ABŞ və Avstraliya arasında mal əti idxalı ilə bağlı yeni razılaşma əldə olunub. Avstraliya ABŞ-dan mal əti idxalı ilə bağlı məhdudiyyətləri azaldacağını açıqlayıb. Bu, ABŞ prezidenti Donald Trampın administrasiyası tərəfindən “qeyri-elmi ticarət maneələri” üzərində böyük bir qələbə kimi qiymətləndirilir.
## Avstraliya ABŞ mal əti idxalı məhdudiyyətlərini azaldır
Avstraliya Kənd Təsərrüfatı naziri Culi Kollinz cümə axşamı bildirib ki, Avstraliyanı dəli inək xəstəliyindən qorumaq üçün nəzərdə tutulan məhdudiyyətlərin yumşaldılması bioloji təhlükəsizliyə xələl gətirməyəcək. Kollinz öz açıqlamasında “Avstraliya açıq və azad ticarət tərəfdarıdır və bizim sələfi sənayemiz bundan əhəmiyyətli dərəcədə faydalanıb” deyib.
## Tramp administrasiyası bu addımı “böyük ticarət nailiyyəti” adlandırıb
ABŞ Kənd Təsərrüfatı naziri Bruk L. Rollins Avstraliyanın bu açıqlamasına cavab olaraq prezident Trampı “ABŞ mal əti istehsalçılarının Avstraliyaya satışını asanlaşdıran böyük bir ticarət nailiyyəti” münasibətilə təbrik edib. O, “Kənd Təsərrüfatını Yenidən Böyük Et” şüarı altında bir bəyanat yayımlayıb.
Rollins əlavə edib: “Amerikalı fermerlər və rançerlər dünyanın ən təhlükəsiz və sağlam mal əti istehsal edirlər. Son 20 ildə qeyri-elmi ticarət maneələrinin mal əti satışına mane olması absurddur. Artıq amerikalı fermerləri kənarda qoymaq dövrü bitdi. Bu, prezidentin Amerikanı yeni bir rifah dövrünə gətirmək üçün apardığı danışıqların daha bir nümunəsidir və burada Amerika kənd təsərrüfatı aparıcı rol oynayır.”
Avstraliya ABŞ-da yetişdirilən mal əti idxalına 2019-cu ildən etibarən icazə verib, lakin xəstəlik riski səbəbindən ABŞ-dan Kanada və ya Meksikadan gətirilən mal əti idxalına icazə verməyib.
ABŞ bu yaxınlarda Kanadadan və Meksikadan olan bütün mal-qaranı mənşə fermalarına qədər müəyyən edən və izləyən əlavə hərəkət nəzarəti tədbirləri tətbiq edib. Avstraliya hakimiyyəti “ABŞ tərəfindən tətbiq olunan gücləndirilmiş nəzarət tədbirlərinin bioloji təhlükəsizlik risklərini effektiv şəkildə idarə etdiyinə əmindir” deyə Kollinz bildirib.
Yeni, azaldılmış məhdudiyyətlərin tətbiq olunma vaxtı hələlik yekunlaşmayıb.
Prezident Tramp aprel ayında Avstraliya idxalına ən azı 10% tarif qoyulacağını, polad və alüminiuma isə 50% tarif tətbiq ediləcəyini açıqlayarkən ABŞ mal əti idxalına qoyulan Avstraliya məhdudiyyətlərini tənqid etmişdi.
Müxalifət partiyasının deputatı Devid Littlproud hökumətin prezident Trampı razı salmaq üçün Avstraliya mal əti sənayesini təhlükəyə atdığından şübhələnir.
Littlproud müxbirlərə bildirib: “Mən elmi əsas görmək istəyirəm. Mən bu qərarın sürətindən şübhələnirəm. Biz sənayeyə, eləcə də sizə (ictimaiyyətə) inam verməliyik: bu, təkcə heyvan rifahı deyil, həm də insan rifahı ilə bağlıdır, bu, BSE-nin potensial olaraq ölkəyə girməsi və insana təsir etməsi ilə bağlıdır, buna görə də hökumətin elm sahəsində şəffaf olması vacibdir və mən düşünmürəm ki, müstəqil bir panelin bu elmi nəzərdən keçirməsi sualından da kənara çıxa bilərik ki, hər kəsə inam versin.”
Avstraliya mal ətinin təxminən 70%-i ixrac olunur. İstehsalçılar qorxurlar ki, dəli inək və ya ağız və dırnaq xəstəliyi kimi xəstəliklər Avstraliya mal-qarasını yoluxdursa, ixrac bazarı dərhal yox olacaq.
ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Profilaktika Mərkəzlərinin məlumatına görə, 1980-ci illərin sonu və 1990-cı illərin əvvəllərində Böyük Britaniya və digər Avropa ölkələrində baş verən böyük beynəlxalq xəstəlik epidemiyasından bəri ABŞ mal-qarasında yalnız altı BSE hadisəsi qeydə alınıb. Həmin inəklərdən biri Kanadadan idxal olunub və orada yoluxduğu güman edilir, digər beşinə isə “atipik BSE diaqnozu qoyulub, bir çox tədqiqatçının fikrincə, çirklənmiş yemlə əlaqəsi olmayan sporadik bir xəstəlikdir” deyə CDC bildirir.
Avstraliyanın 52 mindən çox otlaqla bəslənən mal əti istehsalçısını təmsil edən Cattle Australia-nın baş icraçı direktoru Will Evans, kənd təsərrüfatı departamentinin ABŞ idxalına qarşı ehtiyatlı bir yanaşma sərgilədiyinə əmin olduğunu bildirib.
Evans deyib: “Departament texniki elmi qiymətləndirmə aparıb və biz onlara inanmalıyıq. Onlar bu qiymətləndirməni özləri aparıblar. Onlar deyiblər: ‘Biz buna baxmışıq, biz ən yaxşı elmə baxmışıq, bu, özümüzü rahat hiss etdiyimiz bir qərardır’”.
“50 milyard dollarlıq (Avstraliya dolları) sənaye onların bu səhvi etməməsindən asılı olduqda, əminəm ki, onlar qərar qəbul edərkən çox ehtiyatlı olublar” deyə o əlavə edib.
Lakin Avstraliya dollarının nisbətən zəif olması da daxil olmaqla, bir sıra səbəblərə görə, yüngülləşdirilmiş məhdudiyyətlərə baxmayaraq, ABŞ mal ətinə olan tələbat aşağı olaraq qalacaq.
## Avstraliyalılar daha çox ABŞ mal əti alacaqlarmı?
Cattle Australia-dan olan Evans Avstraliya Broadcasting Corporation-a bildirib ki, yeni hökumət siyasətinin Avstraliya daxili bazarını Amerika mal əti ilə dolduracağından narahat deyil. O qeyd edib ki, ABŞ daxili bazarı hazırda Avstraliya mal əti idxalından asılıdır, çünki Avstraliya mal əti ABŞ mal ətindən təxminən 50 sent ucuzdur.
“Onların (ABŞ) geri dönüb Avstraliyaya yüksək dəyərli bazar kimi baxma ehtimalı çox aşağıdır” deyə o bildirib. “Əgər mən ABŞ mal əti ixracatçısı olsaydım, Yaponiya, Koreya və Çinə həqiqətən də perspektivli və dəyərli bazarlar kimi baxardım. Məncə Avstraliya bu siyahıda yüksək yer tutmur.”
Global Agri Trends-dən analitik Saymon Quilti də razılaşır ki, Avstraliya istehlakçılarının tezliklə öz baqqal dükanlarının rəflərində ABŞ mal əti görmələri ehtimalı azdır.
O, ABC-yə bildirib: “Düzünü desəm, əgər yaxın üç ildə Avstraliyaya bir funt ABŞ mal əti göndərilsə, heyrətlənərəm.”
ABŞ-da mal əti qiymətləri uzun sürən quraqlıq və daxili mal-qara sayının azalması da daxil olmaqla, amillərə görə illərdir ki, artır. ABŞ hökumətinin məlumatlarına görə, ABŞ-da bir funt qiymə çəkilmiş mal ətinin orta qiyməti iyun ayında 6,12 dollara yüksəlib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə təxminən 12% çoxdur. Bişirilməmiş bütün mal əti bifteklərinin orta qiyməti 8% artaraq bir funt üçün 11,49 dollara çatıb.
Avstraliyanın ABŞ tariflərinə qarşı çıxması baş nazir Entoni Albanizin prezident Trampla ilk görüşündə gündəmdə olacaq əsas məsələlərdən biri olacaq.
24 saat
