Qəzzada Gərginlik Artır: Daha 65 Fələstinli Həyatını İtirib
Qəzza zolağı İsrailin hava və artilleriya atəşləri altında qalmaqda davam edir. Cümə günü baş verən hücumlarda ən azı 65 nəfər həyatını itirib ki, onların 14-ü eyni ailənin üzvləri olub. Tibbi mənbələrə görə, həlak olanlardan 48 nəfəri Qəzza şəhərində və mühasirə altında olan ərazinin şimalında qeydə alınıb.
Əl-Cəzirə telekanalının Qəzza şəhərindən reportaj verən müxbiri Hani Mahmud, bölgədə daha bir “yuxusuz gecə” yaşandığını bildirib. O, “İsrail qüvvələri məhəllələrdə uzaqdan idarə olunan partlayıcı qurğulardan, eləcə də Qəzza şəhərinin şərq hissəsinin böyük bir hissəsini əhatə edən ağır hava və artilleriya İsrail hücumlarından istifadə edir”, – deyə qeyd edib. Həmçinin, İsrail ordusu Qəzza səmasını işıqlandırmaq üçün iki gecə ardıcıl olaraq işıqlandırma bombalarından istifadə edərək köçkün əhali arasında qorxu yaratmaq taktikasını tətbiq edir.
Sultan ailəsinin 14 üzvü Qəzza şəhərinin ət-Tvam bölgəsindəki evlərinə endirilən tək bir İsrail zərbəsi nəticəsində həlak olub. Fələstinin HƏMAS qruplaşması cümə günü baş verən hava hücumlarını və Sultan ailəsinə edilən zərbəni pisləyib. Təşkilat İsraili yaşayış binalarını dağıtmaqda və mülki şəxsləri hədəf almaqda “terror və mütəşəkkil hərbi cinayətlər” kampaniyası aparmaqda günahlandıraraq, bu əməllərin beynəlxalq hüquqa zidd olduğunu vurğulayıb.
HƏMAS, həmçinin, dünya ictimaiyyətinin “hərəkətsizliyini və şərikliyini” qınayaraq, bunun İsrailin baş naziri Binyamin Netanyahunun hökumətini fələstinlilərə qarşı soyqırımı və məcburi köçkünlüyü gücləndirməyə təşviq etdiyini bildirib. Qəzza şəhərinin Daraj məhəlləsində İsrail dronunun atəşi nəticəsində bir uşaq həlak olub, bir neçə nəfər isə yaralanıb. Şimali Qəzzadakı Şati qaçqın düşərgəsində yerləşən bir məktəb də İsrail hücumları nəticəsində dağıdılıb. Bir çox insan orada sığınacaq tapsa da, indi yenidən küçələrə düşməyə məcbur qalıb.
Qəzza şəhərinin qərbində isə BMT-nin Fələstinli Qaçqınlara Yardım və İşlər üzrə Agentliyinin (UNRWA) tibb müəssisəsinin qarşısındakı yaşayış binası da daxil olmaqla, bir neçə yaşayış kompleksini hədəf alıb. Əl-Cəzirənin məlumatına görə, qüllə binası böyük ziyan görsə də, hələ də dayanıqlıdır, lakin ətrafdakı evlər tamamilə dağıdılıb.
Cümə günü İsrail ordusu X sosial şəbəkəsində etdiyi bəyanatda, bir milyonadək sakini məcburi köçürmək və bölgəyə nəzarəti ələ keçirmək məqsədi ilə Qəzza şəhərində bu həftə 500 hədəfi vurduğunu bildirib. İsrailin təhlükəsizlik kabineti avqust ayında Netanyahunun Qəzza şəhərini hərbi işğal etmə planını təsdiqləyib ki, bu da on minlərlə insanın köçkün düşməsinə səbəb olub. Buna baxmayaraq, Qəzza Hökumət Media İdarəsi cümə günü bəyan edib ki, İsrailin amansız bombardmanına və məcburi köçkünlük təhdidlərinə baxmayaraq, 1.3 milyondan çox fələstinli, o cümlədən 350 min uşaq Qəzza şəhərində və şimalda qalmaqda davam edir.
Qəzza zolağında İnsani Böhran Dərinləşir
İsrail Qəzza şəhərinin sakinlərini cənuba köçürmək üçün təzyiqləri artırsa da, fələstinlilər ərazinin heç bir yerinin təhlükəsiz olmadığını deyirlər. Yüz minlərlə insan İsrail tərəfindən “humanitar zona” elan edilmiş Xan Yunisdəki əl-Mavasi bölgəsində müvəqqəti çadırlarda sıxışdırılıb. Bu ərazidə su təminatı və sanitar şərait kimi zəruri ehtiyaclar çatmır.
Köçkün fələstinli Şade əl-Vavi əl-Mavasidən Əl-Cəzirəyə verdiyi açıqlamada “Bu, həyat deyil. Biz artıq buna dözə bilmərik” deyib. O əlavə edib ki, “Biz tozun qoxusunu, onunla birlikdə isə kədər və ölüm qoxusunu duyuruq”. YUNİSEF-in sözçüsü Tess İnqramın bildirdiyinə görə, bir aydan az müddətdə 70 mindən çox insan İsrailin fələstinliləri “döyüş zonalarından” məcburi təxliyə etmə əmrindən sonra şimaldan cənubi Qəzza zolağına çətin səyahət edib. İnqram əl-Mavasinin “onsuz da inanılmaz dərəcədə sıxlıq olan bir ərazi olduğunu, yüz minlərlə insanın burada yaşadığını, ehtiyaclarını qarşılamaq üçün kifayət qədər xidmətlərin və təchizatın olmadığını – şimaldan gələn insanların axınını demədən” qeyd edib.
Əl-Cəzirənin əl-Mavasidən reportaj verən müxbiri Tariq Əbu Azzum fələstinlilərin orada “ümidini itirmiş bir reallıqla” üzləşdiyini bildirib. O deyib ki, “Ailələrə bura gəlmələri tapşırılır, lakin İsrailin təkrarlanan təxliyə əmrləri və kütləvi bombardmanları nəticəsində ləyaqətli bir həyat təmin etmək üçün yer qalmadığından geri dönürlər”. Qəzza zolağında baş verən İsrail hücumları nəticəsində yerli səhiyyə orqanlarının məlumatına görə 64 mindən çox insan həlak olub, aclıq böhranı və daha geniş humanitar fəlakət yaranıb, anklavın böyük bir hissəsi xarabalıqlara çevrilib.
İsrail Qəzza Məhbuslarını Azad Edib, Diplomatik Cəhdlər Davam Edir
Anadolu agentliyinin məlumatına görə, cümə günü İsrail bir neçə aylıq ağır və alçaldıcı şəraitdə həbsdə saxladığı 13 fələstinlini azad edib. Məhbuslar mərkəzi Qəzzanın şərqindəki Kissufim keçid məntəqəsində sərbəst buraxılıb və sağlamlıqlarının pisləşməsi səbəbindən Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsinin (BQXK) nəqliyyat vasitələri ilə dərhal Deir əl-Bəlahdakı Əl-Əqsa Şəhidlər Xəstəxanasına çatdırılıb.
Tibbi personal bildirib ki, kişilər zəif vəziyyətdə, qidalanma pozğunluğu və əsirlikdə fiziki zorakılıqla bağlı xəsarətlərlə gəliblər. Fələstinli Məhbuslar Cəmiyyəti, qeyri-hökumət təşkilatı, İsrailin 2023-cü il oktyabrın 7-də başlayan hərbi əməliyyatından bəri Qəzza zolağında minlərlə fələstinlinin kütləvi həbslərə məruz qaldığını, bir çoxunun məcburi yoxa çıxmalara və uzunmüddətli təkbaşına həbslərə məruz qaldığını bildirib.
Vəziyyətin pisləşdiyi bir vaxtda, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası cümə günü İsrail və Fələstin üçün iki dövlətli həll barədə bəyannaməni böyük səs çoxluğu ilə təsdiqləyib. Bundan əlavə, Qətərin Baş naziri Şeyx Məhəmməd bin Əbdürrəhman bin Casim Əl Sani Nyu Yorkda səfərdədir və Ağ Ev rəsmisinin verdiyi məlumata görə, ABŞ Prezidenti Donald Tramp və Yaxın Şərq üzrə xüsusi elçi Stiv Vitkoff ilə görüşəcək. Bu görüş, ABŞ-ın müttəfiqi İsrailin Dohada HƏMAS üzvlərinə ölümcül hücumundan bir neçə gün sonra baş verir.
Cümə günü daha əvvəl Əl Sani Ağ Evdə ABŞ-ın vitse-prezidenti JD Vans və Dövlət katibi Marko Rubio ilə bir saatlıq görüş keçirib. Çərşənbə axşamı baş verən hücum Yaxın Şərqdə və BMT Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən geniş şəkildə pislənərək, onsuz da gərgin olan bölgədə gərginliyi artıra və Qəzza zolağında atəşkəs əldə etmək səylərini boşa çıxara biləcək bir hərəkət kimi qiymətləndirilib. Qətər, İsrail və HƏMAS arasında uzun müddətdir davam edən atəşkəs danışıqlarında əsas vasitəçi rolunu oynayır.
