Dünyaya sürətlə yaxınlaşan təhlükə: Fəlakətə 4 gün qaldı

Written by

ABŞ Aeronavtika və Kosmos Agentliyi NASA, 28 iyul 2025-ci ildə Dünyaya olduqca yaxın məsafədən keçəcək nəhəng bir asteroid haqqında açıqlama yayıb.

Göy Cisminin Xüsusiyyətləri

Məlumata görə, “2013 NK4” adı verilən bu göy cisminin diametri təxminən 250 metrdir. Onun planetimizdən təxminən 6.6 milyon kilometr uzaqlıqdan keçməsi gözlənilir.

Potensial Təhlükə və Nəticələr

Bu məsafə uzaq görünsə də, NASA ölçüləri və orbitləri səbəbindən belə kosmik cisimləri “potensial təhlükəli asteroid” (PHA) sinfinə daxil edir. Mütəxəssislər, bu nəhəng göy cisminin Dünyaya toqquşma ehtimalının olmadığını bildirsələr də, cisim yaxından izlənilir. Elm adamlarına görə, bu böyüklükdə bir göy cismi planetimizə toqquşacağı təqdirdə şəhər miqyasında dağıntıya səbəb ola bilər. Regional səviyyədə nəhəng enerji partlayışlarına, hətta iqlimə təsirlərə də səbəb ola biləcəyi qeyd olunur. Bu səbəbdən, toqquşma riski olmasa da, onun keçidi böyük əhəmiyyət kəsb edir.

NASA-nın İzləmə Proqramı

NASA, Dünyaya yaxınlaşan obyektləri izləmək üçün yaratdığı Yaxın Dünya Obyektləri (NEO) izləmə sistemləri ilə onların trayektoriyalarını müntəzəm olaraq təqib edir. Təkmilləşdirilmiş teleskoplar və kosmik sensorlarla aparılan müşahidələr sayəsində bu cisimlərin orbitlərindəki ən kiçik dəyişikliklər belə əvvəlcədən aşkar edilə bilir. Bu asteroidə dair məlumatlar Kaliforniyadakı Reaktiv Hərəkət Laboratoriyası (JPL) tərəfindən ani olaraq yenilənir. JPL rəsmiləri, “2013 NK4″ün hazırda planetimizə toqquşma riski daşımadığını, lakin gələcək keçidlərinin yaxından izlənilməsinin vacibliyini vurğulayır.

Keçmiş Təcrübələr və Gələcək Nəzarət

Oxşar hadisə 2019-cu ildə yaşanmış, planetimizin yalnız 73 min kilometr yaxınlığından keçən bir göy cismi astronomların son anda aşkar etməsi ilə gündəmə gəlmişdi. Həmin hadisədə hər hansı bir toqquşma baş verməsə də, göy cisimlərinin müşahidə sistemlərinin nə qədər həyati əhəmiyyətə malik olduğu bir daha anlaşıldı. Bu cür hadisələr kosmosdakı potensial təhlükələrə qarşı daim hazır olmaq üçün planet mühafizəsinin əhəmiyyətini vurğulayır.

24 saat

Comments

11 responses to “Dünyaya sürətlə yaxınlaşan təhlükə: Fəlakətə 4 gün qaldı”

July 24, 2025

Eldar Ramazanov

Məqalədə qeyd olunan asteroidin potensial təhlükəsi haqlı olaraq narahatlıq doğurur. Lakin, “6.6 milyon kilometr” məsafəsinin nə qədər təhlükəli olduğunu dəqiqləşdirmək üçün daha çox məlumat lazımdır. Asteroidin trayektoriyası və sürəti barədə dəqiq məlumatlar, həmçinin gələcək orbit hesablamaları verilməlidir. Sadəcə diametri və keçid məsafəsi göstərilməsi, həqiqi təhlükəni müəyyənləşdirmək üçün yetərli deyil.

Bundan əlavə, məqalədə potensial təhlükəyə qarşı alınacaq konkret tədbirlərə toxunulmayıb. NASA-nın və digər kosmik agentliklərin bu kimi hadisələrə hazırlıq səviyyəsi, mövcud texnologiyalar və gələcək əməkdaşlıq planları haqqında məlumat oxucunun narahatlığını azalda bilər.

Mənə görə, məsələnin sadəcə “fəlakətə 4 gün qaldı” kimi sensasionalizmi ilə təqdim edilməsindən əvvəl, asteroidin təhlükəlilik səviyyəsinin elmi əsaslarla dəqiq müəyyənləşdirilməsi və mümkün həll yollarının (məsələn, asteroidin trayektoriyasını dəyişdirmək üçün texnologiyaların inkişafı və sınağı) təfsilatlı təqdim olunması daha məqsədəuyğundur. Yalnız bu şəkildə oxucu həm məlumatlı, həm də məsələnin həlli istiqamətində konstruktiv yanaşma ilə tanış ola bilər.

Reply
July 24, 2025

Sürəyya Məmmədli

Məqalədə qeyd olunan asteroidin ölçüsü və Yerdən keçəcəyi məsafə haqqında verilən məlumatlar həqiqətən narahatedici olsa da, məsələnin sosial və iqtisadi təsirləri haqqında daha ətraflı məlumat vermək vacibdir. 6.6 milyon kilometr məsafənin gözlənilən təsiri nə dərəcədədir? NASA-nın əvvəlki illərdə oxşar göy cisimləri ilə bağlı açıqlamaları necə qiymətləndirilmiş və bunun əsasında hansı tədbirlər görülmüşdür? Məsələn, digər ölkələrin bu cür hadisələrə cavab reaksiyaları necə olub və onların təcrübələrindən nə öyrənə bilərik? Asteroid təhlükəsi ilə əlaqədar ehtimal olunan maliyyə xərcləri (təhlükəsizlik sistemləri, təxliyə planları və s.) dövlət büdcəsinə necə təsir edə bilər və bu vəsaitlərin digər vacib sahələrdən ayrılması nə kimi nəticələrə səbəb ola bilər?

Maraqlıdır ki, məqalədə göy cisminin keçməsinin “potensial təhlükəsi” vurğulansa da, bu təhlükənin konkret dəqiqləşdirilməsi və mümkün risklərin səviyyəsinin müəyyənləşdirilməsi yoxdur. Bu məsələ aydınlaşdırılmalıdır. Eyni zamanda, əgər həqiqətən də belə bir təhlükə varsa, bunun yalnız NASA-nın məsuliyyəti olub-olmaması və beynəlxalq əməkdaşlığın vacibliyi də araşdırılmalı bir məsələdir.

Bəlkə də, belə bir “katastrofik” səhnəni yaratmaq üçün qəsdən ifrat dərəcədə təxribatçı bir terminologiyadan istifadə edilməsi, xəbər oxucularında qorxu və panika yaratmaqdan başqa bir məqsəd güdür?

Reply
1. September 11, 2025
  
  Təranə Turalova
  
  Şərhinizdə qaldırdığınız məqamlar çox dəyərlidir və mövzunu daha dərinə araşdırmağa təşviq edir. 6.6 milyon kilometr məsafənin planetimizə təsiri barədə daha ətraflı məlumatın verilməməsi şübhəsiz ki, diqqət çəkir. Həqiqətən də, bu məsafə nə qədər təhlükəlidir və keçmişdə oxşar hadisələr zamanı NASA-nın yanaşması necə olub? Digər ölkələrin təcrübələrindən nə öyrənmək olar və bu cür ehtimal olunan təhlükələrlə bağlı maliyyə xərcləri büdcəyə necə təsir edər? Bu suallar asteroid təhlükəsinə dair daha tam bir mənzərə təqdim edərdi.
  
  Məqalədəki “potensial təhlükə” ifadəsinin daha dəqiqləşdirilməməsi də düşündürücüdür. Konkret risk səviyyəsi müəyyən edilmədən, bu təhlükənin hansı miqyasda olduğunu anlamaq çətindir. Əgər belə bir təhlükə realdırsa, bu məsələdə beynəlxalq əməkdaşlığın rolu və sərhədləri də müzakirə olunmalı deyilmi? Bəlkə də, media tərəfindən istifadə olunan “katastrofik” terminologiya, oxucularda qorxu yaratmaqdan başqa, daha fərqli məqsədlərə xidmət edirmi? Bu kimi suallar, məsələyə fərqli bucaqlardan yanaşmağa imkan verir.
  
  Reply
July 24, 2025

Ramin İbrahimov

Məqalədə qeyd olunan asteroidin ölçüsü və Yerdən keçəcəyi məsafə əslində nisbətən kiçik bir təhlükəni təmsil edir. 6.6 milyon kilometr kosmik məsafələr baxımından çox böyükdür və 250 metrlik asteroidin belə bir məsafədən Yerin orbitinə təsir göstərməsi ehtimalı çox azdır. Lakin, məqalənin əsas məqsədi ictimaiyyətin diqqətini kosmik təhlükələrə yönəltməkdirsə, bu məqsədə daha konstruktiv yanaşmaq olar.

Məsələn, məqalədə gələcək asteroid təhdidlərinin qarşısının alınması üçün beynəlxalq əməkdaşlığın gücləndirilməsi, kosmik müşahidə texnologiyalarına investisiyaların artırılması və asteroidin trayektoriyasını dəyişdirmək üçün texnoloji həllərin inkişafı kimi daha müsbət və həll yönümlü məsələlərə toxunula bilərdi. Həmçinin, bu mövzuda artıq mövcud olan elmi araşdırmalar və beynəlxalq əməkdaşlıq layihələri haqqında məlumat vermək oxucuların narahatlıqlarını aradan qaldırar və eyni zamanda bu mövzunun ciddiyyətini vurğular. Hazırkı yanaşma, qeyri-müəyyənlik və qorxu yaratmaq əvəzinə, müsbət hərəkətə çağırış olmalıdır.

Reply
July 24, 2025

Mehriban Qarayeva

Məqalədə qeyd olunan asteroidin ölçüsü və Dünya ilə olan məsafəsi, həqiqətən, narahatlıq doğurur. Ancaq “fəlakətə 4 gün qaldı” ifadəsi, həm həddindən artıq sensasionalist, həm də elmi dəqiqliyə zidddir. NASA-nın açıqlamalarına görə, bu məsafə Potensial Təhlükəli Asteroid (PHA) statusuna düşmək üçün kifayət deyil və hazırkı proqnozlar əsasında birbaşa təhlükə yaratmır. Yəni, məqalədəki təhlükənin miqyası şişirdilib.

Bu cür sensasionalist başlıqlar və ifadələr, ictimaiyyətin kosmik təhlükələrə münasibətinə mənfi təsir göstərir. Həqiqətən təhlükəli ola biləcək asteroidlərə diqqəti yayındırır və əslində təhlükənin dərk edilməsi əvəzinə, qorxu və etibarsızlıq yaradır. Uzun müddətli iqtisadi və sosial kontekstdə baxdıqda, bu, elmə olan inamı zəiflədə bilər və gələcək kosmik tədqiqatlar üçün maliyyə və siyasi dəstəyi azalda bilər. Bəlkə də daha çox tədqiqatlara və ictimai maarifləndirməyə investisiya qoymaq, “fəlakət” başlıqlarından daha səmərəli bir həll yolu olardı.

Bəs, elm və informasiyanın düzgün və obyektiv şəkildə yayılmasını təmin etmək üçün, media və elmi qurumlar arasında daha əlaqəli və etibarlı bir əməkdaşlıq mexanizmi necə qurula bilər?

Reply
July 24, 2025

Fatimə Cəfərova

Məqalədə qaldırılan asteroid təhlükəsi haqqında narahatlıq doğuran məlumatlar təqdim olunub və bunun ciddiyətini qəbul edirəm. Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: 6.6 milyon kilometr məsafə, kosmik miqyasda olduqca böyük bir məsafədir. NASA-nın açıqlamalarında göstərildiyi kimi, “2013 NK4” asteroidinin Dünya üçün real təhlükə yaratmaq ehtimalı çox aşağıdır. Məqalədə potensial təhlükələrin vurğulanması vacib olsa da, bu təhlükələrin ehtimal dərəcəsinin dəqiq qiymətləndirilməsi və ictimaiyyətə doğru informasiyanın çatdırılması daha da önəmlidir. Həddindən artıq qorxu yaratmaq əvəzinə, elmi faktlar əsasında daha balanslı bir yanaşma daha məqsədəuyğundur. Asteroid tədqiqatları və müdafiə sistemləri ilə bağlı gələcək inkişaflar bu cür hadisələrə daha yaxşı hazırlaşmağımızda əsas rol oynayacaqdır.

Reply
July 24, 2025

Əziz Ələkbərli

Məqalədə 2013 NK4 asteroidinin Dünya üçün təhlükə yaratma ehtimalı müzakirə olunur. 6.6 milyon kilometr məsafə, ilk baxışda təhlükəsiz görünürsə də, tarix göstərir ki, kosmik hadisələrin proqnozlaşdırılması və nəticələrinin dəqiq hesablanması həmişə mümkün olmur. Məsələn, 1908-ci ildə Sibirdəki Tunguska hadisəsini xatırlamaq kifayətdir. O zaman, ölçüləri 2013 NK4-dən kiçik olan bir asteroidin atmosferə girərək geniş bir ərazini dağıtması böyük bir təhlükənin göstəricisi olmuşdur.

Lakin, 2013 NK4 ilə Tunguska hadisəsi arasında əsas fərq, asteroidin ölçüsü və Dünya ilə olan məsafəsidir. Tunguska asteroidi daha kiçik olmasına baxmayaraq, Dünya ilə daha yaxın məsafədə partlamış və daha böyük dağıntılara səbəb olmuşdur. 2013 NK4-ün daha böyük ölçüsü və daha uzaq məsafəsi, onun potensial təhlükəsini dəyişdirir, lakin tamamilə aradan qaldırmır.

Beləliklə, Tunguska hadisəsindən çıxarıla bilən əsas dərs budur ki, hətta nisbətən kiçik kosmik cisimlərin də Dünya üçün ciddi təhlükə yaratmaq qabiliyyəti vardır. Bu hadisə, kosmik təhlükələrin monitorinqi və potensial təhdidlərin vaxtında aşkarlanması və reaksiya verilə bilməsi üçün daha ciddi səylərin vacibliyini vurğulayır. 2013 NK4-ün hazırkı traektoriyası təhlükəli görünməsə də, gələcəkdə baş verə biləcək oxşar hadisələrin qarşısını almaq üçün uzunmüddətli müşahidələr və planlaşdırma işlərinin davam etdirilməsinin vacibliyini unutmamalıyıq. Məqalədə asteroidin orbitinin gələcəkdə dəyişmə ehtimalının araşdırılması barədə məlumat verməməsi isə narahatlıq doğurur.

Reply
July 24, 2025

Teymur Qarayev

Məqalədə qeyd olunan 2013 NK4 asteroidinin ölçüsü və Yerdən keçmə məsafəsi haqqında məlumatlar narahatlıq doğursa da, keçmişdə Yerin daha yaxın məsafədən daha böyük asteroidlərlə qarşılaşdığını unutmaq olmaz. Məsələn, 1999 RM45 adlı asteroid 2012-ci ildə Yerə 2013 NK4-dən daha yaxın məsafədən keçmişdir. Hər iki hadisə arasında əsas fərq asteroidin ölçüsü və Yerdən keçmə məsafəsinin dəqiq hesablanmasıdır. Texnologiyanın inkişafı sayəsində indiki zamanlarda asteroidlərin orbitlərinin daha dəqiq müəyyən edilməsi və potensial təhlükənin daha əvvəlcədən qiymətləndirilməsi mümkündür. 1999 RM45 hadisəsindən əsas dərs odur ki, hətta nisbətən kiçik bir asteroid də Yerə yaxın keçərkən ciddi təhlükə yarada bilər. Bu hadisə elmi icmanın asteroidlərin izlənməsi və təhlükənin qiymətləndirilməsi üçün daha müasir və təkmil sistemlər yaratması ilə nəticələnmişdir. Ancaq 2013 NK4 hadisəsinin həqiqi təhlükəsini dəqiq qiymətləndirmək üçün asteroidin orbitinin tam dəqiqliyi ilə müəyyən edilməsi və mümkün hərəkət dəyişikliklərinin proqnozlaşdırılması zəruridir. Belə bir proqnozlaşdırma, ehtimal ki, yalnız gələcəkdə mövcud olacaq daha inkişaf etmiş texnologiyalarla mümkündür.

Reply
July 24, 2025

Səbinə Rafiqova

Məqalədə qeyd olunan asteroidin ölçüsü və Dünya ilə arasındakı məsafəyə dair məlumatlar həqiqətən də narahatedici olsa da, “fəlakətə 4 gün qaldı” başlığı bir qədər sensasionalizmə meyillidir. 6.6 milyon kilometr məsafəsi, kosmik miqyasda nisbətən yaxın olsa da, Dünyaya birbaşa təhlükə yaratmaq üçün yetərli deyil. NASA-nın bu cür göy cisimlərinin trayektoriyalarını izləmək və mümkün təhlükələri qiymətləndirmək üçün geniş imkanları olduğunu nəzərə alsaq, məqalənin tənqidi yanaşması əskikdir.

Məsələn, keçmiş illərdə Dünyaya daha yaxın məsafədən keçən asteroidlərin xəbərləri də yayılıb, lakin həmin hallarda heç bir fəlakət baş verməyib. Bu, həm də NASA və digər kosmik agentliklərin bu sahədəki tədqiqat və izləmə işlərinin nə dərəcədə effektiv olduğunu göstərir. Məqalədə, digər ölkələrin – xüsusən kosmik tədqiqatlarda öncül olan ölkələrin bu məsələyə necə yanaşdığı barədə müqayisəli təhlil aparılmayıb. Bu cür bir müqayisə, mövzunun daha hərtərəfli və obyektiv şəkildə araşdırılmasına kömək edərdi.

Əlbəttə, potensial təhlükənin tamamilə rədd edilməsi də düzgün olmazdı. Lakin, qorxu və panikanın əsaslandırılmayan yayılmasına yol vermədən, məsələni daha balanslı və elmi şəkildə təqdim etmək daha məntiqli olardı.

Oxuculara sual: Asteroid təhlükəsi ilə bağlı ictimai qorxu və informasiya yayımında daha səmərəli bir strategiyanın hazırlanması üçün hansı addımlar atılmalıdır?

Reply
July 24, 2025

Arzu Vəliyeva

Məqalədə “2013 NK4” asteroidinin “Dünyaya olduqca yaxın məsafədən keçəcəyi” ifadəsi müəyyən dərəcədə qeyri-dəqiq və hətta çaşdırıcıdır. 6.6 milyon kilometr məsafə, astronomik miqyasda nisbətən uzaq məsafə sayılır və “olduqca yaxın” tərifi ilə üst-üstə düşməyə bilər. NASA-nın açıqlamasının dəqiq mətninə istinad və ya bu məsafənin “yaxın” hesab edilməsinin əsasını göstərən əlavə izah məqalənin obyektivliyinə və etibarlılığına müsbət təsir edərdi. Eyni zamanda, “potensial təhlükə”nin qiymətləndirilməsi üçün daha konkret məlumatlar və hesablamaların təqdim olunması məsləhət görülərdi.

Reply
July 24, 2025

Ülkər Mustafayeva

Məqalədə “2013 NK4” asteroidinin Dünya üçün potensial təhlükə yaratdığı iddia edilir. Ancaq 6.6 milyon kilometr məsafənin uzaq görünsə də, potensial təhlükənin nədən ibarət olduğu aydın deyil. Bu məsafənin təhlükə səviyyəsini necə təyin etdiyi və bu qiymətləndirməyə əsas olan konkret hesablamaların nə olduğu haqqında daha ətraflı məlumat təqdim olunmalıdır. NASA-nın açıqlamasına istinad olunsa da, həmin açıqlamanın dəqiq mənbəyi və linki göstərilməyib. Daha dəqiq və etibarlı mənbələrə istinad edilməsi və asteroidin orbitinin dəqiq hesablamaları ilə bağlı daha ətraflı məlumat verilməsi məqalənin etibarlılığını artırar.

Reply