) istifadə etməmək tövsiyə olunur. #Qlobalİstiləşmə - admin

admin

Tag: #Qlobalİstiləşmə

  • Yüz ildə yox olacaq şəhərlər: Türkiyədən 3-ü siyahıda

    Yüz ildə yox olacaq şəhərlər: Türkiyədən 3-ü siyahıda

    Aparılan tədqiqatlar göstərir ki, qlobal istiləşmə nəticəsində yaranan dəniz səviyyəsinin qalxması və su daşqınları dünyada 37 böyük şəhəri təhdid edir. Hesabatda bildirilir ki, qarşıdakı 100 il ərzində bu şəhərlərin əksəriyyəti yaşanılmaz hala gələcək.

    DÜNYA XƏRİTƏSİNDƏN SİLİNMƏ RİSKİ VAR

    Tədqiqat nəticələri əksər sahil şəhərlərinin hələ də effektiv bir sahil mühafizə planı hazırlaya bilmədiyini ortaya qoyur. Bəzi ölkələr dəniz sədləri, drenaj sistemləri və daşqınların qarşısını almaq üçün layihələr inkişaf etdirərkən, digər bölgələrdə infrastruktur çatışmazlığı səbəbindən risk hər il artmaqdadır.

    TÜRKİYƏDƏN İKİ ŞƏHƏR TƏHLÜKƏ ALTINDADIR

    Araşdırmaya görə, İzmir və İstanbul yüksələn dəniz səviyyəsi ucbatından 100 il ərzində yoxa çıxma təhlükəsi ilə üz-üzədir. Mütəxəssislər, xüsusilə İzmir Körfəzinin və İstanbulun sahil xətlərinin dəniz daşqınlarına açıq bölgələr arasında yer aldığını vurğulayırlar.

    ƏN YÜKSƏK RİSKDƏKİ 20 ŞƏHƏR

    Tədqiqatda 2100-cü ilə qədər yoxa çıxma riski daşıyan ilk 20 şəhər aşağıdakı kimi sıralanır:

    1. Vankuver – Kanada
    2. Dubay – Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri
    3. Lissabon – Portuqaliya
    4. Boston – ABŞ
    5. Sidney – Avstraliya
    6. İsgəndəriyyə – Misir
    7. Mayami – ABŞ
    8. San-Fransisko – ABŞ
    9. Ho Şi Min – Vyetnam
    10. Dakka – Banqladeş
    11. London – İngiltərə
    12. Cakarta – İndoneziya
    13. Banqkok – Tailand
    14. Kolkata – Hindistan
    15. İzmir – Türkiyə
    16. İstanbul – Türkiyə
    17. Osaka – Yaponiya
    18. Nyu-York – ABŞ
    19. Mumbay – Hindistan
    20. Tokio – Yaponiya

    Qlobal İstiləşmənin Təsirləri Dərinləşir

    Alimlər, dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinin təkcə sahil şəhərlərini deyil, bütün dünya əhalisini təsir edə biləcəyini vurğulayırlar. Belə ki, sahil bölgələrində yaşayan milyardlarla insanın yüksələn sular səbəbindən köç etməyə məcbur qalacağı təxmin edilir.

    Mütəxəssislər, istixana qazı tullantıları azaldılmasa, 2100-cü ilə qədər dəniz səviyyəsinin bir metrə qədər yüksələ biləcəyini bildirirlər. Bu vəziyyət bir çox tarixi və iqtisadi mərkəzin tamamilə xəritədən silinməsinə gətirib çıxaracaq. İqlim dəyişikliyinin insan həyatına təsirləri getdikcə daha da ciddi hal alır və qlobal istiləşməyə qarşı mübarizənin vacibliyi bir daha ön plana çıxır.

    24 saat

  • Qlobal böhran sürətlənir: Erkən işarələr

    Qlobal böhran sürətlənir: Erkən işarələr

    DÜNYA BUZLAQLARINI İTİRİR: KRİTİK HƏYƏCAN SİQNALI

    ABŞ Milli Aviasiya və Kosmos İdarəsinin (NASA) məlumatlarına əsasən, dünya üzrə temperatur artımı davam edir və bu, buzlaqlar üçün ciddi təhlükə siqnalı verir. Antarktida hər il orta hesabla 135 milyard ton, Qrenlandiya isə təxminən 266 milyard ton buz kütləsi itirir. Bu ərimə təkcə qütb bölgələrini deyil, Avropanın dağ sistemlərindən Asiyanın yüksək zirvələrinə qədər geniş bir coğrafiyanı təhdid edir.

    MÜTƏXƏSSİSLƏRDƏN TƏCİLİ XƏBƏRDARLIQ

    Sürətli buzlaq çəkilməsi Zürix Federal Texnologiya İnstitutunun İnşaat, Ətraf Mühit və Xəritə Mühəndisliyi Bölümünün müəllimi Dr. Matthias Huss tərəfindən vurğulanıb. Huss qeyd edib ki, “Buz təbəqəsindəki dəyişikliyin əsas səbəbi iqlim dəyişikliyi şəraiti ilə birbaşa bağlıdır. Son əsrdə müşahidə olunan bu sürətli ərimə, insan fəaliyyəti nəticəsində artan temperaturların bir nəticəsidir.”

    ƏRİMƏ SÜRƏTİ YÜZDƏ 36 ARTIQ

    Mütəxəssislərin fikrincə, 2010-2020-ci illər arasında buzlaqların ərimə sürəti əvvəlki onilliklə müqayisədə təxminən 36 faiz artıb. Avropa Alp Dağları, Qafqaz və Qayalıq Dağları kimi kiçik buzlaqlara malik bölgələrdə itki nisbəti daha yüksəkdir. Ümumi buz həcmi baxımından isə Alyaska və Pataqoniya kimi bölgələr ən kritik vəziyyətdədir.

    2100-CÜ İLƏ QƏDƏR YÜZDƏ 41-ƏDƏK ƏRİMƏ GÖZLƏNİLİR

    İqlim dəyişikliyi mövcud sürətlə davam edərsə, əsrin sonuna qədər dünya üzrə buzlaqların 26-41 faizinin tamamilə əriyəcəyi proqnozlaşdırılır. Dr. Huss, bəzi ssenarilərdə Avropa Alp Dağları və Qafqaz Dağlarındakı bütün buzlaqların yoxa çıxa biləcəyini bildirib.

    DƏNİZ SƏVİYYƏSİ ƏN AZI 1 METR YÜKSƏLƏCƏK

    Buzlaq ərimələrinin ən dağıdıcı təsirlərindən biri dəniz səviyyəsinin artmasıdır. 2100-cü ilə qədər qlobal dəniz səviyyəsinin ən azı 1 metr yüksəlməsi gözlənilir. Bu vəziyyət, ilk növbədə Asiya və Avropa olmaqla, sahil bölgələrində yaşayan milyardlarla insan üçün ciddi təhlükə yaradacaq.

    EKOSİSTEMLƏR DƏYİŞİKLİYƏ UĞRAYIR

    Buzlaqların əriməsi təkcə quru kütlələrinə deyil, həm də okean ekosistemlərinə təsir edir. Ərimə ilə gələn çöküntü və qida maddələrinin balansı pozulur; bu vəziyyət balıq populyasiyalarından dəniz bitkilərinə qədər geniş bir ekoloji zənciri təsir edə bilər.

    ELM DÜNYASINDAN TƏCİLİ TƏDBİR ÇAĞIRIŞI

    Mütəxəssislər, qlobal karbon emissiyalarının məhdudlaşdırılmasının artıq bir seçim deyil, zərurətə çevrildiyini vurğulayıblar. Dr. Huss qeyd edib ki, “Əgər mövcud tendensiya davam edərsə, 2100-cü ilə qədər bir çox dağ silsiləsi buzlaqlarını tamamilə itirəcək. Karbon emissiyasının azaldılması, dünyanın gələcəyi üçün atıla biləcək ən kritik addımdır.”

    Elmi ictimaiyyət qlobal istiləşmənin yalnız qütbləri deyil, insan həyatını, qida təhlükəsizliyini və təbii sərvətləri təhdid edən bir böhrana çevrildiyini xatırladır.

    24 saat

  • Pilotun müşahidə etdiyi təbiət hadisəsi heyrət doğurdu

    Pilotun müşahidə etdiyi təbiət hadisəsi heyrət doğurdu

    Ani Təzyiq Dəyişiklikləri: Bulud Partlamasının Sirləri

    Mütəxəssislərin fikrincə, bulud partlaması adlanan təbiət hadisələri qəfil təzyiq dəyişiklikləri və konvektiv hava axınlarının təsiri ilə baş verir. Bu cür hadisələr bulud həcminin sürətlə genişlənməsinə və atmosferdə ani enerji paylanmasına səbəb olur. Nəticədə qısa müddətli, lakin həddən artıq şiddətli ani yağışlar müşahidə oluna bilər.

    Sosial Şəbəkələrdə Yüksək Maraq

    Elm adamları bildirirlər ki, bulud partlamaları atmosferik təzyiq dalğalanmaları və hava axınlarının davranışlarını anlamaq üçün kritik məlumatlar təqdim edir. Çində qeydə alınan bu nadir hadisənin görüntüləri 2025-ci il avqustun 22-də sosial şəbəkələrdə geniş yayılaraq istifadəçiləri həm təəccübləndirib, həm də heyran edib.

    Qlobal İstiləşmənin Bir Nəticəsi

    Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, bu nadir təbiət hadisələri yalnız vizual bir şou deyil, həm də meteorologiya araşdırmaları üçün mühüm məlumat mənbəyidir. Mütəxəssislərə görə, Çin nümunəsi, əslində, qlobal istiləşmənin bir nəticəsi olaraq atmosferdəki ani dəyişikliklərin və yağıntı proseslərinin anlaşılması baxımından əhəmiyyətli bir hadisədir.

    24 saat