Tag: #Tariflər

Trampın ABŞ-Aİ ittihamı: Avropa Amerika malları almır – Faktlar nə deyir

ABŞ və Avropa İttifaqının yeni ABŞ-Avropa İttifaqı ticarəti razılaşmasına nail olmaq üçün cəmi bir neçə həftəsi qalıb. Əks halda, ABŞ prezidenti Donald Trampın 1 avqust 2025-ci il tarixindən etibarən 27 Aİ üzv ölkəsindən gətirilən əksər idxal mallarına 30% tariflər tətbiq etmək planı var.

ABŞ Siyahıyaalma Bürosunun məlumatına görə, Avropa İttifaqı ticarət siyasətini vahid orqan kimi aparır və 2024-cü ildə ABŞ-ın ən böyük mallar ticarət tərəfdaşı olub. 2024-cü ildə Birləşmiş Ştatlar Aİ-dən təqribən 606 milyard dollar dəyərində mal idxal edib, Avropaya isə 370 milyard dollar dəyərində məhsul ixrac edib. Avropa İttifaqı liderləri, yaxın həftələrdə razılaşma əldə olunmasa, yüzlərlə ABŞ idxalına qarşı daha yüksək tariflər tətbiq etməyə hazır olduqlarını bildiriblər. İqtisadçılar hesab edirlər ki, bu mübahisə Atlantik okeanının hər iki tərəfində istehlak qiymətlərini artıra bilər. Prezident Donald Tramp tarifləri Amerika işçilərini qorumaq üçün zəruri addım hesab edərək, mal mübadiləsindəki qeyri-balansı və Aİ-nin yüksək tariflərini birliyin illərdir ABŞ-a qarşı ədalətsiz davrandığının sübutu kimi göstərir. Prezident dəfələrlə qeyd edib ki, Avropa İttifaqı Amerika avtomobilləri və kənd təsərrüfatı məhsulları almır. Lakin 2024-cü ilin ticarət məlumatları bunun qeyri-dəqiq olduğunu göstərir. Baxmayaraq ki, son illərdə ABŞ Avropadan daha çox avtomobil və kənd təsərrüfatı məhsulu idxal edib, Aİ bu Amerika məhsulları üçün əhəmiyyətli bir bazar olaraq qalır.

Kənd təsərrüfatı məhsulları ticarətindəki vəziyyət

Prezident Donald Tramp dəfələrlə iddia edib ki, Avropa ABŞ fermerlərindən və istehsalçılarından kənd təsərrüfatı malları almır. ABŞ Kənd Təsərrüfatı Departamentinin məlumatına görə, Aİ 2024-cü ildə Amerika kənd təsərrüfatı məhsullarının dördüncü ən böyük alıcısı olub və bu mallardan rekord 12.8 milyard dollar dəyərində alış edib. Aİ-yə əsas ixrac edilən məhsullara günəbaxan və küncüt toxumu kimi yağlı bitkilər, fındıq və emal olunmuş fındıq məhsulları (məsələn, fıstıq yağı) və soya daxildir. Müqayisə üçün, ABŞ 2024-cü ildə Aİ-dən 36 milyard dollar dəyərində kənd təsərrüfatı məhsulu idxal edib – bura milyardlarla dollarlıq Avropa şərabları, heyvan mənşəli məhsullar, dənli bitkilər və yemlər daxildir.

ABŞ prezidenti Donald Tramp tarifləri aprel ayında 10%-lik baza səviyyəsinə qaldırmazdan əvvəl, Aİ xarici kənd təsərrüfatı məhsullarına Birləşmiş Ştatlardan daha yüksək orta tariflər tətbiq edirdi. 2023-cü ildə Aİ-nin xarici kənd təsərrüfatı mallarına orta iqtisadiyyat tarifləri 10.8% təşkil edirdi ki, bu da ABŞ-ın 5%-lik göstəricisindən yuxarı idi. Müəyyən Amerika qida məhsulları istehlakçı üstünlükləri və qaydalar səbəbindən Avropada daha az əldə edilə bilən ola bilər, çünki Aİ tərkibində insan istehlakı üçün təhlükəli hesab etdiyi müəyyən əlavələr olan bəzi Amerika qida məhsullarını qadağan edir.

Avropa İttifaqının Amerika avtomobili bazarı

ABŞ prezidenti Donald Trampın tez-tez tənqid etdiyi digər bir sahə isə Aİ-nin avtomobil ticarətindəki qeyri-balansdır. O, may ayında bir tədbirdə “Onlar bizə 13 milyon avtomobil satırlar. Biz onlara heç bir avtomobil satmırıq,” – deyə iddia edib. Həqiqətən də, Birləşmiş Ştatlar Avropadan Amerika istehsalı avtomobillərinə nisbətən daha çox avtomobil idxal edir, lakin Aİ bəzi Amerika avtomobillərini alır.

Avropa Avtomobil İstehsalçıları Assosiasiyasının hesabatına görə, 2024-cü ildə Aİ təxminən 165.000 Amerika avtomobili idxal edib ki, bu da hazırkı mübadilə məzənnələri ilə təqribən 8.8 milyard dollar dəyərindədir. Müqayisə üçün, eyni məlumatlar göstərir ki, ABŞ 2024-cü ildə Aİ-dən təxminən 750.000 avtomobil idxal edib ki, bu da 43 milyard dollar dəyərindədir. Hər iki ticarət tərəfdaşı uzun müddətdir ki, xarici avtomobillərə tariflər tətbiq edir. Aİ ABŞ sərnişin avtomobillərinə 10% tariflər tətbiq edir, ABŞ isə Avropa sərnişin avtomobillərinə 2.5% tariflər tətbiq edirdi, ta ki prezident Donald Tramp bütün xarici avtomobillərə tarifləri 25%-ə qaldırana qədər. ABŞ 1960-cı illərdən bəri Aİ-nin pikap yüklərinə də 25% tarifləri saxlayır. Tariflərdən başqa, sənaye analitikləri ABŞ avtomobillərinin Aİ bazarında daha az rəqabətədavamlı olmasının bir sıra başqa səbəbləri olduğunu bildirirlər, bura üzv ölkələrdə daha yüksək yanacaq qənaəti standartları, daha yüksək yanacaq qiymətləri və alıcıların daha kiçik avtomobillərə üstünlük verməsi daxildir.

Digər əsas məhsullar: dərman vasitələri və xam neft

Prezident Donald Tramp tez-tez avtomobillərə diqqət yetirsə də, onlar ən böyük sektor deyil. ABŞ Siyahıyaalma Bürosunun məlumatına görə, bioloji məhsullar və dərmanlar əslində ABŞ-ın Aİ-dən idxal etdiyi əsas məhsullardır. Bu, qismən bəzi Amerika əczaçılıq şirkətlərinin İrlandiya kimi daha aşağı korporativ vergi dərəcələri olan Aİ ölkələrində istehsal müəssisələri saxlaması ilə bağlıdır. Son həftələrdə prezident Donald Tramp, şirkətlər istehsalı ABŞ-a köçürmədikcə, xarici istehsal dərmanlara 200% kimi yüksək tariflər tətbiq etməyi gündəmə gətirib.

İxrac tərəfində, ABŞ-ın Aİ-yə ən çox ixrac etdiyi məhsullar neft və təbii qaz, təyyarələr və qan plazması kimi immunoloji məhsullardır. Həftəsonu Avropa Komissiyasının sədri Ursula von der Leyen Aİ-nin hələ də ABŞ ilə yeni razılaşmaya nail olmaq ümidində olduğunu bildirib. Von der Leyen “Biz həmişə aydın şəkildə bildirmişik ki, biz danışıqlar yolu ilə həllə üstünlük veririk,” deyərək əlavə edib ki, “Biz qarşı tədbirlər görməyə davam edəcəyik ki, tam hazır olaq.”

24 saat

İyul 17, 2025
Ticarət müharibəsi: ABŞ təchizat zəncirində pul çox, anbar boş

ABŞ prezidenti Donald Trampın Ticarət Müharibəsi Fonunda İdxalatçılar Kassa Ehtiyatlarını Artırır

ABŞ prezidenti Donald Trampın ticarət müharibəsi, idxalatçıların artan gömrük rüsumları, Trampın əlavə təhdidləri və müvəqqəti pauzaları idarə etmək üçün balans hesabatlarında daha çox pul və daha az ehtiyat saxlamağa başlamalarına səbəb olur. Wells Fargo-nun məlumatlarına görə, həm ABŞ, həm də qlobal firmalar arasında idxalatçılara ödəniş müddətlərini uzatmağa imkan verən təchizat zənciri maliyyələşməsi proqramlarından istifadə 5-10% artıb. Wells Fargo-nun qlobal təchizat zənciri və ticarət satışları üzrə rəhbəri Jeremey Jansen bildirdi ki, “Nağd pul yaxşıdır. Çox qeyri-müəyyənlik var və əgər siz distributor və ya istehsalçısınızsa, ödəniş şərtlərini uzatmaq üçün böyük təzyiq altındasınız.”

Tariflərin Təxirə Salınması və Ehtiyatların İdarə Edilməsi

Ticarət müqavilələri əldə olunmazsa avqust ayına qədər başa çatması nəzərdə tutulan gömrük rüsumlarının tətbiqindəki gecikmələr son aylarda ehtiyatların və nağd pulun idarə edilməsində mühüm rol oynamışdır. Böyük pərakəndə satıcılardan avto hissələri mağazalarına və istehsalçılara qədər, həm hazır məhsulların, həm də xammalın alıcıları üçün gömrük rüsumlarındakı fasilələr idxalatçılara daha çox ehtiyat gətirməyə imkan vermişdir. Lakin ehtiyatlar gəldikdən sonra, onlar birbaşa bazara deyil, maliyyələşdirməyə yönələ bilər. Bir sifariş göndərildikdən sonra bir faktura yaradılır. Faktura yaradıldıqda, idxalatçı onu təchizat zənciri maliyyələşməsi proqramına malik olduğu banka göndərir və bank təchizatçıya ödəniş edir. İdxalatçı daha sonra bankla razılaşdırılmış cədvəl üzrə banka geri ödəyir. “Biz pulu birbaşa təchizat zəncirinin ortasına qoyuruq,” Jansen qeyd etdi.

Sağlamlıq Sektorunda Artan Maraq və Asiya Ticarəti

Pərakəndə sektor ənənəvi olaraq bu növ maliyyələşdirmə üçün müştəri olsa da, Jansen, ABŞ prezidenti Donald Trampın sektorun xarici təchizat zəncirlərinə qarşı hədəflənmiş gömrük rüsumları ilə bağlı təhdidləri səbəbindən səhiyyə firmalarının yeni maraq mənbəyi olduğunu vurğuladı. “Səhiyyə sahəsindən təchizat zənciri maliyyələşməsinə əhəmiyyətli maraq görürük,” Jansen dedi. “Bu, dərman şirkətləri, distribyutorlar və əczaçılıq faydaları menecerləri ola bilər. Bu sənaye xaricdə çox istehsal edir və gömrük rüsumları ilə bağlı əhəmiyyətli qeyri-müəyyənlik var.” İyun ayında Çin istehsalı mallar üçün təchizat zənciri maliyyələşməsi sabit qalmışdır, çünki şirkətlər ilin birinci rübündə əhəmiyyətli miqdarda ehtiyatı əvvəlcədən tədarük etmişdilər. Keçən həftə elan edilmiş Asiya ölkələrinə qarşı son gömrük rüsumları və Vyetnamla yüksək tariflərə səbəb olan son razılaşma ilə əlaqədar olaraq, Jansen bankın Vyetnam, Cənubi Koreya, Malayziya, Tayland və İndoneziya daxil olmaqla ölkələrdən gələn sifarişlər üçün təchizat zənciri maliyyələşməsini izlədiyini bildirdi.

Ehtiyatları Balans Hesabatından Çıxarmaq

Yüksək gömrük rüsumları altında mal gətirən şirkətlər, bank kimi üçüncü bir tərəfin ehtiyatları ödəməsini təmin edərək, bu ehtiyatları öz balans hesabatlarından çıxara bilərlər. Bu zaman üçüncü tərəf yükün faktiki sahibi olur və malları idxalatçı adından saxlayır. İdxalatçı daha sonra razılaşdırılmış cədvəl üzrə məhsul və saxlama üçün üçüncü tərəfə ödəniş edir. Citizens Bank-ın ticarət və təchizat zənciri maliyyə rəhbəri Jonathan Heuser dedi ki, “İdxalatçıların öz balanslarındakı ehtiyatları maliyyələşdirməyə marağı artmışdır.” O əlavə etdi ki, “Böyük çoxmillətli şirkətlər daha çox ehtiyat saxlaya biləcəyindən, onlar bu ehtiyatlarla əlaqəli dövriyyə kapitalını sərbəst buraxmaq yolları ilə maraqlanırlar.” ITS Logistics-in baş əməliyyat direktoru Josh Allen, ehtiyatları balans hesabatından kənarlaşdırma prosesinin – tez-tez “təchizatçı tərəfindən idarə olunan ehtiyat” adlandırılan bu praktikanın – avtomobil və tikinti sənayelərində də ümumi olduğunu söylədi. “Bu, idxalatçının pul axınını sərbəst buraxır, üçüncü tərəf sahibi isə saxlama və idxalatçıya geri satışdan pul qazanır. Bu, strateji tərəfdaşlar üçün qazan-qazan vəziyyətidir,” Allen dedi.

Qlobal Ticarət Dinamikası və Gələcək Proqnozlar

Heuserin sözlərinə görə, ilin əvvəlində Trampın gömrük rüsumları təhdidləri fonunda Asiya ölkələri ilə işlərdəki kəskin azalmadan sonra, son aylarda gömrük rüsumları fasilələri zamanı müəyyən bərpa müşahidə edilmişdir. “Çin üçün bu bərpa zəif olmuşdur və həcmlər hələ də kifayət qədər depressiyadadır. Hindistan və Vyetnamla bərpa daha güclü olmuşdur və artmağa davam edir,” o qeyd etdi. Ticarət fəaliyyəti sektorlar üzrə qeyri-bərabər olmuşdur, Heuser dedi. Məsələn, kənd təsərrüfatı məhsulları göndərişləri, istehsal olunan məhsullar və ya kimyəvi maddələrdən daha yaxşı performans göstərmişdir. Bu, ABŞ xaricindən məhsul tədarük etmək qabiliyyətinə malik şirkətlər üçün bir fürsətə çevrilmişdir, məsələn, Çin alıcılarını eyni məhsulla təmin etmək, lakin onu ABŞ-dan kənar bir yurisdiksiyadan əldə etmək. Lakin təchizat zəncirindəki bu dəyişikliklər, Heuserin sözlərinə görə, ümumi ehtiyatlı bir mühitdə baş verir. “Müştərilər ehtiyatlı qalır və əhəmiyyətli addımlar atmadan və ya təchizat zəncirlərində əhəmiyyətli dəyişikliklər etmədən əvvəl müəyyən bir sabitləşmə ölçüsü gözləyirlər,” o dedi. Məsələn, investisiya və böyümə planlarının göstəricisi ola bilən kreditləşmə fəaliyyəti də zəif qalır.

Ticarət əlaqələrinin mürəkkəb dinamikası, qlobal iqtisadiyyatda hər zaman aktual mövzu olaraq qalmaqdadır.

24 saat

İyul 14, 2025
Trampdan AB və Meksikaya 30% gömrük rüsumu

ABŞ Avropa İttifaqı və Meksikaya Qarşı 30 Faiz Tarif Tətbiq Edir

ABŞ prezidenti Donald Tramp şənbə günü Birləşmiş Ştatların Avropa İttifaqı və Meksikadan idxal olunan mallara 30 faiz tarif tətbiq edəcəyini açıqlayıb. Bu yeni rüsumlar avqustun 1-dən qüvvəyə minəcək. Tramp bu qərarı Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyenə və Meksika prezidenti Klaudiya Şeynbauma ünvanladığı məktublarında bildirib. Məktublar onun sosial media platforması Truth Social-da ictimailəşdirilib. ABŞ prezidenti məktublarında xəbərdarlıq edib ki, əgər Avropa İttifaqı və ya Meksika cavab olaraq rüsumları artırarsa, “sizin seçdiyiniz rəqəm, bizim tətbiq etdiyimiz 30 faizlik rüsumun üzərinə əlavə olunacaq”.

Gərgin Ticarət Danışıqları Fonunda Yeni Qərarlar

Avropa İttifaqı uzun müddət ABŞ-dan gələn oxşar iqtisadi təzyiqdən yayınmağa çalışırdı. 27 üzvlü bu birlik, ABŞ-a digər ölkələrdən daha çox mal ixrac edir. ABŞ Ticarət Nümayəndəsinin Ofisinin məlumatına görə, 2022-ci ildə ABŞ-ın Avropa İttifaqından mal idxalı 553 milyard dolları ötüb. Tərəflər arasında danışıqlarda irəliləyiş olduğuna dair əvvəlki siqnallara baxmayaraq, və Trampın əvvəlki 50 faizlik tarif təhdidindən geri çəkilməsinə rəğmən, qərarın verilməsi sürpriz olub. Bu həftə Tramp Kanada, Yaponiya və Braziliya daxil olmaqla 23 digər ölkəyə də analoji məktublar göndərib. Bu məktublarda tətbiq edilən ümumi rüsum dərəcələri 20 faizdən 50 faizə qədər dəyişir.

Qlobal Ticarət Siyasətində “Qarşılıqlılıq” Prinsipi

Məktublarda yeni rüsum səviyyələri Tramp administrasiyasının qlobal ticarət mənzərəsində daha çox “qarşılıqlılıq” qurmaq səylərinin zəruri hissəsi kimi təqdim olunur. Tramp əvvəllər aprelin 2-də “azadlıq günü” elanı ilə qlobal miqyasda 10 faizlik tarif və təxminən 60 ayrı ölkədən idxal olunan mallara daha yüksək rüsumlar tətbiq etmişdi. Bu elan dünya bazarlarında kəskin satışlara səbəb oldu. Bir həftə sonra Tramp yüksək rüsumların demək olar ki, hamısına 90 günlük fasilə vermişdi. İqtisadiyyat ekspertləri bu fasilə müddətində 90-a qədər yeni ticarət sazişinin bağlanmasını gözləsələr də, yalnız Birləşmiş Krallıq və Vyetnamla ilkin razılaşmalar əldə edildi. Tramp bazar ertəsi bu rüsum fasiləsini avqustun 1-dək uzatdı. Yeni rüsum dərəcələrinin hamısı həmin gündə qüvvəyə minəcək. ABŞ prezidenti NBC News-a açıqlamasında qlobal tarif baza dərəcəsini 20 faizə qədər yüksəltməyi planlaşdırdığını da qeyd edib.

24 saat

İyul 12, 2025
Trump bazar ertəsi ölkələrə tarif məktubları göndərir

ABŞ Prezidenti Trampdan Yeni Tarif Açıqlamaları: İyulun 7-dən Etibarən Məktublar Göndəriləcək

ABŞ Prezidenti Donald Tramp həftəsonu sosial mediada ABŞ-ın razılaşdırılmış ticarət sazişləri əldə etmədiyi ölkələrə bazar ertəsi günorta saatlarından başlayaraq tarif artım məktubları göndərməyə başlayacağını açıqlayıb. Ticarət ekspertləri bir sıra xarici dövlətlərin avqustun 1-də daha yüksək tarif dərəcələrinin qüvvəyə minəcəyi barədə bildirişlər alacağını gözləyirlər.

Trampın sözlərinə görə, “tarif məktubları” iyulun 9-da ABŞ-ın ticarət tərəfdaşlarının ticarət sazişləri üzrə danışıqlar aparmaq və ya ölkəyə əsaslanan tarif dərəcələri ilə üzləşmək üçün son tarixindən əvvəl, Şərq vaxtı ilə saat 12:00-da göndəriləcək. Prezident Tramp aprelin 2-də “Qurtuluş Günü” adlandırdığı “qarşılıqlı tarif” dərəcələrini elan etmişdi. O, iyulun 9-da başa çatan ölkəyə xas vergilər üçün 90 günlük fasilə vermişdi.

“Mən məmnuniyyətlə bildirirəm ki, ABŞ-ın dünyanın müxtəlif ölkələri ilə bağlı Tarif Məktubları və/yaxud Ticarət Sazişləri bazar ertəsi, 7 iyul, saat 12:00-dan (Şərq vaxtı ilə) etibarən təqdim olunacaq”, – Tramp bazar günü gecə Truth Social-da qeyd edib. Ağ Ev, hansı ölkələrin daha yüksək tarif dərəcələri barədə məktub alacağı ilə bağlı mətbuatın sorğusuna dərhal cavab verməyib.

“Klub Üzvlük Haqqı” Bənzətməsi və Ticarət Siyasətinin Yönləri

Nyu-York Hüquq Məktəbinin Beynəlxalq Hüquq Mərkəzinin həmsədri, ticarət siyasəti üzrə ekspert Barry Appleton mətbuata bildirib ki, ölkəyə əsaslanan vergilər özəl bir kluba girişə zəmanət verən üzvlük haqqına bənzəyir.

Appleton qeyd edib ki, “Qurtuluş Günü”ndən bəri Tramp üzvlük üçün müraciətlər qəbul edir. Ona ticarət sazişi çərçivəsində nə danışacaqlarına dair təkliflərlə ölkələr müraciət edir. Klub misalında olduğu kimi, Appleton bildirib ki, “administrasiya tam qiymət, dostlar və ailə, ya da xüsusi dostlar və ailə dərəcəsi olmasından asılı olmayaraq, nə qədər pul tələb edəcəyinə qərar verir”, bu da Tramp administrasiyasının müxtəlif xalqlara tətbiq etdiyi fərqli vergilərə işarədir. “Bu, ona nə verəcəyinizdən asılıdır.”

Appleton əlavə edib ki, ABŞ “bazarın ödəyə biləcəyi hər hansı bir qiyməti” tələb etmək imkanına malikdir və bir çox ölkə ABŞ bazarına çıxış əldə etmək üçün böyük istək nümayiş etdirir. Bu, beynəlxalq iqtisadiyyatda ölkələrin qarşılıqlı asılılığını göstərir.

Yeni Tariflərin Tətbiqi və Ssenarilər

Bazar ertəsi ABŞ Prezidenti Trampın ölkəyə olan bütün idxalatda hazırda tətbiq olunan 10% baza dərəcəsindən daha yüksək tarif tətbiq ediləcək ölkələri elan etməsi gözlənilir. Bu dərəcələr, prezidentin cümə günü dediyinə görə, çox güman ki, avqustun 1-də qüvvəyə minəcək.

Zacks Investment Management-in portfel meneceri Brian Mulberry bildirib ki, Tramp administrasiyasının xoşniyyətli danışıqlar aparmaqda olduğuna inandığı ölkələr bazar ertəsi xəbərdarlıq almayacaq. “Nəticədə, artıq danışıqlarda fəal iştirak edən ölkələr bir növ qarşılıqlı strukturlu ticarət sazişi əldə edəcəklər” dedi.

Mulberry əlavə edib ki, dərəcələrə gəlincə, üç geniş nəticə var: “Bizdə yaxşı, pis, çirkin ssenari var” dedi. 10% tarif dərəcəsi “yaxşı” nəticə, 20% tarif “pis”, daha yüksək isə “çirkin” hesab olunacaq. “Ölkələrin son 90 gündə ən yaxşı təkliflərini irəli sürmək imkanı olub, əgər iştirak etməsəydiniz, nəticədə rüsum tətbiq olunan bir ölkəyə çevrilə bilərdiniz” dedi.

24 saat

İyul 7, 2025
Kevin Hassett: Tarif razılaşmalarının ilkin cizgiləri bəlli olur

Ticarət Razılaşmalarında Həlledici Həftə

Ağ Evin Milli İqtisadi Şurasının direktoru Kevin Hassett bazar günü bildirib ki, bu həftə mühüm tarif son tarixindən əvvəl “razılaşmaların ilkin konturları aydınlaşır”. O, Böyük Britaniya və Vyetnamla əldə olunan razılaşmaların digər ölkələrlə aparılacaq danışıqlar üçün “bələdçi” rolunu oynayacağını qeyd edib. Hassett, “Face the Nation with Margaret Brennan” proqramında çıxışı zamanı, bu həftə xeyli yenilik olacağını və əsas xəbərin ticarət razılaşmalarının yekunlaşması olacağını vurğulayıb.

ABŞ prezidenti Donald Trampın genişmiqyaslı ABŞ tariflərinə tətbiq etdiyi 90 günlük dondurmanın çərşənbə günü başa çatması ərəfəsində Ağ Ev son həftələrdə Çin, Böyük Britaniya və Vyetnam kimi ölkələrlə yeni ticarət razılaşmalarını qeyd edib. Lakin hələ də elan edilməyən digər razılaşmalarla bağlı bu həftənin əvvəlində suallar qalmaqdadır.

ABŞ-ın Tarif Siyasəti və Gələcək Addımlar

Aprelin 2-də ABŞ prezidenti əksər ticarət tərəfdaşlarına 10% baza tarifi tətbiq etmiş, eyni zamanda onlarla digər ölkəyə qarşı rüsumları artırmışdı. Bir neçə gün sonra, investorlar arasında yaranan narahatlıq fonunda, ABŞ prezidenti yeni tariflərinin əksəriyyətinə 90 günlük fasilə elan edib. Bu müddətdə 10% baza tarifi qüvvədə qalıb, lakin Çindən idxal olunan mallar üzrə tarif dərəcəsi artırılıb. Hazırda Çin məhsullarına 30% ümumi tarif tətbiq olunur.

Hassett bazar günü bildirib ki, ABŞ Ticarət Nümayəndəsi Jamieson Greer xarici hökumətlərlə “xeyli sayda” razılaşma aparıb. Bu həftə “danışıqları kifayət qədər irəliləməyən” ölkələrə məktublar göndəriləcək. ABŞ prezidenti Donald Tramp cümə günü jurnalistlərə açıqlamasında, ABŞ-ın bazar ertəsindən etibarən təxminən on iki ölkəyə məktub göndərməyə başlayacağını deyib.

Danışıqların Aktyorları və Son Tarixlər

Hassett məktub alacaq ölkələr haqqında ətraflı məlumat verməsə də, bu bildirişlərin həm kiçik, həm də böyük ticarət tərəfdaşlarına göndərilə biləcəyini qeyd edib. Hassett, məktublar vasitəsilə “son anda” razılaşma əldə etmək imkanını vurğulayaraq, “nəticələri görməyincə, bu həftəki xəbərləri gözləməliyik” deyib.

Ağ Evin baş müxbiri Weijia Jiangın, əsas ticarət tərəfdaşları ilə razılaşmalar çərşənbə gününə qədər əldə olunmazsa, ABŞ prezidentinin fasiləni uzadıb-uzatmayacağı sualına cavab olaraq, Hassett bildirib ki, “Birləşmiş Ştatlar dünyada baş verən hər şey haqqında hər kəslə danışmağa hər zaman hazırdır.” Hassett qeyd edib ki, son tarixlər var və bəzi məsələlər sona yaxınlaşıb; bəlkə də müddət uzadılacaq, bəlkə də yox. “Sonda bu qərarı ABŞ prezidenti verəcək.”

Tramp Administrasiyasının Strategiyası

ABŞ prezidenti cümə günü bəyan edib ki, tariflərə avqustun 1-də başlaya bilər. Bu arada, Maliyyə Naziri Scott Bessent bazar günü CNN-in “State of the Union” proqramında bildirib ki, ABŞ prezidenti ölkələrə məktublar göndərərək, “əgər işləri sürətləndirməsəniz, avqustun 1-də aprelin 2-dəki tarif səviyyəsinə qayıdacaqsınız” deyəcək. Bessent bunun “yeni bir son tarix” olmadığını, əksinə “bu tarixdə baş verəcəyini” vurğulayıb.

Hassett bazar günü tarif siyasətini tərifləyərək deyib: “İnsanlar ABŞ prezidenti Donald Trampın ölkələrə yüksək tariflər tətbiq etmək potensial təhdidlərinə cavab olaraq, fəaliyyətlərini ABŞ-a köçürürlər ki, bu da iş yerləri yaradır.” Hassett əlavə edib: “Düşünürəm ki, hazırda fəaliyyəti ABŞ-a köçürmək üçün bir yarış gedir və bu yarış qismən ABŞ prezidenti Donald Tramp tərəfindən başladılıb.”

24 saat

İyul 6, 2025
ABŞ-Vyetnam ticarət sazişi: Tariflərin gələcəyi haqqında siqnallar

Workers at a Thai Son S.P. Co. garment factory endeavor to produce products for global clients, in Thu Duc, Ho Chi Minh, Vietnam, on June 21, 2025.

Daniel Ceng | Anadolu | Getty Images

Qlobal diqqət cümə axşamı Vyetnama yönəldi. Bu, ABŞ prezidenti Donald Trampın Vaşinqtonun qarşılıqlı tariflərinin tam qüvvəyə minməsinə bir neçə gün qalmış Hanoi ilə ticarət sazişi elan etməsindən sonra baş verdi.

Sazişə əsasən, ABŞ Vyetnam idxalına 20% rüsum tətbiq edəcək ki, bu da Trampın aprel ayının əvvəlində tətbiq etdiyi 46%-lik göstəricidən xeyli aşağıdır. Eyni zamanda, ABŞ-ın Vyetnama idxal etdiyi məhsullar tarifə məruz qalmayacaq.

Tramp həmçinin bildirdi ki, Vyetnam başqa ölkədən gələn, lakin ABŞ-a son göndərilmə üçün Vyetnama gətirilən hər hansı məhsula 40% rüsum tətbiq etməyə razılıq verib. Çin, bu təcrübədən, yəni tranzit daşımadan, ticarət maneələrindən qaçmaq üçün dəfələrlə istifadə edib.

Trump says U.S. struck trade deal with Vietnam that imposes 20% tariff on its imports

Vyetnam Trampın 90 günlük müvəqqəti möhlət müddəti başa çatmazdan əvvəl Ağ Evlə ticarət sazişi bağlayan bir neçə ölkədən biridir. Bir çox dövlət dünyanın ən böyük iqtisadiyyatı ilə ticarət əlaqələrinin gələcəyinin necə formalaşacağını düşünməyə davam edir.

BofA-nın Avropa səhm strategiyası rəhbəri Sebastian Raedler cümə axşamı CNBC-nin “Europe Early Edition” proqramında bildirib: “Vyetnam sazişindən öyrəndiyimiz odur ki, tariflər bundan sonra aşağı deyil, yuxarı qalxacaq.”

Daha çox inkişaf etməkdə olan bazar sazişləri gözlənilirmi?

Citi-nin iqtisadçıları və strateqləri cümə axşamı verdikləri açıqlamada bu ticarət sazişinin Vyetnam kimi digər inkişaf etməkdə olan bazar iqtisadiyyatları üçün narahatlıq doğura biləcəyini vurğuladılar.

Onlar qeyd etdilər: “Ümumilikdə, bu razılaşma tezliklə baş verəcəkləri əks etdirirsə, EM Asiya üçün qazanclar gözləməkdən daha çox narahatlıq üçün səbəblər olduğuna inanırıq.”

Bu inkişaf qeyri-müəyyənliyi aradan qaldırsa və yaxın günlərdə digər razılaşmaların da ortaya çıxa biləcəyini düşündürsə də, 20%-lik tarif dərəcəsi Citi-nin mütəxəssislərinin gözlədiyi 10%-lik rüsumdan daha yüksəkdir. Onlar əlavə edirlər ki, tranzit daşınan mallara tətbiq edilən ayrıca 40%-lik dərəcə digər ölkələrin də belə bir rüsuma razılıq verməsinə səbəb ola bilər.

“Tailand, sonra isə Malayziya, digər EM Asiya ölkələrindən (Vyetnamdan başqa) daha çox riskə məruz qala bilər. Tranzit daşınan mallara tətbiq edilən ayrıca və daha cəzalandırıcı tarif bazar tərəfindən ən az gözlənilən idi,” qeyddə deyilir.

“Əlavə olaraq, Koreya kimi, son illərdə Vyetnamda fabriklər quran digər ixracatçılara da yan təsirlər ola bilər,” deyə əlavə edildi.

Saziş Avropa üçün nə demək ola bilər?

OCBC Bankın Cənub-Şərqi Asiya ölkələri üzrə baş iqtisadçısı Lavanya Venkateswaran CNBC-yə bildirib ki, Vyetnam-ABŞ sazişi digər Asiya ölkələri üçün daha çox razılaşmaların olacağını düşündürsə də, bu, Avropa İttifaqı üçün də eyni dərəcədə doğru demək deyil.

These are the sticking points holding up a U.S.-EU trade deal

“Vyetnam hakimiyyəti, hətta aprel ayında qarşılıqlı bəyanatlar verilməzdən əvvəl də, ABŞ ilə danışıqlar aparmaq niyyətində olduğunu açıq şəkildə bildirmişdi,” deyə o, elektron poçt vasitəsilə əlavə edib və İndoneziya və Malayziya kimi digər regional iqtisadiyyatlar üçün də eyni vəziyyətin keçərli olduğunu vurğulayıb.

Venkateswaran, “Bu iqtisadiyyatlarla müqayisədə, Avropa İttifaqı ilə vəziyyət həmişə rəvan olmayıb və ABŞ son bir neçə ayda müxtəlif vaxtlarda Aİ-ni daha açıq şəkildə tənqid edib,” qeyd etdi. İqtisadi əməkdaşlıq çərçivəsində ticarət danışıqları tez-tez qızğın mübahisələrə səbəb ola bilər.

A bare-bones deal is Europe’s best hope in trade talks with the U.S., sources say

Avropa İttifaqı və ABŞ arasında ticarət danışıqları çətin və ləng inkişaf edir. Mənbələr CNBC-yə bildirib ki, hazırda minimum “siyasi” razılaşma Aİ-nin ən yaxşı ümidi ola bilər. Analitiklər və iqtisadçılar böyük texnologiya tənzimləməsi, vergilər və geniş mənada uyğunsuz dünyagörüşləri kimi əsas fikir ayrılıqları nəzərə alındıqda, ticarət razılaşmasının ehtimalı ilə bağlı qeyri-müəyyənlik ifadə ediblər.

Tramp Aİ-yə 50%-ə qədər yüksək tariflər tətbiq edilməsini təklif edib, blok isə genişmiqyaslı əks-tədbirlərlə hədələyib ki, bu da gələn həftəyə qədər təxirə salınıb.

24 saat

İyul 3, 2025
Tramp Kanada ilə ticarət danışıqlarına son verir

Kanada ilə Ticarət Danışıqlarına Son: ABŞ-ın Yeni Addımı

ABŞ prezidenti Donald Tramp Kanada ilə bütün ticarət danışıqlarına dərhal son verdiyini elan edib. Bu qərar Kanadanın iri xarici və yerli texnologiya şirkətlərinə rəqəmsal xidmətlər vergisi tətbiq etdiyini açıqlamasından sonra verilib. Cümə günü günorta saatlarında Truth Social sosial şəbəkəsində etdiyi paylaşımda prezident bildirib ki, ABŞ yaxın bir həftə ərzində Kanadanın yeni tarif dərəcəsini açıqlayacaq. Ticarət danışıqlarındakı bu gərginlik, ABŞ prezidentinin cəmi bir həftə əvvəl Kanadanın Baş Naziri Mark Karney ilə Albertada keçirilən Böyük Yeddilər (G7) iqtisadi sammitində görüşməsindən sonra yaşanıb.

Rəqəmsal Vergi Siyasəti və ABŞ-ın Reaksiyası

Prezident Tramp öz yazısında Kanadanı “ticarət etməsi çox çətin olan bir ölkə” adlandırıb və illərdir süd məhsullarına 400%-ə qədər tarif tətbiq etdiyini vurğulayıb. O qeyd edib ki, Kanadanın Amerika texnologiya şirkətlərinə yeni bir rəqəmsal xidmətlər vergisi tətbiq etmək qərarı “ölkəmizə qarşı birbaşa və açıq hücumdur”. Tramp Kanadanın bu addımı ilə Avropa İttifaqını təqlid etdiyini, Avropa İttifaqı ilə də oxşar məsələlərin hazırda müzakirə olunduğunu bildirib. Prezident “bu ağır vergi əsasında, Kanada ilə bütün ticarət danışıqlarına dərhal son verdiklərini” bəyan edib.

Gələcək Tariflər və Ticarət Gərginliyi

Bu paylaşım, Trampın Ağ Evdə keçirdiyi mətbuat konfransında verdiyi açıqlamadan qısa müddət sonra gəlib. Prezident mətbuata, ticarət danışıqları yaxşı getməyən ölkələrə yaxın zamanda məktublar göndərərək onlara tətbiq olunacaq yeni tarif dərəcələrini bildirməyi planlaşdırdığını söyləyib. Kanada, ABŞ-ın ən böyük ticarət tərəfdaşlarından biridir. ABŞ Kanadadan idxal olunan məhsulların əksəriyyətinə tariflər tətbiq etmiş, Kanada isə ABŞ-dan ixrac olunan məhsullara qarşılıqlı tariflərlə cavab vermişdir.

24 saat

İyun 27, 2025
Tramp ABŞ-Çin ticarət sazişini elan etdi

Trampın İqtisadi Siyasəti və Ticarət Müqavilələri

ABŞ prezidenti Donald Tramp Ağ Evdə keçirilən tədbirdə iqtisadiyyatla bağlı mühüm açıqlamalar verib. Tramp bildirib ki, ABŞ-ın Xəzinə naziri Skott Bessent, Ticarət naziri Hovard Lutnik və Ticarət Nümayəndəsi Ceymison Qrir ölkələrlə ticarət müqaviləsi imzalamaq üçün intensiv iş aparırlar. O, hər kəsin razılaşma əldə etmək istədiyini vurğulayıb.

ABŞ prezidenti bir neçə ay əvvəl mətbuatın “Həqiqətən maraqlanan var?” sualını verdiyini xatırladıb: “Dünən Çinlə ticarət müqaviləsi imzaladıq. Hər kəslə razılaşma əldə etməyəcəyik. Bəzilərinə isə sadəcə məktub göndərib, ‘Çox sağ olun, siz 25, 35, 45 faiz tarif ödəyəcəksiniz’ deyəcəyik.”

Görülən “əla” müqavilələri qeyd edən Tramp, “Bəlkə də Hindistanla çox böyük bir ticarət müqaviləsi yoldadır. Hindistanı açacağıq. Çin müqaviləsində isə Çini açmağa başlayırıq. Əvvəllər heç vaxt mümkün olmayan şeylər baş verir. Hər ölkə ilə əlaqələrimiz çox yaxşı vəziyyətdədir,” deyə əlavə edib. Tramp, tariflər sayəsində edilən sərmayələrə və qurulacaq fabriklərə də toxunaraq, çip istehsalçısı “Texas Instruments” şirkətinin ABŞ-da 60 milyard dollar xərcləyəcəyini bildirib.

Mərkəzi Bankın Faiz Dərəcəsi Siyasəti

Donald Tramp ABŞ Mərkəzi Bankının (FED) sədri Cerom Pauellə bağlı tənqidlərinə də davam edib: “Əgər FED-də faiz dərəcəsini bir qədər aşağı salacaq bir şəxs olsaydı, bu faydalı olardı. Biz bu adamla mübarizə aparmalıyıq, o, öz işini görmür.”

Tramp 2 bənd faiz endirilməsinin 600 milyard dollar qənaət edəcəyini iddia edərək, “Yalnız bir qələm zərbəsi ilə, bir cümlə ilə 1 trilyon dollar qənaət edə bilərsiniz. Ən yüksək faiz dərəcəsinə sahib olmağımız utancvericidir. Biz ən aşağı olmalıydıq,” ifadəsini işlədib.

24 saat

İyun 27, 2025