İsraillə atəşkəs razılaşmasına baxmayaraq, dağıdılmış Qəzza zolağındakı fələstinlilər hələ də aclıqla üzləşirlər, çünki qida tədarükü həddindən artıq aşağı səviyyədə qalır və humanitar yardım ehtiyacı olanlara çatmır.
Atəşkəs razılaşmasına əsasən, İsrail gündə 600 humanitar yardım yük maşınının Qəzzaya daxil olmasına icazə verməli idi. Lakin İsrail sonradan bu həddi gündə 300 yük maşınına endirib. Buna səbəb kimi, İsrail hücumları nəticəsində dağıntılar altında qalan israilli girovların cəsədlərinin çıxarılmasındakı gecikmələr göstərilib.
Oktyabrın 10-dan 16-dək humanitar yardımın boşaldılmasını, toplanmasını, çatdırılmasını və yolda saxlanılmasını izləyən BMT-nin UN2720 Monitorinq və İzləmə Paneli məlumatına görə, Qəzzanın daxilində nəzərdə tutulan yerlərə yalnız 216 yük maşını çatıb.
Yük maşını sürücülərinin bildirdiyinə görə, yardım çatdırılmasında ciddi gecikmələr yaşanır, İsrail yoxlamaları gözləniləndən xeyli uzun çəkir.
Planet Labs tərəfindən oktyabrın 14 və 15-də çəkilmiş peyk görüntüləri Rəfah keçidinin Misir tərəfində və Kerem Abu Salem keçidinə doğru irəliləyən çox sayda yük maşınının növbəsini göstərir.
Qəzza sakinlərinin qida tələbi
Son bir neçə gündə bəzi qida yardımları daxil olsa da, tibbi avadanlıqlar, terapevtik qidalar və dərmanlar hələ də həddindən artıq çatışmazlıqdadır. Bu, xüsusilə az qidalanan uşaqlar arasında ən yoxsul insanlar üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir.
Qəzza zolağının mərkəzindəki Deir el-Balahdan məlumat verən Əl-Cəzirə müxbiri Hind Xoudary bildirib ki, son günlərdə bəzi kommersiya yük maşınları Qəzzaya daxil olsa da, əksər fələstinlilərin gətirilən bu məhsulların heç birini almağa imkanı yoxdur. Onlar son iki ildə bütün əmanətlərini xərcləyiblər.
Onun sözlərinə görə, indiyədək yük maşınları ilə “buğda, düyü, şəkər, yağ, yanacaq və bişirmə qazı” gətirilib.
Qida paylama məntəqələrinin açılması və digər humanitar yardım paketlərinin verilməsi gözlənilsə də, Qəzza sakinləri hələ bunları almayıblar. Xoudary deyib: “Fələstinlilər yemək, sığınacaq, dərman istəyirlər.” O əlavə edib ki, gündə 600 yük maşını belə Qəzza zolağının bütün əhalisinin ehtiyaclarını qarşılamaq üçün kifayət etməz.
Qida alver mövzusu deyil
BMT-nin humanitar yardım üzrə rəhbəri Tom Fletcher İsraili humanitar yardım üçün daha çox sərhəd keçidini açmağa çağırıb.
Fletcher deyib: “Bizə daha çox keçid və qalan maneələri aradan qaldırmaq üçün əsl, praktik, problem həll edən yanaşma lazımdır. Bu böhran boyunca biz mülki əhalidən yardımı əsirgəməyin alver mövzusu olmadığını vurğulamışıq. Yardımın asanlaşdırılması hüquqi öhdəlikdir.”
Atəşkəs başlayandan bəri, oktyabrın 14-dək Ümumdünya Ərzaq Proqramının (WFP) 137 yük maşını Qəzzaya daxil olaraq çörək zavodlarına tədarük edib və qida paylama proqramlarını dəstəkləyib.
İsrail səlahiyyətliləri UNRWA-nı bloklamağa davam edir
Fələstinlilərə yardım göstərən əsas və ən böyük təşkilat olan Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Fələstinli Qaçqınlara Yardım və İşlər Agentliyi (UNRWA) İsrail tərəfindən tətbiq edilən ciddi məhdudiyyətlərlə üzləşib.
Ərzaq, tibbi xidmət, təhsil və təcili yardım təminatçısı olan agentlik, İordaniya və Misirdəki anbarlarında Qəzza zolağındakı insanları üç ay müddətinə təmin edəcək qədər ərzaq ehtiyatının olduğunu bildirir.
Buna 1,1 milyon nəfər üçün qida paketləri, 2,1 milyon nəfər üçün un və 1,3 milyon nəfər üçün sığınacaq ləvazimatları daxildir.
Lakin atəşkəsə baxmayaraq, İsrail səlahiyyətliləri onların Qəzzaya daxil olmasına mane olmağa davam edirlər.
Uşaqlar arasında qida çatışmazlığı
Oktyabrın 12-nə olan məlumata görə, İsrailin Qəzza zolağını blokadası nəticəsində 157-si uşaq olmaqla ən azı 463 nəfər aclıqdan həyatını itirib. Demək olar ki, hər dörd uşaqdan biri kəskin ağır qida çatışmazlığından əziyyət çəkir.
Uzunmüddətli aclıqdan sonra qida diqqətlə, tibbi nəzarət altında bərpa edilməlidir ki, re-feeding sindromu, yəni qidaların qəfil qəbulu nəticəsində elektrolitlərdə təhlükəli dəyişikliklərə səbəb olan və ürəyə, sinirlərə, əzələlərə təsir edən potensial ölümcül vəziyyətdən qaçılsın. Daha böyük, lakin təhlükəsiz şəkildə verilən qidalanma yardımı həyatları dramatik şəkildə xilas edə bilər.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Humanitar Yardım Məsələlərinin Əlaqələndirilməsi Ofisinin (OCHA) məlumatına görə, Qəzzada iki yaşdan kiçik uşaqların 90 faizi hər gün ikidən az qida qrupu istehlak edir ki, bura zülalla zəngin qidalar daxil deyil.
Altı ay ilə beş yaş arasında ən azı 290 min uşaq və 150 min hamilə və südverən qadın qidalanma və mikronutrient tədarükünə ehtiyac duyur.
Bundan əlavə, beş yaşdan kiçik 132 min uşaq və 55 min hamilə və südverən qadının 2026-cı ilin iyun ayına qədər kəskin qida çatışmazlığından əziyyət çəkəcəyi proqnozlaşdırılır, əgər təcili qida yardımı təmin edilməzsə.
Leave a Reply