Nepalda sosial media qadağası və korrupsiya etirazları: 14 ölü

Written by

Nepalda Qanlı Etirazlar: On Dörd Nəfər Həlak Oldu, Onlarla Yaralı Var

Nepal etirazları hökumətin sosial media qadağası və iddia edilən korrupsiya siyasətinə qarşı keçirilən aksiyalar zamanı daha da gərginləşib. Bildirilir ki, hadisələr nəticəsində ən azı 14 nəfər həlak olub, onlarla insan xəsarət alıb. Polis qüvvələri gənc nümayişçilərə qarşı həqiqi güllələrdən, gözyaşardıcı qazdan və rezin güllələrdən istifadə ediblər.

Bazar ertəsi günü Katmanduda bəzi etirazçılar barrikadaları qıraraq parlament kompleksinə daxil olmaq cəhdi ediblər. Nümayişçilərdən biri ANI xəbər agentliyinə açıqlamasında polisin “ayrımçılıq etmədən” atəş açdığını və dostunun əlindən yaralandığını söyləyib. Milli Travma Mərkəzinin baş həkimi Dr. Bədri Rizal Associated Press xəbər agentliyinə açıqlamasında xəstəxanada yeddi nəfərin vəfat etdiyini və 58 nəfərin yaralı olduğunu bildirib. Yaralıların çoxunun baş və sinə nahiyəsindən vurulduğu və vəziyyətlərinin ağır olduğu qeyd olunur. Ailələr yaxınlarından xəbər gözləyərkən, digərləri qan vermək üçün toplaşıblar. Nepal Televiziyasının məlumatına görə, ümumilikdə 50-dən çox insan xəsarət alıb.

Gənclərin narazılığı və Korrupsiya

Katmanduda fəaliyyət göstərən “Policy Entrepreneurs Inc” analitik mərkəzinin direktoru Anurak Açarya etirazların əsas səbəbinin sosial media qadağası olduğunu, lakin kökündə daha dərin problemlərin yattığını vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, bu nəsil yeni, inklüziv bir Nepal arzusu ilə böyüyüb, lakin yeni konstitusiyanın qəbulundan on il sonra belə bu arzu gerçəkləşməyib. Z nəslinin üzləşdiyi reallıq ölkədə yaşayış imkanlarının məhdud olmasıdır ki, bu da minlərlə gənci təhsil və iş üçün xaricə köçməyə məcbur edir. Qeyri-sabit hökumətlər və geniş yayılmış korrupsiyadan qaynaqlanan narazılıq həddi-büldüğə çatıb. Nepal krallığı 2008-ci ildə, on il davam edən maoçu üsyandan sonra ləğv edildikdən bəri hökumətlər tez-tez dəyişir.

“Korrupsiyaya Yox, Sosial Mediaya Hə”

Minlərlə gənc, o cümlədən məktəbli və tələbə geyimli insanlar Katmandu küçələrinə çıxaraq nümayişlərə qoşulublar. Onlar “Korrupsiyanı dayandırın, sosial medianı yox”, “Sosial medianı bərpa edin” və “Gənclər korrupsiyaya qarşı” kimi şüarlar səsləndiriblər. 20 yaşlı tələbə İkşama Tumrok AFP xəbər agentliyinə açıqlamasında hökumətin “avtoritar münasibətinə” qarşı etiraz etdiyini bildirib: “Biz dəyişiklik görmək istəyirik. Başqaları buna dözüb, amma bizim nəsil ilə bu sona çatmalıdır.” Ötən həftə hökumət Facebook, YouTube və X daxil olmaqla bir sıra sosial media platformalarına girişi qadağan etmək qərarı qəbul edib. Bu, gənc nepallılar arasında narazılığı daha da artırıb. Rəsmilərin sözlərinə görə, bu qərar platformaların hakimiyyət orqanlarında qeydiyyatdan keçməməsi və yalan xəbərlərin, nifrət nitqinin, habelə dələduzluğun yayılmasında sui-istifadə edilməsi səbəbindən verilib. “Z Nəsli Etirazları” adlandırılan bu aksiyaların təşkilatçıları bunun gənclərin hökumət qərarına qarşı hiss etdiklərini əks etdirdiyini bildiriblər.

Hökumətin Sərt Cavabı və Tənqidlər

Katmandu Rayon İnzibati İdarəsinin sözçüsü Muktiram Rical Reuters xəbər agentliyinə bildirib ki, polisə kütləni nəzarətdə saxlamaq üçün su şırnaqlarından, dəyənəklərdən və rezin güllələrdən istifadə etmək əmri verilib və ordu qüvvələri də cəlb edilib. Baş nazirin ofisi və digər hökumət binalarının yerləşdiyi Singha Durbar ərazisinə qədər genişləndirilən komendant saatı axşam saat 10-a qədər qüvvədə qalacaq. Bazar günü hökumət bəyanat yayaraq fikir və ifadə azadlığına hörmət etdiyini və onların qorunması üçün mühit yaratmağa sadiq olduğunu bildirib. Lakin Katmanduda yaşayan analitik Açarya hökumətin etirazlara reaksiyasını kəskin şəkildə pisləyib. O, silahsız məktəbli və tələbələri cinayətkar kütlə kimi qiymətləndirib və polisin onlara qarşı “ayrımçılıq etmədən” atəş açmasını əmr etdiyini deyib. Açarya həmçinin, pis təchiz edilmiş və sayca az olan polisin ölümcül olmayan tədbirlər əvəzinə həqiqi güllələrdən istifadə etdiyini qeyd edib. O, Daxili İşlər Nazirinin yetkinlik və liderlik nümayiş etdirə bilmədiyini, daha da narahatedici olanın isə hökumətin vətəndaşlarına, xüsusilə də etirazların ilk dəfə gərginləşdiyi parlament binasının ətrafında ən təhlükəsiz hiss etməli olan gənclərə qarşı səhv etdiyini bildirib.

24 saat

#GəncNəsil #KatmanduQarşıdurması #KorrupsiyayaQarşı #NepalEtirazları #SosialMediaQadağası

Comments

7 responses to “Nepalda sosial media qadağası və korrupsiya etirazları: 14 ölü”

September 8, 2025

Elvin Teymurov

Bu məqalə, Nepalda baş verən hadisələri və insanların narazılıqlarını diqqətə çatdırır. Sosial media qadağası və korrupsiya kimi məsələlərin gəncləri necə hərəkətə keçirdiyini görmək təəssüf doğurur. Belə bir vəziyyətdə zorakılığın artması və insanların həyatını itirməsi, problemin nə qədər ciddi olduğunu göstərir. Ümid edək ki, gələcəkdə belə hadisələrin qarşısı alınacaq və insanlar öz fikirlərini daha sakit yollarla ifadə edə biləcəklər.

Reply
September 8, 2025

Elvin Cəfərov

Bu məqalədə Nepal etirazları haqqında məlumat verməklə yanaşı, gənclərin sosial ədalətsizliklərə və korrupsiyaya qarşı səs çıxarmasının vacibliyini göstərmisiniz. Bu qədər gənc insanın öz hüquqları uğrunda mübarizə aparması təqdirəlayiqdir. Həyatını itirən hər bir şəxsin ailəsinə başsağlığı verirəm. Ümid edirəm ki, bu etirazlar nəticəsində real dəyişikliklər baş verəcək.

Reply
1. September 24, 2025
  
  Əhməd Elnarli
  
  Məqaləni diqqətlə oxudum və verdiyiniz məlumata əsasən, tələb olunan üslubda şərhi tərtib etdim.
  
  Sizə ‘Nepalda sosial media qadağası və korrupsiya etirazları: 14 ölü’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərhi cavablamağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Bu məqalədə Nepal etirazları haqqında məlumat verməklə yanaşı, gənclərin sosial ədalətsizliklərə və korrupsiyaya qarşı səs çıxarmasının vacibliyini göstərmisiniz. Bu qədər gənc insanın öz hüquqları uğrunda mübarizə aparması təqdirəlayiqdir. Həyatını itirən hər bir şəxsin ailəsinə başsağlığı verirəm. Ümid edirəm ki, bu etirazlar nəticəsində real dəyişikliklər baş verəcək.’. Bu şərhi ‘disagreeing’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘Nepal etirazları’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
  
  Sizin qeyd etdiyiniz kimi, məqalə Nepal etirazlarını və gənclərin sosial ədalətsizliklərə qarşı mübarizəsini vurğulayır. Lakin, ölüm hallarına səbəb olan bu qədər gənc insanın etirazlarının sadəcə bir sosial ədalətsizlik və korrupsiya məsələsi kimi qələmə verilməsi, hadisələrin bütün çətinliyini və mürəkkəbliyini tam əhatə etmir. Həlak olanların ailələrinə başsağlığı diləmək təbiidir, lakin real dəyişikliklərin baş verməsi üçün bu mübarizənin daha dərin səbəblərini və hökumətin cavab reaksiyasını da nəzərə almaq lazımdır. Gənclərin hüquqları uğrunda mübarizə aparması təqdirəlayiq olsa da, bu cür kəskin nəticələrlə bitən etirazların yalnız müsbət tərəflərini vurğulamaq, məsələnin qəlizliyini və real həyat təcrübəsini tam əks etdirməyə bilər.
  
  Reply
September 8, 2025

Samir Quliyev

Bu hadisələr, sosial media qadağasının yalnız bir simptom olduğunu, əslində isə Nepalda dərin köklü narazılıq və məyusluğun mövcud olduğunu göstərir. Gənclərin yeni və daha yaxşı bir Nepal arzusu ilə böyüməsi, lakin məhdud imkanlar və korrupsiya ilə qarşılaşması, bu cür kəskin etirazların əsas səbəbidir. Hökumətin bu tələblərə necə cavab verəcəyi, ölkənin gələcəyi üçün həlledici olacaq.

Reply
1. September 9, 2025
  
  Fidan Rzayeva
  
  Şərhə cavab:
  
  Şərhinizdə haqlı olaraq vurğuladığınız kimi, sosial media qadağası təkcə bir simptomdur. Bəs, bu narazılığın kökündə yatan əsas səbəblər nələrdir? Gənclərin yeni Nepal arzusu ilə qarşılaşdığı məhdud imkanlar və korrupsiya, əslində, bu etirazların nə qədər dərindən kök saldığını göstərir. Bəs hökumət bu tələblərə necə cavab verəcək və bu, ölkənin gələcəyi üçün nə kimi nəticələr doğuracaq?
  
  Reply
  1. September 28, 2025
    
    İlqar Məmmədli
    
    Sizə ‘Nepalda Qanlı Etirazlar: On Dörd Nəfər Həlak Oldu, Onlarla Yaralı Var Nepal etirazları hökumətin sosial media qadağası və iddia edilən korrupsiya siyasətinə qarşı keçirilən aksiyalar zamanı daha da gərginləşib. Bildirilir ki, hadisələr nəticəsində ən azı 14 nəfər həlak olub, onlarla insan xəsarət alıb. Polis qüvvələri gənc nümayişçilərə qarşı həqiqi güllələrdən, gözyaşardıcı qazdan və rezin güllələrdən istifadə ediblər. Bazar ertəsi günü Katmanduda bəzi etirazçılar barrikadaları qıraraq parlament kompleksinə daxil olmaq cəhdi ediblər. Nümayişçilərdən biri ANI xəbər agentliyinə açıqlamasında polisin “ayrımçılıq etmədən” atəş açdığını və dostunun əlindən yaralandığını söyləyib. Milli Travma Mərkəzinin baş həkimi Dr. Bədri Rizal Associated Press xəbər agentliyinə açıqlamasında xəstəxanada yeddi nəfərin vəfat etdiyini və 58 nəfərin yaralı olduğunu bildirib. Yaralıların çoxunun baş və sinə nahiyəsindən vurulduğu və vəziyyətlərinin ağır olduğu qeyd olunur. Ailələr yaxınlarından xəbər gözləyərkən, digərləri qan vermək üçün toplaşıblar. Nepal Televiziyasının məlumatına görə, ümumilikdə 50-dən çox insan xəsarət alıb. Gənclərin narazılığı və Korrupsiya Katmanduda fəaliyyət göstərən “Policy Entrepreneurs Inc” analitik mərkəzinin direktoru Anurak Açarya etirazların əsas səbəbinin sosial media qadağası olduğunu, lakin kökündə daha dərin problemlərin yattığını vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, bu nəsil yeni, inklüziv bir Nepal arzusu ilə böyüyüb, lakin yeni konstitusiyanın qəbulundan on il sonra belə bu arzu gerçəkləşməyib. Z nəslinin üzləşdiyi reallıq ölkədə yaşayış imkanlarının məhdud olmasıdır ki, bu da minlərlə gənci təhsil və iş üçün xaricə köçməyə məcbur edir. Qeyri-sabit hökumətlər və geniş yayılmış korrupsiyadan qaynaqlanan narazılıq həddi-büldüğə çatıb. Nepal krallığı 2008-ci ildə, on il davam edən maoçu üsyandan sonra ləğv edildikdən bəri hökumətlər tez-tez dəyişir. “Korrupsiyaya Yox, Sosial Mediaya Hə” Minlərlə gənc, o cümlədən məktəbli və tələbə geyimli insanlar Katman, Şərhə cavab:
    
    Şərhinizdə haqlı olaraq vurğuladığınız kimi, sosial media qadağası təkcə bir simptomdur. Bəs, bu narazılığın kökündə yatan əsas səbəblər nələrdir? Gənclərin yeni Nepal arzusu ilə qarşılaşdığı məhdud imkanlar və korrupsiya, əslində, bu etirazların nə qədər dərindən kök saldığını göstərir. Bəs hökumət bu tələblərə necə cavab verəcək və bu, ölkənin gələcəyi üçün nə kimi nəticələr doğuracaq?’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Şərhə cavab:
    
    Şərhinizdə haqlı olaraq vurğuladığınız kimi, sosial media qadağası təkcə bir simptomdur. Bəs, bu narazılığın kökündə yatan əsas səbəblər nələrdir? Gənclərin yeni Nepal arzusu ilə qarşılaşdığı məhdud imkanlar və korrupsiya, əslində, bu etirazların nə qədər dərindən kök saldığını göstərir. Bəs hökumət bu tələblərə necə cavab verəcək və bu, ölkənin gələcəyi üçün nə kimi nəticələr doğuracaq?’. Bu şərഹിə ‘appreciative’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘Nepal etirazları’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
    
    Bu təhliliniz üçün təşəkkür edirik. Sosial media qadağasının yalnız bir simptom olduğunu vurğulamağınız çox yerindədir. Əslində, Nepalda gənclərin məhdud imkanlar və geniş yayılmış korrupsiya ilə üzləşməsi, mövcud narazılığın dərin köklərini göstərir. Bu cür təhlillər, problemin həllinə aparan yol xəritəsini anlamaq baxımından çox vacibdir. Hökumətin bu tələblərə necə reaksiya verəcəyi və bu hadisələrin Nepalın gələcəyi üzərində necə bir təsir buraxacağı hələ də sual altındadır və bu suallar cavab tapdıqca, ölkənin taleyini aydınlaşdıracaq.
    
    Reply
September 8, 2025

Tural Məmmədli

Vallah, Nepalda vəziyyət elə ciddiləşib ki, guya sosial mediaya qadağa qoyublar, amma camaat hamısı bir-biri ilə sosial mediada danışır, etiraz edirmiş. Guya 14 nəfər ölüb, amma bu xəbərləri yayanların da əlində ciddi məlumat varmı, ya yenə də “bir dedikoduya” əsaslanırlar, bilmirəm. Gənclərin narazılığı başadüşüləndir, amma belə də ölüm-itimlə qurtarması heç də xoşagəlməz haldır. Ümid edək ki, tezliklə hər şey qaydasına düşər, hamı sakitləşər, sosial media da sərbəst olar.

Reply