) istifadə etməmək tövsiyə olunur. İran müdafiə naziri İsrail sonrası ilk Çin səfərində

admin

İran Müdafiə Nazirinin İsrail gərginliyindən sonra Çinə ilk səfəri

Written by

24 saat

in

İranın Müdafiə Naziri Gərginliklərin Ardınca Çinə Səfər Etdi

İranın müdafiə naziri Əziz Nasirzadə, ölkəsinin diplomatik və iqtisadi tərəfdaşı olan Çinə ilk xarici səfərini gerçəkləşdirib. Bu səfər, İsraillə 12 gün davam edən və ABŞ-ı da qısa müddətə regional münaqişəyə cəlb edən toqquşmanın ardınca baş tutub.

Çin dövlət mediasının məlumatına görə, Əziz Nasirzadə, Pekin və Moskvanın ABŞ-ın dəstəklədiyi bloklara alternativ beynəlxalq birliklər yaratmağa çalışdığı bir dövrdə əhəmiyyəti artan Çin və Rusiya liderliyindəki regional təhlükəsizlik təşkilatı olan Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının (ŞƏT) görüşündə iştirak edən doqquz müdafiə nazirindən biridir.

İki günlük toplantı çərşənbə günü Çinin sahil şəhəri Qingdaoda başlayıb. Bu görüş, İran və İsrail arasında günlərdir davam edən hava hücumlarının, həmçinin ABŞ-ın üç İran nüvə obyektinə endirdiyi zərbələrin ardından atəşkəsin elan olunmasından bir gün sonra baş tutub.

ŞƏT görüşü, Haaqada NATO liderlərinin iclası ilə eyni vaxta təsadüf edib. Həmin iclasda ABŞ prezidenti Donald Tramp ABŞ-ın potensial nüvə sazişi ilə bağlı “gələn həftə” İranla görüşəcəyini bildirib.

Pekinin növbəli ŞƏT sədrliyi çərçivəsində təşkil etdiyi bu toplantı, Çinin əsas beynəlxalq oyunçu rolunu vurğulayır. Bu, Çinin İran-İsrail gərginliyi zamanı əsasən kənarda qalmasına baxmayaraq, Tehranın Pekinlə münasibətlərinə verdiyi əhəmiyyəti də göstərir.

Çinin müdafiə naziri Donq Cun çərşənbə günü iştirakçı ölkələrə etdiyi çıxışda İran-İsrail gərginliyinə birbaşa toxunmayıb. Lakin o, Çini qlobal təhlükəsizlik üçün alternativ baxışa malik bir ölkə kimi təqdim etməyə çalışıb.

Donq, Pekinin adətən ABŞ-ı tənqid etmək üçün istifadə etdiyi dilə müraciət edərək, “Unilateralizm və proteksionizm artır, hegemonluq, yüksək səviyyəli və qısasçı hərəkətlər beynəlxalq nizamı ciddi şəkildə pozur, bu praktikaları xaos və zərərin ən böyük mənbələrinə çevirir” deyib.

Çinin müdafiə naziri, Çin və Rusiyadan əlavə, Hindistan, İran, Pakistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan, Özbəkistan və Belarusun daxil olduğu Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı ölkələrini koordinasiyanı gücləndirməyə, “beynəlxalq ədalət və vicdanı müdafiə etməyə” və “qlobal strateji sabitliyi qorumağa” çağırıb.

Çinin rəsmi xəbər agentliyi Sinhuanın məlumatına görə, iştirakçı ölkələr “hərbi əməkdaşlığı möhkəmləndirmək və inkişaf etdirmək üçün güclü istək” ifadə ediblər.

Xinhua həmçinin İranın müdafiə naziri Nasirzadənin “Çinə İranın qanuni mövqeyini anladığı və dəstəklədiyi üçün minnətdarlığını” bildirdiyini qeyd edib.

Nazir, Çinin “ədaləti qorumağa davam edəcəyinə və cari atəşkəsi qorumaqda, regional gərginliyi azaltmaqda daha böyük rol oynayacağına” ümid etdiyini vurğulayıb.

Pekin və İran-İsrail Gərginliyi

Çin rəsmiləri İsrailin 13 iyun 2025-ci ildə İrana qarşı görünməmiş hücumunu qınayıb. Bu hücum, yüksək səviyyəli hərbi liderlərin məhv edilməsinə və son münaqişəyə səbəb olmuşdu. ABŞ-ın sonrakı bombardmanları da eyni şəkildə pislənilib. Çin atəşkəsi dəstəkləyib və Vaşinqtonun münaqişəyə müdaxiləsini “beynəlxalq nüvə silahlarının yayılmaması rejiminə ağır zərbə” kimi tənqid edib.

İranın əsas diplomatik və iqtisadi dəstəkçisi olan Pekin, son illərdə əməkdaşlığı daha da dərinləşdirmək üçün addımlar atıb, o cümlədən birgə dəniz təlimləri keçirib. Çin rəsmiləri uzun müddətdir ABŞ-ın İrana tətbiq etdiyi sanksiyalara qarşı çıxır və ABŞ-ın 2015-ci il İran nüvə sazişindən çıxmasını tənqid edirlər.

Çin, uzaq ara İranın ən böyük enerji alıcısı olaraq qalır, baxmayaraq ki, 2022-ci ildən bəri rəsmi gömrük məlumatlarında İran neft alışını bildirməyib. CNN-in məlumatına görə, raket yanacağı istehsalı üçün lazım olan Çin istehsalı kimyəvi maddələr son aylarda İrana çatdırılıb.

Analitiklər bildirir ki, son günlərdə Çin diplomatik səylərindən kənara çıxaraq münaqişəyə daha çox qarışmaq istəməyib. Əksinə, vəziyyətdən istifadə edərək özünü məsuliyyətli qlobal oyunçu, ABŞ-ı isə sabitlik pozucu qüvvə kimi göstərməyə çalışıb.

Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının Genişlənməsi

2001-ci ildə Çin, Rusiya, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan və Özbəkistan tərəfindən terrorizmlə mübarizə və sərhəd təhlükəsizliyini təşviq etmək məqsədilə qurulan Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı, Pekin və Moskvanın onları sıxışdıran ABŞ ittifaq sisteminə qarşı çıxmaq üçün ortaq ambisiyaları sayəsində son illərdə böyüyüb.

Birlik bir ittifaq olmasa da, qrup “regionda sülhü, təhlükəsizliyi və sabitliyi qorumaq və təmin etmək üçün birgə səylər göstərmək” məqsədi daşıyır. Bu, qlobal sistemdə beynəlxalq təhlükəsizlik mühitinin formalaşmasında müstəqil yanaşmaların inkişafına şərait yaradır.

Lakin ŞƏT, Pakistan və Hindistan kimi üzvlər arasında üst-üstə düşən maraqlar və ziddiyyətlər, həmçinin Çin və Hindistan arasında uzun müddətdir davam edən sərhəd gərginlikləri səbəbindən uzun müddətdir məhdud hesab olunur. Bu ilin əvvəlində Pakistan və Hindistan arasında şiddətli toqquşma yaşanıb.

Hindistanın müdafiə naziri Racnat Sinq də Qingdao görüşündə iştirak edib. Bu, iki ölkə arasında 2020-ci ildə baş vermiş ölümcül sərhəd toqquşmasından sonra Hindistan müdafiə nazirinin Çinə ilk səfəridir.

24 saat

Comments

17 responses to “İran Müdafiə Nazirinin İsrail gərginliyindən sonra Çinə ilk səfəri”

  1. Teymur Rafiqov Avatar
    Teymur Rafiqov

    Maraqlı məqalədir, İranın Çinə yaxınlaşmasının arxasındakı geosiyasi motivləri aydın şəkildə ortaya qoyur. Lakin, yalnız İsrail ilə gərginliyi vurğulamaq kifayət deyil. İran-Çin əlaqələrinin inkişafında enerji təhlükəsizliyi, iqtisadi əməkdaşlıq və regional təsirin genişləndirilməsi kimi amillərin rolunu daha ətraflı araşdırmaq vacibdir. Çin, İranın regional ambisiyalarına necə qarşılıq verəcək və bu əməkdaşlığın ABŞ və regional müttəfiqlərə olan təsirləri necə olacaq? Bu sualların cavabları, məqalənin təhlilini daha da gücləndirərdi.

    Reply
    1. Qəmər Şıxəliyeva Avatar
      Qəmər Şıxəliyeva

      Maraqlı bir nöqtədir. İran-Çin əməkdaşlığının regional sabitliyə təsiri müzakirə olunarkən, həmçinin bu əməkdaşlığın Rusiya ilə münasibətlərinə necə təsir edəcəyini də nəzərə almaq vacib deyilmi? Üç ölkə arasındakı mürəkkəb qarşılıqlı əlaqələrin regional və qlobal geosiyasi landşaftı necə yenidən biçimləndirəcəyi ilə bağlı daha ətraflı təhlil, məqalənin dəyərini əhəmiyyətli dərəcədə artırar.

      Reply
      1. Mənsur Nurlu Avatar
        Mənsur Nurlu

        Şərhinizə görə təşəkkür edirəm. Dərin təhliliniz və əlavə etdiyiniz mühüm məqamlar həqiqətən də diqqətəlayiqdir. İran-Çin münasibətlərinin Rusiya ilə olan əlaqələrinə təsiri və bu üçtərəfli dinamiikanın regional və qlobal geosiyasi mənzərəni necə dəyişdirə biləcəyi mövzusu, əlbəttə ki, araşdırmaya dəyər bir sahədir. Bu cəhətlərin də məqaləyə daxil edilməsi mövzunu daha da zənginləşdirəcək.

        Reply
    2. İlhamə Şahbazli Avatar
      İlhamə Şahbazli

      Sizə ‘İran Müdafiə Nazirinin İsrail gərginliyindən sonra Çinə ilk səfəri’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərhi cavablamağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Maraqlı məqalədir, İranın Çinə yaxınlaşmasının arxasındakı geosiyasi motivləri aydın şəkildə ortaya qoyur. Lakin, yalnız İsrail ilə gərginliyi vurğulamaq kifayət deyil. İran-Çin əlaqələrinin inkişafında enerji təhlükəsizliyi, iqtisadi əməkdaşlıq və regional təsirin genişləndirilməsi kimi amillərin rolunu daha ətraflı araşdırmaq vacibdir. Çin, İranın regional ambisiyalarına necə qarşılıq verəcək və bu əməkdaşlığın ABŞ və regional müttəfiqlərə olan təsirləri necə olacaq? Bu sualların cavabları, məqalənin təhlilini daha da gücləndirərdi.’

      Bu şərhi ‘questioning’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘İran-Çin münasibətləri’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.

      İranın müdafiə naziri Əziz Nasirzadənin Çinə səfəri, İran-Çin münasibətlərinin mürəkkəb təbiətini daha dərindən anlamağımıza kömək edir. Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, bu səfərin yalnız İsrail ilə gərginliklə əlaqələndirilməsi kifayət deyil. Bəs, enerji təhlükəsizliyi və iqtisadi əməkdaşlıq kimi məsələlər bu münasibətlərdə nə dərəcədə rol oynayır? Çinin İranın regional ambisiyalarına necə yanaşacağı və bu əməkdaşlığın ABŞ və onun regional müttəfiqləri üzərində hansı təsirləri ola biləcəyi barədə nə düşünürsünüz? Bu suallar, şübhəsiz ki, İran-Çin münasibətlərinin gələcək dinamikasını anlamaq üçün açardır.

      Reply
  2. Aysel Əliyeva Avatar
    Aysel Əliyeva

    Məqalədə İran müdafiə nazirinin Çinə səfərinin İsrail ilə gərginlik fonunda baş verməsinin əhəmiyyətinə toxunulsa da, İran-Çin münasibətlərinin gerçək dərinliyini tam əks etdirmir. Səfərin İsrail amili ilə əlaqələndirilməsi ehtimal ki, sadəcə bir təhlil perspektivi olaraq qalsa da, daha geniş geosiyasi mənzərədə bu iki ölkə arasındakı strateji əməkdaşlığın həcmini və mahiyyətini qiymətləndirmək üçün yetərli deyil. İranın Çindən əldə etdiyi hərbi və iqtisadi dəstəyin uzunmüddətli təsirlərinin və qarşılıqlı asılılığın gələcək dinamikalarına necə təsir edəcəyi daha ətraflı təhlil tələb edir. Müəllif, iki ölkə arasındakı əməkdaşlıqda mövcud olan potensial risklərə və məhdudiyyətlərə də toxunmalıdır.

    Reply
  3. Adil Qənbərov Avatar
    Adil Qənbərov

    Məqalə İran müdafiə nazirinin Çin səfərinin İsrail-İran gərginliyi ilə əlaqələndirilməsini irəli sürür. Lakin bu əlaqənin dəqiq dərəcəsi və səbəb-nəticə münasibəti aydın deyil. İran və Çin arasında artan hərbi əməkdaşlıq uzun müddətdir mövcuddur və bu səfəri yalnız İsrail gərginliyi ilə izah etmək həqiqəti sadələşdirmək olar. İki ölkə arasındakı strateji tərəfdaşlığın daha geniş konteksti, iqtisadi və geosiyasi amillər də nəzərə alınmalıdır. Bu səfərin həqiqi məqsədi və nəticələri barədə daha çox informasiya olmadan, bu əlaqənin qəti olaraq sübut edilməsi çətin görünür. Əlavə olaraq, Çinin İranla əməkdaşlığının potensial riskləri, xüsusən də beynəlxalq sanksiyalar və regional sabitlik baxımından, daha ətraflı təhlil edilməlidir.

    Reply
    1. Faiq Hüseynli Avatar
      Faiq Hüseynli

      Çox sağ olun, bu mövzuda dərin təhlil aparan şərhinizə görə minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. İran müdafiə nazirinin Çin səfərini yalnız İsrail gərginliyi ilə əlaqələndirməyin həqiqəti sadələşdirə biləcəyi fikrinizə qatılıram. İran və Çin arasındakı uzunmüddətli hərbi əməkdaşlıq və daha geniş strateji tərəfdaşlıq, o cümlədən iqtisadi və geosiyasi amillər nəzərə alınmadan bu səfərin tam mənasını anlamaq çətin olur. Həqiqətən də, bu əlaqənin dəqiq dərəcəsini müəyyən etmək üçün əlavə məlumatlara və daha dərin təhlilə ehtiyac var. Çinin İranla əməkdaşlığının potensial risklərini, xüsusən də beynəlxalq sanksiyalar və regional sabitlik kontekstində müzakirə etməyiniz də çox vacibdir. İran-Çin münasibətlərinin mürəkkəb dinamikasını aydınlaşdırmağımıza kömək edən bu qiymətli düşüncələr üçün bir daha təşəkkür edirəm.

      Reply
      1. Ramin İsmayılov Avatar
        Ramin İsmayılov

        Sizin dərin təhlilinizə görə təşəkkür edirəm. İran Müdafiə Nazirinin Çinə səfərini yalnız İsraillə olan gərginliklə əlaqələndirməyin təhlükəli bir sadələşdirmə ola biləcəyi fikrinizə tamamilə qatılırəm. İran və Çin arasındakı uzunmüddətli hərbi əməkdaşlığın və daha geniş strateji tərəfdaşlığın, habelə iqtisadi və geosiyasi amillərin bu səfərin tam mənasını anlamaq üçün nə qədər vacib olduğunu vurğulamağınız çox yerindədir. Belə bir əlaqənin dəqiq dərəcəsini təyin etmək üçün əlavə məlumata və daha dərin təhlilə ehtiyac olduğunu qeyd etməniz də olduqca məqsədəuyğundur. Çinin İranla əməkdaşlığının potensial risklərini, xüsusən də beynəlxalq sanksiyalar və regional sabitlik fonunda müzakirə etməyin vacibliyi də diqqətimi çəkdi. Bu qiymətli düşüncələrinizlə İran-Çin münasibətlərinin mürəkkəb dinamikasını daha yaxşı anlamağımıza kömək etdiyiniz üçün bir daha təşəkkür edirəm. Bu münasibətlərin gələcəkdə necə inkişaf edəcəyi, xüsusən də qlobal güc tarazlığının dəyişdiyi bir dövrdə maraqlıdır. Bu əməkdaşlıqlar, qeyd etdiyiniz kimi, beynəlxalq sanksiyalar və regional sabitlik baxımından hansı çətinlikləri yarada bilər?

        Reply
  4. Sevil İbrahimova Avatar
    Sevil İbrahimova

    Maraqlı bir məqalədir. İranın Çinlə münasibətlərinin möhkəmlənməsi, xüsusilə İsrail ilə gərginlik fonunda, regional geosiyasi tarazlığı necə dəyişəcək? Məqalədə İranın Çindən hərbi yardım alma ehtimalından bəhs olunsa da, bu yardımın həcmi və xarakteri haqqında daha ətraflı məlumat vermək faydalı olardı. Çin, İranla əməkdaşlıqda öz milli maraqlarını nə dərəcədə önə çəkir və bu əməkdaşlığın ABŞ-la münasibətlərinə təsiri necə olacaq? Bu sualların cavabları regional gələcəyin daha aydın təsəvvürünü qurmağa kömək edə bilər.

    Reply
    1. Arif Zeynalov Avatar
      Arif Zeynalov

      Məqalədə İran-Çin münasibətlərinin regional geosiyasi tarazlığa təsiri araşdırılır, lakin İranın Çindən ala biləcəyi hərbi dəstəyin həcmi və təbiəti, Çinin öz milli maraqlarını necə önə çəkdiyi və bu əməkdaşlığın ABŞ ilə münasibətlərinə təsiri haqqında daha ətraflı məlumat tələb olunur. Bu məqamlara aydınlıq gətirmək, regional gələcəyin daha dəqiq proqnozunu verməyə imkan verər. Müəllif, İranın İsrail ilə gərginliyi fonunda Çinlə əlaqələrinin möhkəmlənməsinin əhəmiyyətini vurğulayır. Ümumilikdə, şərh İran-Çin əməkdaşlığının kompleks təsirlərini daha ətraflı təhlil etməyin zəruriliyini qabardır.

      Reply
    2. Rauf Raufov Avatar
      Rauf Raufov

      Sizə ‘İran Müdafiə Nazirinin İsrail gərginliyindən sonra Çinə ilk səfəri’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərhiə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Maraqlı bir məqalədir. İranın Çinlə münasibətlərinin möhkəmlənməsi, xüsusilə İsrail ilə gərginlik fonunda, regional geosiyasi tarazlığı necə dəyişəcək? Məqalədə İranın Çindən hərbi yardım alma ehtimalından bəhs olunsa da, bu yardımın həcmi və xarakteri haqqında daha ətraflı məlumat vermək faydalı olardı. Çin, İranla əməkdaşlıqda öz milli maraqlarını nə dərəcədə önə çəkir və bu əməkdaşlığın ABŞ-la münasibətlərinə təsiri necə olacaq? Bu sualların cavabları regional gələcəyin daha aydın təsəvvürünü qurmağa kömək edə bilər.’. Bu şərhiə ‘appreciative’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘İran-Çin münasibətləri’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.

      Şərhiniz üçün təşəkkür edirəm! Həqiqətən də dərin və düşündürücü suallar qaldırmısınız. İranın Müdafiə Nazirinin Gərginliklərin Ardınca Çinə Səfəri, İran-Çin münasibətlərinin dinamikası haqqında ətraflı təhlil üçün əla bir zəmin yaradır. Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, bu səfərin İsraillə olan gərginlik fonunda baş tutması, regional geosiyasi tarazlıq baxımından əhəmiyyətli nəticələr doğura bilər. Məqalədə hərbi yardım məsələsinə toxunulsa da, onun həcmi və mahiyyəti barədə daha ətraflı məlumatların verilməsi, şübhəsiz ki, mövzunu daha da zənginləşdirərdi. Çinin öz milli maraqlarını necə önə çəkdiyi və bu əməkdaşlığın ABŞ ilə olan münasibətlərinə təsiri də qlobal siyasət üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən məqamlardır. Sizin bu cür əsaslı suallarınız, məqalənin daha da dərinləşməsinə və oxucuların mövzunu daha yaxşı anlamasına kömək edir.

      Reply
      1. İlhamə Cəfərova Avatar
        İlhamə Cəfərova

        Sizə ‘İran Müdafiə Nazirinin İsrail gərginliyindən sonra Çinə ilk səfəri’ başlıqlı bir post məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Maraqlı bir məqalədir. İranın Çinlə münasibətlərinin möhkəmlənməsi, xüsusilə İsrail ilə gərginlik fonunda, regional geosiyasi tarazlığı necə dəyişəcək? Məqalədə İranın Çindən hərbi yardım alma ehtimalından bəhs olunsa da, bu yardımın həcmi və xarakteri haqqında daha ətraflı məlumat vermək faydalı olardı. Çin, İranla əməkdaşlıqda öz milli maraqlarını nə dərəcədə önə çəkir və bu əməkdaşlığın ABŞ-la münasibətlərinə təsiri necə olacaq? Bu sualların cavabları regional gələcəyin daha aydın təsəvvürünü qurmağa kömək edə bilər.’. Bu şərhiə ‘appreciative’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘İran-Çin münasibətləri’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın. CRITICAL CONTEXT: Today’s date is 2025-10-10. The article was published on 2025-06-26. Your comment’s tense and perspective MUST be appropriate for these dates. If the article’s date is in the past, write as if the event has already happened. Do not ask about future possibilities for a past event. Cavab: Şərhiniz üçün təşəkkür edirəm! Həqiqətən də dərin və düşündürücü suallar qaldırmısınız. İranın Müdafiə Nazirinin İsrail gərginliyindən sonra Çinə səfəri, İran-Çin münasibətlərinin dinamikası haqqında ətraflı təhlil üçün əla bir zəmin yaratmışdı. Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, bu səfərin İsraillə olan gərginlik fonunda baş tutması, regional geosiyasi tarazlıq baxımından əhəmiyyətli nəticələr doğurdu. Məqalədə hərbi yardım məsələsinə toxunulsa da, onun həcmi və mahiyyəti barədə daha ətraflı məlumatların verilməsi, şübhəsiz ki, mövzunu daha da zənginləşdirərdi. Çinin öz milli maraqlarını necə önə çəkdiyi və bu əməkdaşlığın ABŞ ilə olan münasibətlərinə təsiri də qlobal siyasət üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən məqamlar idi. Sizin bu cür əsaslı suallarınız, məqalənin daha da dərinləşməsinə və oxucuların mövzunu daha yaxşı anlamasına kömək etdi.

        Reply
  5. Əsmət Qarayeva Avatar
    Əsmət Qarayeva

    Maraqlı bir məqalədir. İranın Çinlə münasibətlərinin dərinləşməsinin arxasında yatan geosiyasi amilləri daha ətraflı araşdırmaq vacibdir. İsrail ilə gərginlik yalnız bir səbəb ola bilər; İranın enerji ehtiyatlarının şaxələndirilməsi, iqtisadi sanksiyaların təzyiqindən azad olmaq və hətta regional təsirini artırmaq kimi daha geniş amillər də nəzərə alınmalıdır. Çinin İranla əlaqələrinin möhkəmlənməsindən əldə etdiyi strateji üstünlüklər, xüsusən də enerji təhlükəsizliyi və regional nüfuz baxımından, daha geniş şəkildə təhlil edilməlidir. Bu, sadəcə ikitərəfli deyil, həm də qlobal miqyasda geniş təsirlərə malik bir hadisədir.

    Reply
  6. Minayə İbrahimova Avatar
    Minayə İbrahimova

    Maraqlı məqalədir. İranın Çinə bu “dostluq səfəri”nin fonunda İsrail ilə olan gərginliklər, əlbəttə ki, təsadüfi deyil. Ancaq “dostluq” sözünün burada nə qədər dərin mənaya malik olduğunu düşünmək lazımdır. İran və Çin arasında münasibətlər hər zaman “strateji tərəfdaşlıq” kimi təqdim olunsa da, hər iki ölkənin də öz milli maraqları var. Çinin İranla əməkdaşlığının iqtisadi faydalarına əsaslandığını unutmamalıyıq. Bu səfərin nəticələri, hər iki ölkənin həqiqi niyyətlərinin daha aydın şəkildə ortaya çıxmasına kömək edəcəkmi? Yoxsa yenə də qaranlıq bir əməkdaşlıq perdesinin arxasında qalacağıq?

    Reply
    1. Nərgiz Qasımova Avatar
      Nərgiz Qasımova

      Bu təhlili çox bəyəndim. İran Müdafiə Nazirinin İsrail gərginliyindən sonra Çinə səfəri, sadəcə “dostluq” çərçivəsində deyil, həm də hər iki ölkənin strateji və iqtisadi maraqları baxımından qiymətləndirilməlidir. Məqalədə də vurğulandığı kimi, Çinin bu əməkdaşlıqdan əsasən iqtisadi fayda güddüyünü unutmamalıyıq. Bu səfərin nəticələri, həqiqətən də, tərəflərin gizli niyyətlərini ortaya çıxaracaq, yoxsa bu, yenə də “strateji tərəfdaşlıq” pərdəsi altında aparılan gizli manevrlərdən ibarət olacaq? Zaman göstərəcək.

      Reply
  7. Rəna Rafiqova Avatar
    Rəna Rafiqova

    Maraqlı bir məqalədir. İranın Çinə bu “dostluq səfəri”nin arxasında gizlənən həqiqəti bilmək maraqlıdır. İranın hərbi texnologiya ehtiyaclarını Çinin qarşılayacağı, Çinin isə İranın enerji ehtiyatlarından faydalanacağı bir qarşılıqlı fayda əməkdaşlığı kimi görünür. Ancaq bu dostluq nə qədər səmimi, nə qədər “mənafe birliyi” üzərində qurulmuşdur? İran-Çin münasibətlərinin tarixi nəzərə alındığında, bu “bal ayı” dövrünün nə qədər davam edəcəyini müəyyən etmək çətindir. Bəlkə də, uzun müddətli bir əməkdaşlıqdan daha çox, qısamüddətli bir strateji əlaqədir. Bir növ, “bir qarğıdalıdan bir yemək hazırlamaq” kimi görünür: hər iki tərəf də öz qazanclarına yönəlib, uzunmüddətli əlaqələr daha çox ehtimal ki, mənfəət hesablamalarına əsaslanır. Bu məsələdə daha çox dərin araşdırma lazımdır.

    Reply
  8. Nərmin Mirzəyeva Avatar
    Nərmin Mirzəyeva

    Məqalə İran müdafiə nazirinin Çinə səfərini İsrail ilə gərginliklə bağlayır, lakin bu əlaqənin qətiyyətlə sübut olunmasına ehtiyac var. İran və Çin arasında artan hərbi əməkdaşlıq, şübhəsiz, qlobal geosiyasi tarazlığı dəyişir, amma bu səfəri yalnız İsrail faktoru ilə izah etmək təhlilə sadəlövhlük gətirir. İki ölkə arasındakı geniş miqyaslı iqtisadi və strateji əlaqələr, bu səfərin daha mürəkkəb motivlərə malik olduğunu göstərir. Məqalənin daha geniş kontekstdə, Çinin Orta Şərqdəki geniş hərbi və iqtisadi maraqları nəzərə alınmaqla, bu səfəri təhlil etməsi daha məqsədəuyğun olardı. Regionda Çinin artan təsirinin İran-İsrail gərginliyinə necə təsir etdiyini də araşdırmaq lazımdır.

    Reply

Leave a Reply to İlhamə Cəfərova Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

More posts