Fələstin Səhiyyə Qurumlarının məlumatına görə, cümə axşamı günü İsrailin Qəzzaya endirdiyi zərbələr nəticəsində 10-u yardım axtaranlar olmaqla, ən azı 23 nəfər həlak olub. Mühasirəyə alınmış ərazidə artan aclıq böhranı fonunda daha dörd nəfər qidalanma çatışmazlığından dünyasını dəyişib.
Xəstəxana mənbələri “Əl-Cəzirə”yə bildiriblər ki, Qəzzanın cənubundakı Rəfah yaxınlığında İsrail qüvvələrinin hücumu nəticəsində həlak olan 12 nəfərdən 10-u yardım axtaran sakinlər olub. Eyni mənbələr yardım paylama məntəqəsi yaxınlığında baş verən hücumda bir nəfərin həlak olduğunu, bir neçə nəfərin isə yaralandığını qeyd ediblər. Tibbi mənbələr isə şimali Qəzzadakı Qəzza şəhərində yaşayış evinə endirilən İsrail hava zərbəsi nəticəsində səkkiz nəfərin öldüyünü açıqlayıblar. Xəstəxana mənbələrinin “Əl-Cəzirə”yə verdiyi məlumata görə, şəhərin Tuffah məhəlləsinə endirilən digər İsrail hücumu nəticəsində iki nəfər də həlak olub.
Bu ölümlər, İsrailin təhlükəsizlik kabinetinin Qəzza şəhərini, yəni anklavın ən böyük şəhərini ələ keçirmək planlarını təsdiqləməsindən sonra, bölgəyə hücumlarını gücləndirdiyi bir vaxta təsadüf edir. Bu əməliyyat yüz minlərlə fələstinlini Qəzzanın cənubundakı konsentrasiya zonalarına məcburi köçürülmə ilə nəticələnə bilər. Plan Birləşmiş Millətlər Təşkilatının beynəlxalq qınağına səbəb olub, hətta İsrail ordusu daxilində də fikir ayrılıqları yaradıb.
“Əl-Cəzirə” müxbirləri cümə axşamı günü bildiriblər ki, İsrailin eskalasiyası fonunda şimali Qəzzanın geniş hissələri “cansız çöllüklərə” çevrilib. Qəzza şəhərindəki fələstinlilər, təklif olunan işğaldan əvvəl, İsrailin cənuba doğru məcburi evakuasiya əmrindən sonra daha da köçkün düşmək qorxularını dilə gətiriblər. Vəla Sobh artıq müharibə zamanı şimaldakı Beyt Lahiyə şəhərindən Qəzza şəhərinə köçürüldüyünü və yenidən köçməyə imkanının olmadığını deyib. “Biz başqa yerə köçməkdən qorxuruq, çünki gedəcək yerimiz, gəlirimiz yoxdur – və mən dul qadınam”, o, “Əl-Cəzirə”yə bildirib. “Əgər bizi məcburi köçürmək istəyirlərsə, heç olmasa bizə yer tapsınlar, çadırlar versinlər, xüsusilə dul qadınlara, uşaqlara və xəstələrə. Siz yalnız bir-iki nəfəri deyil; qalmağa yeri olmayan milyonları köçürürsünüz.” Ümm Səcdə Həmdan adlı başqa bir qadın əmrə tabe olmayacağını deyib. “Mən beş uşaq anası və bir məhbusun həyat yoldaşıyam. Uşaqlarımla bir yerdən başqa yerə qaça bilmərəm”, Həmdan “Əl-Cəzirə”yə bildirib. “Al-Məvasiyə getməkdənsə, Qəzza şəhərində ölümlə üzləşməyə üstünlük verərəm.” “Əl-Cəzirə”nin baş siyasi analitiki Mərvan Bişara İsrailin Qəzza şəhərini işğal etmək planlarının ciddi narahatlıq doğurduğunu söyləyib. Bişara deyib: “Bu, həqiqətən dəhşətli bir eskalasiyadır”. “[Netanyahu] həqiqətən Qəzzanı yenidən işğal etmək, hərbi qüvvələri ora göndərmək və onu yenidən ələ keçirmək niyyətindədir.”
Atəşkəs danışıqları və humanitar vəziyyət
İsrail Qəzza şəhərinə hücumlarını davam etdirərkən, Mossad kəşfiyyatının rəisi David Barnea, Qəzzada atəşkəs danışıqlarını bərpa etmək məqsədi ilə Qatara səfər edib. Bu barədə cümə axşamı iki İsrail rəsmisi “Reuters” agentliyinə bildirib. Səfər, Həmas rəsmilərinin bu həftənin əvvəlində Qahirədə Misir kəşfiyyatının rəisi ilə görüşü zamanı atəşkəs danışıqlarını bərpa etməyə müsbət yanaşdıqları barədə məlumatdan sonra baş verib. Cümə axşamı günü İsrailin xarici işlər nazirinin müavini Şarren Həskel Qəzzada qeyri-İsrailli, dinc mülki idarəetmənin İsrail hökumətinin müharibəni bitirmək üçün beş əsas prinsipindən biri olduğunu bildirib. Digər prinsiplərə Qəzzada hələ də girov saxlanılan əsirlərin azad edilməsi, Həmasın silahları təslim etməsi, Qəzzanın tamamilə silahsızlaşdırılması və İsrailin ümumi təhlükəsizlik nəzarətini saxlaması daxildir.
Bu arada, cümə axşamı günü 100-dən çox humanitar yardım qrupu İsraili Qəzzaya həyati humanitar yardımın daxil olmasına mane olmaqda ittiham edib. Nəticədə, daha çox fələstinli aclıq çəkərkən, böyük həcmdə yardım tədarükləri İordaniya və Misirdəki anbarlarda qalıb. Qruplar bildiriblər ki, “İsrail hakimiyyətinin Qəzzaya daxil olan humanitar yardımın həcminə heç bir məhdudiyyət qoyulmadığı barədə iddialarına baxmayaraq, əksər böyük beynəlxalq QHT-lər 2 martdan bəri bir dənə də olsun həyati təminat yük maşını çatdıra bilməyiblər.” Sərhədsiz Həkimlər (MSF) təşkilatının tibb fəaliyyəti meneceri Nataşa Deyvis “Əl-Cəzirə”yə bildirib ki, İsrail və Qəzza arasındakı sərhəd ətrafında yardımlar var, lakin onların içəri keçməsinə icazə verilmir. Deyvis Qəzzanın cənubundakı Xan Yunis şəhərindən videobağlantı ilə bildirib: “Bizə bir neçə yük maşını daxil olub, lakin bu, həqiqətən də, okeanda bir damladır… Biz əsasən travma cərrahiyyə xəstəxanası işlədirik, buna görə də hər bir xəstənin müntəzəm olaraq aldığımız tədarüklərlə müalicəyə ehtiyacı olan bir növ yarası var.” O, əlavə edib: “Bu, sadəcə humanitar yardım fəlakətidir. Bu GHF (Global Humanitarian Foundation) saytları var ki, bunlar qırğınlardır, sanki yardım adı altında gizlənirlər, kütləvi zərər halları yaradırlar, məhdud resurslarla müalicə etməyimiz üçün daha çox yaralanmalara səbəb olurlar.” Qəzza Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, mayın 27-dən, İsrailin ABŞ mərkəzli GHF vasitəsilə yeni humanitar yardım paylama mexanizmi tətbiq etməsindən bəri öldürülən yardım axtaranların ümumi sayı 1,881 nəfərə çatıb, 13,863-dən çox insan isə yaralanıb. Nazirliyin qeydlərinə görə, aclıqla bağlı ölümlərin ümumi sayı hazırda 239 nəfərdir ki, onların 106-sı uşaqdır.
İsrailin Qəzzadakı müharibəsi nəticəsində ən azı 61,776 nəfər həlak olub və 154,906 nəfər yaralanıb. 2023-cü il oktyabrın 7-də İsraildə baş verən hücumlarda təxminən 1,139 nəfər öldürülüb və 200-dən çox insan əsir götürülüb. Bu prosesdə beynəlxalq hüquq prinsipləri də dəfələrlə pozulmuşdur.
24 saat
