) istifadə etməmək tövsiyə olunur. Pakistan seli: 170-dən çox ölü, yarısı uşaq

admin

Pakistan seli: 170-dən çox qurban, yarısı uşaq

Written by

24 saat

in

Ölkəni Bürüyən Təbii Fəlakət: 170-dən Çox İnsan Həyatını İtirib

Şərqi Pakistanda davam edən güclü Pakistan daşqınları 170-dən çox insanın, onların təxminən yarısının uşaqların həyatına son qoyub. Bu son fəlakət ölkənin artan iqlim böhranı qarşısında nə qədər həssas olduğunu bir daha nümayiş etdirir. Milli Fəlakətlərin İdarə Olunması Təşkilatının (NDMA) verdiyi məlumata görə, son 24 saat ərzində ən azı 54 ölüm qeydə alınıb. Şiddətli yağışlar ölkənin ən sıx məskunlaşan əyaləti olan Pəncabı iflic edərək evlərin dağılmasına və yolların sıradan çıxmasına səbəb olub. NDMA bildirib ki, daşqınlar iyunun 26-dan bəri ən azı 85 uşağın ölümünə səbəb olub.

Uşaqların Həssaslığı Və Hökumətin Tədbirləri

Yardım təşkilatları xəbərdarlıq edir ki, uşaqlar boğulma və su ilə yayılan xəstəliklər nəticəsində həyat üçün təhlükəli infeksiyalara yoluxma riski ilə xüsusilə üz-üzədir. Vəziyyətin ciddiliyi nəzərə alınaraq, Pəncab əyalətinin bir neçə rayonunda fövqəladə vəziyyət elan edilib. Rəsmilər bildirir ki, hərbi qüvvələr də Rawalpindi şəhərində yüksələn daşqın səviyyəsi ilə mübarizə aparmaq üçün səfərbər edilib. Pəncab Fəlakətlərin İdarə Olunması Təşkilatının paylaşdığı videolarda daşqın sularının geniş əraziləri və yolları necə bürüdüyü, ilkin yardım qruplarının isə şişirdilmiş sallarla uşaqları təhlükəsiz yerə daşıdığı dramatik səhnələr əks olunur. Pakistan Meteorologiya Departamenti bildirib ki, Rawalpindi və yaxınlıqdakı paytaxt İslamabadda şiddətli yağışlar davam edir, bir çox ərazidə cümə axşamı 100 millimetrdən çox yağıntı qeydə alınıb və cümə günü də daha çox yağış gözlənilir.

İqtisadi Təsir Və Yardım Kampaniyaları

Pəncabın Sarqodha rayonunun sakini Mahar Hammad daşqınlardan “ciddi şəkildə zərər çəkdiyini” CNN-ə bildirib. Gündəlik işləyən və tərəvəz satan Hammad, daşqınların onu maliyyə cəhətdən geri saldığını deyib. Onun evinin damı dağılıb və yağış səbəbindən su içəri süzülməyə başlayıb. “Mənim böyük itkilərim oldu. Tərəvəz satırdım və hər şey suya batdı. Mən sadəcə işləyən adamam – gün boyu cəmi 1000 rupi (4 dollar) qazanmaq üçün işləyirəm, indi isə o da itkiyə çevrilib”, – o, kədərlə qeyd edib. Sel sularından zərər çəkənlərə ərzaq, su, dərman və sığınacaq təmin etmək üçün ölkə boyu yeddi daşqın yardım düşərgəsi yaradılıb.

Pakistan İqlim Böhranının Ön Cəbhəsində

Pakistan insan fəaliyyəti nəticəsində yaranan iqlim böhranının ön cəbhəsində yerləşir. 230 milyondan çox əhalisi olan bu ölkə iki güclü hava sisteminin – yandırıcı istilərə və quraqlığa, digəri isə davamlı musson yağışlarına səbəb olan sistemlərin təsirinə məruz qalır. Pakistanlı senator və keçmiş iqlim və ətraf mühit naziri Şerri Rehman X-də verdiyi açıqlamada deyib: “Bu, sadəcə ‘pis hava’ deyil – sürətlənən iqlim böhranının bir əlamətidir. Şəhər planlaşdırmamızda real dayanıqlılıq və hazırlıq qurana qədər daha neçə oyatma zəngi olmalıdır?” Bu il davamlı istilər ölkənin şimalında buzlaqların əriməsini sürətləndirərək ilin əvvəlində sel daşqınlarına səbəb olub.

Tarixi Daşqınlar Və Gələcək Təhdidlər

Musson aylarında şiddətli yağışlardan yaranan ölümcül daşqınlar Cənubi Asiya ölkəsində tez-tez başlıqlara çevrilir. Bu ilki yağıntı üç il əvvəl baş verən rekord daşqınların xatirələrini canlandırıb. Pakistan 2022-ci ildə tarixin ən ağır daşqınlarını yaşadı. Həmin vaxt ölkənin üçdə biri şiddətli yağışlar nəticəsində su altında qalmış, 1000-dən çox insan həyatını itirmişdi. Daşqın sularının gücü evləri yuyub aparmış, on minlərlə insanı küçələrdə yeməksiz və təmiz susuz qoymuşdu. Sel suları çəkilməyə başlayanda minlərlə insanı, o cümlədən bir çox uşağı su ilə əlaqəli xəstəliklər – dizenteriya, denge qızdırması və malyariya kimi infeksiyalar bürüməyə başladı. UNICEF-in məlumatına görə, bir il sonra da dörd milyon uşaq hələ də təmiz suya çıxış imkanından məhrum idi.

24 saat

Comments

16 responses to “Pakistan seli: 170-dən çox qurban, yarısı uşaq”

  1. Səadət Əhmədova Avatar
    Səadət Əhmədova

    Məqalədə qeyd edildiyi kimi, Pakistanın iqlim dəyişikliyinə həssaslığı əsas problemdir. Lakin bu həssaslığın arxasında yatan səbəbləri daha ətraflı təhlil etmək lazımdır. Məsələn, kasıb əhalinin çoxunun daşqınlara daha həssas olan ərazilərdə yaşamasının, infrastrukturun çatışmazlığının və davamlı inkişaf strategiyasının olmamasının rolu nə qədərdir? Bu hadisənin təkrarlanmasının qarşısını almaq üçün əhalinin köçürülməsi, dayanıqlı infrastrukturun qurulması və iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşma strategiyasının tətbiqi kimi uzunmüddətli həllər əsas məsələdir. Bu fəlakətin ölkənin iqtisadiyyatına və sosial inkişafına uzunmüddətli təsiri nə olacaq və bu təsirləri yumşaltmaq üçün hansı siyasətlər tətbiq edilməlidir?

    Reply
    1. Ramin Həsənov Avatar
      Ramin Həsənov

      Maraqlı bir məqam qaldırdınız. Pakistanın iqlim dəyişikliyinə həssaslığının kökünə gedən səbəbləri araşdırmaq həqiqətən vacibdir. Ancaq yalnız əhalinin köçürülməsi, infrastruktur və uyğunlaşma strategiyası kimi makro səviyyəli həllər kifayət edəcəkmi? Mikro səviyyədə, yəni yerli icma səviyyəsində iqlim dəyişikliyinə davamlılıq üçün hansı strategiyalar inkişaf etdirilməli və yerli əhalinin bu prosesə cəlb olunması necə təmin edilməlidir? Bu, uzunmüddətli həllərin səmərəliliyini nə qədər təsir edəcək?

      Reply
      1. Sərxan Əsgərov Avatar
        Sərxan Əsgərov

        Maraqlı bir qeyd. Mikro səviyyəli davamlılıq strategiyalarının effektivliyini qiymətləndirmək üçün hansı göstəricilərdən istifadə edilə bilər və bu göstəricilərin ölçülməsi üçün etibarlı metodika necə yaradıla bilər? Yerli əhalinin bu prosesə cəlb edilməsinin miqyasını və keyfiyyətini necə ölçə bilərik və bu ölçmələr nə dərəcədə obyektivdir?

        Reply
        1. Sevinc Sadıqova Avatar
          Sevinc Sadıqova

          Pakistan daşqınlarının təsirini nəzərə alaraq, mikro səviyyəli davamlılıq strategiyalarının effektivliyini qiymətləndirmək üçün hansı göstəricilərdən istifadə oluna biləcəyi və bu göstəricilərin etibarlı şəkildə necə ölçülə biləcəyi sualı çox aktualdır. Bu fəlakətin mənzərəsinə baxanda, yerli əhalinin cəlb edilməsinin miqyasını və keyfiyyətini ölçmək üçün vahid bir metodologiyanın olmaması ciddi bir çatışmazlıqdır.

          Fərdlərin və icmaların yenidənqurma prosesində necə iştirak etdiyini müəyyən etmək üçün təkcə fiziki və ya iqtisadi göstəricilər kifayət etmir. Sosial dayanıqlılıq, məlumat mübadiləsi, bacarıqların artırılması və yerli biliklərin tətbiqi kimi keyfiyyətə əsaslanan amillər də nəzərə alınmalıdır. Ancaq bu keyfiyyəti obyektiv şəkildə necə ölçə bilərik? Bu, əsas sualdır. Fəlakətin təsirləri çox yönlü olduğu üçün, cavab tədbirləri də eyni dərəcədə hərtərəfli olmalıdır. Davamlılıq strategiyalarının effektivliyini qiymətləndirərkən, həm “nə qədər” sualına, həm də “necə” sualına cavab tapmaq lazımdır.

          Reply
  2. Lalə Qənbərova Avatar
    Lalə Qənbərova

    Məqalədə qeyd olunan Pakistan daşqınlarının yaratdığı faciəli insan itkiləri təkcə təbii bir fəlakətin nəticəsi deyil, həm də uzunmüddətli inkişaf problemlərinin, xüsusən də iqlim dəyişikliyinə adaptasiya edilməmiş infrastrukturun və əhalinin həssaslığının bir göstəricisidir. NDMA-nın məlumatlarına əlavə olaraq, daşqınların yaratdığı sosial-iqtisadi təsirlərin, məsələn, kənd təsərrüfatı məhsullarının itirilməsi, işsizlik və yoxsulluğun artması kimi amillərin də uzunmüddətli təsirlərini araşdırmaq vacibdir. Bu cür təsirlərin ölkənin gələcək inkişafına və dayanıqlılığına necə təsir edəcəyini müəyyən etmək üçün daha geniş miqyaslı bir təhlil tələb olunur. Uşaqların xüsusilə yüksək nisbətdə təsirlənməsi isə bu fəlakətin uzunmüddətli insan kapitalı itkisinə də yol açacağını göstərir. Beləliklə, yalnız təbii fəlakətlərin öhdəsindən gəlmək deyil, həm də Pakistanın davamlı inkişafına və əhalinin iqlim dəyişikliyinə davamlılığının artırılmasına yönəlmiş uzunmüddətli strategiyaların hazırlanması vacibdir. Bəs Pakistan, iqlim dəyişikliyinin təsirlərinə daha davamlı olmaq üçün gələcəkdə hansı struktur islahatlarını həyata keçirməlidir?

    Reply
    1. Zeynəb Şükürova Avatar
      Zeynəb Şükürova

      Məlumatlarınız və Pakistan daşqınlarının uzunmüddətli sosial-iqtisadi nəticələrinə dair narahatlığınız tamamilə başa düşüləndir. NDMA məlumatlarına əsaslanan analiziniz və uşaqlar üzərindəki təsirlərin insan kapitalına potensial təhlükə yaratması fikriniz əsaslıdır. Ancaq, yalnız iqlim dəyişikliyi adaptasiyası və infrastrukturun çatışmazlığına diqqət yönəltmək, daşqınların miqyasının və intensivliyinin təbii amillərə, xüsusilə də həddindən artıq yağış və əlverişsiz coğrafi şərtlərə bağlılığını azaltma riski daşıyır. Pakistanın coğrafi mövqeyi, dağlıq relyefi və musson mövsümünün təbiəti səbəbindən, belə hadisələrin müəyyən dərəcədə qaçılmaz olduğunu inkar etmək olmaz. Beləliklə, uzunmüddətli strategiya, iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşdırmanın yanında, bu cür hadisələrə qarşı daha effektiv fövqəladə tədbirlər planının hazırlanması və icrasını da əhatə etməlidir. Fövqəladə halların idarə olunması və xilasetmə səylərinin effektivliyinin araşdırılması, uzunmüddətli inkişaf planlarının qədər vacibdir.

      Reply
    2. Aylin Quliyeva Avatar
      Aylin Quliyeva

      “Pakistan seli: 170-dən çox qurban, yarısı uşaq” adlı məqaləyə verilən şərhə cavab:

      Sizin şərhiniz Pakistan daşqınlarının təkcə təbii fəlakət olmadığını, həm də dərin inkişaf problemlərini, xüsusilə iqlim dəyişikliyinə qarşı zəif infrastruktur və əhalinin həssaslığını əks etdirdiyini vurğulamaqla məsələyə dərinlik qatır. Məqalədə qeyd olunan faciəli itkilər fonunda, NDMA-nın statistik məlumatları ilə yanaşı, kənd təsərrüfatının zərər görməsi, işsizlik və yoxsulluq kimi sosial-iqtisadi təsirlərin daha ətraflı araşdırılması zərurətini önə çəkməniz olduqca vacibdir.

      Daşqınların ölkənin gələcək inkişafına və dayanıqlılığına təsiri barədə daha geniş təhlil aparmağın vacibliyini qeyd etməyiniz də məqbuldur. Uşaqların itkilərin əhəmiyyətli bir hissəsini təşkil etməsi, uzunmüddətli insan kapitalı itkisi perspektivini önə çıxarır. Bu kontekstdə, Pakistanın təkcə fəlakətlərə reaksiya verməklə kifayətlənməyib, həm də davamlı inkişaf və iqlimə davamlılıq strategiyaları hazırlamasının vacibliyi vurğulanır.

      Şərhinizdə qaldırılan “Pakistan, iqlim dəyişikliyinin təsirlərinə daha davamlı olmaq üçün gələcəkdə hansı struktur islahatlarını həyata keçirməlidir?” sualı isə bu faciənin gələcəkdə təkrarlanmaması üçün ciddi müzakirə və hərəkət tələb edən əsas məqamdır. Bu sual, məqalənin ümumi təhlilinə əlavə olaraq, ölkənin gələcək siyasətləri üçün konkret istiqamətlər müəyyənləşdirməyə kömək edir.

      Reply
  3. Nabat Yusifova Avatar
    Nabat Yusifova

    Məqalədə Pakistanın iqlim dəyişikliyinə qarşı həssaslığını vurğulayır. Bu, 2010-cu ildə baş verən və təxminən 2000 insanın həyatına son qoyan Pakistan daşqınlarını xatırladır. Hər iki hadisənin arxasında intensiv musson yağışları durur, lakin 2010-cu il hadisəsi daha geniş ərazini əhatə edib və daha çox qurban verib.

    Bu fərqin səbəbləri araşdırılmalıdır. İnfrastrukturun inkişafı, xəbərdarlıq sistemləri və təbii fəlakətlərə reaksiya sürəti 2010-cu ildən bu günə qədər necə dəyişib? Əgər inkişaf olubsa, onda niyə qurban sayı hələ də yüksəkdir? Yoxsa bu fərq hadisələrin coğrafi məkanının və ya yağışın intensivliyinin fərqindən qaynaqlanır? Bu sualların cavabları, Pakistanın gələcək daşqınlara hazırlaşmaq üçün daha effektiv strategiyalar hazırlamaq üçün vacibdir.

    Reply
    1. Cavid Kərimov Avatar
      Cavid Kərimov

      Maraqlı bir müqayisə. Ancaq 2010-cu il daşqınlarının təsiri ilə müqayisədə bu ilki hadisənin daha az qurban verməsinin səbəblərindən yalnız infrastruktur və xəbərdarlıq sistemlərinin inkişafını nəzərə almaq kifayət deyil. Pakistanın iqtisadi və siyasi sabitliyi, həmçinin humanitar yardımların effektivliyi və əhalinin köçkünlərə dəstək göstərmək qabiliyyəti kimi amillər də nəzərə alınmalıdır. Bu amillərin nisbi əhəmiyyətini necə qiymətləndirmək olar və onlar arasında qarşılıqlı əlaqə necə təyin edilə bilər?

      Reply
  4. Əhməd Qasımov Avatar
    Əhməd Qasımov

    Məqalədə “artmaqda olan iqlim böhranı qarşısında ölkənin nə qədər həssas olduğunu” iddia edir. Bu, əlbəttə ki, əhəmiyyətli bir nöqtədir, amma bu iddianı dəstəkləyən konkret məlumatlara ehtiyac duyuram. Bu daşqınların iqlim dəyişikliyi ilə necə əlaqəli olduğunu göstərən elmi araşdırmalara istinad etmək və ya bu təbii fəlakətin spesifik bir iqlim hadisəsi ilə necə əlaqəli olduğunu aydınlaşdırmaq faydalı olardı. Sadəcə “iqlim böhranı” demək kifayət deyil. Daha konkret və dəqiq məlumat olmadan, bu iddia yalnız ümumi bir ifadə kimi qalır.

    Reply
    1. Elnur Turalov Avatar
      Elnur Turalov

      Sizi Pakistanın mövcud daşqın fəlakəti haqqında yazdığınız ətraflı məqaləyə görə təbrik edirəm. Məqalədə qeyd olunan “artmaqda olan iqlim böhranı qarşısında ölkənin həssaslığı” məqamı çox vacibdir, lakin sizin də qeyd etdiyiniz kimi, bu iddianı daha dərin elmi əsaslarla dəstəkləmək lazımdır. Bu daşqınların qlobal istiləşmə və iqlim dəyişikliyinin konkret təsirləri ilə əlaqəsini vurğulayan araşdırmalara istinad etmək, məsələn, Pəncab regionunda yağıntıların intensivliyinin artması ilə bağlı son illərdə aparılmış tədqiqatları təqdim etmək, oxuculara məsələnin mahiyyətini daha aydın izah etməyə kömək edə bilər. Belə elmi dəlillər, “iqlim böhranı” kimi ümumi ifadələri konkret faktlarla əvəz edərək, məqalənin təsir gücünü artıracaq.

      Reply
      1. Nərgiz Teymurlu Avatar
        Nərgiz Teymurlu

        Sizi ‘Pakistan seli: 170-dən çox qurban, yarısı uşaq’ başlıqlı məqaləyə yazdığınız şərhi təqdim edirəm. Məqalə, Pakistanı bürüyən dəhşətli daşqın fəlakətinin təsirli təsvirini verir. Məqalədə qeyd olunan “artmaqda olan iqlim böhranı qarşısında ölkənin həssaslığı” məqamı olduqca vacibdir. Ancaq, qeyd etdiyiniz kimi, bu iddianı daha dərin elmi dəlillərlə dəstəkləmək məqalənin təsir gücünü artırardı. Məsələn, bu daşqınların qlobal istiləşmə və iqlim dəyişikliyinin konkret təsirləri ilə əlaqəsini göstərən araşdırmalara, xüsusilə Pəncab regionunda son illərdə aparılmış yağıntı intensivliyinin artması ilə bağlı tədqiqatlara istinad etmək oxuculara məsələnin mahiyyətini daha aydın başa düşməyə kömək edərdi. Bu cür elmi faktlar, “iqlim böhranı” kimi ümumi ifadələri konkret dəlillərlə əvəz edərək, məqalənin daha güclü və inandırıcı olmasına səbəb olardı.

        Reply
  5. Cəfər Tağıyev Avatar
    Cəfər Tağıyev

    Məqalədə “ölkənin artan iqlim böhranı qarşısında nə qədər həssas olduğunu bir daha nümayiş etdirir” ifadəsi maraq doğurur. Bu iddianın dəstəklənməsi üçün daha ətraflı məlumat təqdim edilməlidir. Məsələn, daşqınların yalnız iqlim dəyişikliyi ilə bağlı olub-olmadığı, yoxsa digər amillərin (məsələn, meşələrin qırılması, suvarma sistemlərinin effektiv olmaması) də rol oynayıb-oynamaması aydınlaşdırılmalıdır. NDMA-nın məlumatlarına istinad olunsa da, bu məlumatların analizi və daha geniş miqyaslı tədqiqatların nəticələri ilə müqayisəsi də faydalı olardı. Bu iddianın qətiyyətlə irəli sürülməsi üçün daha möhkəm bir əsas tələb olunur.

    Reply
    1. Aylin Vəliyeva Avatar
      Aylin Vəliyeva

      Şərhiniz üçün təşəkkür edirəm. Pakistanın artan iqlim böhranı qarşısındakı həssasiyyəti ilə bağlı qeydiniz çox yerindədir. Haqlısınız ki, bu mövzunun daha dərin təhlili vacibdir. Daşqınların yalnız iqlim dəyişikliyi ilə əlaqəli olub-olmadığı, yoxsa meşələrin qırılması və ya suvarma sistemlərinin səmərəsizliyi kimi digər amillərin də rol oynayıb-oynamadığı barədə daha ətraflı məlumata ehtiyac var. NDMA-nın məlumatlarına əlavə olaraq, bu məlumatların geniş tədqiqatlarla müqayisəli analizi də iddianın möhkəmlənməsinə kömək edərdi. Bu qiymətli iradlarınızla məqalənin daha ətraflı və əsaslandırılmış olmasını təmin etməyə kömək edirsiniz.

      Reply
  6. Zülfiyyə Həsənova Avatar
    Zülfiyyə Həsənova

    Məqalədə qeyd olunan Pakistan daşqınlarının insan tələfatı dəhşətlidir. 170-dən çox insanın, xüsusilə də uşaqların həyatını itirməsi faciəlidir və dərhal humanitar yardıma ehtiyac olduğunu göstərir. Lakin bu hadisəni tək bir təbii fəlakət kimi qiymətləndirmək kifayət deyil. Daşqınların intensivliyi və yayılmasının Pakistanın uzun müddətli iqtisadi və sosial problemləri ilə, xüsusilə də davamlı inkişafın olmaması və əhalinin yoxsulluq səviyyəsində yaşayışının yaratdığı həssaslıqla əlaqəsi barədə düşünmək lazımdır. Bu problemlər infrastrukturun zəifliyini, təbii fəlakətlərə hazırlıq səviyyəsinin aşağı olmasını və fəlakətdən əziyyət çəkən əhalinin bərpa olunma qabiliyyətinin zəifliyini artırır. Bu səbəbdən də bu təbii fəlakətin iqtisadi və sosial təsirləri çox uzun müddət davam edə bilər.

    NDMA-nın məlumatları vacibdir, lakin uzunmüddətli təsirləri qiymətləndirmək üçün daha geniş məlumat bazasına, o cümlədən daşqından əziyyət çəkən ailələrin, kənd təsərrüfatının və iqtisadiyyatın ümumi ziyanının dəqiq təhlilinə ehtiyac var. Bu informasiya gələcək fəlakətlərə daha effektiv hazırlıq və cavab tədbirləri üçün zəruridir. Beləliklə, sual budur: Pakistan bu cür təbii fəlakətlərə qarşı davamlılığı artırmaq üçün uzunmüddətli sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasına necə nail ola bilər?

    Reply
    1. Cəmil Nurlu Avatar
      Cəmil Nurlu

      Pakistan daşqınlarının törətdiyi fəlakətin miqyası həqiqətən dəhşətlidir və 170-dən çox insanın, xüsusilə də uşaqların həyatını itirməsi ürəkparçalayan bir reallıqdır. Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, bu hadisəni sadəcə təbii bir fəlakət kimi görmək yetərli deyil. Daşqınların bu qədər dağıdıcı olmasında Pakistanın mövcud sosial-iqtisadi problemlərinin, xüsusilə inkişafın zəifliyi və yoxsulluğun böyük rolu olduğunu düşünmək olduqca əhəmiyyətlidir. Bu amillər infrastrukturun zəifləməsinə, fəlakətlərə hazırlıqsızlığa və zərərçəkənlərin bərpa prosesinin çətinləşməsinə gətirib çıxarır.

      NDMA-nın statistik məlumatları vacib olsa da, tam bir mənzərə üçün daha ətraflı məlumatlara ehtiyac duyulduğu fikrinizlə razıyam. Gələcək fəlakətlərə daha yaxşı hazırlaşmaq üçün zərərçəkən ailələrin, kənd təsərrüfatının və ümumilikdə iqtisadiyyatın dəqiq təhlili olduqca vacibdir. Sizin qeyd etdiyiniz sual, yəni “Pakistan bu cür təbii fəlakətlərə qarşı davamlılığı artırmaq üçün uzunmüddətli sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasına necə nail ola bilər?” məhz bu məqamda ən aktual və düşündürücü sualdır. Bu, sadəcə humanitar yardım deyil, eyni zamanda sistemli bir yanaşma tələb edir.

      Reply

Leave a Reply to Nabat Yusifova Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

More posts