admin

Tag: #QlobalSiyasət

  • Çindən diplomatik güc nümayişi

    Çindən diplomatik güc nümayişi

    Çindən diplomatik güc nümayişi

    Çinin qlobal siyasətdəki müəyyənedici rolu durmadan artır. Növbəti həftə paytaxt Pekində keçiriləcək möhtəşəm hərbi parad, ölkənin qlobal diplomatiya səhnəsində yeni bir diplomatik nümayişi kimi qiymətləndirilir.

    Çinin rəsmi Sincxua Xəbər Agentliyinin məlumatına görə, parada 26 xarici lider qatılacaq. Rusiyanın Prezidenti Vladimir Putinlə yanaşı, Şimali Koreya lideri Kim Çen Inın da tədbirdə iştirak edəcəyi bildirilib. Son dövrlərdə ABŞ ilə böyük gərginlik yaşayan Hindistanın Baş naziri Narendra Modi də Pekinə səfər edəcək önəmli simalardan biridir.

    Trampa qarşı diplomatik gedişlər

    ABŞ və ya Qərbi Avropa ölkələrindən heç bir liderin, qismən Ukraynadakı müharibə və Putinlə aralarındakı fikir ayrılıqları səbəbindən Çinə gəlməsi gözlənilmir. ABŞ prezidenti Donald Trampın görüşmək istədiyini açıq şəkildə bildirdiyi Şimali Koreya lideri Kim Çen Inın iştirakı xüsusi diqqət çəkir. Şimali Koreya rəhbərliyindən verilən açıqlamada, lider Kim Çen Inın Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinin dəvəti ilə 3 sentyabr tarixində Pekində keçiriləcək Qələbə Günü tədbirlərinə qatılacağı bildirilib. Kimin bu iştirakı ABŞ prezidenti Donald Tramp üçün bir məğlubiyyət kimi dəyərləndirilir. ABŞ prezidenti Donald Tramp bu həftənin əvvəlində Cənubi Koreya prezidenti ilə görüşündə Kim Çen Inla yenidən görüşmək istədiyini vurğulamışdı.

    Diplomatik təcriddən qurtulmağa çalışan Kim, son illərdə Vaşinqtonun rəqibləri hesab edilən ölkələrlə əlaqələrini genişləndirməyə müvəffəq olub. O, ölkəsinin nüvə proqramını zərərsizləşdirmək məqsədi daşıyan, Şimal və Cənub arasında diplomatik münasibətləri yenidən başlama cəhdlərini rədd etmişdi. ABŞ prezidenti Donald Trampın ilk prezidentliyi dövründə 2019-cu ildə keçirilən zirvə görüşü də nəticəsiz qalmışdı.

    Pekin zirvəsinin mesajları

    Putinin iştirakı isə ABŞ üçün daha bir diplomatik məğlubiyyət deməkdir. Çünki ABŞ prezidenti Ukraynadakı müharibəni sona çatdırmaq üçün Putinlə razılığa gələ bilməmişkən, Si Cinpin onu Pekində qarşılamağa hazırlaşır. Çin rəhbərliyi, bu zirvə ilə Ukrayna müharibəsi kimi mövzularda Rusiyaya güclü təsir göstərdiyini bütün dünyaya nümayiş etdirmək şansı əldə edəcək.

    Si Cinpinin həm Putin, həm Kim, həm də Modi ilə görüşməsi, ABŞ prezidenti Donald Trampa qarşı əhəmiyyətli bir diplomatik nümayiş kimi qəbul ediləcək. Bu, Si Cinpin və ABŞ prezidenti Donald Tramp arasında gözlənilən ikitərəfli görüşdən əvvəl Çin liderinin mövqeyini gücləndirən bir addım olacaq.

    Qələbə bayramı və hərbi parad

    “Qələbə Bayramı” adlanan bu hərbi parad, Çinin Yaponiyaya qarşı müharibəsindəki zəfərinin 80-ci ildönümünü və İkinci Dünya müharibəsinin başa çatmasını qeyd edəcək. Çin, Yaponiyaya qarşı qələbə qazanaraq və Yaponiyanın 2 sentyabr 1945-ci ildə təslim sənədlərini imzaladıqdan sonra 3 sentyabrı Qələbə Günü kimi qeyd edir. Bu il keçiriləcək tədbirlərdə Çinin son texnologiyalı silahlarının nümayiş olunacağı bir hərbi parad və Si Cinpinin çıxışı gözlənilir. Bu parad, Çinin qlobal siyasətdəki artan təsirini bir daha təsdiqləyəcəkdir.

    24 saat

  • Lula BRICS-də Qəzza soyqırımını pislədi

    Lula BRICS-də Qəzza soyqırımını pislədi

    Lula BRICS Zirvəsində İsrailin Fəaliyyətlərini Soyqırım Adlandırdı

    Braziliya prezidenti Luiz İnasiu Lula da Silva Rio de Janeyroda bir araya gələn 11 inkişaf etməkdə olan BRICS ölkəsinin liderlərinə müraciət edərək, dünyanın İsrailin Qəzzada törətdiyi “soyqırım”ı dayandırmaq üçün hərəkətə keçməli olduğunu vurğulayıb. O, bazar günü Çin, Hindistan və digər ölkələrin nümayəndələrinə bildirib ki, “İsrailin Qəzzada həyata keçirdiyi soyqırıma, günahsız mülki vətəndaşların seçimsiz qətliamına və aclığın müharibə silahı kimi istifadəsinə laqeyd qala bilmərik”.

    Bu açıqlamalar İsrail və Həmas arasında Dohada atəşkəs danışıqlarının bərpa olunduğu, eyni zamanda 2023-cü il oktyabrın 7-də Həmasın İsrailin cənubuna hücumları ilə başlayan 21 aylıq müharibəni bitirmək üçün təzyiqlərin artdığı bir vaxta təsadüf edib. Lula Həmasın həmin gün 1219 nəfərin, əsasən də İsrail mülki vətəndaşlarının ölümü ilə nəticələnən “terror aktlarına qətiyyən heç nəyin haqq qazandıra bilməyəcəyini” qeyd edib. Lakin o, İsrailin sonrakı hərəkətlərini də sərt şəkildə tənqid edib. İsrailin hərbi kampaniyası nəticəsində Qəzzada ən az 57 418 nəfər həlak olub ki, onların da əksəriyyəti mülki şəxslərdir.

    BRICS ölkələri İsrailin İrana qarşı bombardmanını və Qəzzadakı fəaliyyətlərini nə dərəcədə sərt şəkildə pisləmək mövzusunda fikir ayrılığı yaşayırlar.

    BRICS: Çoxqütblü Dünyanın Müdafiəçisi

    Rio de Janeyroda toplaşan liderlər ənənəvi Qərb qurumlarında islahatlar aparılmasına çağırış edərkən, BRICS-i getdikcə parçalanan dünyada çoxtərəfli diplomatiyanın müdafiəçisi kimi təqdim ediblər. G7 və G20 kimi əsas iqtisadiyyat qrupları arasındakı bölünmələr, eləcə də ABŞ prezidenti Donald Trampın “Əvvəlcə Amerika” (America First) yanaşması səbəbindən fəaliyyəti iflic olan bir şəraitdə, BRICS ölkələrinin genişlənməsi diplomatik koordinasiya üçün yeni imkanlar yaradıb.

    Lula öz açılış nitqində BRICS-i Soyuq Müharibə dövründə qütbləşmiş qlobal düzəndə heç bir tərəfə qoşulmayan inkişaf etməkdə olan ölkələr qrupu olan Qoşulmama Hərəkatı ilə müqayisə edib. O, liderlərə “BRICS Qoşulmama Hərəkatının varisidir. Çoxtərəflilik təhdid altında olduğu bir vaxtda, muxtariyyətimiz yenidən təhdid altındadır” deyib.

    BRICS ölkələri hazırda dünya əhalisinin yarıdan çoxunu və iqtisadi məhsulun 40 faizini təşkil edir. Braziliya, Rusiya, Hindistan və Çin liderləri ilk dəfə 2009-cu ildə zirvə görüşü üçün bir araya gəliblər. Daha sonra bu bloka Cənubi Afrika da qatılıb, ötən il isə Misir, Efiopiya, İndoneziya, İran, Səudiyyə Ərəbistanı və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri də tamhüquqlu üzv olaraq qəbul edilib. Bu, İndoneziyanın da daxil olduğu ilk liderlər zirvə görüşüdür.

    Bununla belə, bu ilki sammitdə bəzi liderlər iştirak etməyib. Çin prezidenti Si Cinpin öz baş nazirini göndərməyi seçib. Rusiya prezidenti Vladimir Putin isə Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi tərəfindən həbs qərarı verildiyi üçün görüşdə onlayn iştirak edir. Buna baxmayaraq, bazar və bazar ertəsi günləri Rio Müasir İncəsənət Muzeyində Hindistanın baş naziri Narendra Modi və Cənubi Afrika prezidenti Kiril Ramafosa da daxil olmaqla bir neçə dövlət başçısı müzakirələr üçün toplaşıb. Ümumilikdə 30-dan çox ölkə BRICS-də tamhüquqlu üzv və ya tərəfdaş kimi iştirak etməyə maraq göstərib.

    24 saat