Məhkəmə Trampın Venesuela miqrantlarını deportasiya etməsinə mane oldu

Written by

ABŞ Apellyasiya Məhkəməsi Trampın miqrant siyasətinə zərbə vurdu

## Məhkəmə Trampın qərarını ləğv etdi

ABŞ Federal Apellyasiya Məhkəməsi, ABŞ prezidenti Donald Trampın 18-ci əsrə aid müharibə dövrü qanunundan istifadə edərək Venesuela miqrantlarını sürətlə deportasiya etməsinə qarşı qərar qəbul edib. Məhkəmə “işğal və ya yırtıcı basqın” olmadığını əsas gətirib.

## Trampın Miqrant Strategiyası iflasa uğradı

Tramp administrasiyası, bu ilin əvvəlində yüzlərlə Tren de Areqa dəstəsinin üzvünü 1798-ci il tarixli Əcnəbi Düşmənlər Aktından istifadə edərək deportasiya etmişdi. Bu qanun, prezidentə “işğal və ya yırtıcı basqın” zamanı düşmən ölkənin vətəndaşlarını ölkədən çıxarmağa icazə verir. Bəzi miqrantlar daha sonra Salvador supermax həbsxanasına göndərilib, lakin bir çox saxlanılan şəxs iyul ayında məhbus mübadiləsinin bir hissəsi olaraq Venesuelaya göndərilib.

## Məhkəmə Prosesləri və İddialar

Bu strategiya, ABŞ-ın “işğal” ilə üzləşmədiyi və ya miqrantların deportasiyalarına etiraz etmək üçün kifayət qədər ədalətli prosesdən keçmədiyi əsasları ilə bir sıra məhkəmə proseslərinə səbəb olub. “60 Dəqiqə”nin araşdırması, Salvadora göndərilən bir çox miqrantın cinayət qeydlərinin olmadığını ortaya çıxarıb.

## Əcnəbi Düşmənlər Aktına Qarşı Qərar

ABŞ Apellyasiya Məhkəməsinin son qərarı, Tramp administrasiyasının Əcnəbi Düşmənlər Aktından istifadəsinə qarşı çıxan ən son məhkəmə qərarıdır. Üç hakimdən ibarət heyət tərəfindən verilən qərarda Tren de Areqa ilə bağlı vəziyyətin nə “işğal”, nə də “yırtıcı basqın” tərifinə uyğun olmadığı bildirilib.

## Administrasiyanın Arqumentləri və Məhkəmənin Rəddi

Tramp administrasiyası, Tren de Areqanın “kütləvi qeyri-qanuni miqrasiya” törətdiyinə görə basqın etdiyini iddia edib. Apellyasiya məhkəməsi bu arqumenti rədd edib. Məhkəmə bildirib ki, bir ölkənin vətəndaşlarını qeyri-qanuni olaraq bu ölkəyə daxil olmağa təşviq etməsi, silahlı, mütəşəkkil bir qüvvə göndərməklə eyni deyil.

## İlkin Qadağa və Gələcək Addımlar

Apellyasiya hakimləri, Əcnəbi Düşmənlər Aktının miqrantları deportasiya etmək üçün istifadəsinə qarşı ilkin qadağa qoyub. Məhkəmə, hökumətin miqrantları digər qanuni səlahiyyətlər altında deportasiya edə biləcəyini bildirib.

## Ali Məhkəməyə Müraciət və Geri Göndərmə

Bu iş, aylardır federal məhkəmə sistemi daxilində müxtəlif instansiyalarda baxılıb və nəticədə yazda Ali Məhkəməyə çatmışdı. Texasda saxlanılan və Əcnəbi Düşmənlər Aktı əsasında deportasiyalarının qarşısını almaq üçün məhkəməyə müraciət edən miqrantlar tərəfindən qaldırılan iş, rayon məhkəməsi tərəfindən rədd edilmişdi. Ali Məhkəmə, miqrantların aprel ayında deportasiyasını müvəqqəti olaraq dayandırmışdı. Bir ay sonra isə Apellyasiya Məhkəməsinin apellyasiyanı rədd etməsinin səhv olduğunu bildirərək işi yenidən baxılması üçün geri göndərmişdi.

## Bildiriş Müddəti və Ədalətli Proses

Ali Məhkəmə həmçinin, hökumətin miqrantlara deportasiya ediləcəkləri barədə kifayət qədər əvvəlcədən bildiriş vermədiyini, çünki onlara cəmi 24 saat əvvəl məlumat verildiyini bildirmişdi. Bundan sonra, hökumət miqrantlara deportasiya xəbərdarlığı üçün yeddi gün vaxt verən yenilənmiş bir bildiriş təqdim edib. Apellyasiya Məhkəməsi, bu müddətin miqrantların ədalətli proses hüququnu təmin etmək üçün kifayət edəcəyini bildirib, lakin məsələni yenidən baxılması üçün rayon məhkəməsinə göndərib.

## Hakimlərin Rəyləri

Qərar, prezident Corc Buş tərəfindən namizəd göstərilən hakim Lesli Sautvik tərəfindən yazılıb. Prezident Bayden tərəfindən namizəd göstərilən hakim İrma Karillo Ramirez, qərarın “işğal” və ya “yırtıcı basqın” olmadığı hissəsi ilə razılaşıb, lakin yeddi günün kifayət olmadığını bildirib. Prezident Tramp tərəfindən namizəd göstərilən hakim Endryu Oldham isə qərara etiraz edib.

sələfi

24 saat

Comments

5 responses to “Məhkəmə Trampın Venesuela miqrantlarını deportasiya etməsinə mane oldu”

September 3, 2025

Zöhrə Nurlu

Bu qərarla məhkəmə, Trampın daha əvvəlki miqrasiya siyasətlərinin praktikliyini bir daha sual altına qoyur. Amma əslində, dövlət başçıları belə qanunları ölkənin təhlükəsizliyi naminə tətbiq edə bilərlərmi, yoxsa bu, sadəcə güc nümayişidir? Bu məsələnin gələcəyi necə olacaq?

Reply
September 3, 2025

Pərviz Cəfərov

Belə çıxır ki, Trampın bəzi ideyaları məhkəmədə “işğal” elə bir “basqın” tapmır. Maraqlıdır, bəlkə də “ən böyük miqrasiya” adı altında başqa bir planı var idi, amma bu dəfə plan baş tutmadı. Məhkəmənin qərarı düşünülmüşdür, amma görəsən Tramp yenə də “ən yaxşı” bir yol tapacaq?

Reply
September 3, 2025

Rəna Əliyeva

Bu qərarla razı deyiləm. Trampın miqrantlarla bağlı qərarlarını dəstəkləyirəm. Məncə, bir ölkənin öz sərhədlərini qorumaq və milli təhlükəsizliyini təmin etmək üçün bütün hüquqi vasitələrdən istifadə etməsi normaldır. Məhkəmənin qərarı bu məsələdə müəyyən qədər yumşaq davranıldığını göstərir. Belə hallar ölkəyə daxil olan qeyri-qanuni miqrantların sayını artıra bilər.

Reply
September 3, 2025

Laləzar Əhmədli

Tramp administrasiyasının bu qərarı doğrudan da düşünməli bir məqamdır. Əcnəbi Düşmənlər Aktından istifadənin məqsədi ölkə təhlükəsizliyini təmin etməkdir. Lakin, bu qanunun miqrantların deportasiyası üçün istifadə edilməsi, xüsusilə də ədalətli bir proses təmin olunmadığı hallarda, insan haqları baxımından ciddi narahatlıq doğurur. Məhkəmənin “işğal” və ya “yırtıcı basqın” şərtlərini qane etməməsi, bu qanunun tətbiq dairəsinin nə qədər dar olduğunu göstərir. Bəs, Tramp administrasiyasının bu qanundan istifadə etməkdə əsas məqsədi nə idi, yoxsa sadəcə miqrant siyasətini sərtləşdirmək üçün bir vasitə kimimi görüldü? Bu məsələnin gələcəkdə necə bir nəticə verəcəyi də maraqlıdır.

Reply
1. September 18, 2025
  
  Vəfa Qasımova
  
  Tramp administrasiyasının bu qərarına şərh vermək əlbəttə ki, düşünülmüş bir yanaşma tələb edir. Lakin, sizin kimi mən də bu məsələyə bir qədər fərqli bucaqdan yanaşıram. Əcnəbi Düşmənlər Aktı kimi qanunların ölkə təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədi daşıması danılmazdır. Lakin, bu qanunun tətbiqi zamanı “işğal” və ya “yırtıcı basqın” kimi sərt şərtlərin qoyulması, məncə, qanunun ruhuna uyğun deyil. Əgər məqsəd təhlükəsizliyi təmin etməkdirsə, bu qanunun daha geniş bir tətbiq dairəsi olmalı idi. Məhkəmənin qərarı, əslində, bu qanunun necə məhdudlaşdırıldığını və ya istifadəsinin nə qədər çətinləşdirildiyini göstərir. Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, Tramp administrasiyasının əsas məqsədinin sadəcə miqrant siyasətini sərtləşdirmək olub-olmaması sualı hələ də açıq qalır. Bu qanunun belə məhdud şəkildə tətbiqi, bəlkə də bu siyasətin gözləndiyi kimi uğurlu olmadığını göstərir.
  
  Reply