Türkiyə siyasətində siyasi ittifaqların dinamikası
Türkiyə siyasətinin son illərində formalaşan əsas elementlərdən biri, hakim Ədalət və İnkişaf Partiyası (AKP) ilə Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının (MHP) birgə yaratdığı “Cumhur İttifaqı” olmuşdur. Bu siyasi ittifaq iki fərqli ideoloji xəttə malik partiyanın ortaq maraqlar ətrafında birləşməsini təmsil edir. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan MHP sədri Dövlət Baxçəlini “sadiq dost” adlandıraraq, iki lider arasındakı güclü bağın altını cızmışdı. Bu münasibət, ittifaqın dayanıqlılığının əsas göstəricilərindən biri hesab olunur.
Dövlət Baxçəli, prezident idarəetmə sisteminin və Ərdoğan hakimiyyətinin ən qətiyyətli müdafiəçilərindən biri kimi çıxış edir. Onun bu mövqeyi, bir tərəfdən ittifaqın möhkəmlənməsinə xidmət edərkən, digər tərəfdən AKP daxilindəki bəzi narazı simaların kənarlaşdırılmasına səbəb olmuşdur. Hər iki partiyanın bir-birinə qarşılıqlı asılılığı, Türkiyənin siyasi mənzərəsindəki qeyri-müəyyənliklərdə belə ittifaqın davamlılığını təmin edən vacib amildir. Bu bağlılıq, xüsusən də yerli seçkilərdən sonra daha da aydın şəkildə ortaya çıxmışdır.
İttifaq daxilindəki gərginliklər və yeni partiyaların yaranması
Cumhur İttifaqının mövcudluğuna baxmayaraq, AKP daxilindəki bəzi sabiq siyasətçilərin tənqidi mövqeləri və yeni partiya qurmaq cəhdləri ittifaqın içindəki gərginliyi artırmışdır. Məsələn, AKP-nin qurucularından və keçmiş parlament spikeri Bülent Arınçın bəzi açıqlamaları Dövlət Baxçəlinin sərt reaksiyasına səbəb olmuş, bu isə partiyalararası incə tarazlığı bir daha gözlər önünə sərmişdir.
Sabiq prezident Abdullah Gül, keçmiş baş nazir Əhməd Davudoğlu və sabiq baş nazirin müavini Əli Babacan kimi nüfuzlu fiqurların AKP-dən ayrılaraq öz siyasi platformalarını yaratması, Türkiyə siyasətində yeni rəqabət mühiti yaratmışdır. Bu yeni partiyaların potensial təsiri, ittifaqın gələcək seçkilərdəki strategiyasını yenidən nəzərdən keçirməsinə səbəb olur və hakim partiya üçün əlavə çətinliklər doğurur.
Yerli seçkilərin nəticələri və ittifaqın gələcəyi
Yerli idarəetmə orqanlarına keçirilən seçkilər, “Cumhur İttifaqı”nın birgə fəaliyyətinin nə qədər vacib olduğunu göstərmişdir. Bəzi böyük şəhərlərin itirilməsinə baxmayaraq, ittifaq hakimiyyətdə qalmaq üçün bu birliyin davamlılığını əsas prioritet olaraq görür. Prezident sistemi ilə idarə olunan ölkədə güclü bir siyasi ittifaqın mövcudluğu hökumətin sabitliyi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Gələcək seçkilər ərəfəsində, “Cumhur İttifaqı”nın daxili və xarici çağırışlarla necə mübarizə aparacağı Türkiyə siyasətinin gələcək istiqamətini müəyyən edəcəkdir. İttifaqın üzvləri arasındakı qarşılıqlı asılılıq, fərqli mövqelərə baxmayaraq, birgə fəaliyyətin davamlı olacağına işarə edir. Bu, ölkənin siyasi gedişatının mühüm aspektlərindən biri olaraq qalır.