ABŞ Prezidenti Tramp və NATO Baş Katibi Ruttinin Kritik Görüşü: Ukraynaya Dəstək Gündəmdə
ABŞ prezidenti Donald Tramp bu həftə NATO Baş Katibi Mark Rutte ilə görüşəcək. Bu görüş Trampın NATO müttəfiqlərinə Ukraynaya ötürülə biləcək silahlar satmaq planlarını açıqlamasından sonra baş tutacaq.
NATO-dan verilən rəsmi bəyanatda bildirilib ki, Rutte Bazar ertəsi və Çərşənbə axşamı Vaşinqtonda olacaq və ABŞ dövlət katibi Marko Rubio, müdafiə naziri Pit Heqseth və Konqres üzvləri ilə də bir araya gələcək.
Ukraynaya Silah Dəstəyi və Rusiyaya Qarşı Mövqe
Senator Lindsey Qraham “Margaret Brennan ilə Üz-üzə” proqramında Demokrat senator Riçard Blumental ilə birlikdə Bazar ertəsi Rutte ilə görüşəcəyini təsdiqləyib. Qraham bildirib ki, “Rusiyanın Ukraynaya hücumu ilə bağlı dönüş nöqtəsi yaxınlaşır.”
NATO-nun bəyanatında Ruttinin səfərinin səbəbi açıqlanmasa da, bu, cənab Trampın keçən həftə Rusiyaya dair “əsas bəyanat” verəcəyini bildirməsi fonunda baş verir. Xatırladaq ki, Ukrayna Rusiya qüvvələrinin kütləvi və kompleks hava hücumlarını dəf etməkdə çətinlik çəkir.
ABŞ prezidenti həmçinin Rusiyaya qarşı müharibə şəraitində olan Ukraynaya daha çox müdafiə silahı göndərəcəyinə işarə edib. Bu açıqlama, ABŞ-ın bəzi silah tədarükünü müvəqqəti dayandırmasından bir neçə gün sonra verilib. Cənab Tramp İsrailin baş naziri Binyamin Netanyahu ilə Ağ Evdə keçirdiyi tədbirdə jurnalistlərə “Daha çox silah göndərəcəyik. Bu, zəruridir. Onlar özlərini müdafiə edə bilməlidirlər” deyib.
Silah Satışı və Sanksiyalar Planı
Senator Qraham “Üz-üzə” proqramında “Amerikanın Avropadakı müttəfiqlərinə Ukraynanın faydalana biləcəyi böyük miqdarda silah satmağa başlayacağı bir plan üçün gözləməkdə davam edin” deyib. O əlavə edib ki, “Amerikanın Ukraynaya kömək üçün silah satması ideyası çox aktiv şəkildə müzakirə olunur.” Qraham həmçinin əlavə edib ki, “Biz Ukraynaya çox şey verdik. Onlara pul, hərbi yardım verdik. İndi Ukrayna ilə trilyonlarla dollarlıq mineral sazişimiz var. Beləliklə, Prezidenti qabaqlamaq istəmirəm, lakin müsadirə olunmuş aktivlər barədə gözləməkdə olun. Avropalılar aktivlərdən gələn faizləri Ukraynaya yönəltməyi məhdudlaşdırmaq istəyirlər.”
Dövlət katibi Rubio cümə günü bildirib ki, Ukraynanın axtardığı ABŞ istehsalı silahların bəziləri Avropadakı NATO müttəfiqlərində yerləşdirilib. O deyib ki, bu silahlar Ukraynaya ötürülə, Avropa ölkələri isə ABŞ-dan əvəzedicilər ala bilər. Rubio keçən həftə Kuala Lumpurda səfəri zamanı jurnalistlərə bildirib ki, “Məsələn, Almaniyadan Ukraynaya bir şeyi köçürmək, onu ABŞ zavodundan sifariş edib ora çatdırmaqdan daha sürətlidir.”
Rusiyaya Qarşı İqtisadi Təzyiqlər və Yeni Maliyyələşmə
ABŞ prezidenti Tramp həmçinin həm Respublikaçılar və Demokratlar, həm də Avropalı müttəfiqlər tərəfindən Senatda Rusiyanın neft sənayesini iflic etməyi və Moskvanı sanksiyalarla vurmağı nəzərdə tutan qanunvericiliyi dəstəkləməyə çağırışlarla üzləşir. Qanun layihəsi, Rusiyanın neft, qaz, uran və digər ixracatlarını almağa davam edən ölkələrdən gətirilən mallara 500% tarif tətbiq etməyi nəzərdə tutur. Bu, Rusiyanın enerji ticarətinin təxminən 70%-ni təşkil edən Çin və Hindistan kimi nəhəng iqtisadiyyatlara böyük təsir göstərəcək.
Senator Qraham bildirib ki, o və Blumental, Rusiya prezidenti Vladimir Putinin iqtisadiyyatına və “Putin müharibə maşınını dəstəkləyən bütün ölkələrə” qarşı “çəkiclə Konqres sanksiyaları” üçün dəstəyə sahibdirlər. Qraham deyib: “Bu, müzakirə etdiyimiz Konqres paketi Prezident Trampa Rusiyaya kömək edən və Putinin müharibə maşınını dəstəkləyən istənilən ölkəyə 500% tarif tətbiq etmək imkanı verəcək. O, bunu 0%-dən 500%-ə qədər tənzimləyə bilər. Onun maksimum çevikliyi var. Lakin biz Putini işdə saxlayan insanlara və Rusiyaya qarşı əlavə sanksiyalara yönəlik olacağıq. Bu, Prezident Trampın bu müharibəni bitirmək üçün istifadə edə biləcəyi həqiqətən də bir çəkicdir.” Blumental qeyd edib ki, bu sanksiyalar üçün “kritik bir an”dır və “bu çəkici hazırda işə salmaq, Senator Qrahamın və mənim Avropada iştirak etdiyimiz görüşdə olan bütün Avropalı müttəfiqlər tərəfindən vurğulanıb.”
Digər tərəfdən, diplomatik mənbələr CBS News-a bildiriblər ki, ABŞ prezidenti Tramp yanvar ayında vəzifəyə gəldikdən sonra ilk dəfə Ukrayna üçün yeni maliyyə vəsaiti ayırmağı düşünür. Mənbələr bu yeni maliyyələşmənin Rusiyaya bir mesaj göndərmək məqsədi daşıya biləcəyini göstəriblər. ABŞ rəsmiləri CBS News-a bildiriblər ki, cənab Trampın əlində Biden dövründən qalan 3,85 milyard dollarlıq prezident səlahiyyəti var ki, bu da Amerika hərbi avadanlıqlarını Ukraynaya göndərmək üçün istifadə edilə bilər. Keçmiş rəsmilər həmçinin CBS News-a bildiriblər ki, prezidentin təxminən 5 milyard dollarlıq xarici Rusiya aktivlərini müsadirə etmək və vəsaiti Ukraynaya yönəltmək səlahiyyəti var, baxmayaraq ki, nə o, nə də keçmiş prezident Co Bayden bu səlahiyyətdən istifadə etməyib.
Konqresdə Cənubi Karolina ştatından Respublikaçı Senator Lindsey Qraham və Konnektikut ştatından Demokrat Riçard Blumental tərəfindən irəli sürülən qanun layihəsi uzun müddətdir ki, hazırlanır. Layihə Senatda böyük dəstəyə malikdir, lakin Respublikaçı liderlik Trampın yaşıl işıq yandırmasını gözləyir. Ağ Ev qanunvericiliklə bağlı bəzi qeyd-şərtlərini ifadə etmişdi.
24 saat
