Qəzzada aclıq faciəsi dərinləşir
Qəzzada son 24 saat ərzində ən azı 14 fələstinli, o cümlədən iki uşaq aclıq və qidalanma çatışmazlığından həlak olub. Səhiyyə orqanlarının məlumatına görə, ABŞ prezidenti Donald Tramp bölgədə “əsl aclıq” əlamətlərinin olduğunu bildirib.
Qəzza Səhiyyə Nazirliyi bazar ertəsi günü açıqlayıb ki, İsrailin 2023-cü ilin oktyabrında Qəzzaya qarşı başlatdığı müharibədən bəri qidalanma çatışmazlığından ölənlərin sayı 147 nəfərə çatıb, onlardan 88-i uşaqlardır.
Ölümlərin əksəriyyəti son həftələrdə baş verib, çünki İsrailin humanitar yardımın Qəzzaya daxil olmasına tətbiq etdiyi sərt məhdudiyyətlər səbəbindən bölgədə dərin aclıq böhranı hökm sürür.
İsrail 2024-cü ilin martında bölgəyə tam blokada tətbiq etmiş, bu isə may ayında qismən aradan qaldırılmışdı. Lakin Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) və yardım təşkilatlarının kütləvi aclıq barədə xəbərdarlıqlarına baxmayaraq, o vaxtdan bəri bölgəyə yalnız cüzi miqdarda yardım daxil olmasına icazə verilib.
Britaniyanın Baş naziri Keir Starmer ilə bazar ertəsi Şotlandiyada görüşdən əvvəl Donald Tramp, Qəzzadakı vəziyyətə görə İsrailin “böyük məsuliyyət daşıdığını” bildirib.
İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu isə bazar günü bu iddiaları rədd edərək, “Qəzzada aclıq siyasəti yoxdur və Qəzzada aclıq yoxdur” demişdi.
Jurnalistlərin Netanyahunun şərhləri ilə razılaşıb-razılaşmadığı barədə sualına Tramp: “Bilmirəm. Yəni, televiziyaya əsasən desəm, xüsusilə razı deyiləm, çünki həmin uşaqlar çox ac görünürlər”, – deyə cavab verib.
Trampın yanında dayanan Starmer isə Qəzzada “atəşkəsə nail olmaq lazım olduğunu” vurğulayaraq, vəziyyəti “çox kritik” adlandırıb. Tramp Starmer ilə Qəzzadakı humanitar vəziyyəti müzakirə edəcəyini bildirib.
Bu şərhlər İsrail ordusunun Qəzzanın bəzi hissələrində hücumları dayandıracağını və çox ehtiyac duyulan yardım axınını artırmaq üçün yeni humanitar dəhlizlərə icazə verdiyini bildirməsindən sonra səslənib.
Körpələr üçün uşaq qidası çatışmazlığı
Xəbərdarlıq, Qəzza şəhərindəki Əl-Şifa xəstəxanasından bir tibbi mənbənin bazar ertəsi “Əl-Cəzirə”yə verdiyi məlumata görə, Məhəmməd İbrahim Adas adlı bir körpənin uşaq qidası çatışmazlığı səbəbindən qidalanma pozğunluğundan öldüyü vaxta təsadüf edib.
Qəzza Hökumət Media Ofisi, uşaq qidasının həddindən artıq çatışmazlığının Məhəmməd kimi on minlərlə qidalanma çatışmazlığı çəkən körpənin yavaş-yavaş ölümünə səbəb ola biləcəyini bildirib.
“Hazırda Qəzzada bir yaşdan kiçik 40 mindən çox körpə bu qəddar və boğucu blokada səbəbindən yavaş ölümlə üzləşmək riskindədir”, – ofis bazar ertəsi İsraili 150 gün ərzində məhsulun girişini əngəlləməkdə ittiham edərək bildirib.
“Təcili olaraq bütün keçid məntəqələrinin dərhal və qeyd-şərtsiz açılmasını, uşaq qidasının və humanitar yardımın sürətlə daxil olmasını tələb edirik”, – açıqlamada qeyd olunub.
Yardımlar “Okeanda damla”
Bazar ertəsi Kərem Abu Salem keçid məntəqəsi (İvritcə Kerem Şalom) və şimaldakı Zikim yolu vasitəsilə Qəzzaya daha çox yardım yük maşını daxil olarkən, “dağıdılmış fələstinlilər bu yük maşınlarına atılıb və əllərinə keçəni götürüblər”, – deyə “Əl-Cəzirə”nin mərkəzi Qəzzadan, Deir əl-Bəlahdan müxbiri Hind Xudari bildirib.
“Fələstinlilər yük maşınlarına niyə atıldıqlarını soruşduqda, ərzağı gözləməyə vaxtlarının olmadığını söyləyiblər. Onlar uşaqlarının günlərlə ac qaldığını və bu yük maşınlarına atılmaqdan başqa seçimlərinin olmadığını bildiriblər”, – Xudari qeyd edib.
“Bu, fələstinlilərin nə qədər çarəsiz olduğunu və əsas ehtiyaclarından necə məhrum edildiyini göstərir. İndi daha çox yük maşınının daxil olacağı gözlənilir.”
İsrailin Qəzzaya daha çox yardımın daxil olmasına icazə vermək qərarı BMT tərəfindən müsbət qarşılanıb, lakin rəsmilər sərt məhdudiyyətlərin həyati əhəmiyyətli yardımların çatdırılmasına mane olmağa davam etdiyini xəbərdar ediblər.
“Bu, doğru istiqamətdə atılan xoş bir addımdır”, – BMTnin humanitar məsələlər üzrə katibinin müavini Tom Fletçer “Əl-Cəzirə”yə bildirib.
“Lakin açıq-aydın, indiyədək bacardığımızdan qat-qat böyük miqdarda yardım çatdırmalıyıq.”
Fletçer, ümumi yardımların ehtiyac duyulanın “okeanda damla” qədər olduğunu bildirib.
“Biz sadəcə gəlib keçə bilmərik. Beynəlxalq hüquq bunu tələb edir, lakin biz hələ bu nöqtədə deyilik”, – o, davam edən təhlükəsizlik risklərinə, bağlı keçid məntəqələrinə, viza rəddlərinə və gömrük gecikmələrinə istinad edərək deyib.
Aclıq böhranı dərinləşərkən, İsrail qüvvələri Qəzza boyunca hücumlarını davam etdirərək, bazar ertəsi ən azı 65 nəfəri, o cümlədən yardım axtarışında olan 23 nəfəri öldürüb, tibbi mənbələr “Əl-Cəzirə”yə bildirib.
Mayın sonlarında fəaliyyətə başlayan ABŞ və İsrail tərəfindən dəstəklənən GHF tərəfindən idarə olunan paylama məntəqələrinin yaxınlığında İsrail qüvvələri tərəfindən 1000-dən çox fələstinli yardım axtarışında öldürülüb.
GHF, BMT və digər humanitar təşkilatlar tərəfindən kifayət qədər yardım göstərmədiyi və yardım paylama məntəqələrindəki və ətrafındakı təhlükəsizlik vəziyyətinə görə sərt tənqid edilib.
Deir əl-Bəlahdan xəbər verən “Əl-Cəzirə” müxbiri Tariq Əbu Azzoum bildirib ki: “İsrailin ‘humanitar fasilələr’ kimi təsvir etdiyi şeylər, əslində, bir neçə saat davam edən və seçilmiş ərazilərlə məhdudlaşan birtərəfli hərbi fəaliyyətin dayandırılmasıdır.”
“Bu fasilələr, gördüyümüz kimi, beynəlxalq nəzarətdən və ya humanitar qurumlarla hər hansı bir koordinasiyadan məhrumdur”, – o deyib.
Beynəlxalq atəşkəs çağırışlarını rədd edən İsrail ordusu, 2023-cü il oktyabrın 7-dən bəri Qəzzada hücumlarını davam etdirir. Həmin gün HƏMAS-ın İsrailin cənubunda həyata keçirdiyi hücumlar nəticəsində 1139 nəfər həlak olmuş və 200-dən çox insan girov götürülmüşdü.
Bu müharibə nəticəsində indiyədək 60 minə yaxın fələstinli, onların əksəriyyəti qadın və uşaqlar həlak olub.
İsrail həmçinin Haaqadakı Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsində anklavdakı müharibəsi ilə əlaqədar soyqırım ittihamı ilə üzləşir.
24 saat
