) istifadə etməmək tövsiyə olunur. #işsizlik - admin

admin

Tag: #işsizlik

  • Duzdağda özəlləşmə: Yüzlərlə işçi işsiz

    Duzdağda özəlləşmə: Yüzlərlə işçi işsiz

    Naxçıvan Muxtar Respublikasında yerləşən Duzdağ mədənlərində istehsalın dayandırılması yüzlərlə işçinin işsiz qalmasına səbəb olub. Mədən əməkdaşları, əsas istehsal müəssisələrinin fəaliyyətinin bir neçə gündür tamamilə dayandırıldığını və mədənlərə giriş-çıxışın qadağan edildiyini bildirirlər.

    İşçilərin narahatlığı: Rəsmi səbəb yoxsa məmur maraqları?

    Rəsmi açıqlamaya görə, mədənlərdə “çökmə riski” aşkarlandığı üçün fəaliyyət müvəqqəti dayandırılıb. Lakin mədən işçiləri bu iddia ilə razılaşmır. Onların sözlərinə görə, əslində mədənlərin “vəzifəli şəxslər arasında bölüşdürülməsi” prosesi gedir. Bir əməkdaş vurğulayıb ki, bir neçə aydır mədənlərin çoxu heç bir əsas olmadan bağlı idi və istehsal minimuma endirilmişdi. “İndi isə guya təftiş aparılıb və çökmə riski olduğu deyilir. Amma niyə bu risk özəlləşmə prosesi başlayandan sonra ortaya çıxdı?” deyə işçi sual edir.

    Mədənçilər bildirirlər ki, sahədə müəyyən çatlar əvvəllər də müşahidə olunsa da, bu, istehsalın dayanmasına səbəb olmayıb. Onların arasında 10-15 il təcrübəsi olanlar var ki, bu müddət ərzində heç vaxt belə real təhlükə ilə qarşılaşmayıblar. “Əgər həqiqi təhlükə olsaydı, bunu ilk biz hiss edərdik”, – deyə təcrübəli mədənçilər qeyd edirlər.

    Sosial və iqtisadi təsirlər: Maaşsız qalan işçilər və duz qıtlığı

    Mədənlərin bağlanması təkcə işçilərin deyil, yerli sakinlərin də həyatına ciddi təsir göstərib. Əməkdaşlar aylardır maaş ala bilmədiklərini və bir çoxunun məcburi şəkildə işdən ayrılmaq məcburiyyətində qaldığını söyləyirlər. “Mədənlər uğrunda gedən mübarizədə zərəri isə biz fəhlələr çəkirik”, – deyə onlar qeyd edirlər.

    Artıq Naxçıvan bazarında yerli Duzdağ duzu tapmaq çətinləşib, idxal olunan məhsulların qiyməti isə artıb. Yerli istehsalın dayandırılması səbəbindən mağazalarda əsasən kənardan gətirilən duz satılır, bu da əhalinin büdcəsinə əlavə yük yaradır.

    Özəlləşdirmə prosesi və iddialar

    Duzdağda ən böyük istehsalçı “Naxçıvan Duz İstehsalı” MMC idi. Bu müəssisə cari ilin may ayında özəlləşdirmə məqsədilə tenderə çıxarılıb. Qeyri-rəsmi məlumatlara əsasən, tenderin qalibi “Şərq-Qərb” ASC olub. İddialara görə, bu şirkətin 96 faizi Azərbaycan Respublikası Prezident Administrasiyasının sabiq rəhbəri Ramiz Mehdiyevin oğlu Teymur Mehdiyevə məxsusdur. Mədənlərin dayandırılması və özəlləşdirilmə prosesi ilə bağlı yaranan bu vəziyyət, ölkədə korrupsiya iddialarının yenidən gündəmə gəlməsinə səbəb olub.

    24 saat

  • Qeyri-rəsmi və işsizlər tibbi sığortanı özləri ödəyəcək

    Qeyri-rəsmi və işsizlər tibbi sığortanı özləri ödəyəcək

    Yeni Sosial Məhdudiyyətlər: Hökumət “Kəmərsıxma” Siyasətinə Keçir

    Neft-qaz gəlirlərindəki azalmanın fonunda Azərbaycan hökuməti əhalini “kəmərsıxma” siyasətinə öyrəşdirmək məqsədilə sosial sahələrdə yeni məhdudiyyətlər tətbiq etməyə hazırlaşır. Bu planın əsas hədəflərindən biri icbari tibbi sığorta ilə bağlı imtiyazların azaldılmasıdır.

    İcbari Tibbi Sığortada Gözlənilən Dəyişikliklər Və Zərərçəkənlər

    Mediada yayılan məlumatlara görə, “Tibbi Sığorta Haqqında” Qanuna təklif edilən və yaxın zamanda qəbul ediləcəyi gözlənilən dəyişikliklər qüvvəyə mindikdən sonra iki əsas kateqoriyadan olan vətəndaşlar icbari tibbi sığorta haqlarını artıq özləri ödəməli olacaqlar. Bu qrupa əmək müqaviləsi olmadan qeyri-rəsmi çalışan, eləcə də işsiz statusu ala bilməyən, lakin faktiki olaraq gəlirsiz yaşayan şəxslər daxildir. Ekspertlərin fikrincə, statistikada “evdar qadın” kimi göstərilən, əslində isə işsiz olan minlərlə insan da bu siyahıya əlavə ediləcək.

    Hazırda mövcud qanunvericiliyə əsasən, rəsmi işi olmayan şəxslərin icbari tibbi sığortası üçün dövlət büdcəsindən illik 90 manat vəsait ayrılır. Son illərdə İcbari Tibbi Sığorta Agentliyinə yönəldilən təxminən 1.5 milyard manatlıq transfert bu məqsədə xidmət edib. Lakin yeni dəyişikliklər qüvvəyə mindiyi təqdirdə, 2026-cı ildən etibarən illik sığorta haqqı 192 manat təşkil edəcək və vətəndaşlar bu məbləği öz vəsaitləri hesabına ödəməli olacaqlar.

    Müstəqil İqtisadçıların Narahatlığı Və Sosial Bərabərsizlik

    Müstəqil iqtisadçılar bu təklifi sosial baxımdan yolverilməz hesab edirlər. Onların dəyərləndirmələrinə görə, Azərbaycanda qeyri-rəsmi məşğulluğun miqyası 2.2-2.5 milyon nəfər civarındadır. Buna əlavə olaraq, işsiz, lakin “evdar qadın” kimi qeydə alınan təxminən 700 min nəfər də nəzərə alındıqda, 3 milyona yaxın insanın sığortasız qalması riski yaranır. Qanunvericiliyə əsasən, əmək və ya mülki müqavilə bağlamadan çalışan, fərdi sahibkar kimi qeydiyyata alınmayan və bələdiyyədə uçota düşməyən ailə təsərrüfatı üzvləri qeyri-formal məşğul əhali sayılır.

    Rəşad Mahmudovun Mövqeyi Və Ekspertlərin Tənqidi

    Milli Məclisin Səhiyyə Komitəsinin sədri, tanınmış ürək cərrahı Rəşad Mahmudov İcbari Tibbi Sığorta Fondunun maliyyə müstəqilliyinə keçməsini vacib sayır. Rəşad Mahmudovun sözlərinə görə, sığortanın maliyyələşdirilməsində dövlətlə yanaşı, işəgötürənlər və iqtisadi fəal vətəndaşlar da iştirak etməlidir. Rəşad Mahmudov düşünür ki, bu mexanizm qeyri-formal məşğulluğun azaldılmasına səbəb olacaq.

    Lakin ekspertlər Rəşad Mahmudovun bu yanaşması ilə razılaşmırlar. Onlar vurğulayırlar ki, qeyri-rəsmi işləmək əksər hallarda işçilərin deyil, işəgötürənlərin seçimidir. İş tapmaqda çətinlik çəkən və ailəsini güclə dolandıran vətəndaşların sahibkarlara şərt qoymaq imkanı yoxdur. Bundan başqa, ekspertlər bildirirlər ki, “qeyri-formal məşğul” kimi təqdim edilən insanların böyük hissəsi əslində işsizdir. Hökumət işsizliyin real miqyasını gizlətmək və müavinət öhdəliklərindən yayınmaq üçün onları bu kateqoriyaya daxil edir. Nəticədə, on minlərlə insan işsizlik müavinətindən məhrum edildikdən sonra indi də icbari tibbi sığorta haqqını ödəməyə məcbur olacaq ki, bu da sosial bərabərsizliyi daha da dərinləşdirəcəkdir.

    Büdcə və maliyyə məsələləri belə dəyişikliklərin əsasını təşkil etsə də, onların sosial nəticələri daha ciddi narahatlıq doğurur.

    24 saat

  • İşsizlik olan yerlərdə milyon nəfər Trumpın Medicaid qaydalarından yayınır

    İşsizlik olan yerlərdə milyon nəfər Trumpın Medicaid qaydalarından yayınır

    Göstərişlər qəbul edildi. Hazırlanmış mətn aşağıda təqdim olunur.

    ## Medicaid tələbləri: İşsizlər üçün yeni imkanlar

    ABŞ-da milyonlarla Medicaid istifadəçisi üçün yeni federal iş tələblərindən yayınmağın bir yolu ola bilər. Bu, xüsusilə işsizliyin yüksək olduğu bölgələrdə yaşayanlar üçün əhəmiyyətli bir şansdır.

    sələfi

    ## İş tələbləri və istisnalar

    2027-ci ilin yanvarına qədər ABŞ prezidenti Donald Trampın genişmiqyaslı daxili siyasət qanunu, 42 ştatda və Vaşinqtonda bir çox yetkin, əlil olmayan Medicaid iştirakçısından ayda 80 saat işləmələrini, könüllü fəaliyyət göstərmələrini və ya məktəbə getmələrini tələb edəcək.

    Qanuna əsasən, işsizlik səviyyəsi 8%-dən yuxarı olan və ya ölkə üzrə işsizlik səviyyəsindən 1,5 dəfə çox olan bölgələrdə yaşayan Medicaid iştirakçıları, əgər ştatları istisna üçün müraciət edərsə, bu tələbdən azad ola bilərlər.

    ## KFF-nin təhlili

    KFF-nin (Kaiser Family Foundation) yeni təhlili göstərir ki, bu istisna, sərt bir vəziyyətdə olan milyonlarla amerikalıya kömək edə bilər – sağlamlıq sığortası əldə etmək üçün işləməli olan, lakin iş tapmaqda çətinlik çəkən insanlara dəstək olaraq Medicaid tələbləri GOP-nin qərarı ilə yüngülləşdirilə bilər.

    Konqresin Büdcə İdarəsinin proqnozlarına görə, iş tələbi 18,5 milyon Medicaid iştirakçısına təsir edəcək və təxminən 5,3 milyon insanın 2034-cü ilə qədər dövlət səhiyyə sığortasını itirməsinə səbəb olacaq. KBO sözçüsü Caitlin Emma KFF Health News-a təhlilçilərin işsizlik səviyyəsi istisnasını proqnozlarına daxil etdiklərini təsdiqləyib. Federal qanuna əsasən, yalnız 2010-cu il Əlverişli Səhiyyə Aktı və ya xüsusi bir güzəşt əsasında Medicaid-i genişləndirən ştatlar iş tələbini qüvvəyə mindirməlidirlər.

    ## İstisna meyarları və potensial təsir

    Nə qədər insanın azad edilə biləcəyi, Donald Tramp administrasiyasının qanunu necə şərh etməsindən və ştat rəsmilərinin müraciət edib-etməməsindən asılıdır.

    Misal üçün, əgər Tramp rəsmiləri işsizlik səviyyəsi 12 ay ərzində hər hansı bir ayda qanunun həddindən yuxarı olan bölgələrdə yaşayan insanları azad etsələr, KFF-nin məlumatına görə, bu gün ən son işsizlik məlumatlarına əsasən 386 bölgədə təxminən 4,6 milyon Medicaid iştirakçısı istisna üçün uyğun ola bilər. Bu, iş tələbinə tabe olan bütün Medicaid iştirakçılarının dörddə birindən azını təşkil edir.

    ## Administrasiyanın yanaşması

    Təhlilin həmmüəllifi və KFF-nin Medicaid və Sığortasızlar Proqramının direktor müavini Jennifer Tolbertin sözlərinə görə, bir aylıq həddə əsasən, təsir olduqca əhəmiyyətli ola bilər. Lakin, onun fikrincə, Tramp administrasiyası 12 aylıq dövr ərzində orta işsizliyə əsaslanan daha sərt bir hədd qəbul etməsi daha çox ehtimal olunur.

    KFF-nin məlumatına görə, bu standart altında yalnız 158 bölgədə yaşayan təxminən 1,4 milyon Medicaid iştirakçısı azad edilə bilər ki, bu da iş tələblərinə tabe olanların təxminən 7%-ni təşkil edir. Bu, genişlənmə ştatlarında yaşayan və əks halda yeni tələbi ödəməli olan iştirakçıların təxminən 7%-nə bərabərdir.

    ## Ştatlar üzrə fərqliliklər

    12 aylıq meyarlara əsasən, işsizliyə görə azad edilə bilən Medicaid iştirakçılarının təxminən 90%-i beş ştatda yaşayır: Kaliforniya, Nyu-York, Miçiqan, Kentukki və Ohayo. Təkcə Kaliforniya azad edilə bilənlərin yarısından çoxunu təşkil edir.

    24 saat

  • Antoni aylıq məşğulluq hesabatının dayandırılmasını təklif edib

    Antoni aylıq məşğulluq hesabatının dayandırılmasını təklif edib

    ABŞ-da Əmək Statistikası Bürosu Ləğv Oluna Bilər?

    ## Əmək Statistikası Bürosu Rəhbərinə Namizəddən Şok Təklif

    ABŞ prezidenti Donald Trampın Əmək Statistikası Bürosu (BLS) rəhbəri vəzifəsinə namizədi E.J. Antoni qurumun aylıq məşğulluq hesabatının dayandırılmasını təklif edib. Bu hesabat, ölkə iqtisadiyyatının vəziyyətini qiymətləndirmək üçün Federal Ehtiyat Sistemi və ABŞ biznesləri tərəfindən geniş istifadə olunur.

    ## Antoni Tənqidləri və Təklifləri

    E.J. Antoni Fox Business telekanalına müsahibəsində aylıq məşğulluq hesabatını qüsurlu hesab etdiyini və onun “daha dəqiq, lakin daha gecikmiş rüblük məlumatlarla” əvəz edilməsini təklif edib. Antoni, mühafizəkar Heritage Foundation düşüncə mərkəzinin əməkdaşıdır. O, prezident Tramp tərəfindən bu ayın əvvəlində əvvəlki komissarın işdən çıxarılmasından sonra BLS-ə rəhbər təyin edilib. Trampın bu addımı iyul ayının məyusedici məşğulluq hesabatı ilə əlaqələndirilir.

    ## Trampın Narazılığı və Düzəlişlərin Əhəmiyyəti

    Prezident Tramp əvvəlki ayın məlumatlarına edilən böyük düzəlişlərdən narazı qalıb. Halbuki, daha dəqiq məlumatlar toplandıqca, məşğulluq hesabatına düzəlişlər edilməsi qurum tərəfindən adi haldır.

    ## Bizneslər və Federal Ehtiyat Sistemi üçün Nə Nəzərdə Tutulur?

    Antoni Fox Business-ə bildirib: “Bizneslər necə plan quracaq və ya Fed iqtisadiyyatımızda nə qədər iş yerinin yaradıldığını və ya itirildiyini bilmədikdə pul siyasətini necə həyata keçirəcək? Bu, dərhal həll edilməli olan ciddi bir problemdir.”

    O əlavə edib: “Düzəliş edilənə qədər BLS aylıq məşğulluq hesabatı verməyi dayandırmalı, lakin daha dəqiq, lakin daha gecikmiş rüblük məlumatları dərc etməyə davam etməlidir.”

    ## Məlumatların Dəqiqliyi və Vaxtında Təqdim Edilməsi Problemi

    BLS-in sorğularına bəzi respondentlər dərhal cavab versələr də, digərləri məlumatları daha sonra təqdim edirlər ki, bu da aylıq düzəlişlərə səbəb olur. Buna baxmayaraq, BLS məşğulluq məlumatlarını vaxtında təqdim etmək üçün aylıq hesabatını dərc edir, baxmayaraq ki, bu hesabatlar sonrakı hesabatlarda yuxarı və ya aşağı istiqamətdə düzəlişlərə məruz qala bilər. Mübahisəli məsələlərdən biri də odur ki, bəzi ekspertlər bu cür düzəlişlərin sələfi olan hesabatların etibarlılığını azalda biləcəyini düşünürlər.

    24 saat

  • Hindistanda sürücülər üçün çətin dövr

    Hindistanda sürücülər üçün çətin dövr

    Hindistanın taksi sektorunda yaşıl inqilabın BluSmart sürücüləri ilə bağlı şok faktlar

    Elektrikli taksi şirkətinin qəfil iflası sürücüləri çıxılmaz vəziyyətdə qoyub

    Hindistanın taksi sferasında BluSmart-ın elektrikli avtomobilləri ilə yeni bir dövr başlamışdı. Qurqaon, Dehli və Benqalor şəhərlərində fəaliyyət göstərən bu şirkət, səliqəli geyimli və nəzakətli sürücüləri ilə müştərilərin rəğbətini qazanmışdı. Lakin 2019-cu ildə yaradılan bu elektrikli taksi şirkətinin qəfil iflası, minlərlə sürücünü çətin vəziyyətdə qoyub.

    Aprel ayında BluSmart fəaliyyətini dayandırdı və təxminən 10.000 sürücü işsiz qaldı. Bir çox sürücü sifarişləri yerinə yetirərkən şirkətin qərarı ilə şoka düşdü.

    Sürücülərin həyatında yaranan fəsadlar

    Amarjeet Singh kimi bir çox sürücü üçün bu iflas, böyük bir zərbə oldu. Yeni evlənən və ailəsini Dehliyə gətirən Singh, bankdan kredit alaraq yeni bir motosiklet almışdı. BluSmart-ın iflası onun bütün planlarını alt-üst etdi.

    “Bu, üzümə vurulan sərt bir sillə kimi idi. Elə bil kimsə mənimlə lağ edirdi. Çox stress keçirdim. Bu ilin əvvəlində evləndim və nəhayət həyat yoldaşımla xoşbəxt bir həyat yaşayacağımı düşünürdüm, amma…” deyir Singh. O, hazırda şəxsi sürücü kimi işləyir.

    Gensol şirkəti ilə eyni təsisçilərə sahib olan və onlardan elektrikli avtomobilləri icarəyə götürən BluSmart, maliyyə çətinlikləri səbəbindən müflis elan edildi. Bu vəziyyət şirkətin yaxın gələcəkdə dirçələcəyinə olan ümidləri azaltmışdır.

    BluSmart-ın sürücülərə təklif etdiyi üstünlüklər

    BluSmart, digər taksi şirkətlərindən fərqli olaraq, sürücülərə bir sıra üstünlüklər təklif edirdi. Sürücülər nəqliyyat vasitəsinə sahib olmaq və ya icarəyə götürmək məcburiyyətində deyildilər. Şirkət elektrikli avtomobillər təmin edirdi, həftəlik ödənişlər, 100.000 rupiyə qədər tibbi sığorta və çevik iş qrafiki vəd edirdi. Sürücülərin əksəriyyəti ayda 35.000 ilə 40.000 rupi arasında qazanırdılar.

    İflasdan sonra sürücülər üçün vəziyyət daha da pisləşdi.

    Hazırda Dehlidə ailə sürücüsü kimi çalışan Mukesh Kumar deyir: “Mən ayda təxminən 30.000-35.000 rupi qazanırdım və bu, tamamilə mənim idi. Nə kredit ödənişi, nə də qaz xərcləri yox idi.” O, BluSmart-ın müəyyən edilmiş qrafiklərini və həvəsləndirici ödənişlərini çox arzulayır.

    Kamil Hüseyn üçün keçid çətin olub. İndi digər taksi xidmətləri üçün icarəyə götürdüyü avtomobili sürən Hüseyn, komissiya qazanmaq üçün rəqabətə və uzun iş saatlarına alışmalı olub. “Mən kabin üçün gündəlik 1.100 rupi icarə haqqı ödəyirəm. Ən yaxşı günlərdə 3.000 rupi qazanıram. Amma icarə və yanacaq xərcləri var. Təsəvvür edin ki, qazancım hara gedir. Mən tək deyiləm, mənim kimi bir çox sürücü var.”

    Problemlərin ilk əlamətləri

    Deepak Kumar BluSmart-da problemlərin erkən əlamətlərini görən ilk şəxslərdən biri idi. O, iflasdan əvvəl yeni bir iş tapmışdı. “Mart ayında avtomobillərdə texniki problemlər yaranırdı və yol yardım xidməti etibarsız olmuşdu. Məsələn, BluSmart mərkəzinə gedəndə avtomobillərin təkərləri deşilir və ya nasazlıqlar yaranırdı, bunların düzəldilməsi saatlar alırdı. Bir dəfə avtomobilim magistral yolda xarab oldu. Şirkətdən kömək almaq üçün dörd saat lazım oldu” deyir.

    Bu əlamətlər Kumar üçün kifayət idi ki, qərarını versin. “İnsanlar artıq bu barədə danışırdılar. Hiss etdim ki, getməyin vaxtı gəlib.”

    Benqalorda Məhəmməd İlyas işini itirdiyi gündən bəri işsizdir. “Bəzən şəxsi səyahətlər üçün təsadüfi işlər görürəm, əsasən şəhərdən kənara. Başqa daimi işim yoxdur. Benqalor kimi bir şəhərdə xərcləri idarə etmək çətinləşir” deyir.

    Sürücülər xatırlayırlar ki, şirkət sifarişləri dayandırdığı gün onlardan avtomobilləri növbələrinin ortasında tərk etmələrini və evlərinə öz hesablarına getmələrini tələb edib. Altı illik əməkdaşlıq saniyələr içində sona çatdı.

    “Mən Qurqaonda idim, sabahdan etibarən daha sifariş olmayacağını dedilər. Bizə taksiləri harada olsa orada qoyub evə qayıtmağımızı söylədilər. İnsanlar uzaq yerlərdə idilər. Geri qayıtmaq üçün özləri tədbirlər görməli oldular” deyə adının çəkilməsini istəməyən bir sürücü bildirib.

    Bundan əlavə, bir çox sürücü ödənilməmiş borclarının qaldığını və şirkət nümayəndəsinin onların narahatlıqlarını həll etmək üçün olmadığını iddia edir. “Şirkətin Qurqaondakı qeydiyyatdan keçmiş ofisi bağlandı. Telefon nömrələri artıq istifadə olunmur” deyir yuxarıda sitat gətirilən sürücü.

    Bu gün BluSmart-ın veb saytında hələ də gülümsəyən sürücülərin fotoları və “BluSmart ilə sür və əsl dəyişikliyin sürücüsü ol!” şüarı var. Lakin Singh və ya İlyas kimi minlərlə sürücü üçün reallıq tamamilə fərqlidir. “Bu, bizi qalanlarından fərqləndirirdi. İndi biz hamı kimi olduq” deyir İlyas.

    sələfi

    24 saat