ABŞ Prezidenti Tramp Qətərin Atəşkəs Səylərini Təqdir Etdi
ABŞ prezidenti Donald Tramp Qəzza zolağında atəşkəs razılaşmasına nail olmaq istiqamətindəki səylərinə görə Qətərə təşəkkür edib. Bu təşəkkür Vaşinqtonun prezident Trampın 20 bəndlik Qəzza sülh planının növbəti mərhələsi ilə bağlı danışıqları davam etdirdiyi bir vaxta təsadüf edir.
Prezident Tramp şənbə günü “Air Force One” təyyarəsi ilə Malayziyadakı zirvə görüşünə gedərkən yanacaq doldurmaq üçün Qətərdə dayanıb. Bu zaman o, Qətər əmiri Şeyx Təmim bin Həməd Al Sani və baş nazir Şeyx Məhəmməd bin Əbdülrəhman bin Casim Al Sani ilə təyyarənin göyərtəsində görüşüb. ABŞ lideri Qətər rəsmiləri ilə birlikdə çıxış edərkən deyib: “Son bir ildə çox işlər gördük. Gördüyümüz işlər inanılmazdır – Yaxın Şərqə sülh gətirdik – və onlar bunda çox böyük rol oynadılar, buna görə də sadəcə təşəkkür etmək istəyirəm.”
Sülh Planının İkinci Mərhələsi və Qeyri-Müəyyənliklər
Bu görüş ABŞ vitse-prezidenti JD Vans və dövlət katibi Marko Rubio da daxil olmaqla, bir neçə yüksək səviyyəli Tramp administrasiyası rəsmisinin ABŞ-ın əsas müttəfiqi olan İsrailin razılaşmaya əməl etməsini təmin etmək və ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi planın ikinci mərhələsinin detallarını müzakirə etmək üçün bu həftə İsraildə olduğu bir vaxtda baş verib. Mütəxəssislər razılaşmanın bir sıra elementlərinin, o cümlədən Vaşinqtonun Həmasdan tərksilah etməsini tələb etməsi və Qəzzaya beynəlxalq təhlükəsizlik qüvvələrinin yerləşdirilməsi perspektivinin hələ də qeyri-müəyyən qaldığını bildirirlər.
Şənbə axşamı Qətərin paytaxtı Dohadan məlumat verən “Əl-Cəzirə” müxbiri Dorsa Cəbəri qeyd edib ki, ilk mərhələnin bəzi hissələri, o cümlədən bütün İsrailli əsirlərin cəsədlərinin Qəzzadan azad edilməsi hələ tamamlanmayıb. O, “İsrailin Həmasın son dörd gündə bu cəsədlərdən heç birini qaytarmadığını deməsi mübahisə mövzusu olub” deyib. Həmas isə öz növbəsində bildirib ki, müharibə və zolağa endirilən ağır bombardmanlar nəticəsində əlçatmaz olan ərazilərə daxil olmaq üçün daha çox vaxta ehtiyacı var.
Atəşkəsə Baxmayaraq Davam Edən Gərginlik
Bu arada, İsrail Qəzza boyu ölümcül zərbələr endirməyə və ərazi daxilində fələstinlilərə humanitar yardımın maneəsiz çatdırılmasını bloklamağa davam edir. Bu isə onsuz da kövrək olan atəşkəsə əlavə təzyiq yaradır. Şənbə günü Qəzzadakı tibb mənbələri “Əl-Cəzirə”yə bildirib ki, gün ərzində İsrail qüvvələri zolağın müxtəlif yerlərində bir neçə fələstinlini güllələyərək yaralayıb.
Qəzzanın mərkəzindəki Nuseyrat qaçqın düşərgəsində bir avtomobilə edilən İsrail hücumunda ən azı dörd nəfər yaralanıb. İsrail ordusu bu hücumun Fələstin İslami Cihadının iddia edilən bir üzvünü hədəf aldığını bildirib. Qəzza şəhərindən məlumat verən “Əl-Cəzirə” müxbiri Hani Mahmud hücumun “onsuz da kövrək olan atəşkəsin pozulması kimi görünür” deyib.
Qətərin Vasitəçilik Rolu və Gələcək Atəşkəs Danışıqları
Buna baxmayaraq, ABŞ rəsmiləri müqavilənin yaxşı irəlilədiyini və daha çox iş görülməsinə baxmayaraq müsbət mesaj verməyə çalışıblar. Dövlət katibi Marko Rubio şənbə günü ayrıca jurnalistlərə açıqlamasında bildirib ki, ABŞ rəsmiləri Qəzzada çoxmillətli qüvvənin səlahiyyətlərini təsdiqləmək üçün Birləşmiş Millətlər Təşkilatının qətnaməsi və ya beynəlxalq razılaşma ilə bağlı rəy alacaqlar. ABŞ dövlət katibi bu məsələni bazar günü Qətərdə müzakirə edəcəyini də əlavə edib. Rubio deyib: “Bəzi səviyyələrdə – istər pul, istər kadr, istərsə də hər ikisi – iştirak etmək marağını ifadə edən ölkələrin çoxu buna [BMT qətnaməsinə və ya beynəlxalq razılaşmaya] ehtiyac duyacaq, çünki onların daxili qanunları bunu tələb edir.” O əlavə edib: “Buna görə də, bizdə bunun xülasəsi üzərində işləyən bütöv bir komanda var.”
“Əl-Cəzirə” müxbiri Cəbərinin sözlərinə görə, Tramp administrasiyasının şənbə günü verdiyi mesajda Qətərin atəşkəs danışıqları irəlilədikcə əsas rol oynayacağı vurğulanıb. O qeyd edib: “Amerika Birləşmiş Ştatları prezidenti qeyd edib ki, Qətərin vasitəçilik səyləri olmasaydı, bu atəşkəs ilk növbədə mümkün olmazdı. Və əlbəttə ki, bir mərhələdən növbəti mərhələyə keçmək üçün qətərlilərin töhfəsi və məsləhətləri olmalıdır.”
