Vladimir Putindən Kəskin Çıxış: Üçüncü Dünya Müharibəsi Təhlükəsi Artır
Rusiya Federasiyasının prezidenti Vladimir Putin, St. Peterburq Beynəlxalq İqtisadi Forumu (SPIEF) çərçivəsində təşkil edilən və təxminən 4 saat davam edən əsas iclasda gündəmdəki aktual mövzulara dair əhəmiyyətli bəyanatlar verib.
Ukraynadakı Hərbi Əməliyyatlar və Təhlükəsizlik Bölgəsi
Putin çıxışında Ukraynanın “təslim olması” üçün çalışmadıqlarını, sadəcə “sahədəki reallıqların qəbul edilməsini” tələb etdiklərini bildirib. Rusiya ordusunun Ukraynanın Sumi bölgəsindəki irəliləyişinə toxunan prezident, “Sərhəd boyunca təhlükəsizlik zonası yaratmaq məcburiyyətindəyik. Çünki onlar (Ukraynalı əsgərlər) oradan daima topçu və pilotsuz hava vasitələri ilə hücumlar təşkil edirlər,” deyə vurğulayıb.
Sumi bölgəsindəki irəliləyişin 10-12 kilometr civarında olduğunu və irəlidə bölgə mərkəzi Sumi şəhərinin yerləşdiyini qeyd edən Putin, “Sumi şəhərini ələ keçirmək kimi bir hədəfimiz yoxdur, lakin bunu istisna etmirəm,” sözlərini əlavə edib. Moderatorun Rusiya ordusunun Ukraynada nə qədər irəliləməyi planlaşdırdığına dair sualını cavablandıran Vladimir Putin, “Rusiya və Ukrayna xalqlarının tək bir xalq olduğunu düşünürəm. Bu kontekstdə bütün Ukrayna bizimdir. Rusiya əsgərinin ayaq basdığı hər yer bizimdir,” ifadələrini işlədib.
Nüvə Təhlükəsi və Üçüncü Dünya Müharibəsi Ehtimalı
Ukraynanın Rusiyaya qarşı “çirkli bomba” istifadə etmə ehtimalı ilə bağlı danışan Putin, “Əlimizdə bunu təsdiqləyən məlumat yoxdur. Lakin Ukraynanın çirkli bomba istifadə etməsi böyük bir səhv olar. Nüvə doktrinamız eyni şəkildə və hər zaman cavab verilməsini nəzərdə tutur. Buna cavabımız çox sərt olar və Neo-Nasist rejimi üçün fəlakətə yol açar,” deyə xəbərdarlıq edib.
Prezident Putin, Üçüncü Dünya Müharibəsinin baş vermə ehtimalından narahat olub-olmadığına dair suala isə, “Bundan narahatam, ehtimal artır. Xüsusilə də Ukraynadakı hərbi qarşıdurmalar və Yaxın Şərqdə baş verənlər, İrandakı inkişaflar və mümkün riskləri nəzərə aldığımızda,” deyə cavab verib.
Rusiya İqtisadiyyatı və Qlobal Nizamda Dəyişikliklər
Forumda Rusiya iqtisadiyyatına dair dəyərləndirmələr aparan Putin, iqtisadiyyatın balanslı şəkildə böyümə prosesinə girməsinin vacibliyini vurğulayıb. Balanslı böyümə prosesinin mülayim inflyasiya və aşağı işsizlik nisbətini əhatə etməli olduğunu qeyd edən Putin, “Eyni zamanda, bəzi mütəxəssislər (Rusiyada) iqtisadi durğunluq və hətta resessiya risklərinə işarə edirlər. Buna heç bir şəraitdə icazə verilməməlidir,” deyib.
Putin, Rusiya iqtisadiyyatının yüksək texnologiyadan daha çox istifadə etməli olduğunu da vurğulayaraq, inkişaf etdirilən rəqəmsal rublun geniş kütlələrin istifadəsinə veriləcəyini bildirib. Rusiya ordusunu da müasir texnologiyalarla təchiz etməyi planlaşdırdıqlarını söyləyən prezident, “Dost ölkələrlə hərbi-texniki əməkdaşlığı inkişaf etdirməyi hədəfləyirik. Yalnız silah tədarükü və ya modernləşdirilməsi deyil, eyni zamanda ortaq layihələr, kadr təlimi və açar təslim müəssisələrin və istehsal sahələrinin yaradılmasından da bəhs edirəm,” ifadələrini işlədib. Rusiya və Çinin yeni bir dünya nizamı yaratmadığını söyləyən Putin, “Biz bunu sadəcə rəsmiləşdiririk, çünki bu dəyişiklik təbii şəkildə ortaya çıxır,” deyə fikrini tamamlayıb.
Yaxın Şərq Gərginliyi: İsrail-İran Münasibətləri
İsrailin İrana qarşı şiddətli hücumları ilə başlayan qarşıdurmaya dair dəyərləndirmələr aparan Putin, İsrailin İran lideri Ayətullah Xameneyini öldürmə təhdidinə ilişkin, “Bunun yalnız sözdə qalmasını diləyirəm. Rusiya, hər zaman hər ölkənin təhlükəsizliyinin, başqa bir ölkənin təhlükəsizliyinə zərər verilməməsi şərti ilə təmin edilməsinin tərəfdarıdır,” ifadələrini işlədib.
Putin, bölgə ölkələrinin və Qlobal Cənubun İsrail ilə İran arasındakı gərginlik səviyyəsinin azaldılmasında rol oynaya biləcəyini qeyd edərək, “Bir tərəfdən İran, uran zənginləşdirmə və sülhsevər nüvəyə sahib olma hüququnu müdafiə edir. Digər tərəfdən İsrail, öz təhlükəsizliyinin təmin edilməsində israr edir. Hər iki ölkə üçün qəbuledilən həll yolları tapıla bilər. Qlobal Cənub və bölgə ölkələri, həllin tapılması prosesində kömək edə bilər. Fikrimcə, həll yolu mövcuddur,” deyib.
Həm İsrail, həm də İran tərəfi ilə davamlı təmasda olduqlarını dilə gətirən Putin, “Məsələnin həllinə dair bəzi təkliflərimiz var. Vasitəçi olmaq üçün çalışmırıq, sadəcə fikirlər təklif edirik. Əgər bu təkliflər, hər iki tərəf üçün uyğun olarsa, bundan məmnunluq duyarıq. Fikirlərimizin həyata keçirilməsini istəyirik,” şəklində danışıb.
Rusiya-İran Əlaqələri və Nüvə Proqramı
Rusiyanın İran ilə dostluq əlaqələri olduğuna diqqət çəkən Vladimir Putin, “Bu kontekstdə, hər zaman bütün öhdəliklərimizi yerinə yetiririk. İranın sülhsevər nüvə enerjisi sahəsindəki maraqları daxil olmaqla, qanuni maraqları üçün apardığı mübarizəni dəstəkləyirik. Biz hər zaman bu yanaşmanı qəbul etmişik. Bu mövzuyla bağlı mövqeyimiz dəyişməyib,” ifadələrini işlədib.
Rusiya prezidenti, Qərb mətbuatında Moskvanın bu məsələyə müdaxilə etməməsi ilə bağlı yer alan tənqidlərə ilişkin isə belə deyib: “Daha çoxunu etməyimizi kim söyləyir? Nəyi etməyimiz lazımdır? Hərbi əməliyyat aparmağımızmı istənilir? Onsuz da Rusiya, özünə təhdid yaradanlara qarşı hərbi əməliyyat aparır. Biz İranın sülhsevər nüvəyə sahib olma hüququnu müdafiə edirik. Bunu sözlə deyil, konkret əməllərlə edirik. İranda Bushehr Nüvə Enerji Stansiyasını inşa etdik. İki nüvə stansiyasının daha inşa edilməsi üçün razılaşma imzaladıq. İranla ətrafındakı çətinliklərə və təhlükəyə baxmayaraq, bu istiqamətdə işləri davam etdiririk. Heyətimizi oradan təxliyə etmirik.”
İsrail və ABŞ ilə təmaslarında nüvə stansiyasındakı Rusiya mütəxəssislərinin təhlükəsizliyini dilə gətirdiyini qeyd edən Putin, İsrailin baş naziri Benjamin Netanyahunun buna qatıldığını, ABŞ prezidenti Donald Trampın isə tələblərin yerinə yetiriləcəyinə dair söz verdiyini bildirərək, “Bu, İranı birbaşa dəstəklədiyimiz anlamına gəlir,” ifadəsini işlədib.
İrandakı nüvə obyektlərinin ətrafındakı vəziyyətin narahatverici olduğunu vurğulayan Vladimir Putin, “Bunun hara varacağı barədə narahatıq,” deyib. Putin, İsrailə keçmiş Sovet Sosialist Respublikaları Birliyindən (SSRB) və Rusiyadan köç edən təxminən 2 milyon insanın yaşadığına diqqət çəkərək, bu gün İsrailin rusdilli bir ölkə halına gəldiyini və bunun Moskva tərəfindən nəzərə alındığını ifadə edib. Putin, ərəb və İslam dünyası ilə dostluq əlaqələri, strateji tərəfdaşlıqlar və müttəfiqlik bağları qurduqlarının altını xətt çəkib.
24 saat
