admin

Tag: #Zəlzələ

  • SON DƏQİQƏ: Rusiyanın Kamçatka Yarımadasında 7.8 bal gücündə zəlzələ – Can itkiləri var

    SON DƏQİQƏ: Rusiyanın Kamçatka Yarımadasında 7.8 bal gücündə zəlzələ – Can itkiləri var

    Kamçatkada güclü zəlzələ: Sunami təhlükəsi elan edildi

    Rusiyanın uzaq şərqində yerləşən Kamçatka yarımadasında baş verən güclü zəlzələ regionda sunami xəbərdarlığının elan olunmasına səbəb olub. Hadisə ilə bağlı ilk məlumatlar Kamçatka Bölgəsinin Valisi Vladimir Solodov tərəfindən verilib.

    Rəsmi Açıqlama və Xəbərdarlıq

    Vali Vladimir Solodov sosial media hesabından yaydığı açıqlamada, zəlzələnin episentrində ilkin olaraq 7.2 bal gücündə qeydə alındığını bildirib. Solodov, aidiyyəti xidmətlərin yüksək hazırlıq vəziyyətinə gətirildiyini qeyd edərək, “Yarımadanın şərq sahillərində sunami təhlükəsi elan edilib” ifadəsini işlədib. Bu təhlükə ilə əlaqədar yerli əhali xəbərdar edilib və lazımi tədbirlərin görüldüyü vurğulanıb.

    Dağıntı və Ciddi Zərər Yoxdur

    Zəlzələdən dərhal sonra bölgədəki sosial obyektlərin və yaşayış binalarının yoxlanılmasına başlanılıb. Vali Solodovun verdiyi məlumata görə, ilkin araşdırmalar nəticəsində heç bir dağıntı və ya ciddi zərər aşkar edilməyib. Bu, region üçün müsbət xəbər olsa da, sunami riskinin davam etməsi səbəbindən ehtiyat tədbirləri yüksək səviyyədə saxlanılır.

    Yarımada, dünyanın ən aktiv seysmik zonalarından birində yerləşir, bu da bölgədə tez-tez zəlzələlərin baş verməsinə səbəb olur.

    Fərqli Ölçmələr və Keçmiş Hadisələr

    ABŞ Geoloji Araşdırmalar Mərkəzi (USGS) isə zəlzələnin gücünü Petropavlovsk-Kamçatski şəhərinin 128 kilometr şərqində, 10 kilometr dərinlikdə 7.8 bal olaraq qiymətləndirib. Ölçmələr arasındakı fərqə baxmayaraq, hər iki qurum hadisənin əhəmiyyətini vurğulayır.

    Qeyd edək ki, Kamçatka yarımadası son dövrlərdə bir sıra güclü zəlzələlər yaşayıb. Ötən ilin iyul ayında bölgədə 8.8 bal gücündə zəlzələ baş vermiş, nəticədə yaranan sunami Severo-Kurilsk şəhərinin bir hissəsinin su altında qalmasına səbəb olmuşdu. Bu böyük hadisədən bir həftə əvvəl isə yarımada 7.4 bal gücündə daha bir zəlzələ ilə silkələnmişdi.

    24 saat

  • Əfqanıstanda zəlzələ bölgələrinə giriş çətinləşib

    Əfqanıstanda zəlzələ bölgələrinə giriş çətinləşib

    Əfqanıstanda Zəlzələ Bölgəsinə Yardım Çatdırmaq Çətinlikləri

    2025-ci il sentyabrın 1-də baş vermiş güclü zəlzələdən sonra Əfqanıstanın bəzi bölgələrinə çatmaq, ölkənin coğrafi və iqtisadi reallıqları səbəbindən son dərəcə mürəkkəb bir problemə çevrilib. Zəlzələnin vurduğu ərazilər, əsasən, ölkənin ən ucqar və yoxsul hissələrini təşkil edir ki, bu da təsirə məruz qalan insanlara humanitar yardım çatdırılmasını xeyli çətinləşdirir.

    World Vision-dan Həyəcan Təbili

    World Vision Əfqanıstanın Milli Direktoru Thamindri de Silva, ölkənin ucqar bölgələrindəki ağır vəziyyətə diqqət çəkib. O, zəlzələdən zərər çəkən ərazilərə operativ müdaxilə qruplarının çatdırılmasında ciddi maneələr olduğunu vurğulayıb. Silva qeyd edib ki, bölgənin həm əlçatmazlığı, həm də hədsiz zəlzələdən sonra artan yoxsulluğu yardım əməliyyatlarını ləngidir. Bu vəziyyət, xüsusilə yaralıların və evsiz qalanların təcili ehtiyaclarının qarşılanmasında böyük çətinliklər yaradır.

    Uzaq Kəndlərin Ağır Vəziyyəti

    Zəlzələdən zərər çəkən kəndlərin əksəriyyəti, infrastrukturun zəif olduğu, yolların keçilməz və ya mövcud olmadığı ərazilərdə yerləşir. Bu amillər, World Vision və digər beynəlxalq təşkilatların fəaliyyətini məhdudlaşdıraraq, yüz minlərlə insanın həyatını risk altına salır. Beynəlxalq ictimaiyyətin təcili dəstəyinə ehtiyac duyulan bu bölgələrdə, insanların həyat şəraiti kritik həddə çatıb.

    24 saat

  • Şərqi Əfqanıstanda güclü zəlzələ: 10 ölü

    Şərqi Əfqanıstanda güclü zəlzələ: 10 ölü

    Şərqi Əfqanıstanda Dəhşətli Zəlzələ: Yüzlərlə Ölü və Yaralı

    1 sentyabr 2025-ci ildə Şərqi Əfqanıstanda 6.0 bal gücündə zəlzələ baş verib. İlkin məlumatlara görə, ən azı 10 nəfər həlak olub və uzaq dağ kəndlərindən məlumatlar daxil olduqca tələfatın sayı arta bilər. Təxminən bazar ertəsi yerli vaxtla gecə yarısı (Bazar günü, Bakı vaxtı ilə 23:30) baş verən təkan Kunar və Nangarhar əyalətlərində ciddi dağıntılara səbəb olub. Məlumata görə, ən azı 20 nəfərin yaralandığı təsdiqlənib.

    Zərərçəkmiş Bölgələrdə Vəziyyət və Xilasetmə Əməliyyatları

    Anadolu xəbər agentliyi Əfqanıstanın İnformasiya Nazirliyinə istinadən bildirib ki, Kunar əyalətinin Nur Qal, Savki, Vatpur, Manoqi və Çapa Dara rayonları da daxil olmaqla, zəlzələ nəticəsində 250-dən çox insan həlak olub, 500-dən çoxu isə yaralanıb. Amerika Birləşmiş Ştatları Geoloji Xidməti bildirib ki, 6.0 bal gücündə zəlzələnin episentri Nangarhar əyalətinin Cəlalabad şəhərindən 27 kilometr (17 mil) şərqdə, cəmi 8 kilometr (5 mil) dərinlikdə yerləşib. Qısa müddət sonra Nangarharda, Basavul yaxınlığında daha bir 4.5 bal gücündə təkan qeydə alınıb. Səhərə qədər davam edən yeraltı təkanlar hiss olunub. Kunar əyalətində bütöv kəndlər ağır zərər görüb. Hökumət təcili yardım qruplarının paytaxt Kabuldan və yaxın əyalətlərdən səfərbər edildiyini, bütün mövcud resurslardan istifadə edərək insanları xilas etməyə və zərərçəkmiş ailələrə dəstək olmağa söz verdiyini bəyan edib.

    Regionun Tektonik Aktivliyi və Keçmiş Hadisələr

    Bu güclü Əfqanıstan zəlzələsi qonşu Pakistanda da hiss olunub. Xeybər Paxtunxva və Pəncab əyalətləri də daxil olmaqla, Pakistanın geniş ərazilərində insanlar gecə yeraltı təkanlardan oyanıblar. Zəlzələnin dayaz dərinlikdə baş verməsi səbəbindən dağıntıların miqyasının yüksək olacağı ehtimal edilir. Kunar yoxsul və dağlıq bir bölgədir. Oradakı evlər çox həssasdır, palçıq və daşlardan tikilib. Odur ki, dayaz baş verən bu zəlzələyə tab gətirə bilməzdilər. Hadisə gecə vaxtı baş verdiyi üçün insanların çoxu evlərində olub. Vəziyyət olduqca ağırdır, çünki alınan bəzi məlumatlara görə, yüzlərlə insanın həlak olduğu ehtimal olunur. Kəndlər bir-birindən uzaqdır və əraziyə giriş də çox çətindir. Belə zəlzələlər, şübhəsiz ki, torpaq sürüşmələrinə səbəb olur. Odur ki, həyata keçiriləcək istənilən əməliyyat uzaq yerlərə çatmaq üçün kritik saatlar çərçivəsində olmalıdır. Mütəxəssislər, təsirlənən bölgənin böyük zəlzələlərə meylli bir ərazidə olduğunu bildirirlər. Bu, Hindistan və Avrasiya tektonik plitələrinin qovşağında, tektonik cəhətdən çox aktiv bir ərazidir. Hindistan plitəsi şimala doğru hərəkət edir və Avrasiyanın bəzi hissələrini keçir. Həmçinin yüksək əhali sıxlığına və çox dağlıq əraziyə malikdir ki, bu da zəlzələlərin tez-tez torpaq sürüşmələrinə səbəb olması deməkdir. Bu zaman yalnız binalar deyil, həm də yamaclar silkələnərək qeyri-sabitləşir ki, bu da torpaq sürüşmələrini tetikleyir. 2023-cü ilin oktyabrında Əfqanıstanın qərbində, Herat əyalətində baş verən zəlzələ nəticəsində ən azı 2400 nəfər həlak olmuşdu.

    24 saat

  • SON DƏQİQƏ: Əfqanıstanda dəhşətli zəlzələ, 250-dən çox ölü

    SON DƏQİQƏ: Əfqanıstanda dəhşətli zəlzələ, 250-dən çox ölü

    Afganistanın Nangarhar Vilayətində Güclü Deprem

    Afganistanın şərqində yerləşən Nangarhar vilayətinin mərkəzi Celalabad şəhəri yaxınlığında 6 bal gücündə dağıdıcı bir zəlzələ qeydə alınıb. Bu təkanlar regionda böyük panika və ciddi fəsadlara səbəb olub.

    Zəlzələnin Episentri və Təsirləri

    ABŞ Geoloji Araşdırmalar Mərkəzinin (USGS) açıqlamasına görə, yeraltı təkanlar ölkənin Pakistanla sərhəd bölgələrinə yaxın ərazilərdə baş verib. Celalabad şəhərindən təxminən 27 kilometr şimal-şərqdə, yerin səthindən cəmi 8 kilometr dərinlikdə qeydə alınan bu deprem tikililərə ciddi ziyan vuraraq çoxsaylı itkilərə yol açıb. İlkin məlumatlara görə, hadisə nəticəsində ən azı 250 nəfər həyatını itirib, 500-dən çox insan isə müxtəlif dərəcəli xəsarətlər alıb.

    Axtarış-Xilasetmə Əməliyyatları Davam Edir

    Fəlakət bölgəsində axtarış-xilasetmə əməliyyatları fasiləsiz olaraq davam etdirilir. Yerli səlahiyyətlilər dağıntılar altında qalanların xilas edilməsi və yaralılara təcili tibbi yardım göstərilməsi üçün bütün imkanları səfərbər edib. Regionda humanitar yardıma ehtiyacın sürətlə artdığı bildirilir. Nangarhar vilayəti bu çətin günlərdə beynəlxalq cəmiyyətdən dəstək gözləyir.

    24 saat

  • Əlcəzairdə 5.8 bal gücündə sarsıdıcı zəlzələ

    Əlcəzairdə 5.8 bal gücündə sarsıdıcı zəlzələ

    Cezayirdə Zəlzələ: Təkanlar Tebessa Vilayətində Hiss Olunub

    Cezayir Astronomiya, Astrofizika və Geofizika Tədqiqat Mərkəzi Cezayirdə zəlzələnin ocağının Tebessa vilayətinin Negrin rayonunun 10 kilometr cənub-şərqi olduğunu açıqlayıb.

    Zəlzələnin ardınca zəif təkanlar

    Zəlzələdən təxminən 10 dəqiqə sonra, yerli vaxtla 20:22-də, Negrinin 26 kilometr cənub-şərqində 4,7 maqnitudalı zəif təkan qeydə alınıb.

    Cezayir Mülki Müdafiə İdarəsinin cavabı

    Cezayir Mülki Müdafiə İdarəsi heç bir can itkisi və ya ciddi maddi zərərin olmadığını təsdiqləyib. Ərazidə araşdırma və kəşfiyyat işləri davam edir.

    Ölkədə seysmik aktivlik və keçmiş təcrübələr

    Ölkənin şimal hissəsində, xüsusilə Aralıq dənizi sahillərində tez-tez kiçik və orta maqnitudalı zəlzələlər baş verir. Bu, regionun seysmik aktivliyini göstərir.

    Qeyd edək ki, ölkədə ən böyük zəlzələ 2003-cü ilin may ayında paytaxtın 50 kilometr şərqində yerləşən Bumərdəs vilayətində baş verib. 7,0 maqnitudalı həmin zəlzələ nəticəsində 2 mindən çox insan həlak olmuş, tikililərə ciddi ziyan dəymişdi. Bu kimi təbii fəlakətlər ölkənin geoloji quruluşu ilə bağlıdır.

    24 saat

  • Türkiyənin Şimal-Qərbində 6.1 Bal Gücündə Dəhşətli Zəlzələ

    Türkiyənin Şimal-Qərbində 6.1 Bal Gücündə Dəhşətli Zəlzələ

    Türkiyədə Güclü Zəlzələ: Bir Nəfər Həlak Oldu

    2025-ci il avqustun 11-də Türkiyənin Balıkəsir vilayətinin Sındırğı şəhərində 6.1 bal gücündə güclü zəlzələ baş verib. Yeraltı təkanlar nəticəsində ondan çox bina dağılıb.

    Dağıntılar Və Həyat İtkisi

    Fəlakət nəticəsində xarabalıqlar altından çıxarılan yaşlı bir kişinin həyatını itirdiyi təsdiqlənib. Hadisə yerində axtarış-xilasetmə işləri davam edir.

    Qanlı Keçmiş: 2023-cü İl Fevral Zəlzələləri

    Bu faciə, 2023-cü ilin fevralında vilayətin cüt zəlzələlər tərəfindən sarsılması və 53 mindən çox insanın həyatına son qoyması ilə nəticələnən dəhşətli hadisələrin acı xatirələrini yenidən canlandırıb.

    24 saat

  • Rusiyada 8.8 bal zəlzələ vulkanları aktivləşdirdi

    Rusiyada 8.8 bal zəlzələ vulkanları aktivləşdirdi

    Kamçatkada Nadir Vulkanik Fəaliyyət

    Rusiya Elmlər Akademiyasının (REA) məlumatına görə, Kamçatka yarımadası bölgəsində təxminən 300 ildən sonra ilk dəfə yeddi vulkan eyni anda püskürüb. İnstitutun direktoru Aleksey Ozerov bu hadisəni “vulkan püskürmələri silsiləsi” adlandırıb və bunu “son dərəcə nadir hadisə” kimi qiymətləndirib. Vulkanologiya İnstitutu bildirib ki, Klyuçevskoy vulkanı 4 avqust tarixində fəallaşıb.

    8.8 Bal Gücündə Zəlzələ və Onun Nəticələri

    Bölgədə baş verən 8.8 bal gücündə zəlzələ bir neçə təkrar təkanlara səbəb olub. Bunlardan biri, çərşənbə axşamı səhər yerli vaxtla saat 06:00-da Kamçatka sahillərində, Sakit Okeanda 6 bal gücündə qeydə alınıb. Fəaliyyətdə olan vulkanlar arasında Klyuçevskoy vulkanı da yer alır. Kamçatka Vulkanik Püskürmələrə Müdaxilə Qrupu ötən çərşənbə axşamı bu vulkandan kül püskürdüyünü bildirmişdi.

    Yarımadanın Sürüşməsi

    Zəlzələ Kamçatka yarımadasının cənub hissəsinin cənub-şərqə doğru sürüşməsinə səbəb olub. Bu məlumat Rusiya Elmlər Akademiyasının Birləşmiş Geofizika Xidmətinin yerli şöbəsi tərəfindən təsdiqlənib. ABŞ Geoloji Xidmətlər İdarəsinin (USGS) məlumatına əsasən, Rusiya sahillərində baş verən 8.8 bal gücündə zəlzələ 2011-ci ildən bəri dünyada qeydə alınan ən böyük zəlzələ olub. Rusiya Elmlər Akademiyasının Birləşmiş Geofizika Xidmətinin Kamçatka şöbəsinin məlumatına görə, yer səthi cənub-şərqə doğru sürüşüb və bu sürüşmənin ən intensiv olduğu bölgə yarımadanın cənubu olub. Burada yer dəyişməsi demək olar ki, 2 metrə çatıb. Bu üfüqi sürüşmə 2011-ci ildə Yaponiyada baş verən zəlzələdəki sürüşmə ilə müqayisə edilə bilər. Seysmoloqlar seysmoloqlar Kamçatka yarımadasında yer dəyişməsinin “bir qədər daha məhdud” olduğunu bildirirlər, lakin dəqiq ölçünü açıqlamırlar.

    Tarixi Lava Axını və Vulkan Aktivliyi

    3 avqust 2025-ci il tarixində, Petropavlovsk-Kamçatski bölgəsinin təxminən 200 kilometr şimal-şərqində yerləşən Şərq vulkanik qurşağında Krasheninnikov vulkanının havadan görünüşü qeydə alınıb. Mütəxəssislər bildirirlər ki, Krasheninnikov vulkanında ötən həftə müşahidə olunan lava axını təxminən 600 ildən sonra ilk dəfə baş verib. Yerli səlahiyyətlilərə görə, bölgədə son lava axını 1463-cü ildə qeydə alınmışdı. 3 avqust 2025-ci il tarixində Kamçatka bölgəsindəki Krasheninnikov vulkanının tüstü və kül püskürtdüyü an da görüntülənib.

    Zəlzələnin Vulkanları “Oyandırması”

    Rusiyalı bir seysmoloq yerli mediaya verdiyi açıqlamada ötən həftəki güclü zəlzələnin Kamçatkadakı vulkanik fəaliyyətləri birbaşa tətiklədiyini bildirib. Rusiya Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü və Vulkanologiya və Seysmologiya İnstitutunun direktoru Aleksey Ozerov dövlətə məxsus TASS xəbər agentliyinə açıqlamasında bu ifadələri işlədib: “Bu vulkan püskürməsi hadisələrini zəlzələyə bağlayırıq. Zəlzələ maqmatik ocaqları fəallaşdırdı və onlara əlavə enerji verdi.” Krasheninnikov vulkanı 29 iyul tarixində Rusiyanın şərq sahillərində baş verən zəlzələnin episentrinə 150 kilometrdən daha yaxın məsafədə yerləşir. Bu şiddətli zəlzələ indiyə qədər qeydə alınan ən güclü zəlzələlərdən biri olub və Yaponiya, Havay və ABŞ-ın Qərb Sahilinə qədər sunami xəbərdarlıqlarını özü ilə gətirib.

    Kamçatka yarımadasında vulkanik aktivlik olduqca geniş yayılıb. ABŞ Geoloji Xidmətlər İdarəsinə görə, bölgədə 29 aktiv vulkan mövcuddur. REA-ya görə, hazırda fəaliyyətdə olan üç vulkan daha əvvəl qeyri-aktiv vəziyyətdə idi. Bölgədəki böyük püskürmələr bazar günü yerli vaxtla saat 06:00-da başlayıb. Kronotski Təbiət Qoruğunun internet saytına görə, bu inkişafdan sonra bölgədəki personal təxliyə edilib. Regional Fövqəladə Hallar Nazirliyi Klyuçevskoy vulkanının kül buludunun yolu üzərində yaşayış məntəqələrinin olmadığını və vulkan ətrafında qeydiyyatdan keçmiş turist qrupunun olmadığını açıqlayıb.

    24 saat

  • SON DƏQİQƏ: RUSİYADA 600 İL SONRA VULKAN PÜSKÜRDÜ, 8.5 KM HÜNDÜRLÜYÜNDƏ KÜL, BÖLGƏDƏ HƏYƏCAN

    SON DƏQİQƏ: RUSİYADA 600 İL SONRA VULKAN PÜSKÜRDÜ, 8.5 KM HÜNDÜRLÜYÜNDƏ KÜL, BÖLGƏDƏ HƏYƏCAN

    ÖTƏN HƏFTƏKİ ZƏLZƏLƏNİN ARDINDAN VOLKANİK FƏALLIQ YENİDƏN CANLANDI

    Ötən həftə bölgədə baş verən 8.8 bal gücündəki zəlzələdən sonra vulkanik fəallıq yenidən canlanıb. Vulkan partlayışı ciddi narahatlıqlar yaradıb.

    UÇUŞ TƏHLÜKƏSİ VƏ QIRMIZI HAVAÇILIK HƏYƏCANI

    Krasheninnikov vulkanının püskürməsi havaçılıq sektoru üçün böyük təhlükə meydana gətirdi. Səlahiyyətli orqanlar, kül buludunun 10 kilometr yüksəkliyə çata biləcəyi barədə xəbərdarlıq edərək qırmızı havaçılıq həyəcanı elan etdilər. Bu vəziyyət beynəlxalq və alçaq hündürlük uçuşlarına təsir göstərə bilər. Pilotlara bölgədəki uçuş təhlükələri barədə diqqətli olmaları tövsiyə edildi.

    BÖYÜK KÜL YAĞIŞI

    Partlayış onlarla vulkana ev sahibliyi edən Kronotski Təbiət Qoruğuna da təsir etdi. Qoruğun rəhbəri Vsevolod Yakovlev bildirdi ki, “Krasheninnikov vulkanının partlaması yüksək vulkanik fəallığa malik bir bölgə üçün qeyri-adi deyil. Peyk müşahidələri vulkanın yerləşdiyi ərazidə tez-tez termal nöqtələrin aşkarlandığını göstərir. Bu, ətraf ərazilərlə müqayisədə yerdə əhəmiyyətli dərəcədə temperatur artımı deməkdir.” Kül yağışı qoruğun böyük bir hissəsini örtdü.

    GEYZERLƏR VADİSİNDƏ TƏXLİYƏ NARAHATLIĞI

    Kronotski Təbiət Qoruğu, dünyanın ən böyük qəhvəyi ayı populyasiyalarından birinə ev sahibliyi edir və məşhur Geyzerlər Vadisini özündə ehtiva edir. Rus vulkanoloq Aleksey Ozerov partlayışla bağlı bu məlumatları verdi:

    * “Vulkanın kraterinin zirvəsində çatlar əmələ gəldi və bu çatdan buxar-qaz qarışığı yüksəlir. Krater çatının açılması zamanı böyük miqdarda kül püskürdü. Bu kül Geyzerlər Vadisinə çatdı və qaz qoxusu hiss olunur. Turistlərin Geyzerlər Vadisindən təxliyə edilməsi məsələsi gündəmdədir.”

    Səlahiyyətli orqanlar hazırda insan həyatı və ya vəhşi təbiət üçün təcili təhlükə olmadığını qeyd etsələr də, vulkanın partlayıcı fəaliyyətinin davam etdiyi barədə xəbərdarlıq etdilər. Son ölçmələrə görə, vulkan buludunun hündürlüyü 8 min 500 metrə çatıb.

    Rusiya fövqəladə hallar xidmətləri, vulkanik aktivliyin davam etdiyini və hər an yeni kül püskürmələrinin ola biləcəyini bildirdi. Səlahiyyətli orqanlar bölgədəki turistlərin və yerli əhalinin təhlükəsizliyi üçün lazımi tədbirlər görürlər. Ekosistemdə baş verən bu cür təbii hadisələr daim nəzarətdə saxlanılır.

    24 saat

  • 8.8 bal zəlzələsi “Od Kəməri”ni hərəkətə keçirdi: İlk partlayışla başlayan fəlakət zənciri

    8.8 bal zəlzələsi “Od Kəməri”ni hərəkətə keçirdi: İlk partlayışla başlayan fəlakət zənciri

    Pasifik Okeanı ətrafında 40 min kilometr uzanan Odlu Həlqə, dünyanın ən aktiv seysmik qurşaqlarından biridir. Zəlzələlər və vulkan püskürmələri ilə tanınan bu bölgə, indi daha böyük bir təhlükə ilə üz-üzədir. Rusiyanın sahillərində baş verən 8.8 bal gücündəki nəhəng zəlzələ, yalnız öz ətrafını silkələməklə qalmadı; yeraltı təzyiq sistemlərini tətikləyərək yüzlərlə aktiv vulkana təsir edə biləcək zəncirvari reaksiyanın qapısını açdı.

    Alimlər, bu qədər güclü bir zəlzələnin yer qabığındakı maqma kameralarını qeyri-sabitləşdirə biləcəyi və növbəti iki il ərzində çox sayda vulkanın püskürmə riskini artıra biləcəyi barədə xəbərdarlıq edirlər. İlk püskürmə siqnalları Kamçatkadakı Klyuçevskaya Sopka vulkanından gəldi. Mütəxəssislər, hazırda xüsusilə Rusiya, Yaponiya, Filippin və İndoneziyadakı vulkanların təhlükəli şəkildə “oyanma” ehtimalı daşıdığını bildirirlər.

    Nəhəng Zəlzələnin Təsiri

    8.8 bal gücündəki zəlzələ, Kamçatkanın 135 kilometr cənub-şərqində, yerli vaxtla 7:24 PM EST-də qeydə alındı. Bu təkan, son 14 ildə dünya miqyasında qeydə alınan ən güclü zəlzələlərdən biri idi. Zəlzələdən sonra Havayda sahil bölgələrində suyun çəkildiyi müşahidə edildi və sunami dalğaları Oahunun şimal sahilində beş metrə çatdı. Bu hadisə bölgədə ciddi təbii fəlakət riskini artırdı.

    Vulkanların Aktivləşmə Riski

    Kaliforniya Universitetindən olan geobiloq Maykl Manqa bildirir ki, zəlzələ zamanı yaranan enerji, təkanın mərkəzindən çox uzaqlardakı maqma kameralarının tarazlığını poza bilər. Xüsusilə Yaponiya, Filippin, İndoneziya və Rusiyanın Kamçatka Yarımadasındakı 100-dən çox vulkan üçün risk artmışdır. Manqa, “Kamçatkadakı Klyuçevskoy vulkanı zəlzələnin dərhal ardından püskürdü”, – deyə əlavə etdi. Bu, yeraltı proseslərin bir-biri ilə necə əlaqəli olduğunu göstərən bariz bir nümunədir.

    Artan Vulkanik Püskürmə Ehtimalı

    Böyük zəlzələlər, yer qabığındakı çat xətləri boyunca seysmik dalğalar göndərərək maqma kameralarında gərginliyin artmasına səbəb ola bilər. Bu da maqmanın tərkibindəki qaz qabarcıqlarının tarazlığının pozulmasına və yuxarı doğru hərəkətinə gətirib çıxarır ki, bu da püskürmə üçün əlverişli şərait yaradır. Xüsusilə səthə yaxın, aktiv və ya “püskürməyə hazır” vəziyyətdə olan vulkanlar bu cür təkanlardan birbaşa təsirlənə bilər. Kaliforniya Universitetinin geobiloqu Maykl Manqaya görə, belə bir zəlzələdən sonra bəzi vulkanların püskürmə ehtimalı 5 faizdən 12 faizə qədər arta bilər. Bu artım kiçik görünsə də, məsələn, illik püskürmə riski 1 faiz olan bir vulkanın riski 1.1 faizə qalxır. Lakin bu cür dəyişikliklər yüngülə alınmamalıdır, çünki bu təsir qısa müddətdə bir neçə ay, uzun müddətdə isə iki ilə qədər davam edə bilər.

    Kamçatkada Püskürmələr

    Kamçatkadakı 4.750 metr yüksəkliyindəki Klyuçevskaya Sopka vulkanında lav axınları və püskürmələr müşahidə edildi. Püskürmədən əvvəlki həftələrdə kraterin lavla dolmağa başladığı, aralıqlı kül buludları ilə birlikdə püskürmənin gözlənildiyi qeyd edilmişdi. NASA-nın məlumatına görə, Kamçatka təxminən 300 vulkana ev sahibliyi edir ki, bunlardan 29-u aktivdir. “Od və Buz Diyarı” olaraq bilinən bölgə, yer kürəsinin ən aktiv vulkanik bölgələrindən biridir.

    Odlu Həlqədə Zəncirvari Reaksiya Riski

    Odlu Həlqə, Rusiyadan Yaponiyaya, Amerikanın qərb sahillərindən Antarktida qədər uzanan dərin okean dərələri və levhaaltı bölgələrlə xarakterizə olunur. Bu səbəbdən həlqənin bir nöqtəsində baş verən böyük bir seysmik hadisə, digər bölgələrdə də həyəcan təbili çala bilər. Bu, qlobal miqyasda təbii fəlakətlərin bir-birini tətikləmə potensialını ortaya qoyur.

    24 saat

  • 16 il sonra üzə çıxdı: Yerlilər 8.8 bal gücündə zəlzələ əlaməti olduğunu iddia edir

    16 il sonra üzə çıxdı: Yerlilər 8.8 bal gücündə zəlzələ əlaməti olduğunu iddia edir

    Havayinin Oahu adasındakı Poka’i körfəzi bu ay qeyri-adi bir təbiət hadisəsinə şahid oldu. On ildən artıqdır qumların altında qalan və minillik tarixə malik olduğu güman edilən 26 ədəd petroqlif (daş üzərində oyulmuş fiqurlar) qabarma və çəkilmə nəticəsində yenidən üzə çıxdı. Lakin bu simvolların aşkar olunması təkcə mədəni bir kəşf kimi deyil, həm də təbii fəlakətin xəbərçisi kimi şərh edildi.

    BÖYÜK ZƏLZƏLƏ İLƏ DİQQƏTÇƏKƏN ZAMANLAMA

    Petroqliflərin üzə çıxmasından cəmi bir neçə gün sonra Rusiya sahillərində 8.8 bal gücündə zəlzələ baş verdi. Kamçatka bölgəsini silkələyən bu təkan 1952-ci ildən bəri qeydə alınan ən böyük sarsıntı kimi tarixə düşdü. Ardınca sunami xəbərdarlıqları edildi, ABŞ-ın qərb sahillərində suyun səviyyəsi qalxdı, Havayidə isə müvəqqəti təxliyə əmrləri verildi.

    Yerli Havayi sakinlərinə görə, bu zamanlama təsadüfi sayılmır. Mədəniyyət xadimi Qlen Kila bu qədim fiqurların əcdadlar tərəfindən buraxılmış bir ətraf mühit xəbərdarlığı olduğunu iddia edir:

    “Simvollar bizə okeanın qalxdığını deyir. Bu, bir fəlakət mesajı ola bilər.”

    PETROQLİFLƏRDƏ NƏ ANLADILIR?

    26 simvolun 18-i insanabənzər “çöp adam” fiqurlarını xatırladır. Qalanları isə simvolik cinsi fiqurları ehtiva edir. Ən böyük fiqurun biri yuxarı, digəri aşağı işarə edən iki əli var. Kilaya görə, bu simvol yarıallah Mauini təmsil edir.

    Qədim Havayi inancına görə, Maui adaları dənizdən çıxaran və günəşi tutan böyük bir varlıqdır.

    Şüşə kimi sakit okean səthində, mamırla örtülmüş qumdaşlarının arasından görünən bu fiqurlar yalnız ilin müəyyən dövrlərində və ya çox xüsusi hava şəraitində üzə çıxa bilir.

    SİMVOLLARIN TƏBİƏTLƏ ƏLAQƏSİ DOĞRU OLA BİLƏR

    ABŞ-lı arxeoloqlar bu fiqurların böyük hissəsinin 600 ildən 1000 ilə qədər yaşı olduğunu və dini-mərasim mənaları daşıya biləcəyini qeyd edirlər. Lakin yazılı izahat olmadığı üçün mesajlarının dəqiq şərhi verilə bilmir.

    Hərçənd elmi əlaqə olmasa da, yerli əhali ilə ekoloqlar arasında bu simvolların təbiətlə ahəngdar yaşamağın zəruriliyi yönündə bir çağırış olduğu fikri yayılır.

    ABŞ Fövqəladə Hallar İdarəsi (FEMA) isə Havayi sahillərində sunami riskinin davam etməsi səbəbindən vətəndaşlara belə xəbərdarlıq edib: “Qayıqlarınızı dərin sulara çəkin. Sahilə yaxınlaşmayın. Okeanla əlaqəli ərazilərdən ən az 30 metr uzaq durun.”

    24 saat