ABŞ Müdafiə Nazirliyində (Pentaqon) şok iddia: Nazirliyə məxsus şifrəli mesajlaşma tətbiqində gizli məlumatlar paylaşıldığı aşkarlanıb. Bu iddia Vaşinqtonda böyük səs-küyə səbəb olub.
## Signal qalmaqalı: Müdafiə nazirinin hesabı şübhə altında
Pentaqonun daxili nəzarət orqanı, Müdafiə Naziri Pit Hegsetin Signal hesabından göndərilən şifrəli mesajların məxfi bir e-poçtda olan təfərrüatları əhatə etdiyinə dair dəlillər əldə edib. Bu barədə məlumatlı iki yüksək səviyyəli amerikalı rəsmi məlumat verib.
Çat mesajlarında, ABŞ-ın mart ayında Yəməndə planlaşdırılan bir bombalama əməliyyatı ilə bağlı məlumatlar yer alıb. Həmin mesajlar bir qrup Signal qrupunda olan sabiq ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyası rəsmilərinə göndərilib. Bir müxbirin təsadüfən söhbətə əlavə edilməsi nəticəsində bu qrup ictimaiyyətə məlum olub. O zaman administrasiya rəsmiləri, söhbətdə heç bir məxfi məlumatın paylaşılmadığını iddia etmişdilər.
Adının açıqlanmasını istəməyən iki rəsmi, mesajlardakı əsas məlumatların “SECRET//NOFORN” olaraq işarələnmiş məxfi bir e-poçtdan əldə edildiyini bildirib. Onlar Tramp administrasiyasının yüksək səviyyəli rəsmilərinə qarşı davam edən istintaqla bağlı danışıblar.
“SECRET” təyinatı, məlumatın məxfi olduğunu və bu məlumatın açıqlanmasının milli təhlükəsizliyə ciddi zərər vura biləcəyini, xidmət üzvlərinin təhlükəsizliyini potensial olaraq təhdid edə biləcəyini göstərir. “NOFORN” etiketi isə məlumatın yalnız ABŞ agentliklərinə və şəxslərinə yayımlana biləcəyini, xarici vətəndaşları və hətta yaxın ABŞ müttəfiqlərini belə istisna etdiyini bildirir.
Sələfi Vaşinqton Post qəzeti, Müdafiə Nazirliyinin Baş Müfəttişliyinin (OIG) bu barədə dəlilləri əldə etdiyini ilk dəfə olaraq bu gün xəbər verib.
## İstintaq davam edir, tərəflər ittihamları rədd edir
Müfəttişliyinin ofisi şərh verməkdən imtina edib. Aprel ayında Müdafiə Nazirliyinin OIG-si, Müdafiə Nazirinin rəsmi işlər üçün kommersiya mesajlaşma tətbiqlərindən istifadəsini və onun ofisinin təsnifat və qeydlərin saxlanılması tələblərinə əməl edib-etmədiyini qiymətləndirəcəyini açıqlamışdı.
Pentaqonun baş sözçüsü Şon Parnell bir bəyanatında “Departament əvvəlki bəyanatlarının arxasında durur: Signal vasitəsilə heç bir məxfi məlumat paylaşılmayıb” deyib. O, həmçinin nazirin Signal tətbiqindən istifadəsi ilə bağlı xəbərləri “köhnə və yorğun” adlandırıb.
ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyası rəsmiləri, Signal söhbət mesajlarının mövcudluğu ilk dəfə olaraq The Atlantic qəzetinin baş redaktoru Cefri Qoldberq tərəfindən xəbər verildikdən bəri ciddi nəzarətlə üzləşiblər. Qoldberq, o vaxtkı Milli Təhlükəsizlik müşaviri Mayk Valts tərəfindən təsadüfən Signal söhbət qrupuna əlavə edilmişdi. Signal söhbət qrupundakı Tramp rəsmiləri, təsnif edilmiş heç bir məlumatın qrupda paylaşılmadığını dəfələrlə təkzib ediblər.
Lakin Pentaqonun nəzarət orqanı tərəfindən əldə edilən dəlillər barədə məlumatlı olan iki ABŞ rəsmisi, Hegsetin şifrəli Signal söhbət qrupunda yerləşdirdiyi məlumatın, general Maykl “Erik” Kurilla tərəfindən onlarla müdafiə rəsmisinə göndərilən məxfi bir e-poçtdan əldə edildiyini bildirib. Kurilla, ABŞ Mərkəzi Komandanlığına nəzarət edir. Bu komandanlıq, Yaxın Şərqdə ABŞ hərbi əməliyyatlarını aparmaq üçün əsas Müdafiə Nazirliyi təşkilatıdır.
## Bombalama əməliyyatının təfərrüatları
The Atlantic qəzeti, Signal söhbətindən olduğunu iddia etdiyi ekran görüntülərini dərc edib. Həmin görüntülərdə Hegsetin Yəməndəki Husi üsyançılarına qarşı planlaşdırılan hücumların xronologiyasını paylaşdığı görünür. O, iki dəst F-18 təyyarəsinin havaya qalxma və zərbə endirmə vaxtını, bir sıra pilotsuz təyyarə zərbələrini və bəzi Tomahawk raket zərbələrini sadalayıb.
Jurnalın məlumatına görə, bir mesajda “Mərkəzi Komandanlıqla TƏSDİQLƏDİM ki, missiya üçün HAZIRIQ” yazılıb.
Pentaqonun baş sözçüsü Parnell, bu ilin aprel ayında verdiyi bir bəyanatda deyib: “Heç bir Signal söhbətində təsnif edilmiş məlumat yox idi, hekayəni nə qədər yazmağa çalışsalar da”. O, bu iddianı Hegsetin ailə üzvlərinin də daxil olduğu ayrı bir Signal söhbətində təfərrüatları paylaşdığına dair xəbərlər yayımlandıqdan sonra edib.
Milli Kəşfiyyat Direktoru Tulsi Qabbard və CIA Direktoru Con Retkliff də söhbət qrupunun üzvləri kimi görünürdülər. Onlar da mart ayında qanunvericilərə təsnif edilmiş heç bir materialın paylaşılmadığını bildirmişdilər.
Retkliff deyib ki, Signal “yüksək səviyyəli rəsmilər arasında ünsiyyət üçün bir mexanizm idi, lakin yüksək səviyyəli və ya təsnif edilmiş rabitələrin əvəzi deyildi”.
Federal qaydalara görə, müdafiə naziri məlumatları məxfilikdən çıxarmaq səlahiyyətinə malikdir. Lakin mesajlar üzə çıxdıqdan sonra, Hegset jurnalistlər tərəfindən bu yanaşmanı tətbiq edib-etmədiyi soruşulduqda cavab verməyib.
Hegset mart ayında jurnalistlərə “Heç kim müharibə planları yazmırdı” deyib.
## Signal: təhlükəsiz, lakin xətalara açıq
Signal, yüksək şifrələmə standartına görə məşhur olan pulsuz bir mesajlaşma tətbiqidir. Bu, göndərənlərdən və ya alıcılardan başqa insanların mesajları görməsinin qarşısını alır.
Hegsetin iştirak etdiyi epizodda göstərildiyi kimi, insan xətası Signal və digər şifrəli tətbiqlər üçün bir həssaslıq olaraq qalır. Fevral ayında Milli Təhlükəsizlik Agentliyi (NSA) öz işçilərinə rus haker qruplarının Signal istifadəçilərinin hesablarına daxil olmaq üçün fişinq mesajlarından istifadə etdiyi barədə xəbərdarlıq etmişdi. CBS News tərəfindən əldə edilən sənədlərə görə, bu, qruplara qurbanların fəaliyyətlərini görməyə imkan verirdi.
