Donald Tramp Katar Emirini Tərifləyir: Orta Şərq Sülhü Daimi Olacaq
ABŞ prezidenti Donald Tramp Cənubi-Şərqi Asiya Ölkələri Assosiasiyasının (ASEAN) Zirvə görüşündə iştirak etmək üçün Malayziyaya səfərini davam etdirir. Prezident Tramp prezident təyyarəsi “Air Force One”ın Qatarda yanacaq doldurarkən verdiyi fasilə zamanı Qatar Əmiri Şeyx Təmim bin Həməd Əl Sanilə görüşüb. Görüşlə bağlı jurnalistlərə açıqlama verən ABŞ prezidenti Əmiri “əla insan və möhtəşəm lider” adlandırıb. O bildirib ki, Əl Sani onlara çox kömək edib və səfəri çox xoş olub. Donald Tramp qeyd edib: “Biz sadəcə yanacaq doldururduq, o isə gəldi. Orta Şərqdə möhtəşəm bir sülhümüz var və Əl Sani bunun daimi olacağını düşünür. O, heç vaxt belə bir şey görməyib və mənim bu mövzuda səy göstərməyimdən çox məmnun oldu. O da bizə yardım etdi. Bizə 59 ölkə yardım etdi. Sülh üçün bir çox ölkənin imzasını aldıq, bu, daimi bir sülh olmalıdır.”
İranın Nüvə Kapasitəsi Orta Şərq Sülhü Üçün Fərq Yaradıb
Jurnalistlərin “Bu dəfə fərqli olan nədir?” sualına cavab verən Donald Tramp bildirdi: “Hər kəs razıdır. Bir il əvvəl bu, çox çətin olardı. İndi vacib olanın İranın nüvə kapasitəsini deaktiv etməyimiz olduğunu düşünürəm. Əgər o zaman etməsəydik, bir ya iki il ərzində edərdik. Bu, Orta Şərqdə böyük fərq yaratdı. Məhz bu, razılaşmanı mümkün etdi.”
Türkiyə Orta Şərq Təhlükəsizlik Danışıqlarına Daxildir
Donald Tramp ABŞ və Qətər arasındakı təhlükəsizlik müzakirələri, eləcə də bölgədə fəaliyyət göstərəcəyi gözlənilən sülhməramlı qüvvə barədə də danışıb. ABŞ prezidenti deyib: “Bəli, bunun haqqında danışdıq. Geniş bir bölgəni əhatə edirik. Hazırda hər şey yaxşı gedir, hər şey rəvan. ABŞ-ın müdaxilə etməsinə ehtiyac yoxdur. Vacib ölkələr məsələni özləri həll edə biləcək kimi görünürlər: Səudiyyə Ərəbistanı, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ), Qətər. Bu üç ölkə və onların arxasında, hətta yanında dayanan bir çox başqa ölkələr var. Türkiyə də bu prosesə cəlb olunub. İndoneziya, İordaniya və Misir də bu bölgədədir, həmçinin hadisədən bir qədər uzaqda olan ölkələr də var. Hər kəs bu prosesə qatılıb.”
Orta Şərq Sülhü Daimi Olmazsa, HƏMAS Böyük Problemlə Üzləşəcək
ABŞ prezidenti Donald Tramp jurnalistlərin sülhün daimi olub-olmayacağı ilə bağlı suallarını cavablandıraraq dedi: “Mən bunun daimi olacağına inanıram. Əgər daimi olmazsa, bunun məsuliyyəti HƏMAS-ın üzərinə düşəcək. HƏMAS-ın öhdəsindən sürətlə gəlmək çətin olmayacaq. Bunun HƏMAS üçün də daimi olmasını ümid edirəm, çünki onlar bizə bunun üçün söz vermişdilər. Əgər daimi olmazsa, çox böyük bir problemlə qarşılaşacaqlar.”
Sülhməramlı Qüvvənin Liderləri Seçilir
Donald Tramp bölgədəki sülhməramlı qüvvənin nə vaxt fəaliyyətə başlayacağına dair sualları da cavablandırıb. ABŞ prezidenti qeyd edib: “Ən qısa zamanda. Sizə detalları verə bilmərəm, hazırda işlər davam edir. Hətta hazırda liderlər seçilir. Orta Şərqdə sülh olacaq, əsl sülh budur. Belə bir şey uzun müddətdir ki, yaşanmayıb.”
Donald Tramp həmçinin qeyd edib ki, Qatar Əmiri Əl Saninin “Air Force One” prezident təyyarəsinin yanacaq doldurma fasiləsində onu ziyarət etməsi bir ilk olub. Tramp vurğulayıb: “Hava limanına gəlməsi, bu təyyarəyə gəlməsi çox böyük bir hörmət əlaməti idi. Bu da əvvəllər yaşanmamışdı. O, çox hörmət edilən bir şəxsdir.”
Qətər Orta Şərq Sülhü Üçün Beynəlxalq Sülhməramlı Qüvvəyə Dəstək Verəcək
ABŞ prezidenti Donald Tramp Qətərin beynəlxalq sülhməramlı qüvvəyə töhfə verəcəyini də açıqlayıb. Tramp deyib: “Bəli, lazım gəldikdə göndərəcəklər. Yeri gəlmişkən, İsrail də ora asanlıqla gedə bilər, düzdürmü? Burada bir ölkə məsələsi var. Əlimizdə ərəb ölkələri də var. Müsəlman və ərəb hər kəs bu prosesə cəlb olunub. Bu, möhtəşəm, inanılmaz bir şey, çox böyük bir uğur oldu. Uzunmüddətli və daimi bir sülh olacaq, ümid edirik ki, sonsuza qədər davam edən bir sülh olacaq.”
Donald Tramp: Putinlə Razılaşmaya Gələcəyimə Əmin Olmalıyam
Donald Tramp həmçinin Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə bu yaxınlarda ləğv edildiyi açıqlanan görüşünə dair sualları da cavablandırıb. Tramp “Rusiyanın Putinlə görüşü yenidən nəzərdən keçirməyiniz üçün nə etməsi lazım olacaq?” sualına belə cavab verib: “Bir razılaşmaya gələcəyimə əmin olmalıyam, vaxtımı boşuna sərf etmək istəmirəm. Putinlə hər zaman əla münasibətlərim olub, lakin son hadisələr məni çox məyus etdi. Bu məsələni Orta Şərqdəki sülhdən əvvəl həll edə biləcəyimizi düşünürdüm.” Donald Tramp həmçinin Azərbaycan-Ermənistan arasında paraflanan sülh sazişinə də toxunaraq bildirib: “Əlimizdə Azərbaycan və Ermənistan məsələsi var idi. Bu, çox çətin idi. Hətta Putin mənə telefonla zəng edib ‘Bu inanılmazdı’ dedi, çünki bu problemi həll etməyə çalışan hər kəs uğursuz olmuşdu. Lakin mən problemi həll etdim. Başqa problemlər də var idi. Pakistan və Hindistana da baxa bilərsiniz. İndiyə qədər etdiyim bütün razılaşmaların Rusiya-Ukrayna Müharibəsindən daha çətin olacağını düşünürdüm, lakin yanılmışam. Tərəflər arasında çox böyük nifrət var.”
Donald Tramp: Çinlə Genişmiqyaslı Razılaşma İmkanımız Var
ABŞ prezidenti Donald Tramp ASEAN Zirvəsi çərçivəsində Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinlə keçirəcəyi ehtimal olunan görüşlə bağlı sualları da cavablandırıb. Tramp jurnalistlərin “Si ilə Rusiya neft məhsullarının alınmasına dair mövzuları müzakirə edəcəksinizmi?” sualına belə cavab verib: “Bəli, bunları müzakirə edə bilərəm. Bu gün Çinin Rusiya nefti almasını əhəmiyyətli dərəcədə dayandırdığını və Hindistanın alışı tamamilə dayandırdığını görə bilərsiniz. Eyni zamanda sanksiyalar da tətbiq etdik.”
Donald Tramp əlavə edib: “Sədr Si ilə görüşümdən tam bir razılaşma ilə ayrılmağı ümid edirəm. Fermerlərimizin problemlərinin həllini istəyirəm. Onun da müxtəlif istəkləri var. Əlbəttə, fentanil məsələsini də danışacağıq. Bu, bir çox insanın ölümünə səbəb olur və Çindən gəlir. Genişmiqyaslı bir razılaşma əldə etmək imkanımızın olduğunu düşünürəm.”
