriya hökuməti və Druzilər lideri Şeyx Yusuf Cərboun şəhərdə yeni atəşkəs elan etməsindən və ordunun Suveydədən çəkilməyə başladığını bildirməsindən sonra verilib.
Lakin Suveydədə Suriya və İsraildə kiçik, lakin nüfuzlu bir azlıq olan Druzilər arasında bu məsələdə fikir birliyi yoxdur.
Şeyx Cərbu atəşkəs razılaşmasına razı olduğunu və İsrailin Suriyaya endirdiyi zərbələrə qarşı çıxdığını, Əl-Cəzirə Ərəb kanalına verdiyi müsahibədə “Suriya dövlətinə edilən hər hansı bir hücumun Druzilər icmasına hücum olduğunu” bildirərkən, şəhərdəki digər nüfuzlu Druz lideri Şeyx Hikmət əl-Həcəri atəşkəsi rədd etdiyini deyib.
Şeyx Hikmət əl-Həcəri Suveydə “tamamilə azad edilənə qədər” mübarizəni davam etdirəcəyinə söz verib.
Naməlum Tale və Regional Gərginlik
Çıxışında əl-Şaraa milli birliyə çağıraraq bildirib ki, “yeni bir Suriyanın qurulması hamımızın dövlətimizin arxasında birləşməsini, prinsiplərinə sadiq qalmasını və millətin maraqlarını hər hansı şəxsi və ya məhdud maraqdan üstün tutmasını tələb edir”.
Druzilər icmasına xitab edərək, hökumətin “sizi xarici bir tərəfin əlinə çəkmək cəhdini” (İsrailin münaqişəyə müdaxiləsinə işarə edərək) rədd etdiyini bildirib.
“Biz müharibədən qorxanlardan deyilik. Ömrümüzü çətinliklərlə üzləşərək və xalqımızı müdafiə edərək keçirmişik, lakin Suriyalıların maraqlarını xaosa və dağıntıya qurban verməmişik,” o əlavə edib.
Əl-Şaraa, İsrailin çərşənbə günü Dəməşqdə üç nəfərin ölümünə və 34 nəfərin yaralanmasına səbəb olan genişmiqyaslı zərbələrinin, “ABŞ, Türkiyə və Ərəb vasitəçilərinin müdaxiləsi olmasaydı, vəziyyəti böyük miqyaslı eskalasiyaya doğru apara biləcəyini, regionu naməlum bir taleydən xilas etdiyini” vurğulayıb. On ildən çox davam edən münaqişədən sonra Suriyaya münasibətini yumşaldan və ölkənin yenidən qurulmasına dəstək verməyə çalışan ABŞ, münaqişəni azaltmaqda maraqlıdır. ABŞ Dövlət Departamenti sözçüsü Tammy Bruce bu vəziyyəti “yeni qonşular arasında bir anlaşılmazlıq” adlandırıb.
Sözdən Daha Kəsərli Əməllər
Əl-Cəzirəyə danışan Doha Ali Təhsil İnstitutunun mediaşünaslıq professoru Mohamad Elmasri, əl-Şaraanın çıxışında Suriya cəmiyyətində Druzilər azlığının yeri ilə bağlı ruhlandırıcı mesajların olduğunu bildirib.
Elmasri deyib: “O, Druzların əsas tərkib hissəsi olduğunu söylədi. O, Suriya hökumətinin onları qorumaq və son günlərdə onlara qarşı haqsızlıq edənləri məsuliyyətə cəlb etmək məsuliyyəti daşıdığını dedi.”
Lakin, professorun sözlərinə görə, hər şey hökumətin çıxışdan sonra necə davranacağından asılı olacaq. “Fikrimcə, Suriyadakı bu azlıq qrupları üçün onların əməlləri sözlərindən daha çox şey deyəcək.”
Elmasri çıxışda İsrailə də müharibədən qorxmadığı və “Suriya ilə müharibəyə başlayan hər kəsin… buna peşman olacağı” barədə xəbərdarlıq olduğunu qeyd edib.
“Bunlar İsrailə ünvanlanmış mesajlar idi və İsrail Suriyaya hücum edəndə ondan eşitdiklərimizdən və bəzən eşitmədiklərimizdən çox əhəmiyyətli bir fərq təşkil edirdi,” Elmasri deyib.
O əlavə edib: “Düşünürəm ki, biz potensial təhlükəli bir dönüş nöqtəsindəyik və bu, ABŞ prezidenti Donald Tramp və Birləşmiş Ştatların İsraili nə dərəcədə cilovlamağa hazır olmasından asılı olacaq.”
“Suriyada çox çətin bir vəziyyət var. Çoxmillətli bir cəmiyyətdən danışırıq. İsraildən başlayaraq, ölkəni parçalamağa və Suriyada separatçı bir sistem qurmağa çalışan xarici qüvvələr var,” Elmasri bildirib.
Zorakılıq Dövrü
Suriyadakı gərginlik Suveydə əyalətində Druzların silahlı qrupları ilə yerli sünni Bədəvi qəbilələri arasında qarşılıqlı adam oğurluqları və hücumlarla başlayıb. Yerli monitorinq qrupları və analitiklərin məlumatına görə, nizamı bərpa etmək üçün müdaxilə edən hökumət qüvvələri Druzlarla toqquşub və Suriya qoşunlarının sui-istifadə hallarına yol verdiyi barədə məlumatlar yayılıb.
Təhlükəsizlik qüvvələrinin üzvləri tərəfindən törədilən və Suriya prezidentliyi tərəfindən “qanunsuz cinayət əməlləri” olaraq tanınan hərəkətlər, İsrailə Suriyada qüvvələri tərəfindən ələ keçirilmiş demilitarizasiya olunmuş bufer zonasında hərbi bazalar inşa edərkən Suriyanı bombalamaq üçün bəhanə verib.
24 saat
