Stiven Spilberqin 1993-cü ildə çəkdiyi “Yura Parkı” filmi dinozavrlara qarşı qlobal marağı yenidən alovlandırmış və dinozavr fosili ticarətinin genişlənməsinə səbəb olmuşdu. Bu gün şəxsi jetlər, Fransanın cənubunda lövbər salmış dəbdəbəli yaxtalar və orijinal Pikasso rəsmləri kimi mülklər, artıq super-zəngin və kolleksiyaçılar üçün kifayət etmir. Yüksək maddi imkana malik olan milyarderlər, mermər salonlarının mərkəzində dekor olaraq 125 milyon illik bir dinozavr skeleti görmək istəyirlər.
Ken Qriffinin Rekord Alışları
ABŞ-lı milyarderlər investor Ken Qriffin, ötən il Sotheby’s hərracında 150 milyon illik bir Steqozavr dinozavr fosilini 44.6 milyon dollara (1.8 milyard TL) alaraq yeni rekord müəyyənləşdirdi. Bu meyl, fosillərin sadəcə elmi maraq obyektindən çıxaraq, varlılar üçün prestij simvoluna çevrildiyini göstərir. Nyu-Yorkda keçirilən son Sotheby’s hərracında 150 milyon il əvvəl yaşamış Ceratosaurus nasicornis növünə aid bir dinozavr fosili 30.5 milyon dollara (1.2 milyard TL) satıldı. Bu skeleti də nəhəng investisiya fondu Citadel-in qurucusu, milyarderlər investor Ken Qriffin əldə etdi. Təqdirəlayən haldır ki, o, bu dinozavr skeletinin dörd il müddətində Amerika Təbiət Tarixi Muzeyində sərgilənməsinə icazə verdi. Bundan əvvəl, Sotheby’s tərəfindən “Sue” adlı bir T. Rex dinozavrının fosilinin 8.4 milyon dollara hərraca çıxarılması da bu bazarın dönüş nöqtələrindən biri olmuşdu.
Ekspertlərin Narahatlığı
Edinburgh Universitetindən Stiv Brusatte bu vəziyyətlə bağlı narahatlığını dilə gətirərək deyib: “Dinozavr fosilləri varlıların oyuncağına çevrilib. Dinozavr skeletlərinin hərraclarda bir neçə dəqiqə içində milyonlarla dollara satıldığı bir dünya, təhsil və tədqiqatın əhəmiyyətini dərk etməyən bir dünyadır.” Lids Universitetinin İncəsənət Tarixi professoru doktor Mark Uestqarh isə, bu tendensiyanı belə şərh edib: “Bazarın zirvəsindəki kolleksiyaçılar ‘görkəmli parçalar’ axtarır. Genişmiqyaslı dinozavr fosililəri, yeni incəsənət kolleksiyaçılarına simvolik güclərini nümayiş etdirməyə imkan verir.”
Milyardlarla Dollarlıq Bazar
Bu dinozavr fosili ticarəti milyardlarla dollarlıq bir bazar yaratmışdır. İngilis kolleksiyaçı Stiv Etçes isə, bu bazardan fərqli olaraq, İngilərənin Dorset bölgəsində bir fosil muzeyi təsis edərək, fosillərin elmi və ictimai dəyərini qorumağa çalışır.
24 saat
