admin

Tag: #İstilikDalğası

  • İranda 50 dərəcəlik istilər su qıtlığına səbəb oldu

    İranda 50 dərəcəlik istilər su qıtlığına səbəb oldu

    Tehranı su ilə təmin edən bəndlərin anbarları son bir əsrin ən aşağı səviyyəsindədir.

    İran hakimiyyəti ölkənin davam edən istilik dalğası səbəbilə ciddi su qıtlığı ilə mübarizə apardığı bir vaxtda insanları su istehlakını məhdudlaşdırmağa çağırıb.

    Milli Meteorologiya Xidməti bildirib ki, İran bu ilin indiyədək ən isti həftəsini yaşayır, bəzi bölgələrdə temperatur 50 dərəcə Selsidən (122 Farenheyt) yuxarı qalxıb.

    Hökumət sözçüsü Fatimə Möhacərani bazar günü X (keçmiş Twitter) platformasındakı paylaşımında, davam edən istilik dalğası səbəbindən çərşənbə gününün Tehran vilayətində rəsmi bayram elan edildiyini açıqlayıb.

    O yazıb ki, “davamlı həddindən artıq istilik, su və elektrikə qənaət zərurəti nəzərə alınaraq, çərşənbə günü Tehran vilayətində bayram elan edilib.”

    Meteoroloji hesabatlara görə, bazar günü Tehranda temperatur 40°C-ə (104°F) çatıb, bazar ertəsi üçün isə 41°C-ə (106°F) qədər yüksəliş proqnozlaşdırılır.

    İqlim Dəyişikliyi və Su Ehtiyatları

    Su qıtlığı İranda, xüsusən də ölkənin cənubundakı quraq əyalətlərdə əsas problem olaraq qalır. Bu çatışmazlıqlar yanlış idarəetmə, yeraltı ehtiyatların həddindən artıq istismarı, həmçinin iqlim dəyişikliyinin artan təsiri ilə əlaqələndirilir.

    ISNA xəbər agentliyinin məlumatına görə, Tehran Şəhər Şurasının sədri Mehdi Çamran əhaliyə “təchizatda azalmanın qarşısını almaq üçün suya qənaət etmək” çağırışı edib.

    Son günlərdə İranın müxtəlif yerlərindəki səlahiyyətlilər də analoji çağırışlar edərək bir neçə vilayətin sakinindən su istifadəsini məhdudlaşdırmağı xahiş ediblər.

    Tehran əyalətinin su idarəetmə şirkəti su çatışmazlığını azaltmaq üçün istifadənin “ən azı 20 faiz” azaldılmasına çağırıb.

    Açıqlamada, illərdir davam edən yağıntı azalmasından sonra “Tehranı su ilə təmin edən bəndlərin anbarlarının hazırda son bir əsrin ən aşağı səviyyəsində” olduğu bildirilib.

    Paytaxtda Su Kəsintiləri və Rəsmi Üzr

    Mühafizəkar “Cavan” qəzeti şənbə günü yazırdı ki, səlahiyyətlilər böhranı yüngülləşdirmək məqsədilə paytaxtın bəzi hissələrində su təchizatını azaldıb, bu da bəzi ərazilərdə “12-18 saat davam edən su kəsilmələrinə” səbəb olub.

    Enerji naziri Abbas Əliabadi bazar günü azaldılmış su təchizatına görə üzr istəyib və bu addımın “ehtiyatları daha yaxşı idarə etmək” məqsədi daşıdığını bildirib.

    24 saat

  • Türkiyəni sarsıdan istilik: Minlərlə can itkisi

    Türkiyəni sarsıdan istilik: Minlərlə can itkisi

    Avropanı bürüyən isti hava dalğasının ölümcül nəticələri

    İngiltərə və Avropanı əhatə edən həddindən artıq istilər faciəvi ölümlərə yol açıb. Təkcə Londonda güclü istilər səbəbindən təxminən 263 nəfərin həyatını itirdiyi ehtimal edilir. Paris, Madrid, Barselona və Roma daxil olmaqla, Avropanın 12 böyük şəhərində ümumi ölüm sayı 2300-ə çatıb.

    İqlim dəyişikliyinin bariz təsiri: Elm adamlarından ciddi xəbərdarlıq

    İyunun sonu və iyulun əvvəllərində müşahidə olunan bu yüksək temperaturların ekoloji dəyişikliklər olmasaydı, 1-4 dərəcə Selsi daha aşağı olacağı açıqlanıb. Aparılan araşdırmalar göstərir ki, qeydə alınan ölümlərin təxminən 65 faizi, yəni 1500-ə yaxın insanın ölümü insan fəaliyyəti nəticəsində yaranan qlobal istiləşmə ilə əlaqədardır. Bu fakt iqlim dəyişikliyinin insan həyatına birbaşa təsirini sübut edir.

    Ən çox zərər çəkən şəhərlər: London, Paris, Madrid

    Birləşmiş Krallıq Səhiyyə Təhlükəsizliyi Agentliyi, havanın temperaturunun 34°C-yə qədər yüksəldiyi Londonda ictimai sağlamlıq üçün “kəhrəba” səviyyəli xəbərdarlıq yayıb. Eyni dövrdə Madriddə 317, Parisdə isə 235 nəfərin istidən həyatını itirdiyi təxmin olunur. Qeyd olunur ki, ölümlərin əksəriyyəti yaşlı insanlar arasında müşahidə edilib.

    Türkiyə də risk altında

    Mütəxəssislər isti hava dalğasının “səssiz, lakin dağıdıcı” təsirinə diqqət çəkirlər. Mövcud 1.3°C-lik qlobal istiləşmənin belə yaşlı və müdafiəsiz qruplar üçün ölümcül nəticələrə səbəb olduğu bildirilir. Avropa və bölgəmizdə yaşlanan əhalinin daha uzun və tez-tez təkrarlanan belə dalğalar qarşısında ciddi risk altında olduğu vurğulanır.

    İsti qübbə Şimali Afrikadan isti hava gətirdi

    Tədqiqatçılar bildirirlər ki, 23 iyun – 2 iyul tarixləri arasında Avropanı əhatə edən yüksək təzyiqli “isti qübbə” isti və quru havanı bölgədə saxlayıb. Bu, Şimali Afrikadan gələn isti hava kütləsi ilə birləşərək, temperaturların qeyri-adi səviyyələrə çatmasına səbəb olub. Hava təzyiqi sistemləri bu cür hadisələrin yaranmasında mühüm rol oynayır.

    Həqiqi ölüm sayı daha yüksək ola bilər

    Elm adamları vurğulayırlar ki, aparılan analizlər yalnız 12 böyük şəhərlə məhdudlaşıb və bu məlumatlar Avropadakı istilərlə əlaqədar ümumi ölümlərin yalnız kiçik bir hissəsini əks etdirir. Həqiqi rəqəmlərin on minlərə çata biləcəyi barədə xəbərdarlıq edilib.

    24 saat

  • Termal Kameralar Damlarda 100 Dərəcə Temperatur Qeydə Aldı

    Termal Kameralar Damlarda 100 Dərəcə Temperatur Qeydə Aldı

    Afina: Şiddətli İstidə Termal Kameralarla Şok Ölçümlər

    Afina Bələdiyyəsi şəhərdə termal kameralarla apardığı ölçmələrin nəticələrini ictimaiyyətlə bölüşüb. Hava temperaturunun 40 dərəcəyə çatdığı paytaxtda termal kamera binaların damlarında 100 dərəcəyə qədər, asfaltda isə 70 dərəcəyə qədər isti göstəricilər qeydə alıb.

    Çöl İstiləri Davam Edir: Akropol Bağı və Əmək Qadağaları

    Yunanıstan Meteorologiya Xidmətinin məlumatına görə, ölkə daxilində həftənin əvvəlindən bəri davam edən çöl istiləri sabah da təsirini davam etdirəcək. Bir çox bölgədə hava temperaturu 40 dərəcədən yuxarı qalxacaq. İsti hava şəraiti səbəbindən Afinanın tarixi Akropol Tapınağı həm işçilərin, həm də ziyarətçilərin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə bu gün 13:00-dan 17:00-dək ziyarət üçün bağlanıb.

    Əmək və Sosial Müdafiə Nazirliyi də yüksək temperatur müşahidə olunan ərazilərdə açıq havada fiziki güc tələb edən işlərdə 12:00-dan 17:00-dək işçi çalıştırmağa qadağa qoyub. Bu çərçivədə günorta saatlarında yük daşımacılığı, kuryer xidməti, inşaat və gəmiqayırma sahələrindəki fəaliyyətlər müvəqqəti olaraq dayandırılıb.

    24 saat

  • Güclü istilər Cənubi Avropanı əhatə edib: Yanğın təhlükəsi xəbərdarlığı

    Güclü istilər Cənubi Avropanı əhatə edib: Yanğın təhlükəsi xəbərdarlığı

    Cənubi Avropada Şiddətli İstilik Dalğaları

    Cənubi Avropa ölkələrində, o cümlədən İtaliya, İspaniya və Yunanıstanda müşahidə olunan güclü istilik dalğaları temperaturu 40 dərəcə Selsidən yuxarı qaldırıb. Yerli hakimiyyət orqanları meşə yanğınları riskinə qarşı yeni xəbərdarlıqlar edib. Mütəxəssislər bu istilik dalğalarının tezliyinin və intensivliyinin artmasını iqlim dəyişikliyi ilə əlaqələndirir, bu cür ekstremal hava hadisələrinin Avropanın cənubi regionunda getdikcə daha çox yayılacağı barədə xəbərdarlıq edirlər. Həftəsonundan əvvəl İtaliya, Yunanıstan, İspaniya və Portuqaliyada şiddətli istilik dalğaları qeydə alınıb, yerli sakinlər və turistlər qızmar havadan sığınacaq axtarıblar.

    İtaliya və Portuqaliyada Vəziyyət

    Bazar günü Portuqaliyanın üçdə iki hissəsi həddindən artıq istilik və meşə yanğınları səbəbilə yüksək həyəcan vəziyyətində olub. Lissabonda temperaturun 42 dərəcə Selsiyə çatacağı gözlənilirdi. İtaliyada isə bəzi regionlar – Latsio, Toskana, Kalabriya, Apuliya və Umbriya – rekord yüksək temperaturlara cavab olaraq günün ən isti saatlarında bəzi açıq havada iş fəaliyyətlərini qadağan etməyi planlaşdırırdı. İtalyan həmkarlar ittifaqları hökuməti bu tədbirləri milli səviyyəyə genişləndirməyə çağırdılar. Bazar günü İtaliya Səhiyyə Nazirliyi nəzarət edilən 27 şəhərdən 21-ni, o cümlədən Roma, Milan və Neapol kimi məşhur tətil yerlərini ən yüksək istilik həyəcanı altında yerləşdirmişdi. Romada turistlər Kolizey və Trevi Fəvvarəsi kimi populyar yerlərin yaxınlığında kölgə axtarır, günəşdən qorunmaq üçün çətirlərdən istifadə edir və ictimai su fəvvarələrindən su içirdilər. Milanda və Neapolda da oxşar mənzərələr müşahidə olunub; küçə satıcıları turistlərə və sakinlərə istidən sərinləmək üçün limonad təklif edirdilər.

    Yunanıstan və İspaniyada Yanğın Təhlükəsi

    Yunanıstan ekstremal hava şəraiti səbəbilə yenidən yüksək meşə yanğını təhlükəsi ilə üzləşib, ilk yay istilik dalğası həftəsonu boyunca davam edib. Cümə axşamı Afinanın cənubunda böyük bir meşə yanğını baş verib, bu da qədim Poseydon Məbədi yaxınlığında evakuasiyalara və yolların bağlanmasına səbəb olub. Güclü küləklər alovları yayaraq evlərə ziyan vurub və göyə tüstü buraxıb. Yunanıstan hakimiyyəti yanğınla mübarizə üçün 130 yanğınsöndürən, 12 təyyarə və 12 helikopter səfərbər edib, polis isə 40 nəfəri təxliyə edib, beş ərazidə isə evakuasiya əmri tətbiq olunub. İspaniyada da yerli sakinlər və turistlər bu həftəsonu sərin qalmaq üçün ümidsizcə çalışırdılar, çünki ölkənin cənub və mərkəzi hissələrində, xüsusilə də cənubda yerləşən Sevilya şəhərində temperatur 42 dərəcə Selsiyə çatırdı. İspaniyanın cənub regionlarında mövsümi orta temperaturlardan yüksək göstəricilər qeydə alınıb, bu da səhiyyə xəbərdarlıqlarına və hakimiyyətdən təhlükəsizlik tövsiyələrinə səbəb olub. Ölkənin milli meteorologiya xidməti Aemet bildirib ki, iyun ayının qeydlərin başladığı vaxtdan bəri ən isti iyun ayı olacağı gözlənilir.

    Sağlamlıq Təsirləri və Gələcək Proqnozlar

    Mütəxəssislər güclü istiliyin gündəlik həyata, xüsusilə yaşlılar və uşaqlar kimi həssas əhali qruplarına təsir edə biləcəyi barədə xəbərdarlıq ediblər. Yerli hakimiyyət orqanları günün ən isti saatlarında fiziki fəaliyyətdən çəkinməyi və bol miqdarda maye qəbul etməyi tövsiyə edib. Keçən il nəşr olunan “Lancet Public Health” araşdırması iqlim dəyişikliyi səbəbindən istiliklə əlaqəli ölümlərin artan riskini vurğulamışdı. Tədqiqat proqnozlaşdırırdı ki, hazırkı iqlim siyasəti altında əsrin ortalarına qədər istiliklə bağlı ölümlərin sayı dörd dəfədən çox arta bilər. Soyuqdan daha çox insan istidən ölsə də, araşdırma yüksələn temperaturların daha yumşaq qışların faydalarını sıfırlayacağını və istiliklə əlaqəli ölüm hallarında əhəmiyyətli xalis artıma səbəb olacağını vurğulayıb.

    24 saat