ABŞ Qəzza Strategiyasını Yenidən Qiymətləndirir: Əsir Mübadiləsi Müzakirələri Gərginləşir
Axios xəbər platformasının yüksək səviyyəli iki rəsmisinə istinadən verdiyi məlumata görə, ABŞ Dövlət katibi Marko Rubio sözügedən Qəzza strategiyası dəyişikliyinin siqnalını verib. Dövlət katibi Rubio cümə günü bəzi əsir ailələri ilə görüşdə “Qəzzada strategiyamızı ciddi şəkildə yenidən düşünməliyik” ifadəsini işlədib və ABŞ prezidenti Donald Trampa bu mövzuda yeni seçimlər təqdim edəcəklərini bildirib.
Rubio həmçinin, Co Bayden dövründə bəzi əsirlərin azad edilməsi qarşılığında qısamüddətli atəşkəs nəzərdə tutan razılaşma yanaşmasını heç vaxt bəyənmədiklərini vurğulayaraq, daha davamlı bir həll tapmaq lazım olduğunu deyib. Bu, ABŞ-ın Yaxın Şərqdəki Qəzza strategiyasına yeni baxışın əlaməti kimi qiymətləndirilir.
ABŞ Prezidenti Donald Trampın Atəşkəsə dair Mövqeyi
ABŞ prezidenti Donald Tramp dünənki açıqlamasında, Qəzzada atəşkəs prosesinin “Həmasın danışıqlardan çəkilməsi” səbəbindən tamamlanmadığını iddia etmişdi. Tramp bir çox əsiri xilas etdiklərini, lakin Həmasın qalan 20-yə yaxın əsiri azad etməmək üçün razılaşma əldə etmək istəmədiyini müdafiə edərək demişdi: “İndi son girovlar qalıb və onlar son girovları xilas etdikdən sonra nə olacağını bilirdilər. Buna görə də razılaşma bağlamaq istəmirlər. Bunu gördüm, buna görə də çəkildilər.”
Tramp həmçinin, adını çəkmədən İsrailin “döyüşərək Qəzzanı təmizləmək məcburiyyətində qalacağını” qiymətləndirmişdi. ABŞ prezidenti Donald Trampın Yaxın Şərq üzrə Xüsusi Təmsilçisi Stiv Vitkoff iyulun 24-də Dohadakı atəşkəs danışıqları komandasını geri çağırdıqlarını bəyan etmişdi.
Qəzzada Atəşkəs Müzakirələri: Detallar və Nəticələr
ABŞ prezidenti Donald Tramp İsrailin Qəzza zolağında 60 günlük atəşkəsin təmin edilməsi üçün lazımi şərtləri qəbul etdiyini açıqlamış və təklif atəşkəs danışıqlarında vasitəçilik edən Qətər və Misir tərəfindən Həmasa təqdim edilmişdi.
Həmas Qəzzada İsrail ilə atəşkəs və əsir mübadiləsi razılaşmasına dair təklifə “müsbət cavabını” vasitəçilərə çatdırdığını və atəşkəsin tətbiqi üçün danışıqlara hazır olduğunu bildirmişdi. Təl-Əviv rəhbərliyi Qəzzada atəşkəs üçün Həmasın Qətər təklifində etdiyi dəyişikliyin qəbuledilməz olduğunu iddia etsə də, İsrail nümayəndə heyəti danışıqlar üçün Dohaya getmişdi.
Tərəflər 60 günlük müvəqqəti atəşkəs, Qəzzadakı 10 əsirin azad edilməsi və 18 israilli əsirin cəsədinin təhvil verilməsi, həmçinin davamlı atəşkəs üçün danışıqların aparılması ilə bağlı Dohada görüşləri davam etdirərkən, ixtilafların böyük ölçüdə həll olunduğu, lakin İsrailin Qəzza zolağının ətrafındakı işğalı davam etdirmək israrlılığının aradan qaldırıla bilmədiyi qeyd edilmişdi.
İsrail Qəzza zolağının cənubundakı Rəfah şəhərində atəşkəs əldə edilsə belə, işğalını davam etdirməyi və fələstinliləri başqa ölkələrə sürgün etmək məqsədilə bir “toplama düşərgəsi” qurmağı planlaşdırdığını açıqlamışdı. Bu, ABŞ-ın Qəzza strategiyasının gələcəyi üçün vacib bir məqamdır.
Həmasın Əsir Mübadiləsi Müzakirələrindəki Tələbləri
Əsir mübadiləsi müzakirələrində Həmasın 10 sağ israilli əsir qarşılığında ömürlük həbs cəzası almış 200 fələstinli və 2023-cü il oktyabrın 7-dən sonra Qəzza zolağından saxlanılan 2 min fələstinli əsirin azad edilməsini tələb etdiyi iddia edildi. ABŞ-da nəşr olunan Axios xəbər saytında, Həmasın atəşkəs təklifinə verdiyi cavabda İsrailin əlində saxladığı daha çox fələstinli əsiri azad etməsini tələb etdiyi irəli sürüldü.
Axiosa danışan və danışıqlar haqqında məlumatlı bir səlahiyyətliyə görə, yüksək səviyyəli israilli rəsmilər ABŞ prezidenti Donald Trampın Yaxın Şərq üzrə Xüsusi Təmsilçisi Stiv Vitkoffa Həmasın sözügedən tələbinin “qəbuledilməz” olduğunu bildirmişdilər.
İsrail əsir mübadiləsi və Qəzza zolağında müvəqqəti atəşkəsə nail olmaq üçün Həmas ilə aparılan dolayı danışıqları idarə edən müzakirə heyətini “məsləhətləşmələr aparmaq üçün” geri çağırmışdı. Həmas İsrail ilə əsir mübadiləsi və Qəzzada atəşkəs üçün vasitəçilərin təqdim etdiyi layihəyə dair cavabını çatdırdığını bildirmişdi.
İsrail Baş Nazirliyinin Ofisi bu səhər verdiyi yazılı açıqlamada, vasitəçilər vasitəsilə Həmasın cavabının Təl-Əvivə çatdığını və dəyərləndirildiyini açıqlamışdı. İsrail ilə Həmas arasında əsir mübadiləsi məqsədilə aparılan dolayı danışıqlarda vasitəçilik edən Fələstin əsilli amerikalı iş adamı Bişara Bahbah, Həmasın mümkün razılaşma üçün təqdim etdiyi cavabın müsbət və real olduğunu ifadə edərək, atəşkəsə nail olmaq üçün Təl-Əvivin “ciddi və sürətli” danışıqlara girməli olduğunu bildirmişdi.

Leave a Reply