İsrail qüvvələri bazar günü Qəzza boyu ən azı 115 fələstinlini öldürüb. Onların əksəriyyəti may ayından bəri humanitar yardım axtarışında olan mülki şəxslər arasında baş verən ən ölümcül hadisələrdən birində, çox ehtiyac duyulan ərzaq yardımı üçün növbə gözləyərkən həlak olublar. Səhiyyə rəsmilərinin bildirdiyinə görə, onlarla fələstinli də yaralanıb.
Qəzzanın şimalında, Zikim keçidi yaxınlığında İsrailin hücumu humanitar yardım üçün toplaşan insan kütləsini hədəf alması nəticəsində ən azı 67 nəfər həlak olub. Cənubda isə ayrı bir paylama məntəqəsi yaxınlığında altı nəfər öldürülüb. Bir gün əvvəl də 36 fələstinli oxşar şəraitdə qətlə yetirilib. Bu ölüm halları, may ayından bəri ərzaq yardımı əldə etməyə çalışarkən öldürülən insanların ümumi sayını 900-dən çox edib.
Amerika Birləşmiş Ştatları tərəfindən dəstəklənən Qəzza Humanitar Yardım Fondu (GHF) vasitəsilə ərzaq toplamağa cəhd edən Əhməd Həssunə, İsrail qüvvələrinin atəş açdığı anı belə təsvir edib: “Yanımda bir gənc vardı, bizə qaz atəşi açmağa başladılar. Bizi qazla öldürdülər. Nəfəs almaq üçün çətinliklə oradan çıxa bildik,” – deyib. Başqa bir şəxs, Rizq Bətaar isə yaralı yaşlı bir kişini atəş zonasından uzaqlaşdırıb. “Onu velosipedlə daşıyan biz idik… Təcili yardım yoxdur, ərzaq yoxdur, həyat yoxdur, yaşamaq üçün heç bir yol qalmayıb. Çətinliklə dözürük. Allah bizə rəhm etsin,” – o qeyd edib.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ümumdünya Ərzaq Proqramı (WFP) bildirib ki, Qəzzaya daxil olan 25 yük maşınından ibarət yardım karvanı qısa müddət sonra atəşə məruz qalıb. Agentlik verdiyi açıqlamada “WFP, yardım axtarışında olan mülki şəxslərlə bağlı hər hansı zorakılığın tamamilə qəbuledilməz olduğunu bir daha təkrarlayır,” deyib. İsrail ordusu isə qüvvələrinin “birbaşa təhlükə” adlandırdığı hədəflərə “xəbərdarlıq atəşi” açdığını bildirib, lakin yardım karvanlarını qəsdən hədəf aldığını təkzib edib.
BMT-nin Humanitar Yardımların Koordinasiyası Ofisi (OCHA) bazar günü Qəzzadakı vəziyyətin “fəlakətli” səviyyəyə çatdığını, uşaqların “əriyib getdiyini” və bəzilərinin yardım onlara çatmadan öldüyünü xəbərdar edib. OCHA “İnsanlar sadəcə ərzaq tapmaq üçün həyatlarını riskə atırlar,” deyərək şəraiti “vicdansız” adlandırıb. ABŞ-da yerləşən Amerika-İslam Münasibətləri Şurası (CAIR) da İsrailin yardıma ehtiyacı olanlara qarşı davamlı hücumlarını pisləyib. CAIR-in milli icraçı direktoru Nihad Avad açıqlamasında deyib: “Aclıq çəkən fələstinli qadınların, uşaqların və kişilərin ABŞ-dan verilən silahlarla və hökumətimizin iştirakı ilə ailələrini qidalandırmaq üçün çarəsizcəsinə ərzaq axtararkən qətlə yetirilməsinin artan miqyası nəinki insan faciəsidir, həm də Qərb siyasi nizamının hərəkətsizlik və biganəlik yolu ilə bu soyqırımı mümkün etdiyinin sübutudur. Qərb hökumətləri cəhaləti iddia edə bilməzlər. Onlar günahsız mülki şəxslərin qəsdən aclığa məruz qaldığını, zorla köçürüldüyünü və qətlə yetirildiyini real vaxtda izləyir və heç nə etməməyi seçirlər. Tarix Qərb dünyasının Qəzzada baş verən məcburi aclığa, etnik təmizləməyə və soyqırıma biganəliyini uzun müddət xatırlayacaq.”
İnsanların yaratdığı aclıq
BMT-nin Fələstinli qaçqınlar üzrə agentliyi UNRWA-nın rəhbəri Filipp Lazzarini bildirib ki, bölgədəki əməkdaşlar ərzaq çatışmazlığı barədə çarəsiz mesajlar göndərirlər. O, “X” platformasında yazıb: “Hər şey insanların törətdiyi, tam cəzasızlıq şəraitində baş verir. Ərzaq cəmi bir neçə kilometr məsafədə mövcuddur.” Lazzarini əlavə edib ki, UNRWA-nın sərhəddə Qəzzanı üç ay qidalandırmağa kifayət edəcək qədər ehtiyatı var. Lakin İsrail martın 2-dən bəri yardımı bloklamağa davam edir.
Qəzzadakı Fələstin Tibbi Yardım Cəmiyyətinin direktoru Dr. Məhəmməd Əbu Əfəş, qadın və uşaqların aclıqdan taqətdən düşdüyünü bildirib. “Biz naməlum istiqamətə gedirik. Uşaqlar arasında qida çatışmazlığı ən yüksək səviyyəyə çatıb,” – deyərək, yardımın dərhal daxil olmasına icazə verilməzsə, yaxınlaşan fəlakət barədə xəbərdarlıq edib. Qəzza Səhiyyə Nazirliyi də bu xəbərdarlığı təkrarlayaraq, qida çatışmazlığı və susuzluqdan əziyyət çəkən yüzlərlə fələstinlinin tezliklə ölə biləcəyini bildirib. Bir sözçü “Bədənləri zəifləmiş yüzlərlə insanın aclıq səbəbindən ani ölüm riski ilə üz-üzə olduğunu xəbərdar edirik,” deyib.
Fələstinli ailələr un kimi əsas ərzaq məhsullarını tapmağın qeyri-mümkün olduğunu bildirirlər. Nazirlik, müharibə 2023-cü ildə başlayandan bəri ən azı 71 uşağın qida çatışmazlığından öldüyünü, digər 60.000 uşağın isə ciddi qidalanma pozğunluğu əlamətləri göstərdiyini qeyd edib. Tək bazar günü isə aclıqla əlaqəli 18 ölüm halı qeydə alınıb.
Ərzaq qiymətləri Qəzzada əksər insanların əlçatanlığından kənara çıxıb. Burada 2,3 milyon insan İsrail tərəfindən tətbiq edilən mühasirə şəraitində sağ qalmaq üçün mübarizə aparır. Mərkəzi Qəzzadan xəbər verən Hind Xudari bildirib ki, ərazidəki şəhərdə 35 günlük körpə və Deyr əl-Balahda dörd aylıq uşaq Əl-Əqsa Şəhidlər Xəstəxanasında qida çatışmazlığından dünyasını dəyişib. Xudari, ananın körpəsinin cəsədinə toxunaraq “Səni yedirə bilmədiyim üçün üzr istəyirəm,” dediyini qeyd edib. “Valideynlər GHF-nin paylama məntəqələrinə gedərək öldürülmək riskinə gedir və ya uşaqlarını aclıqdan ölməyə tərk edirlər. Biz uşaqlarına sadəcə qarınlarını doyurmaq üçün su verən bir ana ilə görüşdük. O, un ala bilmir, ala bilsəydi belə tapa bilməzdi.”
Daha çox məcburi köçkünlük
Bu arada, daha çox fələstinli qaçmağa məcbur edilir. İsrailin Deyr əl-Balahdakı məhəllələrə boşaltma təhdidləri barədə vərəqələr atmasından sonra, sakinlər ərazidəki üç evə hava hücumlarının olduğunu bildiriblər, bu da ailələri azacıq əşyaları ilə birlikdə ərazini tərk etməyə vadar edib. İsrail ordusu həmin rayonlara hələ daxil olmadığını, lakin “terrorçu infrastrukturu” adlandırdığı hədəfləri vurmağa davam edəcəyini vəd edib.
Deyr əl-Balahdan bildirildiyinə görə: “Biz başqa bir çaşdırıcı təxliyə əmri ilə üz-üzəyik. İnsanlara, sözdə təhlükəsiz zona adlandırılan Əl-Mavasiyə köçmək deyilir, lakin ilk gündən bəri fələstinlilər orada öldürülür. Bu, təhlükəsiz zona deyil. Müharibə zonasında təhlükəsiz zona yoxdur. Fələstinlilər bilirlər ki, Əl-Mavasiyə getmək, ölüm tələsinə getmək kimidir – onlar günlər, saatlar, hətta dəqiqələr ərzində öldürüləcəklər.”
Leave a Reply to Zeynəb Sadıqova Cancel reply