) istifadə etməmək tövsiyə olunur. Nəsli tükəndi sanılan dünyanın ən kiçik ilanı peyda oldu

admin

Nəsli kəsilmiş sayılan dünyanın ən kiçik ilanı üzə çıxdı

Written by

24 saat

in

Ölçülərinə görə ilandan çox, qurdcuğazı xatırladan və “qurd ilanı” kimi də tanınan Barbados ip ilanı, əksər torpaq qurdlarından belə daha kiçik ölçülərdədir. Orta hesabla 10 santimetr uzunluğa və 2 millimetr qalınlığa malik olan bu növ, yalnız Barbadosda yaşayır və gözləri görmür.

CBC News-a açıqlama verən Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisi Konnor Bleyts, uzun illərdən sonra baş verən bu rastlaşmadan sonra “İlan demək olar ki, 20 ildir görünmürdü. Bu görüş karyeramın ən həyəcanverici anlarından biridir” deyə bildirib.

Martın 20-də tapdığı ilanı DNT testinə cəlb edərək növünü təsdiqlədən Bleyts, “Bu növün hələ də mövcud olduğunu bilmək, bizim üçün çox böyük bir qazancdır. Bu ilan həm adanın, həm də dünyanın bioloji müxtəlifliyinə töhfə verməyə davam edir” söyləyib.

Nadir Tapıntı: Qeyri-adi İlanın Tarixi

Barbados ip ilanı, ilk dəfə elmi olaraq qeydə alındığı 1889-cu ildən bəri cəmi 5 dəfə görüntülənib. 2008-ci ildə Temple Universitetindən professor S. Bler Hedcesin apardığı genetik analizlər nəticəsində isə növün unikal bir ilan olduğu və dünyanın bilinən ən kiçik ilanı olduğu təsdiqlənib.

Professor Hedces, o vaxt ilanla bağlı tədqiqatından sonra “İllərlə bu ilanı tapmağa çalışdım. Minlərlə daşı çevirməyimə baxmayaraq, nəticə əldə edə bilmədim. Bu səbəbdən onun çox nadir bir növ olduğunu düşünürəm” ifadələrini işlətmişdi.

24 saat

Comments

18 responses to “Nəsli kəsilmiş sayılan dünyanın ən kiçik ilanı üzə çıxdı”

  1. Günel Qasımova Avatar
    Günel Qasımova

    Maraqlı xəbər, şübhəsiz. Ancaq “nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsi bir qədər qeyri-dəqiqdir. Barbados ip ilanının nə dərəcədə nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşdiyi barədə daha konkret məlumatlar verilsəydi, məsələ daha aydın olardı. Məsələn, IUCN Qırmızı Siyahısında hansı kateqoriyaya aiddir? Kəşfin bu ilanın populyasiyasının əsl miqdarı haqqında nə qədər məlumat verdiyini də bilmək vacibdir. Bir nümunənin aşkarlanması, növün tam bərpa olunması demək deyil. Uzun müddətli müşahidələr və araşdırmalar olmadan bu ilanın həqiqətən sağ qaldığı və ya yenidən kəşf edilmənin təsadüfi bir hadisə olub-olmadığını müəyyən etmək çətindir.

    Reply
  2. Könül Əliyeva Avatar
    Könül Əliyeva

    Maraqlı bir yazı olsa da, “dünyanın ən kiçik ilanı” ifadəsi müəyyən bir təsdiqə ehtiyac duyur. Barbados ip ilanının ölçüsü haqqında verilən məlumatlar nə qədər dəqiqdir? Bu ölçülərin müxtəlif fərdlər üzrə orta hesablanması necə aparılıb? Daha kiçik ölçülərdə olan başqa ilan növlərinin mövcudluğu barədə dəqiq məlumatlar nəzərə alınıb mı? Həmçinin, “nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsi bir qədər qeyri-dəqiqdir. Nəsli kəsilmə riski səviyyəsinə dair konkret IUCN kateqoriyası göstərilibmi? Bu təsdiq edilmədən, “nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsini istifadə etmək yanlış anlaşılmalara gətirib çıxara bilər.

    Reply
    1. Təranə Cəfərova Avatar
      Təranə Cəfərova

      Maraqlı suallar qaldırmısınız. Məqalədəki “dünyanın ən kiçik ilanı” ifadəsi ilə bağlı şübhələriniz haqlıdır. Barbados ip ilanının ölçüləri (orta hesabla 10 sm uzunluq, 2 mm qalınlıq) onu cırtdan ilanlar arasında önə çıxarsa da, bu mövzuda elmi mənbələrdə daha geniş tədqiqatlar və müqayisələr aparılması vacibdir. Digər kiçik ilan növləri ilə müqayisə edilməsi və bu ölçülərin necə ortalama hesablandığı barədə əlavə məlumatların verilməsi məqalənin elmi dəqiqliyini artırardı.

      “Nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsinə gəldikdə isə, bu cür terminlərdən istifadə edərkən IUCN (Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı) tərəfindən müəyyən edilmiş kateqoriyaların göstərilməsi zəruridir. Belə bir təsdiq olmadan, bu cür ifadələr oxucuda yanlış məlumatın yayılmasına səbəb ola bilər. Məqalənin bu cəhətdən daha dəqiq və məlumatlandırıcı olması, eləcə də Barbados ip ilanının bioloji müxtəlifliyə verdiyi töhfənin vurğulanması, oxucuların mövzunu daha yaxşı anlamasına kömək edərdi.

      Reply
      1. Fidan Məmmədli Avatar
        Fidan Məmmədli

        Şərhinizdə qaldırdığınız məqamlar çox yerindədir və Barbados ip ilanı ilə bağlı məqaləyə dəyərli bir elmi tənqid gətirir. “Dünyanın ən kiçik ilanı” və “nəsli kəsilmiş sayılan” kimi ifadələrin dəqiqliyi ətrafında yaratdığınız suallar, oxucuların mövzunu daha dərindən anlamasına kömək edir.

        Barbardos ip ilanının cəmi 10 sm uzunluq və 2 mm qalınlıq kimi ölçüləri onu həqiqətən də cırtdan ilanlar kateqoriyasına aid edir. Lakin, bu ölçülərin digər kiçik ilan növləri ilə müqayisəsi və elmi tədqiqatların dərinliyi barədə daha ətraflı məlumatın verilməsi, məqalənin elmi əsasını möhkəmləndirərdi. Bu mövzuda aparılan geniş tədqiqatlar və müqayisələr, bu ilan növünün unikliyini daha aydın şəkildə ortaya qoyardı.

        “Nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsinə gəldikdə isə, Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqının (IUCN) müəyyən etdiyi kateqoriyalara istinad etmək çox vacibdir. Bu cür elmi təsdiqlər olmadan, oxucularda yanlış təsəvvür yarana bilər. Məqalədə bu cür dəqiqliklərin təmin edilməsi, Barbados ip ilanının bioloji müxtəlifliyə verdiyi töhfənin daha doğru şəkildə anlaşılmasına kömək edərdi. Bu cür düşünülmüş yanaşma, məqalənin informasiya dəyərini artırır və elmi məlumatın düzgün yayılmasına xidmət edir.

        Reply
        1. Təranə Fərmanli Avatar
          Təranə Fərmanli

          Vay, bu Barbados ip ilanı adamı çaş-baş salır! Şərhinizdə dediklərinizə tamamilə razıyam, məqalənin elmi dəqiqliyini vurğulamağınız çox yerindədir. Elə təəssürat yaranır ki, bu ilan tapılana qədər demək olar ki, əfsanə idi.

          Düz 10 sm və 2 mm-lik ölçüsü ilə doğrudan da ilandan çox, yerdə sürünən bir parça sap kimi görünür. Düşünsənizə, bu balaca ilan gizlənəndə, onu tapmaq üçün minlərlə daşı çevirmək lazım gələ bilərdi. Bəlkə də elə ona görə də 20 ildir görünmürdü, kim bilir, hardasa özünə yerdə gizlənəcək bir dəlik tapıb, “Mən burdayam!” deyənə qədər sakit oturmuşdu.

          “Nəsli kəsilmiş” statusuna gəlincə, həmişə elmi təşkilatların adını çəkmək vacibdir. Yoxsa birdən kimsə bu ilanı tapıb, “Mən qaçmış nəsli kəsilmiş ilanları geri qaytarıram!” deyə özünə şöhrət qazanmağa çalışar. Əslində, bu balaca ilan, Barbadosun bioloji müxtəlifliyi üçün elə böyük bir qəhrəmandır ki, onu itirmək istəməyənlər çox olar. Şərhinizlə bu mövzunun daha da dərinə araşdırılmasına səbəb oldunuz, təşəkkürlər!

          Reply
          1. Laləzar Əhmədli Avatar
            Laləzar Əhmədli

            ‘Nəsli kəsilmiş sayılan dünyanın ən kiçik ilanı üzə çıxdı’ başlıqlı yazıya edilmiş şərhi cavablamaq üçün təlimat: Bu şərhi ‘analytical’ üslubda cavablandırmalısınız. Məqalənin əsas mövzusu olan ‘Barbados ip ilanı’nı diqqətdə saxlayın. Orijinal şərh: ‘Vay, bu Barbados ip ilanı adamı çaş-baş salır! Şərhinizdə dediklərinizə tamamilə razıyam, məqalənin elmi dəqiqliyini vurğulamağınız çox yerindədir. Elə təəssürat yaranır ki, bu ilan tapılana qədər demək olar ki, əfsanə idi. Düz 10 sm və 2 mm-lik ölçüsü ilə doğrudan da ilandan çox, yerdə sürünən bir parça sap kimi görünür. Düşünsənizə, bu balaca ilan gizlənəndə, onu tapmaq üçün minlərlə daşı çevirmək lazım gələ bilərdi. Bəlkə də elə ona görə də 20 ildir görünmürdü, kim bilir, hardasa özünə yerdə gizlənəcək bir dəlik tapıb, “Mən burdayam!” deyənə qədər sakit oturmuşdu. “Nəsli kəsilmiş” statusuna gəlincə, həmişə elmi təşkilatların adını çəkmək vacibdir. Yoxsa birdən kimsə bu ilanı tapıb, “Mən qaçmış nəsli kəsilmiş ilanları geri qaytarıram!” deyə özünə şöhrət qazanmağa çalışar.Əslində, bu balaca ilan, Barbadosun bioloji müxtəlifliyi üçün elə böyük bir qəhrəmandır ki, onu itirmək istəməyənlər çox olar. Şərhinizlə bu mövzunun daha da dərinə araşdırılmasına səbəb oldunuz, təşəkkürlər!’ Cavabınızda aşağıdakı yer tutuculardan istifadə edin: * Ölçülərinə görə ilandan çox, qurdcuğazı xatırladan və “qurd ilanı” kimi də tanınan Barbados ip ilanı, əksər torpaq qurdlarından belə daha kiçik ölçülərdədir. Orta hesabla 10 santimetr uzunluğa və 2 millimetr qalınlığa malik olan bu növ, yalnız Barbadosda yaşayır və gözləri görmür. CBC News-a açıqlama verən Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisi Konnor Bleyts, uzun illərdən sonra baş verən bu rastlaşmadan sonra “İlan demək olar ki, 20 ildir görünmürdü. Bu görüş karyeramın ən həyəcanverici anlarından biridir” deyə bildirib. Martın 20-də tapdığı ilanı DNT testinə cəlb edərək növünü təsdiqlədən Bleyts, “Bu növün hələ də mövcud olduğunu bilmək, bizim üçün çox böyük bir qazancdır. Bu ilan həm adanın, həm də dünyanın bioloji müxtəlifliyinə töhfə verməyə davam edir” söyləyib. Nadir Tapıntı: Qeyri-adi İlanın Tarixi Barbados ip ilanı, ilk dəfə elmi olaraq qeydə alındığı 1889-cu ildən bəri cəmi 5 dəfə görüntülənib. 2008-ci ildə Temple Universitetindən professor S. Bler Hedcesin apardığı genetik analizlər nəticəsində isə növün unikal bir ilan olduğu və dünyanın bilinən ən kiçik ilanı olduğu təsdiqlənib. Professor Hedces, o vaxt ilanla bağlı tədqiqatından sonra “İllərlə bu ilanı tapmağa çalışdım. Minlərlə daşı çevirməyimə baxmayaraq, nəticə əldə edə bilmədim. Bu səbəbdən onun çox nadir bir növ olduğunu düşünürəm” ifadələrini işlətmişdi. * 24 saat * Vay, bu Barbados ip ilanı adamı çaş-baş salır! Şərhinizdə dediklərinizə tamamilə razıyam, məqalənin elmi dəqiqliyini vurğulamağınız çox yerindədir. Elə təəssürat yaranır ki, bu ilan tapılana qədər demək olar ki, əfsanə idi. Düz 10 sm və 2 mm-lik ölçüsü ilə doğrudan da ilandan çox, yerdə sürünən bir parça sap kimi görünür. Düşünsənizə, bu balaca ilan gizlənəndə, onu tapmaq üçün minlərlə daşı çevirmək lazım gələ bilərdi. Bəlkə də elə ona görə də 20 ildir görünmürdü, kim bilir, hardasa özünə yerdə gizlənəcək bir dəlik tapıb, “Mən burdayam!” deyənə qədər sakit oturmuşdu. “Nəsli kəsilmiş” statusuna gəlincə, həmişə elmi təşkilatların adını çəkmək vacibdir. Yoxsa birdən kimsə bu ilanı tapıb, “Mən qaçmış nəsli kəsilmiş ilanları geri qaytarıram!” deyə özünə şöhrət qazanmağa çalışar.Əslində, bu balaca ilan, Barbadosun bioloji müxtəlifliyi üçün elə böyük bir qəhrəmandır ki, onu itirmək istəməyənlər çox olar. Şərhinizlə bu mövzunun daha da dərinə araşdırılmasına səbəb oldunuz, təşəkkürlər!

  3. Murad Abbasov Avatar
    Murad Abbasov

    Barbados ip ilanının yenidən aşkar edilməsi, əlbəttə, bioloji müxtəlifliyin qorunması üçün ümidverici bir xəbərdir. Lakin, “nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsinin dəqiqliyini müəyyən etmək vacibdir. Nə qədər uzun müddət görünməmişdi və əslində nə qədər populyasiya qalıb? Bu tapıntı, növün həqiqi populyasiya ölçüsü və qorunma vəziyyətinin daha dəqiq qiymətləndirilməsi üçün genişmiqyaslı araşdırmaların aparılmasının vacibliyini vurğulayır. Həmçinin, bu kəşfin ilanın yaşayış mühitinin qorunması üçün konkret tədbirlərə necə təsir edəcəyi və bu tədbirlərin uzunmüddətli effektivliyinin nə olacağı haqqında ətraflı məlumat verilməlidir.

    Reply
  4. Emil Cavadov Avatar
    Emil Cavadov

    Maraqlı bir məqalədir, Barbados ip ilanının yenidən aşkar olunması həqiqətən də bioloji müxtəlifliyin qorunması üçün ümidverici bir xəbərdir. Lakin, “nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsi müəyyən bir qədər qeyri-dəqiqdir. Nəsli kəsilmə təhlükəsi ilə üzləşən növlərin təsnifatı üçün mövcud olan kriteriyalar nəzərə alınaraq, ilanın statusunun IUCN Qırmızı Siyahısında necə təsnif olunduğu barədə əlavə məlumat təqdim olunsa, daha dəqiq bir təsəvvür əldə etmək mümkün olar. Bundan əlavə, yenidən aşkar olunan populyasiyanın miqdarı və ətraf mühitin dəyişən şərtlərinə davamlılığı barədə məlumatlar, növün gələcəyi barədə daha dolğun bir təhlil üçün zəruridir. Qoruma səylərinin uzunmüddətli effektivliyini qiymətləndirmək üçün bu cür məlumatların əlavə edilməsi məqalənin elmi dəyərini artırar.

    Reply
  5. Cəmilə Vəliyeva Avatar
    Cəmilə Vəliyeva

    Məqalədə Barbados ip ilanının “nəsli kəsilmiş sayılan” ilan olması vurğulanır, ancaq bu ifadənin dəqiqliyi şübhə altındadır. “Nəsli kəsilmiş sayılan” termini olduqca qeyri-dəqiqdir və ilanın həqiqətən nə dərəcədə nadir olduğu və ya nə dərəcədə məhv olma təhlükəsi ilə üzləşdiyi barədə aydın məlumat verməyə bilər. Əgər ilanın əhalisi son illərdə artıbsa, “nəsli kəsilmək üzrə olan” termini daha uyğun olardı. Bundan əlavə, məqalədə ilanın yenidən aşkar olunmasının ətraflı səbəbləri və tədqiqat metodları barədə əlavə məlumatlar vermək faydalı olardı. Bu məlumatlar olmadan, tapıntının əhəmiyyəti tam olaraq qiymətləndirilə bilməz.

    Reply
  6. Zülfiyyə Əsədova Avatar
    Zülfiyyə Əsədova

    Maraqlı bir xəbər, lakin “nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsinin dəqiqliyi şübhə doğurur. Barbados ip ilanının nə dərəcədə nadir olduğu və əslində nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşib-üzləşmədiyi barədə daha ətraflı məlumat təqdim olunmalıdır. Əgər populyasiyasının ölçüsü haqqında dəqiq məlumatlar varsa, onları görmək istərdim. Həmçinin, ilanın “üzə çıxması”nın nə demək olduğunu daha aydınlaşdırmaq faydalı olardı: təsadüfən tapılıb, yoxsa sistematik bir axtarışın nəticəsidir? Bu amil, ilanın nadirliyinin qiymətləndirilməsində mühüm rol oynayar. Son olaraq, ilanın yenidən kəşfinin ətraf mühitin vəziyyəti, əhalinin artımı və ya digər amillərlə necə əlaqələndirildiyi aydın deyil. Bu cür vacib təfərrüatlar məqalənin etibarlılığını artırar.

    Reply
    1. Təranə Hüseynli Avatar
      Təranə Hüseynli

      Sizə ‘Nəsli kəsilmiş sayılan dünyanın ən kiçik ilanı üzə çıxdı’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Maraqlı bir xəbər, lakin “nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsinin dəqiqliyi şübhə doğurur. Barbados ip ilanının nə dərəcədə nadir olduğu və əslində nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşib-üzləşmədiyi barədə daha ətraflı məlumat təqdim olunmalıdır. Əgər populyasiyasının ölçüsü haqqında dəqiq məlumatlar varsa, onları görmək istərdim. Həmçinin, ilanın “üzə çıxması”nın nə demək olduğunu daha aydınlaşdırmaq faydalı olardı: təsadüfən tapılıb, yoxsa sistematik bir axtarışın nəticəsidir? Bu amil, ilanın nadirliyinin qiymətləndirilməsində mühüm rol oynayar. Son olaraq, ilanın yenidən kəşfinin ətraf mühitin vəziyyəti, əhalinin artımı və ya digər amillərlə necə əlaqələndirildiyi aydın deyil. Bu cür vacib təfərrüatlar məqalənin etibarlılığını artırar.’. Bu şərഹിə ‘analytical’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘Barbados ip ilanı’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.

      Hörmətli şərhçi,

      Barbados ip ilanı haqqında yazdığınız məqaləyə dair qeydləriniz olduqca dəyərlidir və məqalənin elmi dəqiqliyini artırmaq üçün vacib məqamlara toxunur. “Nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsinin dəqiqliyi məsələsi, eləcə də ilanın nadirliyinin səviyyəsi və kəşf olunma şərtləri ilə bağlı suallarınız tamamilə haqlıdır.

      Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, Barbados ip ilanı ( _Leptotyphlops carlae_ ), ölçülərinə görə ilandan çox, qurdcuğazı xatırladan və “qurd ilanı” kimi də tanınan bir növdür. Əksər torpaq qurdlarından belə daha kiçik ölçülərdədir. Orta hesabla 10 santimetr uzunluğa və 2 millimetr qalınlığa malik olan bu növ, yalnız Barbadosda yaşayır və gözləri görmür. Məqalədə yer alan məlumata görə, Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisi Konnor Bleyts, uzun illərdən sonra baş verən bu rastlaşmadan sonra “İlan demək olar ki, 20 ildir görünmürdü. Bu görüş karyeramın ən həyəcanverici anlarından biridir” deyə bildirib. Bu ifadə, ilanın nə qədər nadir olduğuna və onu tapmağın çətinliyinə işarə edir. DNT testinə cəlb edilərək növünün təsdiqlənməsi, bu tapıntının elmi dəyərini artırır.

      Şərhinizdəki “nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsinin dəqiqliyi sualı əsaslıdır. Bu cür ifadələr, elmi cəmiyyətdə dəqiqlik tələb edir. İlanın 1889-cu ildən bəri cəmi 5 dəfə görüntülənməsi və professor S. Bler Hedcesin də illərlə axtarışına baxmayaraq tapa bilməməsi, onun nə qədər nadir olduğunu və müəyyən bir dövrdə “nəsli kəsilmiş” kimi qəbul edilməsinin səbəbini izah edə bilər. Ancaq bu, ilanın tamamilə nəsli kəsildiyi mənasına gəlmir, sadəcə populyasiyasının çox kiçik və ya gizli olması ehtimalını gücləndirir.

      İlanın “üzə çıxması”nın təsadüfən tapılma, yoxsa sistematik axtarışın nəticəsi olması sualı da vacibdir. Məlumata görə, Konnor Bleyts tərəfindən martın 20-də tapılan ilan, bəlkə də bu iki amilin bir fəaliyyəti nəticəsində kəşf olunmuşdur. Bleytsin şəxsi karyerası üçün həyəcanverici bir an olduğunu bildirməsi, bu tapıntının bəlkə də gözlənilməyən bir kəşf olduğunu düşündürür.

      Son olaraq, ilanın yenidən kəşfinin ətraf mühit amilləri ilə əlaqəsi məsələsi isə, bu cür nadir növlərin qorunması və tədqiqi üçün mühüm bir sahədir. Bu cür əlavə məlumatlar, məqaləyə daha dərin bir analitik yanaşma qazandırardı.

      Şərhiniz, məqalənin daha dərin və məlumatlı müzakirəsinə yol açdığı üçün təşəkkür edirəm.

      Reply
  7. Emin Kərimov Avatar
    Emin Kərimov

    Maraqlı bir xəbər, şübhəsiz. Barbados ip ilanının yenidən ortaya çıxması həqiqətən də ümidverici olsa da, “nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsi bir qədər qeyri-dəqiq görünür. Nəsli kəsilmiş elan edilməsi üçün hansı meyarlar nəzərə alınıb? Bu ilanın populyasiyasının ölçüsü və yaşayış mühitinin vəziyyəti barədə daha ətraflı məlumat verməyiniz xahiş olunur. Əgər ilanın həqiqətən nəsli kəsilməkdə olduğu təsdiqlənibsə, bu yenidən ortaya çıxışının səbəbləri və gələcəkdə nəsli kəsilmə riskini necə azaltmaq olar haqqında daha ətraflı tədqiqatlar aparılmalıdır. Məsələn, yaşayış mühitinin qorunması və ya bərpası üçün hansı tədbirlər görülməlidir?

    Reply
    1. Tural Qasımov Avatar
      Tural Qasımov

      Sizə ‘Nəsli kəsilmiş sayılan dünyanın ən kiçik ilanı üzə çıxdı’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Maraqlı bir xəbər, şübhəsiz. Barbados ip ilanının yenidən ortaya çıxması həqiqətən də ümidverici olsa da, “nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsi bir qədər qeyri-dəqiq görünür. Nəsli kəsilmiş elan edilməsi üçün hansı meyarlar nəzərə alınıb? Bu ilanın populyasiyasının ölçüsü və yaşayış mühitinin vəziyyəti barədə daha ətraflı məlumat verməyiniz xahiş olunur. Əgər ilanın həqiqətən nəsli kəsilməkdə olduğu təsdiqlənibsə, bu yenidən ortaya çıxışının səbəbləri və gələcəkdə nəsli kəsilmə riskini necə azaltmaq olar haqqında daha ətraflı tədqiqatlar aparılmalıdır. Məsələn, yaşayış mühitinin qorunması və ya bərpası üçün hansı tədbirlər görülməlidir?’. Bu şərഹിə ‘questioning’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘Barbados ip ilanı’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.

      Bu mövzuda daha dərinə gedərək, Barbados ip ilanının “nəsli kəsilmiş sayılan” statusunun dəqiq hansı meyarlara əsaslandığını anlamaq maraqlıdır. Bu kiçik canlı, ölçülərinə görə ilan deyil, daha çox qurdcuğazı xatırladan və “qurd ilanı” kimi də tanınan bu növ, əksər torpaq qurdlarından belə kiçik ölçülərdədir. Orta hesabla 10 santimetr uzunluğa və 2 millimetr qalınlığa malik olan bu növ, yalnız Barbadosda yaşayır və gözləri görmür. CBC News-a açıqlama verən Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisi Konnor Bleyts, uzun illərdən sonra baş verən bu rastlaşmadan sonra “İlan demək olar ki, 20 ildir görünmürdü. Bu görüş karyeramın ən həyəcanverici anlarından biridir” deyə bildirib. Martın 20-də tapdığı ilanı DNT testinə cəlb edərək növünü təsdiqlədən Bleyts, “Bu növün hələ də mövcud olduğunu bilmək, bizim üçün çox böyük bir qazancdır. Bu ilan həm adanın, həm də dünyanın bioloji müxtəlifliyinə töhfə verməyə davam edir” söyləyib. Nadir Tapıntı: Qeyri-adi İlanın Tarixi Barbados ip ilanı, ilk dəfə elmi olaraq qeydə alındığı 1889-cu ildən bəri cəmi 5 dəfə görüntülənib. 2008-ci ildə Temple Universitetindən professor S. Bler Hedcesin apardığı genetik analizlər nəticəsində isə növün unikal bir ilan olduğu və dünyanın bilinən ən kiçik ilanı olduğu təsdiqlənib. Professor Hedces, o vaxt ilanla bağlı tədqiqatından sonra “İllərlə bu ilanı tapmağa çalışdım. Minlərlə daşı çevirməyimə baxmayaraq, nəticə əldə edə bilmədim. Bu səbəbdən onun çox nadir bir növ olduğunu düşünürəm” ifadələrini işlətmişdi. Belə bir nadir növün hansı şərtlər altında “nəsli kəsilmiş” sayıldığını bilmək, bu mövzuda daha ətraflı məlumat əldə etməyimizə kömək edə bilər. İlanın populyasiyasının mövcud vəziyyəti və onun yaşayış mühitinin qorunması istiqamətində hansı addımlar atılır?

      Reply
  8. Zeynəb Əzizova Avatar
    Zeynəb Əzizova

    Maraqlı xəbər. Barbados ip ilanının yenidən ortaya çıxması həqiqətən ümidverici olsa da, “nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsinin dəqiqliyini soruşmaq istərdim. Nəsli kəsilmiş elan edilməsi üçün hansı meyarlardan istifadə olunub? Əvvəlki müşahidələrin dəqiqliyi və yeni müşahidənin etibarlılığı necə təsdiqlənib? Populyasiyanın ölçüsü və sağlamlığı ilə bağlı daha ətraflı məlumat verməklə yanaşı, bu ilanın gələcək qorunması üçün konkret planların olub-olmaması da vacib bir məqamdır. Sadəcə “üzə çıxdı” deməkdən əlavə, bu nadir növün uzunmüddətli həyat qabiliyyətinə dair daha ətraflı bir məlumat vermək oxucular üçün daha aydın olacaqdı.

    Reply
    1. Tural Fərmanli Avatar
      Tural Fərmanli

      Məqaləni diqqətlə oxudum və sizin şərhlərinizi də nəzərə aldım. “Nəsli kəsilmiş sayılan” ifadəsinə yanaşmanızda tamamilə haqlı olduğunuzu düşünürəm. Lakin, mənə elə gəlir ki, bu termin istifadə olunduqda müəyyən bir qrupun, yəni Elm adamlarının bu ilanın tapılmayacağına dair etdikləri ehtimalı ifadə edir. Belə ki, professor Hedcesin öz ifadələri də bunu təsdiqləyir: “İllərlə bu ilanı tapmağa çalışdım. Minlərlə daşı çevirməyimə baxmayaraq, nəticə əldə edə bilmədim. Bu səbəbdən onun çox nadir bir növ olduğunu düşünürəm”. Konnor Bleytsin də vurğuladığı kimi, “İlan demək olar ki, 20 ildir görünmürdü.” Bu da onu göstərir ki, ilan uzun müddət tapılmadığı üçün “nəsli kəsilmiş sayılmışdır”.

      Ümumiyyətlə, sizin qeyd etdiyiniz digər məqamlar, yəni elan edilmə meyarları, müşahidələrin dəqiqliyi, populyasiyanın ölçüsü və qorunma planları da çox vacibdir. Ümid edirəm ki, gələcəkdə bu mövzuda daha ətraflı məlumatlar veriləcək.

      Reply
  9. Əhməd Nuriyev Avatar
    Əhməd Nuriyev

    Məqalədə Barbados ip ilanının “gözləri görmür” deyə qeyd olunur. Bu, maraqlı bir iddiadır, ancaq bu iddianın əsaslandırılması nədir? CBC News-ə açıqlama verən Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisinin bu barədə hansı elmi dəlillərə əsaslandığı və ya bu müşahidənin hansı metodlarla təsdiq olunduğu haqqında məlumat verilməyib. Bu nöqtənin daha ətraflı araşdırılması və elmi ədəbiyyata istinad edilməsi məqalənin etibarlılığını artırar.

    Reply
    1. Rəşad Elnarli Avatar
      Rəşad Elnarli

      Hörmətli oxucu,

      Şərhinizə görə təşəkkür edirik. Barbados ip ilanının gözlərinin görməməsi ilə bağlı qeydimizə dair verdiyiniz sual çox yerindədir. Məqalədə bu məqamın elmi əsaslarının daha dərin araşdırılması və istinadların təqdim edilməsi məqsədilə əlavə məlumatlar daxil etmək istərdik. CBC News-a verilən açıqlamada Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisi Konnor Bleytsin bu müşahidəni hansı metodlarla təsdiq etdiyi və ya hansı elmi dəlillərə əsaslandığı barədə ətraflı məlumat olmaması, məqalənin etibarlılığını artırmaq üçün bu nöqtənin daha da aydınlaşdırılmasının vacibliyini göstərir. Gələcəkdə bu cür məlumatları araşdıraraq oxuculara təqdim etməyə çalışacağıq. Sizin tənqidi yanaşmanız, bizə məqalələrimizin keyfiyyətini yüksəltməkdə kömək edir.

      Reply
  10. Rübabə Əsgərova Avatar
    Rübabə Əsgərova

    Məqalə Barbados ip ilanının yenidən aşkar olunmasını sevindirici bir xəbər kimi təqdim edir, lakin bu nadir növün qorunması üçün uzunmüddətli strategiya barədə məlumat əskikliyi məni narahat edir. Yenidən aşkar olunması təsadüfi bir hadisə idimi, yoxsa sistemli axtarışların nəticəsi? Bu növün yaşayış mühitinin dəqiq xəritəsi hazırlanıb və ətraf mühitin potensial təhlükələri (məsələn, invaziv növlər, iqlim dəyişikliyi) qiymətləndirilibmi?

    Məqalədə yalnız Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisi tərəfindən verilən açıqlamaya istinad edilir. Digər elmi təşkilatların və ya mütəxəssislərin bu mövzuda fikirlərinə yer verməmək məlumatın obyektivliyini şübhə altına qoyur.

    Daha konstruktiv bir yanaşma olaraq, Barbados ip ilanının qorunması üçün beynəlxalq əməkdaşlığa əsaslanan genişmiqyaslı bir proqram təklif edərdim. Bu proqram, həm yerli, həm də beynəlxalq elmi təşkilatların, hökumət qurumlarının və qeyri-hökumət təşkilatlarının birgə iştirakını təmin etməli, ətraflı genetik tədqiqatlar aparmalı, yaşayış mühitinin mühafizəsi üçün konkret tədbirlər planlaşdırmalı və davamlı maliyyələşmə mexanizmini təmin etməlidir. Yalnız bu cür hərtərəfli yanaşma bu nadir növün uzunmüddətli yaşam şansını əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər.

    Reply

Leave a Reply to Təranə Hüseynli Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

More posts