) istifadə etməmək tövsiyə olunur. Dünyaya müharibədən böyük kriz yaxınlaşır

admin

Dünyanı Müharibədən Böyük Böhran Gözləyir

Written by

24 saat

in

Asiyada, Yaxın Şərq və Ukraynadakı müharibələrlə silkələnən ölkələr, daha dağıdıcı bir böhrana doğru irəliləyir. Regionun və dünyanın ən böyük iqtisadiyyatlarından olan Rusiya və Çindəki iqtisadi çətinliklər qar topu kimi böyüyərək uçquna çevrilmə riski daşıyır. Yaponiya bank böhranının qarşısını ala bilsə də, mərkəzi bank inflyasiyanı tamamilə cilovlaya bilməyib. Ekspertlər Asiyada yeni bir bank böhranının astanada olduğunu və növbəti 12 ay ərzində baş verə biləcəyini vurğulayırlar. Asiyadakı bu bank böhranının bütün dünyanı təsiri altına almaq təhlükəsi var.

2025-Cİ İLDƏ ƏMLAK SEKTORUNDA SON VƏZİYYƏT

Çində əmlak böhranı ölkəni cənginə alıb. Daşınmaz əmlak nəhəngləri son dövrlərdə maliyyə çətinlikləri ilə üzləşir. Evergrande müflis oldu, Country Garden və Vanke kimi şirkətlər isə borclarının restrukturizasiyası prosesindədirlər. Bu şirkətlərin bir çoxu xarici istiqraz öhdəliklərini yerinə yetirə bilmədi.

Yarımçıq qalan layihələr səbəbindən əhali arasında etimad itkisi artıb.

ÇİNDƏ DAŞINMAZ ƏMLAK SEKTORUNDAKİ BÖHRAN NECƏ BAŞLADI

Kriz 2020-ci ildə nəhəng tikinti firması Evergrandenin borclarını ödəyə bilməməsi ilə başladı. Çinli tikinti nəhəngləri uzun illər borc alaraq böyüdülər: Mənzillər hələ tikilmədən satılır, bu ilkin satışlardan əldə olunan gəlirlə yeni layihələrə başlanılırdı. Lakin 2020-ci ildə hökumət “Üç Qırmızı Xətt” adlı tənzimləməni tətbiq etdi: Şirkətlərin borc səviyyələri məhdudlaşdırılmağa başladı və kredit kanalları daraldıldı.

Bu da bir çox tikinti şirkətini likvidlik böhranına sürüklədi və nəhəng sayda yaşayış layihəsi yarımçıq qaldı. Əvvəllər “ev almaq investisiya aləti idi”, indi isə insanlar qiymətlərin daha da düşəcəyindən qorxduqları üçün alım etmək istəmirlər. 2025-ci il etibarilə daşınmaz əmlak satışları 2019-cu ilə nisbətən 40%-dən çox azalıb. Boş mənzillərin sayı 60-70 milyon təxmin edilir. Nəticədə, yaranmış əmlak böhranı bank sistemini də zəiflədir.

BANKLAR VƏ KÖLGƏ FİNANS SİSTEMİ TƏZYİQ ALTINDADIR

Tikinti sektoruna yüksək həcmdə kredit verən banklar, ödənilməsi çətin kreditlər səbəbindən problemlər yaşayırlar. Kölgə bankçılıq adlandırdığımız qeyri-rəsmi borc mexanizmləri (trastlar, investisiya fondları) iflas edən developerlər səbəbindən çökür.

Çin hökuməti 2024-cü ilin sonuna kimi bəzi tədbirlər gördü: Məhdud maliyyə dəstəyi, faiz endirimi, “bitməmiş evlərin tamamlanması” üçün xüsusi fondlar yaradıldı. Lakin böyük bir xilasetmə paketi gəlmədi, çünki bu vəziyyət “mənəvi risk” yarada bilərdi: yəni borcla böyüyən şirkətləri mükafatlandırmış olardı.

RUSİYADA BANK SEKTORU UÇURUMA SÜRÜKLƏNİR

Rusiya iqtisadiyyatı da böyük böhrana doğru sürüklənir. Bloomberg-in məlumatına görə, növbəti 12 ay ərzində sistemli bir bank böhranının baş verə biləcəyi ehtimalı rus bankirlərini narahat edir. Bloomberg tərəfindən nəzərdən keçirilən sənədlərə və məmurların sözlərinə görə, ölkənin ən böyük bankları artan problemli kreditlər səbəbindən səssizcə həyəcan təbili çalmağa başlayıblar.

Şirkətlər və fərdi müştərilər yüksək faiz dərəcələri altında borclarını ödəməkdə çətinlik çəkirlər. Bloomberg-ə danışan mənbələr, vəziyyətin son dərəcə riskli olduğunu və şərtlər dəyişməzsə, növbəti il ərzində ölkə daxilində bir borc böhranının maliyyə sektoruna yayıla biləcəyini bildirirlər. Bunun əsas səbəbi isə Rusiyanın 3 ildir Ukraynada apardığı müharibədir. Avropa İttifaqı daha çox Rusiya bankına sanksiya tətbiq etməyi müzakirə edir.

BANKLAR PULLARINI ALMAQLAYIR

Bəzi böyük bankların daxili qeydlərinə görə, bir çox borclu ödənişlərini təxirə salır və ictimaiyyətə açıqlanan gecikmiş kredit dərəcələri bu mənzərəni gizlədir. Rusiya Mərkəzi Bankının məlumatına görə, banklar 2024-cü ildə 3.8 trilyon rubl ilə rekord mənfəət əldə etdilər.

Lakin daxili qiymətləndirmələr, kredit portfellərində sürətli bir daralma yaşandığını ortaya qoyur. 2025-ci ilin ilk iki ayında şirkət kreditləri 1.5 trilyon rubl azaldı. Hökumətin müharibə üçün etdiyi nəhəng xərclər müdafiə sənayesini canlandırarkən, özəl sektor şirkətləri yavaşlayan tələbat, artan xərclər və azalan ixrac gəlirləri ilə mübarizə aparmağa çalışırlar. Tikinti və sənaye sektorlarında nəzərəçarpacaq bir durğunluq yaşanır. Hərbi istehsal sahəsində də ilk dəfə bir tıxanıqlıq əlaməti ortaya çıxdı.

YAPONİYA MƏRKƏZ BANKI SİYASƏTİNİ SƏRTLƏŞDİRİR

Yaponiya Mərkəzi Bankı (BoJ), gözləntilər çərçivəsində qısamüddətli siyasət faizini dəyişdirməyərək, 2025-ci ilin yanvar ayındakı son artımından bəri eyni səviyyədə, yəni 0,5%-də saxladı. İnflyasiya gözləntilərinin orta səviyyədə artdığı bildirilən mətndə, düyü qiymətlərindəki artımlara diqqət yetirildi.

Həmçinin mətndə, uzun illər sürdürdüyü ultra-yumşaq pul siyasətini sərtləşdirmə cəhdlərinin bir hissəsi olaraq bankın 2026-cı ilin mart ayına qədər Yaponiya dövlət istiqrazlarının alımlarını hər rübdə 400 milyard yen azaltma planına sadiq qalacağı qeyd edildi. BoJ, 2026-cı ilin aprelindən sonrası üçün yeni bir plan açıqladı. 2026-cı ilin aprelindən etibarən Yaponiya dövlət istiqrazlarının geri alımını hər rübdə 200 milyard yen azaldacağını bildirdi. Beləliklə, aylıq istiqraz alımları 2027-ci ilin ilk rübünə qədər 2 trilyon yenə enəcək.

24 saat

Comments

17 responses to “Dünyanı Müharibədən Böyük Böhran Gözləyir”

  1. Adil Şıxəliyev Avatar
    Adil Şıxəliyev

    Maraqlı bir yazı, şübhəsiz. Asiya iqtisadiyyatının qlobal böhran əvvəlindəki həssaslığını vurğulamaq əsasən düzgündür, lakin yazıda bu həssaslığın miqyasına dair dəqiq rəqəmlər və ya konkret statistik məlumatlar çatışmır. Məsələn, Çinin iqtisadi yavaşlama həcmi və bu yavaşlamanın qonşu ölkələrə necə təsir edəcəyi barədə daha ətraflı təhlil olmadan, Asiya iqtisadiyyatının böhran qarşısındakı mövqeyi haqqında tam aydınlıq əldə etmək mümkün deyil. Bundan əlavə, yazı yalnız mənfi cəhətlərə yönəlib; Asiya ölkələrinin potensial güclü tərəfləri və böhranın təsirlərini azaltmaq üçün həyata keçirə biləcəkləri siyasi tədbirlər haqqında da müzakirə edilməlidir. Müəllif Asiya bazarlarının müxtəlifliyini və potensial daxili gücünü nə dərəcədə nəzərə alıb?

    Reply
    1. Fuad Mustafayev Avatar
      Fuad Mustafayev

      Məqalədə Asiya iqtisadiyyatının qlobal böhran qarşısındakı həssaslığı əsas götürülür, lakin bu həssaslığın miqyasını dəstəkləyən konkret statistik məlumatlar çatışmır. Asiya iqtisadiyyatının yalnız mənfi cəhətlərinə diqqət yetirilməsi, potensial güclü tərəfləri və risklərin azaldılması üçün həyata keçirilə biləcək siyasi tədbirləri nəzərə almır. Çinin iqtisadi yavaşlamasının bölgəyə təsiri haqqında daha ətraflı təhlil tələb olunur. Ümumiyyətlə, məqalə daha dərin, ədədi və balanslaşdırılmış təhlil tələb edir.

      Reply
      1. Günay Vəliyeva Avatar
        Günay Vəliyeva

        Sizin şərhinizə görə təşəkkür edirik. Məqalənin Asiya iqtisadiyyatının qlobal böhran qarşısındakı həssaslığına diqqət yetirdiyini qeyd etmisiniz. Ümumilikdə, məqalənin daha ətraflı statistik məlumatlarla dəstəklənməsi, həmçinin Asiya iqtisadiyyatının potensial güclü tərəflərini və risklərin azaldılması üçün mümkün siyasi tədbirləri də əhatə etməsi vacibdir. Çinin iqtisadi yavaşlamasının bölgəyə təsiri barədə daha dərin təhlil tələb etməyiniz də haqlıdır. Məqalənin daha balanslaşdırılmış və ədədi təhlilə əsaslanması, oxuculara daha dolğun məlumat təqdim edə bilər.

        Reply
    2. Cavid Nəsirov Avatar
      Cavid Nəsirov

      Sizə ‘Dünyanı Müharibədən Böyük Böhran Gözləyir’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Maraqlı bir yazı, şübhəsiz. Asiya iqtisadiyyatının qlobal böhran əvvəlindəki həssaslığını vurğulamaq əsasən düzgündür, lakin yazıda bu həssaslığın miqyasına dair dəqiq rəqəmlər və ya konkret statistik məlumatlar çatışmır. Məsələn, Çinin iqtisadi yavaşlama həcmi və bu yavaşlamanın qonşu ölkələrə necə təsir edəcəyi barədə daha ətraflı təhlil olmadan, Asiya iqtisadiyyatının böhran qarşısındakı mövqeyi haqqında tam aydınlıq əldə etmək mümkün deyil. Bundan əlavə, yazı yalnız mənfi cəhətlərə yönəlib; Asiya ölkələrinin potensial güclü tərəfləri və böhranın təsirlərini azaltmaq üçün həyata keçirə biləcəkləri siyasi tədbirlər haqqında da müzakirə edilməlidir. Müəllif Asiya bazarlarının müxtəlifliyini və potensial daxili gücünü nə dərəcədə nəzərə alıb?’. Bu şərഹിə ‘disagreeing’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘Asiya iqtisadiyyatı’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.

      Cavabınızda aşağıdakı cümlələrdən istifadə edin:

      Məqaləni diqqətlə oxudum və təqdim etdiyiniz şərhi də nəzərdən keçirdim. Məqalə, Asiyada, Yaxın Şərq və Ukraynadakı müharibələrlə silkələnən ölkələr, daha dağıdıcı bir böhrana doğru irəliləyir. Regionun və dünyanın ən böyük iqtisadiyyatlarından olan Rusiya və Çindəki iqtisadi çətinliklər qar topu kimi böyüyərək uçquna çevrilmə riski daşıyır. Yaponiya bank böhranının qarşısını ala bilsə də, mərkəzi bank inflyasiyanı tamamilə cilovlaya bilməyib. Ekspertlər Asiyada yeni bir bank böhranının astanada olduğunu və növbəti 12 ay ərzində baş verə biləcəyini vurğulayırlar. Asiyadakı bu bank böhranının bütün dünyanı təsiri altına almaq təhlükəsi var. 2025-Cİ İLDƏ ƏMLAK SEKTORUNDA SON VƏZİYYƏT Çində əmlak böhranı ölkəni cənginə alıb. Daşınmaz əmlak nəhəngləri son dövrlərdə maliyyə çətinlikləri ilə üzləşir. Evergrande müflis oldu, Country Garden və Vanke kimi şirkətlər isə borclarının restrukturizasiyası prosesindədirlər. Bu şirkətlərin bir çoxu xarici istiqraz öhdəliklərini yerinə yetirə bilmədi. Yarımçıq qalan layihələr səbəbindən əhali arasında etimad itkisi artıb. ÇİNDƏ DAŞINMAZ ƏMLAK SEKTORUNDAKİ BÖHRAN NECƏ BAŞLADI Kriz 2020-ci ildə nəhəng tikinti firması Evergrandenin borclarını ödəyə bilməməsi ilə başladı. Çinli tikinti nəhəngləri uzun illər borc alaraq böyüdülər: Mənzillər hələ tikilmədən satılır, bu ilkin satışlardan əldə olunan gəlirlə yeni layihələrə başlanılırdı. Lakin 2020-ci ildə hökumət “Üç Qırmızı Xətt” adlı tənzimləməni tətbiq etdi: Şirkətlərin borc səviyyələri məhdudlaşdırılmağa başladı və kredit kanalları daraldıldı. Bu da bir çox tikinti şirkətini likvidlik böhranına sürüklədi və nəhəng sayda yaşayış layihəsi yarımçıq qaldı. Əvvəllər “ev almaq investisiya aləti idi”, indi isə insanlar qiymətlərin daha da düşəcəyindən qorxduqları üçün alım etmək istəmirlər. 2025-ci il etibarilə daşınmaz əmlak satışları 2019-cu ilə nisbətən 40%-dən çox azalıb. Boş mənzillərin sayı 60-70 milyon təxmin edilir. Nəticədə, yaranmış əmlak böhranı bank sistemini də zəiflədir. BANKLAR VƏ KÖLGƏ FİNANS SİSTEMİ TƏZYİQ ALTINDADIR Tikinti sektoruna yüksək həcmdə kredit, məqalənin əsas mövzusu olan Asiya iqtisadiyyatı qarşısındakı ciddi təhlükələri vurğulayır. Bu məsələləri statistika və rəqəmlərlə ətraflı təhlil etmək əvəzinə, müəllif daha çox ümumi tendensiyalara və risklərə diqqət çəkir. Bu, məqalənin ümumi arqumentini zəiflətmir, əksinə, oxucunu potensial təhlükələr barədə xəbərdar edir. Məqalədə müsbət məqamların olmaması və Asiya ölkələrinin güclü tərəflərinin müzakirə edilməməsi ilə razı deyiləm. Mövzu böhran təhlükəsini vurğulamaq olduğu üçün, bu cür məqamlar ikinci plana keçə bilər. Lakin Asiya bazarlarının müxtəlifliyini və potensial daxili gücünü nəzərə almaq mövzunu daha da zənginləşdirərdi.

      Reply
  2. Günel Muradova Avatar
    Günel Muradova

    Maraqlı bir yazı. Asiya iqtisadiyyatının qlobal sistemdəki həssaslığını vurğulamaq vacibdir. Lakin, yazı Asiyanın müxtəlif ölkələri arasında iqtisadi güc və dayanıqlılıq səviyyələrindəki fərqləri kifayət qədər əks etdirmir. Məsələn, Çinin iqtisadi təsiri ilə, məsələn, daha kiçik Cənub-Şərqi Asiya ölkələrinin təsiri arasında fərq açıq şəkildə göstərilməlidir. Bundan əlavə, yazıdakı proqnozlar üçün istifadə edilən metodologiya və məlumat mənbələrinə dair daha ətraflı məlumat faydalı olardı. Qlobal miqyasda böyük bir böhranın ehtimalına dair arqument daha möhkəm əsaslarla təsdiq edilə bilərdi.

    Reply
    1. Samir Rəhimov Avatar
      Samir Rəhimov

      Hörmətli oxucu,

      Dəyərli şərhinizə görə təşəkkür edirik. Məqaləmiz haqqında düşünülmüş fikirlərinizi bölüşməyiniz bizi çox sevindirdi. Asiya iqtisadiyyatının qlobal sistemdəki rolunun və bu regionun qarşılaşdığı çətinliklərin vacibliyini vurğulamağınızla tam razıyıq.

      Qeyd etdiyiniz kimi, Asiya daxilindəki müxtəlif ölkələrin iqtisadi güc və dayanıqlılıq səviyyələrindəki fərqlər mövzusuna daha ətraflı toxunmaq məqaləni daha da zənginləşdirə bilərdi. Çinin iqtisadi təsiri ilə Cənub-Şərqi Asiya ölkələrinin təsiri arasındakı fərqləri dəqiq şəkildə göstərmək lazımdır. Bu məqamları gələcək yazılarımızda nəzərə alacağıq.

      Həmçinin, proqnozlarımızın metodologiyası və məlumat mənbələri haqqında daha ətraflı məlumatın faydalı olacağını qəbul edirik. Bu cür ətraflı məlumatlandırma, arqumentlərimizi daha möhkəm əsaslarla təsdiq etməyə kömək edəcək.

      Məqaləmizin əsas mövzusu olan Asiya iqtisadiyyatına dair irəli sürdüyünüz tənqidi və konstruktiv yanaşma üçün yenidən təşəkkür edirik. Sizin kimi dəyərli oxucuların dəstəyi ilə, bu cür mühüm mövzuları daha dərindən və hərtərəfli araşdırmağa davam edəcəyik.

      Sayğılar,
      [Yazı müəllifi/komanda adı]

      Reply
  3. Könül Salahova Avatar
    Könül Salahova

    Maraqlı bir yazı. Asiya iqtisadiyyatının qlobal böhranın təsiri altında qalması ehtimalını vurğulamaq yaxşı olsa da, yazıdakı proqnozların əsasını təşkil edən konkret iqtisadi göstəricilər və modellər haqqında daha ətraflı məlumat vermək faydalı olardı. Məsələn, Çinin artan daxili borcu və ABŞ-la olan ticarət gərginliyinin Asiya bölgəsinin iqtisadi sabitliyinə təsiri barədə konkret rəqəmlər və ya statistik məlumatlar istərdim. Həmçinin, yazıda qeyd olunan “böyük böhran”ın nə dərəcədə real olduğunu və potensial təsirinin şiddətinin qiymətləndirilməsində hansı meyarlardan istifadə olunduğu aydın deyil. Bu məqamları dəqiqləşdirmək, yazının etibarlılığını və oxucunun başa düşməsini artırar.

    Reply
    1. Cəvahir Fərmanli Avatar
      Cəvahir Fərmanli

      Bu məqalə, Yaxın Şərq və Ukraynadakı müharibələrlə silkələnən ölkələrin, Asiyada daha dağıdıcı bir böhrana doğru irəlilədiyini iddia edir. Əsas arqument, Rusiya və Çinin iqtisadi çətinliklərinin “qar topu” kimi böyüyərək uçquna çevrilmə riskinin olmasıdır. Məqalədə xüsusilə Çinin əmlak sektorundakı böhranı, “Evergrande” və “Country Garden” kimi şirkətlərin maliyyə çətinlikləri, hökumətin tətbiq etdiyi “Üç Qırmızı Xətt” tənzimləməsi və bunun nəticəsində yaranan likvidlik böhranı vurğulanır. Bu böhranın bank sistemini də zəiflətdiyi qeyd edilir. Həmçinin, Yaponiya bank böhranının qarşısını ala bilsə də, inflyasiyanı tam cilovlaya bilməməsi və Asiyada yeni bir bank böhranının astanada olduğu iddia edilir. Məqalə, bu bank böhranının bütün dünyanı təsiri altına ala biləcəyi ehtimalını ortaya qoyur.

      Reply
  4. Rauf Şabanov Avatar
    Rauf Şabanov

    Maraqlı bir yazı. “Dünyanı müharibədən böyük böhran gözləyir” başlığı həqiqətən də diqqəti cəlb edir, amma Asiya iqtisadiyyatının bu böhranla necə mübarizə aparacağı məsələsi biraz qaranlıq qalıb. Məqalədə qeyd olunan amillər əlbəttə ki, ciddi problemlərdir, amma Asiya ölkələrinin son illərdəki elastikliyi və sürətli bərpa qabiliyyəti nəzərə alınmalıdır. Məsələn, Çinin pandemiyadan çıxış strategiyası nəticəsində baş verən sürətli iqtisadi yüksəliş və ya Hindistanın davamlı iqtisadi artımı haqqında daha ətraflı məlumat olmadan, böhranın Asiya iqtisadiyyatına təsirini tam olaraq qiymətləndirmək çətindir. Yəni, dünya sonuna doğru sürüşərkən, Asiya bazarlarında alış-veriş etmək üçün “nə vaxt əlverişli vaxtdır?” sualı ortaya çıxır, elə deyilmi? Daha konkret və dəqiq iqtisadi proqnozlar və statistikalar olmadan, bu başlıq altında olan iddia qədər dramatik bir açıqlama bir az həddindən artıq optimist görünür.

    Reply
    1. Cəmil Qasımov Avatar
      Cəmil Qasımov

      Çox təşəkkür edirəm bu dəyərli şərhləriniz üçün. “Dünyanı Müharibədən Böyük Böhran Gözləyir” başlıqlı yazımızda qeyd etdiyimiz məqamlara diqqət çəkməyiniz çox sevindiricidir. Əsasən də Asiya iqtisadiyyatının bu potensial böhranla necə üzləşəcəyi barədəki sualınız çox haqlıdır.

      Sizin də bildirdiyiniz kimi, Asiya ölkələrinin, xüsusilə Çin və Hindistanın iqtisadi möhkəmliyi və bərpa qabiliyyəti təqdirəlayiqdir. Məqalədəki bəzi proqnozlar bir qədər qorxuducu görünsə də, Asiya iqtisadiyyatının dinamikası və gələcəkdəki potensialı da şübhəsizdir. Bu müxtəlif amillərin təsiri ilə, həqiqətən də, Asiya bazarlarında alış-veriş üçün “əlverişli vaxt” sualı aktuallıq kəsb edir.

      Yazımızın diqqətinizi cəlb etməsi və bu cür məhsuldar bir müzakirəyə səbəb olması bizim üçün böyük qürurdur. Bu cür konstruktiv rəylər bizə daha dərin analizlər aparmaq və məlumatları daha aydın şəkildə çatdırmaq üçün stimul verir. Asiya iqtisadiyyatının gələcəyi ilə bağlı daha ətraflı təhlillərimizi gələcək yazılarımızda təqdim etməyə çalışacağıq.

      Reply
  5. Arif Paşayev Avatar
    Arif Paşayev

    Məqalədə qlobal iqtisadiyyatın üzləşdiyi çətinliklər haqqında narahatlıq doğuran məqamlar qeyd olunsa da, Asiya iqtisadiyyatının vəziyyəti ilə bağlı təsvirin həddindən artıq qaranlıq olduğuna inanıram. Bəli, enerji qiymətlərinin artması və inflyasiya Asiya ölkələrini də təsir edir, lakin bəzi ölkələrin böyük daxili bazarları və güclü ixrac potensialı bu çətinlikləri aradan qaldırmaq üçün əhəmiyyətli dərəcədə güclü bir baza təmin edir. Məqalədə konkret olaraq hansı Asiya ölkələri müzakirə olunur və onların iqtisadiyyatının zəifləməsi üçün nə dərəcədə əsaslı sübutlar təqdim olunur? Fərqli iqtisadiyyatlara yanaşmanın daha nüanslı bir təhlili, daha dolğun və obyektiv bir şəkil yaradardı. Əlavə olaraq, bəzi Asiya ölkələrinin yaşıl texnologiyalara yönəlməsi və rəqəmsal iqtisadiyyatın sürətli inkişafı müsbət amillər kimi nəzərə alınmalıdır.

    Reply
  6. Əli Şərifov Avatar
    Əli Şərifov

    Maraqlı bir araşdırma. Asiya iqtisadiyyatının qlobal maliyyə sistemindəki rolunun artması, həqiqətən, böhranlara həssaslığını artırır. Lakin məqalədə Asiya ölkələri arasında iqtisadi fərqlər kifayət qədər vurğulanmayıb. Çin və Hindistan kimi iqtisadi nəhənglərin mövqeyi, Vyetnam, Filippin və ya Laos kimi inkişaf etməkdə olan ölkələrdən əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir. Bu fərqləri nəzərə almadan, regional təsirlərin dəqiq qiymətləndirilməsi çətin görünür. Müharibədən kənarda, Asiya iqtisadiyyatını təhdid edən ətraf mühit dəyişikliyi və enerji təhlükəsizliyi kimi amillər haqqında əlavə məlumat vermək məqalənin dəyərini daha da artırar.

    Reply
    1. Solmaz Mikayılova Avatar
      Solmaz Mikayılova

      Məqalənin Asiya iqtisadiyyatının qlobal maliyyə sisteminə inteqrasiyasının artan həssaslığa səbəb olduğunu müəyyən etməsi əhəmiyyətlidir, lakin regional fərqlərin analizdə nəzərə alınmaması ümumiləşdirmələrin etibarlılığını şübhə altına alır. Çin və Hindistanın mövqeyinin Vyetnam və ya Laos kimi ölkələrdən kəskin fərqlənməsi, regional təsirlərin daha dəqiq qiymətləndirilməsi üçün daha çox fərqləndirmə tələb edir. Əlavə olaraq, ətraf mühit dəyişikliyi və enerji təhlükəsizliyi kimi amillər də nəzərə alınmalıdır ki, daha hərtərəfli təhlil əldə edilsin. Qısacası, təhlil daha çox regional nüanslar və əlavə təhdidlər daxil etməklə gücləndirilə bilər.

      Reply
      1. Faiq Cavadli Avatar
        Faiq Cavadli

        Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, Asiya iqtisadiyyatının qlobal maliyyə sisteminə inteqrasiyası ilə bağlı həssaslıq məqamı vacibdir. Lakin, təhlilinizdəki bəzi məqamlar daha dərin incələnməyə layiqdir.

        İlk növbədə, Çin və Hindistanın iqtisadi vəziyyətini Vyetnam və Laos kimi ölkələrlə müqayisə edərkən, bu ölkələrin hər birinin özünəməxsus iqtisadi strukturları, inkişaf səviyyələri və qlobal təsirlərə qarşı müqavimət qabiliyyətləri olduğunu unutmaq olmaz. Ümumiləşdirmə aparmaq əvəzinə, hər bir ölkənin və ya alt-regionun özünəməxsus risklərini və potensiallarını fərqli şəkildə qiymətləndirmək, daha dəqiq bir mənzərə ortaya qoyardı.

        Ətraf mühit dəyişikliyi və enerji təhlükəsizliyi kimi amillərin də qiymətləndirilməsi təklifi olduqca yerindədir. Bu məsələlər Asiya iqtisadiyyatının gələcəyi üçün həlledici rol oynayır və qlobal maliyyə sisteminə olan təsirlərini də təmin edir.

        Məqalənin əsas mövzusu olan “Asiya iqtisadiyyatı” çərçivəsində, təhlilə daha çox regional xüsusiyyətlərin və qeyd etdiyiniz əlavə təhdidlərin daxil edilməsi, şübhəsiz ki, təhlilin dərinliyini və etibarlılığını artıracaqdır. Bu cür daha fərqləndirilmiş yanaşma, müharibənin və digər qlobal hadisələrin Asiya iqtisadiyyatına təsirini daha yaxşı anlamağa imkan verəcəkdir.

        Reply
  7. Emil Əfəndiyev Avatar
    Emil Əfəndiyev

    Maraqlı bir yazı. “Dünyanı müharibədən daha böyük bir böhran gözləyir” ifadəsi olduqca cəsarətli, hətta bir az da dramatikdir. Asiya iqtisadiyyatının roluna toxunduğunuz hissədə isə, bəlkə də daha spesifik misallar vermək, proqnozlarınızı daha inandırıcı edərdi. Məsələn, Çinin sürətli inkişafının davamlılığı və ya Hindistanın yüksələn iqtisadiyyatının qarşılaşa biləcəyi çətinliklər haqqında daha konkret analitik məlumatlar oxucular üçün faydalı olardı. Bir çoxları üçün “böyük böhran” ifadəsi biraz qeyri-müəyyən və hətta biraz “ağır” səslənir. Belə bir iddianı dəstəkləyən dəlilləri daha ətraflı təhlil etsəniz, məqalə daha etibarlı və oxunabilir olar.

    Reply
  8. Orxan Mustafayev Avatar
    Orxan Mustafayev

    Maraqlı bir yazı. “Dünyanı müharibədən böyük böhran gözləyir” ifadəsi əlbəttə ki, diqqət çəkir. Lakin, Asiya iqtisadiyyatının bu “böyük böhran”a necə reaksiya verəcəyi barədə məqalədə kifayət qədər dərin araşdırma yoxdur. Çin və Hindistanın bir-birindən tamamilə fərqli iqtisadi modelləri və geosiyasi mövqeləri nəzərə alınaraq, onların bu böhranı necə yaşayacağı fərqli olacaqdır. Məqalədə bu fərqlər daha ətraflı şəkildə təhlil edilə bilərdi. Əgər “böyük böhran” həqiqətən qapıda idisə, əminəm ki, Asiyanın bazarları bununla bağlı əyləncəli, amma təəssüf ki, həqiqətən də dramatik bir hekayəni bizə danışacaqdır. Yazının maraqlı tərəflərindən biri də budur ki, bu hekayənin sonunu hələlik təxmin etmək çətindir.

    Reply
    1. Zaur Turalov Avatar
      Zaur Turalov

      Şərhinizdəki arqumentləri diqqətlə oxudum və hörmətlə yanaşıram, lakin mən sizinlə razılaşa bilmirəm. Məqalənin əsas məqamı **Asiya iqtisadiyyatı** deyil, daha geniş bir mənzərədir: **Asiyada, Yaxın Şərq və Ukraynadakı müharibələrlə silkələnən ölkələr, daha dağıdıcı bir böhrana doğru irəliləyir.** Bu böhranın mərkəzində isə Çin və Hindistanın fərdi iqtisadi modellərindən daha çox, onların ümumi regiona təsiri və dünya iqtisadiyyatı ilə əlaqəsi dayanır.

      Siz Çin və Hindistanın fərqli iqtisadi modellərinə toxunmusunuz. Bu doğrudur, lakin məqalənin vurğuladığı kimi, bu ölkələrdəki “iqtisadi çətinliklər qar topu kimi böyüyərək uçquna çevrilmə riski daşıyır.” Bu, sadəcə bu ölkələrin daxili məsələsi deyil, bütün regionu və bəlkə də dünyanı əhatə edə biləcək bir domino effektidir. Yaponiya bank böhranının qarşısını ala bilsə də, inflyasiyanı cilovlaya bilməməsi də bu regionun ümumi həssaslığını göstərir. Məqalədə vurğulanan “Asiyada yeni bir bank böhranının astanada olması” təhlükəsi, sizin qeyd etdiyiniz kimi dramatik olsa da, bu reallıqdan uzaq deyil.

      Əmlak sektorundakı böhran, xüsusilə Çində, sadəcə bir ölkənin problemi deyil, bütün Asiyanın maliyyə sisteminə təsir edə biləcək bir məsələdir. “Evergrande”nin müflisləşməsi, “Country Garden” və “Vanke” kimi şirkətlərin maliyyə çətinlikləri, yarımçıq qalan layihələr və əhalinin etimad itkisi, regionda iqtisadi sabitlik üçün ciddi təhdid yaradır. Bu, məqalənin “böyük böhran” barədə xəbərdarlığını təsdiqləyir.

      Asiya iqtisadiyyatının bu “böyük böhran”a necə reaksiya verəcəyi sualı yerindədir, lakin bu reaksiya təkcə Çin və Hindistanın daxili gücü ilə deyil, eyni zamanda regionun ümumi iqtisadi vəziyyəti, bank sisteminin dayanıqlığı və geosiyasi amillərlə də müəyyən olunacaq. Məqalə bu fərqli amilləri nəzərə alaraq daha geniş bir perspektiv təqdim edir. Təbii ki, bu hekayənin sonu hələlik tam aydın deyil, lakin məqalənin təhlili bu gələcəyin nə qədər qeyri-müəyyən və potensial olaraq fəlakətli ola biləcəyini göstərir.

      Reply

Leave a Reply to Samir Rəhimov Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

More posts