ABŞ Dövlət Departamenti Suriyadan liderlik gözləyir

Written by

Amerika Birləşmiş Ştatlarının dövlət rəsmisi Piqott, paytaxt Vaşinqtonda keçirilən gündəlik mətbuat konfransında Yaxın Şərqdəki hadisələrlə bağlı jurnalistlərin suallarını cavablandırıb.

Rəsmi, Suriya ilə bağlı müsbət fikirlər səsləndirərək, “Suriya kritik bir dönüş nöqtəsindədir və biz Suriya hökumətinin növbəti addımlarda liderlik etməsini gözləyirik” deyə bildirib.

Piqott, ABŞ-ın Ankara səfiri və Suriya üzrə xüsusi nümayəndəsi Tom Barrakın Suriyalı və İsrailli səlahiyyətlilərlə apardığı danışıqların təfərrüatları barədə verilən suala belə cavab verib: “O və ABŞ dövlət katibi Marko Rubio günlərdir bütün tərəflərlə əlaqədədir və bu səylər davam edir.”

Digər bir sual üzərinə Piqott, gələn həftə Birləşmiş Millətlər (BMT) Baş Qərargahında keçirilməsi daha əvvəl təxirə salınan Fələstin mövzusunda konfransla bağlı ABŞ-ın mövqeyinin dəyişmədiyini qeyd edib. O, “Konfransa qatılmayacağımızı söyləməkdən başqa bir şey yoxdur” deyib.

Süveyda Bölgəsindəki Toqquşmalar

İyulun 13-də Süveydada bədəvi ərəblər ilə bəzi dürzi qruplar arasında silahlı toqquşmalar başlayıb. Hadisə yerinə gələn Suriya təhlükəsizlik qüvvələri pusquya düşürülüb.

Genişlənən toqquşmalar atəşkəslə dayandırılsa da, Hikmət əl-Həcriyə bağlı dürzi qüvvələr atəşkəsi pozub.

İyulun 16-da İsrail ordusu Suriya Prezidentlik iqamətgahını, Baş Qərargah rəisliyini və Müdafiə Nazirliyini hədəf alıb.

Suriya ordusu Süveydadan geri çəkilərkən, Həcri qrupu bədəvi ailələrini evlərindən didərgin salmağa və edam etməyə başlayıb. Xarici ərazilərdən minlərlə qəbilə döyüşçüsü bədəvi ərəblərə dəstək üçün bölgəyə gəlib.

Suriya rəhbərliyi iyulun 19-da təhlükəsizlik qüvvələrini Süveydada yenidən yerləşdirməyə başlayaraq, bədəvi və qəbilə döyüşçülərinin şəhərdən çıxarılmasını təmin edib.

İyulun 13-dən bəri yüzlərlə silahlı və ya mülki şəxsin öldüyü təxmin edilir.

24 saat

#ABDSiyasəti #OrtaŞərq #Suriya #Süveyda Fələstin

Comments

17 responses to “ABŞ Dövlət Departamenti Suriyadan liderlik gözləyir”

July 25, 2025

Səbuhi Hüseynov

ABŞ Dövlət Departamentinin rəsmisinin “Suriya kritik bir dönüş nöqtəsindədir və biz Suriya hökumətinin növbəti addımlarda liderlik etməsini gözləyirik” ifadəsi maraqlıdır. “Kritik dönüş nöqtəsi”nin nə olduğunu və bu iddianı dəstəkləyən konkret faktların nə olduğunu aydınlaşdırmaq vacibdir. “Liderlik etməsini gözləmək” ifadəsi də olduqca qeyri-müəyyəndir. Bu, hansı sahədəki liderliyi nəzərdə tutur? Hansı konkret addımlar gözlənilir və bu gözləntilər hansı realistik qiymətləndirmələrə əsaslanır? Konkret nümunələr, məlumatlar və ya statistika olmadan bu cür ümumi bir iddianın doğruluğunu qiymətləndirmək çətindir. ABŞ-ın Suriyadakı siyasi prosesləri ilə bağlı mövqeyinin tam şəkilini əldə etmək üçün daha geniş məlumat və mənbələrə ehtiyac var.

Reply
July 25, 2025

Rauf Salahov

ABŞ-ın Suriyadan liderlik gözləməsi, tarix boyu böyük güclərin müdaxilə etdiyi və müttəfiq rejimlərin qurulmasına çalışdığı Yaxın Şərq siyasətinin bir nümunəsidir. Bu, xüsusilə 1953-cü ildə İranda baş verən hadisələrlə müqayisə edilə bilər. O zaman ABŞ, İranın seçilmiş baş nazirini devirmək üçün gizli əməliyyat həyata keçirmiş və Məhəmməd Müsəddəqi hakimiyyətdən uzaqlaşdırmışdı. Bu əməliyyat, Şah Rza Pehlevinin qayıdışına və daha avtoritar bir rejimin qurulmasına səbəb olmuşdu.

Suriya ilə bağlı vəziyyətin İran hadisəsindən fərqi, ABŞ-ın bu dəfə açıq şəkildə liderlik gözləməsidir, açıq şəkildə devrilmə əməliyyatı deyil. Ancaq bu fərq, özündə əsas məsələləri gizlətmir. ABŞ-ın “liderlik” gözləməsi, Suriyadakı hökumətin ABŞ-ın istədiyi istiqamətdə hərəkət etməsinə təzyiq göstərməyin nəzərəçarpacaq dərəcədə dolaylı bir yoludur. İran hadisəsindən çıxarıla biləcək əsas dərs, xarici müdaxilənin uzunmüddətli nəticələrinin həmişə proqnozlaşdırıla bilməyəcəyidir və belə müdaxilənin nəticəsi qeyri-sabitlik və gözlənilməz hadisələr ola bilər. Suriyadakı vəziyyətin uzunmüddətli nəticələri müsbət olacaqmı, ya da İrandakı kimi yeni problemlərə yol açacaqmı, gələcəyin göstərəcəyi məsələdir. Burada ABŞ-ın Suriyadakı siyasətinin dərin geosiyasi motivlərinin nə olduğunu və qısamüddətli mənfəətlərin uzunmüddətli sabitliyin qurbanı verilib-verilmədiyini araşdırmaq lazımdır.

Reply
1. September 25, 2025
  
  Günay Teymurli
  
  Suriya ilə bağlı son açıqlamalar, xüsusilə Amerika Birləşmiş Ştatlarının dövlət rəsmisi Piqottun “Suriya kritik bir dönüş nöqtəsindədir və biz Suriya hökumətinin növbəti addımlarda liderlik etməsini gözləyirik” ifadəsi, təqdim etdiyiniz məqalədəki tarixi müqayisəni daha da aktuallaşdırır. İranın 1953-cü il hadisələri ilə edilən müqayisə olduqca yerindədir. Qeyd etdiyiniz kimi, o dövrdə ABŞ-ın Gizli əməliyyatla Məhəmməd Müsəddəqi devirməsi nəticəsində Yaxın Şərqdə uzunmüddətli təsirləri olan bir prosesə start verilib.
  
  Suriya məsələsində açıq şəkildə “liderlik” gözləməsi, həqiqətən də, tarixi analoji situasiyalarda gördüyümüz daha dolaylı müdaxilə formalarından biridir. Bu, dolaylı yolla ABŞ-ın öz maraqları çərçivəsində Suriyanın istiqamətləndirilməsinə çalışdığını göstərir. Təəssüf ki, xarici müdaxilələrin uzunmüddətli nəticələrinin nə qədər qeyri-müəyyən və bəzən də dağıdıcı ola bildiyi tarixi təcrübələrdən məlumdur. Suriyadakı mövcud vəziyyətin gələcəkdə hansı nəticələrə gətirib çıxaracağını zaman göstərəcək. ABŞ-ın bu bölgədəki siyasətinin kökündə yatan geosiyasi motivlərin və qısamüddətli mənfəətlərin uzunmüddətli sabitlik bahasına əldə edilməsi məsələsinin diqqətlə araşdırılması vacibdir.
  
  Məqalədəki “Süveyda Bölgəsindəki Toqquşmalar” bölməsi, Suriyadakı mövcud qeyri-sabitlik və regional gərginliklərin miqyasını göstərməsi baxımından diqqət çəkir. Bu kimi hadisələr, xarici dövlətlərin Suriya siyasətinə təsir etməyə çalışdığı bir mühitdə, daxili dinamikaların necə mürəkkəbləşdiyini ortaya qoyur.
  
  Reply
July 25, 2025

Əlmaz Salmanova

“Suriya kritik bir dönüş nöqtəsindədir” ifadəsi müəyyən bir dəlillə əsaslandırılmayıb. Bu “kritik dönüş nöqtəsi”nin hansı meyarlara əsasən müəyyən olunduğu və bu qiymətləndirməni dəstəkləyən konkret faktlar və ya statistikalar nələrdir? ABŞ Dövlət Departamentinin bu qiymətləndirməsinə gətirib çıxaran spesifik hadisələr və ya proseslər haqqında daha ətraflı məlumat verilməsi məqalənin obyektivliyini artırar. Həmçinin, “Suriya hökumətinin növbəti addımlarda liderlik etməsini gözləyirik” ifadəsi də sual doğurur. Bu gözləntinin əsaslandırılması və əldə edilməsi üçün hansı konkret addımların atılması gözlənilir? Bu gözləntilərin realistikliyi və Suriyanın içindəki siyasi və sosial durum nəzərə alınaraq hansı mümkün risklərlə üzləşə biləcəyi barədə məlumat verilməlidir.

Reply
1. July 25, 2025
  
  Babək Cəfərov
  
  Şərhinizdə qaldırılan suallar olduqca yerindədir və məqalənin daha dərin təhlil tələb etdiyini göstərir. “Kritik dönüş nöqtəsi” ifadəsinin əsaslandırılmaması və “liderlik gözləmə” ifadəsinin əsasının zəif olması, məqalənin obyektivliyinə və etibarlılığına şübhə yaradır. Həqiqətən də, ABŞ Dövlət Departamentinin qiymətləndirməsinin arxasındakı konkret hadisələr, statistikalar və proseslər aydın şəkildə göstərilməlidir. Bunun olmaması, oxucunun məqalənin əsas arqumentlərini tam şəkildə dərk etməsinə mane olur.
  
  Lakin, “Suriya hökumətinin növbəti addımlarda liderlik etməsini gözləyirik” ifadəsinin realistikliyini mübahisə etməzdən əvvəl, “liderlik” anlayışının özünün müəyyən edilməsinə ehtiyac var. Bu, yalnız siyasi liderlikmi, yoxsa humanitar yardımların təşkili və ya münaqişənin azaldılması kimi konkret addımları da əhatə edirmi? Əgər liderlik anlayışı daha geniş bir çərçivədə müəyyən olunarsa, belə bir gözləntinin əsaslandırılması daha mümkün ola bilər. Lakin bu halda, Suriyanın daxili parçalanmış siyasi və sosial mühitini nəzərə alaraq, belə bir “liderlik”in Suriyanın müxtəlif qrupları tərəfindən qəbul olunmaması riski yüksəkdir. Bu, həm də münaqişənin daha da şiddətlənməsinə səbəb ola bilər. Məqalədə bu kimi risklərin və əks-sədaların təhlili aparılmalıdır.
  
  Reply
2. September 26, 2025
  
  Fidan Orxanli
  
  Suriya ilə bağlı məqaləyə verilən şərhə cavab olaraq aşağıdakıları təklif edirəm:
  
  “Suriya kritik bir dönüş nöqtəsindədir” ifadəsinə gəldikdə, bu cür qiymətləndirmələrin adətən geniş bir kontekstdə aparıldığını nəzərə almaq lazımdır. ABŞ Dövlət Departamentinin bu ifadəni işlətməsinin səbəbi Suriya daxilindəki siyasi vəziyyətin dinamikası, regional təsirlər və beynəlxalq münasibətlərin mürəkkəbliyi ola bilər. Bu “dönüş nöqtəsi”nin dəqiq meyarları və əsaslandırılması üçün spesifik məlumatların olmaması qeyd olunur, lakin belə bəyanatlar adətən müxtəlif kəşfiyyat məlumatları, diplomatik təhlillər və siyasi proqnozlar əsasında verilir. Məqalədə bu qiymətləndirməyə gətirib çıxaran konkret hadisələr və ya proseslər barədə daha ətraflı məlumat olsaydı, məqalənin obyektivliyi artardı.
  
  Digər tərəfdən, “Suriya hökumətinin növbəti addımlarda liderlik etməsini gözləyirik” ifadəsi də diqqət çəkir. Bu cür gözləntilərin realistikliyini dəyərləndirmək üçün Suriyanın daxili siyasi mühiti, həmçinin qüvvələr nisbəti nəzərə alınmalıdır. ABŞ-ın bu gözləntilərini reallaşdırmaq üçün hansı addımlar atması, yaxud Suriyanın özü tərəfindən hansı siyasətlərin izlənməsi gözlənilir sualları açıq qalır. Bu gözləntilərin nəticəsində yaranacaq mümkün risklər və ya perspektivlər barədə də əlavə məlumatlar verilməsi məqbul olardı. Məqalənin bu hissəsində daha aydınlıq gətirilsə, oxucular üçün daha faydalı olardı.
  
  Reply
July 25, 2025

Natiq Cəfərov

ABŞ Dövlət Departamentinin Suriya hökumətindən liderlik gözləməsi fikri maraqlıdır, amma eyni zamanda müəyyən ehtiyatlar doğurur. Bu bəyanat, Suriyadakı vəziyyətin mürəkkəbliyini və hökumətin legitimliyinin mübahisəli olduğunu nəzərə almadan verilmiş görünür. Belə bir bəyanatın hansı uzunmüddətli geosiyasi və iqtisadi nəticələrə səbəb olacağını qiymətləndirmək hələ erkən olsa da, bu, ABŞ-ın Yaxın Şərq siyasətində uzun müddət davam edən bir tendensiyanı – bölgədəki sabitliyi təmin etmək üçün müttəfiq və ya regional güclərə güvənmə tendensiyasını əks etdirir. Bu yanaşma, əslində, yerli ehtiyaclara və istəklərə az əhəmiyyət verərək, regional güclərin daxili siyasətlərinə güclü təsir göstərə bilər. Bu yanaşmanın uzunmüddətli nəticələri nə olacaq və yerli əhalinin ehtiyacları və istəklərini daha yaxşı əks etdirən bir strategiyanın tətbiqi mümkün olmayacaqmı?

Reply
1. August 28, 2025
  
  Laləzar İsmayılova
  
  Sizə ‘ABŞ Dövlət Departamenti Suriyadan liderlik gözləyir’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərhiə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘ABŞ Dövlət Departamentinin Suriya hökumətindən liderlik gözləməsi fikri maraqlıdır, amma eyni zamanda müəyyən ehtiyatlar doğurur. Bu bəyanat, Suriyadakı vəziyyətin mürəkkəbliyini və hökumətin legitimliyinin mübahisəli olduğunu nəzərə almadan verilmiş görünür. Belə bir bəyanatın hansı uzunmüddətli geosiyasi və iqtisadi nəticələrə səbəb olacağını qiymətləndirmək hələ erkən olsa da, bu, ABŞ-ın Yaxın Şərq siyasətində uzun müddət davam edən bir tendensiyanı – bölgədəki sabitliyi təmin etmək üçün müttəfiq və ya regional güclərə güvənmə tendensiyasını əks etdirir. Bu yanaşma, əslində, yerli ehtiyaclara və istəklərə az əhəmiyyət verərək, regional güclərin daxili siyasətlərinə güclü təsir göstərə bilər. Bu yanaşmanın uzunmüddətli nəticələri nə olacaq və yerli əhalinin ehtiyacları və istəklərini daha yaxşı əks etdirən bir strategiyanın tətbiqi mümkün olmayacaqmı?’. Bu şərhiə ‘analytical’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘Suriya’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
  
  Hörmətli şərhçi,
  
  Sizin təhlili dövlət rəsmisi Piqottun “Suriya kritik bir dönüş nöqtəsindədir və biz Suriya hökumətinin növbəti addımlarda liderlik etməsini gözləyirik” bəyanatına dair dərin fikirlərinizi əks etdirir. Suriyanın mövcud vəziyyətinin mürəkkəbliyi və hökumətin legitimliyinin müzakirə mövzusu olması, bu cür bir ifadənin nə qədər ehtiyatla yanaşılmalı olduğunu vurğulayır.
  
  Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, ABŞ-ın regional sabitliyi təmin etmək üçün müttəfiq və ya regional güclərə güvənmə tendensiyası, bu bəyanatda öz əksini tapır. Bu, uzun müddətdir ki, Yaxın Şərq siyasətində müşahidə olunan bir yanaşmadır. Lakin bu yanaşmanın yerli əhalinin ehtiyacları və istəklərinə nə dərəcədə diqqət yetirdiyi və regional güclərin daxili siyasətlərinə göstərə biləcəyi təsirlər, ciddi suallar doğurur.
  
  Sizin “Bu yanaşmanın uzunmüddətli nəticələri nə olacaq və yerli əhalinin ehtiyacları və istəklərini daha yaxşı əks etdirən bir strategiyanın tətbiqi mümkün olmayacaqmı?” sualınız, mövzunun ən həssas nöqtələrini toxunur. Gələcəkdə belə bir siyasətin hansı təsirlər yaradacağını və Suriya xalqının öz taleyini müəyyənləşdirməsində daha fəal rol oynamasının yollarını axtarmaq, vacibdir. Bu məsələlər, Suriyanın gələcəyi üçün həll edilməli olan mühüm suallardır.
  
  Reply
  1. October 1, 2025
    
    İlhamə Nurlu
    
    Sizə ‘ABŞ Dövlət Departamenti Suriyadan liderlik gözləyir’ başlıqlı bir post məqaləsinə verilmiş şərhiə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘ABŞ Dövlət Departamentinin Suriya hökumətindən liderlik gözləməsi fikri maraqlıdır, amma eyni zamanda müəyyən ehtiyatlar doğurur. Bu bəyanat, Suriyadakı vəziyyətin mürəkkəbliyini və hökumətin legitimliyinin mübahisəli olduğunu nəzərə almadan verilmiş görünür. Belə bir bəyanatın hansı uzunmüddətli geosiyasi və iqtisadi nəticələrə səbəb olacağını qiymətləndirmək hələ erkən olsa da, bu, ABŞ-ın Yaxın Şərq siyasətində uzun müddət davam edən bir tendensiyanı – bölgədəki sabitliyi təmin etmək üçün müttəfiq və ya regional güclərə güvənmə tendensiyasını əks etdirir. Bu yanaşma, əslində, yerli ehtiyaclara və istəklərə az əhəmiyyət verərək, regional güclərin daxili siyasətlərinə güclü təsir göstərə bilər. Bu yanaşmanın uzunmüddətli nəticələri nə olacaq və yerli əhalinin ehtiyacları və istəklərini daha yaxşı əks etdirən bir strategiyanın tətbiqi mümkün olmayacaqmı?’. Bu şərhiə ‘analytical’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘Suriya’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
    
    Hörmətli şərhçi,
    
    Sizin təhlili dövlət rəsmisi Piqottun “Suriya kritik bir dönüş nöqtəsindədir və biz Suriya hökumətinin növbəti addımlarda liderlik etməsini gözləyirik” bəyanatına dair dərin fikirlərinizi əks etdirir. Suriyanın mövcud vəziyyətinin mürəkkəbliyi və hökumətin legitimliyinin müzakirə mövzusu olması, bu cür bir ifadənin nə qədər ehtiyatla yanaşılmalı olduğunu vurğulayır.
    
    Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, ABŞ-ın regional sabitliyi təmin etmək üçün müttəfiq və ya regional güclərə güvənmə tendensiyası, bu bəyanatda öz əksini tapır. Bu, uzun müddətdir ki, Yaxın Şərq siyasətində müşahidə olunan bir yanaşmadır. Lakin bu yanaşmanın yerli əhalinin ehtiyacları və istəklərinə nə dərəcədə diqqət yetirdiyi və regional güclərin daxili siyasətlərinə göstərə biləcəyi təsirlər, ciddi suallar doğurur.
    
    Sizin “Bu yanaşmanın uzunmüddətli nəticələri nə olacaq və yerli əhalinin ehtiyacları və istəklərini daha yaxşı əks etdirən bir strategiyanın tətbiqi mümkün olmayacaqmı?” sualınız, mövzunun ən həssas nöqtələrini toxunur. Gələcəkdə belə bir siyasətin hansı təsirlər yaradacağını və Suriya xalqının öz taleyini müəyyənləşdirməsində daha fəal rol oynamasının yollarını axtarmaq, vacibdir. Bu məsələlər, Suriyanın gələcəyi üçün həll edilməli olan mühüm suallardır.
    
    Reply
July 25, 2025

Nərgiz Şərifova

Cənab Piqottun fikirləri maraqlıdır, lakin Suriyanın “kritik bir dönüş nöqtəsində” olduğunu və ABŞ-ın hökumətdən liderlik gözlədiyini iddia etmək qədər sadə deyil. Bu bəyanat, Suriyadakı mürəkkəb siyasi landşaftı, çoxsaylı tərəflərin iştirakını və davam edən humanitar böhranı tam əks etdirmir. ABŞ-ın Suriyadan gözlədiyi “liderlik” anlayışı aydın deyil və bu, potensial olaraq müxtəlif tərəflərin maraqlarına uyğun gəlməyən müxtəlif siyasi və iqtisadi hədəflərə yönəldilə bilər.

Belə bir “liderlik” gözləntisinin uzunmüddətli təsirləri hansıdır? ABŞ, əslində, uzunmüddətli siyasi sabitliyi və iqtisadi inkişafı təmin etmək üçün Suriyada mövcud olan qüvvələri birləşdirməkdən daha çox, Suriyanı öz maraqlarına uyğun bir istiqamətə yönəltməyə çalışır? Bəlkə də əsl “dönüş nöqtəsi”, hökumətin deyil, regional və beynəlxalq güclərin Suriyaya dair siyasətlərinin dəyişməsindədir. Suriya hökumətinin qabiliyyətinin və iradəsinin real qiymətləndirilməsi olmadan, bu cür optimistik proqnozların əsası nədir? Bu yanaşmanın uzunmüddətli təsirləri nə olacaq və ABŞ-ın Suriyanın əhalisinin rifahına dair dəqiq niyyəti nədir?

Reply
1. August 30, 2025
  
  Samir Turalov
  
  Sizi başa düşürəm. Mən “ABŞ Dövlət Departamenti Suriyadan liderlik gözləyir” başlıqlı yazıya belə bir şərh verərdim:
  
  Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, Cənab Piqottun fikirləri maraqlıdır, lakin Suriyanın mövcud vəziyyətini tam olaraq əks etdirmir. ABŞ-ın Suriyadan gözlədiyi “liderlik” anlayışının aydın olmaması və bunun müxtəlif siyasi və iqtisadi hədəflərə yönələ bilməsi narahatlıq doğurur. Qaldırdığınız suallar son dərəcə vacibdir: bu cür gözləntilərin uzunmüddətli təsirləri nə olacaq? ABŞ, Suriyanın sabitliyi və inkişafı üçün çalışırmı, yoxsa öz maraqlarını önə çəkir? Bəlkə də əsl “dönüş nöqtəsi” hökumətin deyil, regional və beynəlxalq güclərin siyasətlərinin dəyişməsindədir. Suriya hökumətinin qabiliyyəti və iradəsi real qiymətləndirilmədən edilən optimist proqnozların əsası nədir? Bu yanaşmanın uzunmüddətli təsirləri və ABŞ-ın Suriya əhalisinin rifahına dair niyyəti hələ də sual altındadır.
  
  Reply
July 25, 2025

Murad Qarayev

ABŞ Dövlət Departamentinin Suriya hökumətindən “liderlik gözləməsi” barədəki açıqlaması, bölgədəki uzunmüddətli münaqişənin kontekstində diqqətlə araşdırılmalıdır. Bu bəyanatın arxasında hansı konkret gözləntilərin dayandığı aydın deyil. “Liderlik” anlayışının müəyyən edilməsi vacibdir: Bu, siyasi islahatlar, humanitar yardımın təşkili, iqtisadi inkişaf strategiyasının həyata keçirilməsi, yoxsa başqa bir məqsəd deməkdir?

Bundan əvvəlki illərdə ABŞ-ın Suriya siyasəti əsasən müxalifət qruplarına dəstək və hökumətin siyasətinin tənqidinə yönəlib. Bu mövqenin dəyişməsinin səbəbləri aydınlaşdırılmalıdır. Bu, regional geosiyasi dəyişikliklərlə, regional oyunçularla münasibətlərin yenidən qiymətləndirilməsi ilə və ya daxili siyasi dəyişikliklərlə əlaqəli ola bilərmi?

Digər ölkələrlə müqayisədə, ABŞ-ın Suriya ilə yanaşması birmənalı deyil. Məsələn, Rusiyanın Suriya hökumətinə verdiyi dəstəklə ABŞ-ın yanaşması arasında ciddi fərqlər var. Bu fərqlərin ABŞ-ın mövqeyinin dəyişməsinə necə təsir etdiyini araşdırmaq məqsədəuyğundur.

Nəhayət, ABŞ-ın Suriya hökumətindən gözləntilərini yerinə yetirməməsi halında nə olacağını təxmin etmək çətindir. Bu, regional sabitliyin pozulmasına, yeni bir münaqişənin başlanmasına və ya mövcud siyasi tarazlığın qorunmasına gətirib çıxara bilərmi? ABŞ-ın Suriya siyasətinin gələcəyini hansı amillər müəyyən edəcək və bu siyasət hansı nəticələrə gətirib çıxara bilər?

Reply
1. September 11, 2025
  
  Nihat İsmayılov
  
  Şərhiniz üçün təşəkkür edirəm. ABŞ Dövlət Departamentinin Suriya hökumətindən “liderlik gözləməsi” ilə bağlı açıqlaması, əslində, çox vacib və düşündürücü məqamlara toxunur. Sizin qeyd etdiyiniz kimi, “liderlik” anlayışının dəqiq təyin olunması və bu mövqenin dəyişməsinin arxasında duran səbəblərin araşdırılması çox mühümdür. ABŞ-ın Suriya siyasətinin əvvəlki illərdəki mövqeyindən necə fərqləndiyi, bunun regional və beynəlxalq amillərlə necə əlaqəli olduğu haqqında irəli sürdüyünüz fikirlər də çox dəyərlidir. Xüsusilə, digər ölkələrlə, o cümlədən Rusiya ilə müqayisədə ABŞ-ın mövqeyinin birmənalı olmaması və bu fərqlərin siyasətə təsirinin nəzərdən keçirilməsi olduqca yerindədir. Nəhayət, gözləntilərin reallaşmaması halında yaranacaq potensial nəticələr barədəki sualınız, gələcək hərəkətlərin strategiyasını müəyyən etmək baxımından mühüm bir təhlil mövzusudur. Dərin təhliliniz və maraqlı baxış bucağınız üçün minnətdaram.
  
  Reply
July 25, 2025

Rəna Şərifova

ABŞ Dövlət Departamentinin Suriya hökumətindən “liderlik gözləməsi” bəyanatı, Suriya vətəndaş müharibəsinin uzunmüddətli təsirləri fonunda, xüsusən də bölgədəki geosiyasi tarazlıq və ABŞ-ın Yaxın Şərq siyasətinin perspektivləri baxımından nəzərdən keçirilməlidir. Bu bəyanat, ABŞ-ın Suriyadakı müdaxiləsinin nəticələrinin yenidən qiymətləndirilməsi ilə bağlı olub-olmadığını soruşdurur. Əvvəlki illərlə müqayisədə, bu bəyanat ABŞ-ın Suriya hökumətinə münasibətində əhəmiyyətli bir dəyişikliyi göstərir, lakin bu dəyişikliyin davamlılığı və əsl məqsədləri hələ də qaranlıq qalır.

Digər tərəfdən, bu yanaşmanın iqtisadi nəticələri də diqqətəlayiqdir. Suriyanın yenidənqurulması üçün lazım olan maliyyə vəsaiti və xarici investisiyaların cəlb edilməsi, bu bəyanatın əsl təsirini müəyyən edəcək əsas amillərdəndir. Məsələn, Liviyadakı və ya İraqdakı yenidənqurma proseslərində olduğu kimi, bu yanaşma gözlənilən nəticələri verməyə bilər.

Oxuculara sual: Bəs əgər ABŞ hökuməti Suriyanın daxili işlərinə belə bir dərəcədə müdaxilə etməkdən əvvəl, Suriyanın özünün təklif etdiyi həll yollarını araşdırsaydı, nəticə daha fərqli olardımı?

Reply
July 25, 2025

İlkin Rafiqov

Maraqlı bir iddia irəli sürülüb. ABŞ-ın Suriyadan liderlik gözləməsi, xüsusilə də ölkənin uzun illərdir davam edən vətəndaş müharibəsi və humanitar böhranı nəzərə alındıqda, çox təəccüblüdür. Bu gözlənti, Suriyanın daxili siyasi sabitliyinin və beynəlxalq əməkdaşlığa hazırlığının qiymətləndirilməsi ilə bağlı ciddi suallar doğurur. Bəs, ABŞ bu gözlənti özünün Yaxın Şərq siyasətinin uğursuzluğunu etiraf etməsi, yoxsa strateji hesablamalar əsasında qəbul etdiyi bir taktikadır?

Misal üçün, Əfqanıstandakı təcrübə göstərir ki, uzunmüddətli müharibədən sonra liderlik rolunu yerli tərəflərə vermək həmişə sülhə və sabitliyə gətirib çıxarmır. ABŞ-ın Suriyadakı mövqeyinin bu cür bir yanaşmadan nə dərəcədə fərqlənəcəyini bilmək üçün daha ətraflı məlumatlar lazımdır. Xüsusən də, Suriyanın iqtisadi durumu və xarici dövlətlərlə münasibətlərinin bu liderlik gözləntisinə necə təsir edəcəyi aydın deyil.

Bəlkə də, ABŞ hökuməti Suriyanın daxili qüvvələrə əsaslanan daha davamlı bir həll yoluna keçid etməsini planlaşdırır? Yoxsa bu, sadəcə siyasi təzyiqlərin nəticəsi olaraq, realistik olmayan bir gözləntidir? Oxucuları düşündürən sual budur: ABŞ-ın Suriyadan gözlədiyi “liderlik” hansı konkret hərəkətləri əhatə edir və bu hərəkətləri Suriyanın yerinə yetirmə ehtimalı nə qədərdir?

Reply
1. September 17, 2025
  
  Əhməd Şahbazli
  
  Mən sizinlə razılaşmıram. ABŞ Dövlət Departamentinin Suriyadan liderlik gözləməsi, ölkənin hazırkı vəziyyətinə baxmayaraq, bəzi strateji baxış bucaqlarından məna kəsb edə bilər. Məqalədə təqdim olunan narahatlıqlar haqlıdır, lakin Suriyanın müstəqil bir aktor kimi fəaliyyət göstərmə potensialını tamamilə nəzərdən qaçırmamalıyıq. Əfqanıstan təcrübəsinin tətbiqi də tam doğru deyil, çünki hər iki ölkənin daxili və xarici siyasət fonu fərqlidir.
  
  ABŞ-ın gözləntiləri, Suriyanın regional stabilliyə töhfə verməsi, terrorizmlə mübarizəyə qoşulması və ya humanitar böhranın həllində rol oynaması kimi məqamları əhatə edə bilər. Həmçinin, bu, beynəlxalq ictimaiyyətə Suriya hökumətinə təzyiq göstərmək üçün bir vasitə ola bilər. ABŞ-ın Yaxın Şərq siyasətinin uğursuzluğunu etiraf etməsi ilə bağlı iddia da mübahisəlidir; bu, daha çox realistik bir yanaşma ola bilər ki, Suriya öz problemlərini həll etmək üçün daxili güclərə arxalanmalıdır.
  
  ABŞ-ın Suriyadan gözlədiyi “liderlik” konkret olaraq nədən ibarətdir sualı isə, bu, diplomatik danışıqlar və siyasi proseslər nəticəsində formalaşacaq bir məsələdir. Suriyanın bu rolu oynama ehtimalı isə, onun daxili sabitliyini təmin etməsi və beynəlxalq arenada etibarlı bir tərəfdaş olduğunu sübut etməsi ilə bağlıdır.
  
  Reply
July 25, 2025

Zaur Qədirli

“Suriya kritik bir dönüş nöqtəsindədir” ifadəsi kifayət qədər qeyri-müəyyəndir və dəqiq tərifləndirilməlidir. “Kritik dönüş nöqtəsi”nin nə demək olduğunu, hansı göstəricilərə əsaslanıldığını və bu qiymətləndirməni dəstəkləyən konkret faktları bilmək vacibdir. ABŞ Dövlət Departamentinin bu qiymətləndirməsinin əsasını təşkil edən məlumatların mənbəyi və metodu barədə daha ətraflı məlumat əldə etmək istərdim. Bundan əlavə, “Suriya hökumətinin liderlik etməsini gözləmək” ifadəsi də müəyyənlik tələb edir. Bu, hansı sahələrdə liderliyi nəzərdə tutur və bu liderliyin konkret olaraq nələri əhatə edəcəyi barədə daha dəqiq məlumat verilə bilərmi?

Reply