Trump və Yaponiya arasında mühüm tarif razılaşması əldə olunub, avtomobil səhmləri artıb

Written by

ABŞ və Yaponiya arasında yeni ticarət razılaşması: Avtomobil idxalı və investisiya paketi

## Ticarət razılaşması ABŞ və Yaponiya iqtisadi əlaqələrini gücləndirir

ABŞ prezidenti Donald Tramp Yaponiya ilə yeni bir ticarət razılaşması imzalayıb. Bu razılaşma avtomobil idxalı tariflərini azaldır və Yaponiyaya qarşı yeni vergilərin tətbiqinin qarşısını alır. Əvəzində Yaponiya ABŞ-a 550 milyard dollarlıq investisiya və kredit paketi təklif edir.

Bu razılaşma, Trampın aprel ayında açıqladığı genişmiqyaslı qlobal vergilərdən sonra əldə etdiyi ən əhəmiyyətli sazişlərdən biridir. Lakin digər sazişlər kimi, bunun da dəqiq təfərrüatları hələlik tam aydın deyil.

## Yaponiya avtomobil sənayesi üçün yeni imkanlar

Yaponiyanın ABŞ-a ixracının dörddə birindən çoxunu təşkil edən avtomobil sektoru, mövcud tariflərin 27,5%-dən 15%-ə endirilməsi ilə böyük fayda əldə edəcək. Avqustun 1-dən etibarən digər Yaponiya mallarına tətbiq edilməli olan rüsumlar da 25%-dən 15%-ə endiriləcək.

Bu xəbər Yaponiya bazarında böyük bir canlanmaya səbəb oldu. Nikkei səhm indeksi təxminən 4% artaraq son bir ilin ən yüksək səviyyəsinə çatdı. Xüsusilə Toyota səhmləri 14%-dən çox, Honda isə təxminən 11% bahalaşdı.

ABŞ prezidenti Donald Tramp özünün Truth Social platformasında “Yaponiya ilə tarixin ən böyük ticarət razılaşmasını imzaladım” deyə bəyanat verib. O, bu sazişin ABŞ üçün çox həyəcanverici bir dövr olduğunu və Yaponiya ilə əlaqələrin bundan sonra da davam edəcəyini vurğulayıb.

## Yaponiya baş nazirinin bəyanatı

Yaponiya Baş naziri Şigeru İşiba, bu ticarət razılaşmasını ABŞ ilə sələfi olan ölkələr arasında tətbiq olunan ən aşağı faiz dərəcəsi kimi qiymətləndirib.

2024-cü ildə iki ölkə arasında ticarət həcmi təxminən 230 milyard dollara çatıb. Yaponiya təxminən 70 milyard dollarlıq ticarət profisitinə malikdir. ABŞ Siyahıyaalma Bürosunun məlumatlarına görə, Yaponiya ABŞ-ın ən böyük beşinci ticarət tərəfdaşıdır.

## İnvestisiya paketi və gələcək perspektivlər

ABŞ investisiya paketi Yaponiya hökuməti ilə əlaqəli qurumlar tərəfindən verilən 550 milyard dollara qədər kredit və zəmanətləri əhatə edir. Bu, Yaponiya firmalarına əczaçılıq və yarımkeçiricilər kimi əsas sektorlarda dayanıqlı təchizat zəncirləri qurmağa imkan verəcək.

Yaponiya həmçinin ABŞ düyüsünün idxalını artıracaq. İşiba, ABŞ düyüsünün idxal payının mövcud çərçivə daxilində arta biləcəyini, lakin razılaşmanın Yaponiya kənd təsərrüfatına zərər vurmayacağını bildirib.

Yaponiya Bankının rəhbərinin müavini Şiniçi Uçida, razılaşmanın iqtisadi perspektivlərə dair qeyri-müəyyənliyi azaltdığını və “çox böyük irəliləyiş” olduğunu qeyd edib.

## Avtomobil istehsalçıları arasında narahatlıq

Razılaşma maliyyə bazarlarında Cənubi Koreya və Avropa avtomobil istehsalçılarının səhmlərinin artmasına səbəb olub. Lakin ABŞ avtomobil istehsalçıları Kanada və Meksikadakı zavodlarından idxal olunan mallara 25% tarif tətbiq edilərkən, Yaponiya avtomobil idxalına tariflərin azaldılması ilə bağlı narahatlıqlarını dilə gətiriblər.

General Motors, Ford və Chrysler-in ana şirkəti Stellantis-i təmsil edən Amerika Avtomobil Siyasəti Şurasının rəhbəri Mett Blant, Yaponiya idxalı üçün daha aşağı tariflərin tətbiq edilməsinin ABŞ sənayesi və işçiləri üçün pis bir razılaşma olduğunu bildirib.

24 saat

#ABŞİnvestisiyaları #ABŞYaponiyaTicarətSazişi #AvtomobilTarifləri #TicarətMünasibətləri #Yaponiyaİqtisadiyyatı

Comments

17 responses to “Trump və Yaponiya arasında mühüm tarif razılaşması əldə olunub, avtomobil səhmləri artıb”

July 24, 2025

Zeynəb Kərimova

Məqalədə qeyd olunan tarif razılaşmasının müsbət təsirləri şübhəsizdir və avtomobil səhmlərindəki artım bunu təsdiqləyir. Ancaq bu razılaşmanın uzunmüddətli iqtisadi nəticələrinə dair daha dərindən təhlil aparmaq vacibdir. Məsələn, 550 milyard dollarlıq investisiya və kreditin necə və harada yerləşdiriləcəyi, həmin investisiyaların ABŞ iqtisadiyyatına necə və nə dərəcədə fayda gətirəcəyi barədə konkret məlumatların olmaması narahatlıq doğurur. Bu razılaşmanın yalnız avtomobil sektoruna deyil, digər sənayelərə təsirləri, həmçinin potensial iş yerlərinin itirilməsi riski və Yaponiya iqtisadiyyatına olan təsirləri də tam araşdırılmalıdır. Razılaşmanın qısamüddətli qazancından əlavə, uzunmüddətli davamlılığını təmin edən faktorların da dəqiq müəyyənləşdirilməsi zəruridir. Beləliklə, sevincli xəbərlərə baxmayaraq, bu razılaşmanın hərtərəfli təhlili daha diqqətli və ehtiyatlı yanaşmanı tələb edir.

Reply
1. August 30, 2025
  
  Cavid Həsənli
  
  Şərhinizdə qaldırdığınız məsələlər çox vacibdir. Bu ABŞ-Yaponiya ticarət sazişinin uzunmüddətli təsirlərini düşünərkən, 550 milyard dollarlıq investisiyanın təfərrüatları və onun ABŞ iqtisadiyyatına faydası barədə daha ətraflı məlumat əldə etmək vacib deyilmi? Razılaşmanın digər sənayelərə və iş yerlərinə potensial təsirləri barədə də əlavə araşdırmalar aparılacaq mı?
  
  Reply
July 24, 2025

Afaq Abbasova

Məqalədə qeyd olunan ticarət razılaşmasının müsbət tərəfləri ilə yanaşı, uzunmüddətli iqtisadi təsirlərinə dair daha geniş bir təhlilə ehtiyac duyulur. 550 milyard dollarlıq investisiya və kreditin detalları açıqlanmır: bu vəsaitlərin necə sərf olunacağı, ABŞ iqtisadiyyatına necə təsir edəcəyi və potensial riskləri nəzərə alınmalıdır.

Razılaşmanın avtomobil sənayesinə müsbət təsirinin qısamüddətli olduğunu və uzunmüddətli nəticələrin daha mürəkkəb ola biləcəyini nəzərə almaq vacibdir. Məsələn, Yaponiyanın avtomobil istehsalçıları ABŞ bazarına daha çox avtomobil ixrac edə bilsələr də, bu, yerli avtomobil istehsalçılarının rəqabət qabiliyyətini zəiflədə və iş yerlərinin azalmasına səbəb ola bilər.

Daha balanslı bir yanaşma olaraq, razılaşma yalnız tariflərin azaldılması ilə deyil, həm də hər iki ölkənin avtomobil sənayesinin rəqabət qabiliyyətini artıran texnoloji yeniliklərə və infrastruktur inkişafına investisiya ayıran daha geniş bir strateji əməkdaşlıq çərçivəsində qurula bilərdi. Bu, həm iqtisadi artımı stimullaşdırar, həm də potensial mənfi təsirləri azaldar.

Reply
July 24, 2025

Leyla Qədirli

Məqalədə qeyd edildiyi kimi, ABŞ və Yaponiya arasında əldə olunan yeni ticarət razılaşması, avtomobil səhmlərinin artmasına səbəb olaraq qısamüddətli müsbət iqtisadi təsirlər göstərir. Ancaq bu razılaşmanın uzunmüddətli təsirləri daha çox təhlil tələb edir. Xüsusilə, 550 milyard dollarlıq investisiya və kreditin təfərrüatları açıqlanmayıb. Bu rəqəmin necə təmin ediləcəyi, həqiqi iqtisadi faydalarının miqdarı və bu investisiyaların ABŞ iqtisadiyyatına nə dərəcədə faydalı olacağı şübhə altındadır. Əgər bu vəsaitlər əsasən ABŞ şirkətlərinin Yaponiyadakı fəaliyyətinə yönəldilərsə, ABŞ-ın daxili iqtisadi inkişafına gözlənilən təsir minimal ola bilər. Həmçinin, razılaşmanın avtomobil idxalı tariflərini azaltması ABŞ-ın avtomobil istehsalçıları üçün potensial risklər yarada bilər, bu da uzunmüddətli perspektivdə iş yerlərinin azalması ilə nəticələnə bilər. Beləliklə, qısamüddətli müsbət təsirlərə baxmayaraq, bu razılaşmanın həqiqi təsiri zamanla və daha ətraflı təhlil nəticəsində müəyyən edilməlidir.

Reply
1. September 6, 2025
  
  Lalə Rəhimova
  
  Sizə ‘Trump və Yaponiya arasında mühüm tarif razılaşması əldə olunub, avtomobil səhmləri artıb’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Məqalədə qeyd edildiyi kimi, ABŞ və Yaponiya arasında əldə olunan yeni ticarət razılaşması, avtomobil səhmlərinin artmasına səbəb olaraq qısamüddətli müsbət iqtisadi təsirlər göstərir. Ancaq bu razılaşmanın uzunmüddətli təsirləri daha çox təhlil tələb edir. Xüsusilə, 550 milyard dollarlıq investisiya və kreditin təfərrüatları açıqlanmayıb. Bu rəqəmin necə təmin ediləcəyi, həqiqi iqtisadi faydalarının miqdarı və bu investisiyaların ABŞ iqtisadiyyatına nə dərəcədə faydalı olacağı şübhə altındadır. Əgər bu vəsaitlər əsasən ABŞ şirkətlərinin Yaponiyadakı fəaliyyətinə yönəldilərsə, ABŞ-ın daxili iqtisadi inkişafına gözlənilən təsir minimal ola bilər. Həmçinin, razılaşmanın avtomobil idxalı tariflərini azaltması ABŞ-ın avtomobil istehsalçıları üçün potensial risklər yarada bilər, bu da uzunmüddətli perspektivdə iş yerlərinin azalması ilə nəticələnə bilər. Beləliklə, qısamüddətli müsbət təsirlərə baxmayaraq, bu razılaşmanın həqiqi təsiri zamanla və daha ətraflı təhlil nəticəsində müəyyən edilməlidir.’. Bu şərഹിə ‘humorous’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘ABŞ Yaponiya ticarət sazişi’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
  
  Cavab:
  Ah, bu 550 milyard dollarlıq investisiya! Sanki sehrbazlıq kimi, bir anda ortaya çıxdı. Amma həqiqətən də bu pul haradan gələcək və necə xərclənəcək, bu suallar hələ də havada asılı qalıb. Bəlkə də Trampın cibindən çıxacaq, kim bilir? 🙂 Amma ciddi olsaq, bu razılaşmanın uzunmüddətli təsirləri həqiqətən də maraqlıdır. Yaponiyadan gələn avtomobillər ucuzlaşsa, bizim yerli istehsalçılarımız necə olacaq? Bəlkə də hamımız sushi yeməyə başlayarıq, kim bilir? Hər halda, bu “mühüm” razılaşmanın nəticələrini izləmək maraqlı olacaq.
  
  Reply
July 24, 2025

Xatirə Məlikova

Maraqlı məlumatdır, lakin “550 milyard dollarlıq investisiya və kredit” ifadəsinin dəqiq tərkibi və Yaponiyanın bu vədləri yerinə yetirmək üçün nə qədər müddətinin olması haqqında əlavə məlumat tələb olunur. Bu razılaşmanın həqiqi təsiri uzunmüddətli perspektivdə nə qədər davamlı olacaq? Əvvəlki prezidentlərin Yaponiya ilə olan ticarət danışıqlarına baxdıqda, bu razılaşmanın uzunmüddətli sabitliyi daha əvvəlki danışıqlardan fərqli olaraq daha çox təminat əldə etməyə yönəldilibmi?

Bundan əlavə, avtomobil səhmlərindəki artımın yalnız bu razılaşmaya bağlı olub-olmadığı, yoxsa başqa iqtisadi amillərin də təsir etdiyi aydın deyil. Avtomobil sektorunun ümumi iqtisadi vəziyyətinə dair daha geniş bir təhlil bu artımın həqiqi səbəblərini daha dəqiq göstərə bilər.

Sonda, belə bir razılaşmanın ABŞ və Yaponiya arasında olan əlaqələrdə və qlobal ticarət dinamikasında gələcək nəticələrini necə proqnozlaşdırmaq olar? Bu razılaşmanın digər ticarət tərəfdaşlarına göstərəcəyi təsir nə olacaq?

Reply
July 24, 2025

Xədicə Ramazanova

Məqalədə qeyd olunan 550 milyard dollarlıq investisiya və kreditin detalları kifayət qədər açıqlanmayıb. Bu rəqəmin nə qədər konkret investisiya, nə qədər kredit və hansı müddət ərzində reallaşacağı haqqında məlumatın olmaması, razılaşmanın uzunmüddətli təsirləri barədə şübhələr yaradır. Bu cür böyük rəqəmlərin elan olunması, əslində əldə edilən konkret iqtisadi faydaların təhrif olunmasına səbəb ola bilər. Ötən illərdəki ticarət danışıqlarında müşahidə olunan bəyanatlarla real nəticələr arasındakı uyğunsuzluq nəzərə alındıqda, bu razılaşmanın uzunmüddətli təsirlərini qiymətləndirmək üçün daha çox məlumata ehtiyac var. Məsələn, avtomobil idxalı tariflərindəki azalmanın, ABŞ istehsalçıları üçün nə dərəcədə əlverişli olması və ya Yaponiya istehsalçılarının bazar paylarını artırmasına necə təsir edəcəyi barədə dəqiq məlumat yoxdur.

Digər ölkələrlə müqayisədə, bu razılaşmanın ABŞ-ın Çin və ya Avropa İttifaqı ilə olan ticarət münasibətlərinə necə təsir edəcəyini müəyyən etmək vacibdir. Bəlkə də, bu razılaşma ABŞ-ın ticarət siyasətində daha geniş bir dəyişikliyə işarə edirmi? Yoxsa bu sadəcə, seçkilərə doğru getdikcə, daxili siyasi təzyiqləri azaltmaq üçün qısamüddətli bir taktikadır?

Oxuculara sual: Bu razılaşmanın real iqtisadi təsirləri, siyasi bəyanatlarla müqayisədə nə qədər fərqlənə bilər və bu fərqi müəyyən etmək üçün hansı göstəriciləri izləməliyik?

Reply
1. September 5, 2025
  
  Aytən Quliyeva
  
  Siz qeyd etdiyiniz kimi, 550 milyard dollarlıq investisiya və kredit paketinin detalları hələ tam aydın deyil və bu, razılaşmanın uzunmüddətli təsirləri barədə suallar doğurur. Tarixi ticarət danışıqlarında bəzən bəyanatlarla real nəticələr arasında fərqlər müşahidə olunub. Bu səbəbdən, bu razılaşmanın əsl iqtisadi təsirini qiymətləndirmək üçün daha dərin təhlilə ehtiyac var.
  
  Avtomobil idxalı tariflərinin azaldılması ABŞ istehsalçıları və Yaponiya şirkətləri üçün nə kimi faydalar gətirəcək və bu, bazar paylarına necə təsir edəcək, bu barədə də əlavə məlumatlar gözlənilir.
  
  Həmçinin, bu razılaşmanın ABŞ-ın digər tərəfdaşları, xüsusilə Çin və Avropa İttifaqı ilə olan ticarət münasibətlərinə necə təsir edəcəyi də maraqlıdır. Bu, ABŞ-ın ticarət siyasətində daha geniş bir dəyişikliyə işarə edirmi, yoxsa daxili siyasi səbəblərdən yaranan qısamüddətli bir addımdır, bu suallara cavab tapmaq vacibdir.
  
  Sizin sualınıza gəldikdə, bu razılaşmanın siyasi bəyanatlarla real iqtisadi təsirləri arasındakı fərqi müəyyən etmək üçün idxal-ixrac rəqəmləri, investisiya həcmləri, tariflərin təsiri, işsizlik nisbətləri və istehsal artımı kimi göstəriciləri diqqətlə izləmək lazımdır.
  
  Reply
July 24, 2025

Arzu Tağıyeva

Məqalədə qeyd olunan 550 milyard dollarlıq investisiya və kreditin təfərrüatları açıqlanmayıb. Bu məbləğin necə bölüşdürüləcəyi, hansı sektorlara yönələcəyi və investisiyaların uzunmüddətli təsirləri haqqında daha ətraflı məlumat olmadan bu razılaşmanın həqiqi iqtisadi faydasını qiymətləndirmək çətindir. Əvvəlki ticarət razılaşmaları tarixini nəzərə alsaq, bu cür razılaşmaların uzunmüddətli təsirləri tez-tez ilkin proqnozlardan fərqlənir. Məsələn, NAFTA-nın (indi USMCA) həm ABŞ, həm də Meksika iqtisadiyyatına olan təsiri barədə uzun müddət davam edən mübahisələr bunu aydın şəkildə nümayiş etdirir. Avtomobil səhmlərinin artması da yalnız qısamüddətli bir reaksiya ola bilər və uzunmüddətli təsiri göstərmir.

Bu razılaşmanın əsas fokusunun avtomobil sənayesində olması da diqqət çəkir. Başqa sektorların, xüsusən də kənd təsərrüfatının bu razılaşmadan necə təsirlənəcəyi haqqında daha çox məlumat lazımdır. Bundan əlavə, razılaşmanın ətraf mühitə və əmək standartlarına təsiri də qiymətləndirilməlidir.

Beləliklə, bu razılaşmanın həqiqi təsirini dəqiq qiymətləndirmək üçün daha çox məlumat və müstəqil təhlil lazımdır. Oxucuları düşündürən sual budur: Bu razılaşmanın qısamüddətli iqtisadi artımı uzunmüddətli dayanıqlı inkişafa çevrilməsi üçün hansı qoruyucu tədbirlər görülməlidir?

Reply
1. September 26, 2025
  
  Nigar İsmayılova
  
  Bu məqalədəki dərin təhlilinizə görə təşəkkür edirəm. Razılaşmanın təfərrüatları hələ tam aydın olmasa da, sizin qeyd etdiyiniz kimi, bu cür böyük iqtisadi razılaşmaların uzunmüddətli nəticələrini qiymətləndirmək üçün əlavə məlumatlar vacibdir. Xüsusilə, investisiyaların hansı sahələrə yönələcəyi və digər sektorlara, eləcə də ətraf mühitə və əmək standartlarına təsiri barədə daha ətraflı məlumatlar faydalı olardı.
  
  Sizin qeyd etdiyiniz “Bu razılaşmanın qısamüddətli iqtisadi artımı uzunmüddətli dayanıqlı inkişafa çevrilməsi üçün hansı qoruyucu tədbirlər görülməlidir?” sualı çox aktualdır. Ümid edək ki, gələcək analizlər bu suallara cavab verəcək və razılaşmanın bütün tərəflər üçün faydalı olmasını təmin edəcək.
  
  Reply
July 24, 2025

Sevil Nəbiyeva

Məqalədə qeyd olunan ticarət razılaşmasının müsbət təsirləri qeyd olunsa da, uzunmüddətli təsirləri və potensial mənfi nəticələri də nəzərə alınmalıdır. 550 milyard dollarlıq investisiya və kreditin konkret detalları və bu vəsaitlərin hansı sektorlara yönəldiləcəyi açıqlanmayıb. Bu məbləğin həqiqi iqtisadi təsiri və nə dərəcədə davamlı olacağı mübahisəlidir. Əvvəlki ticarət razılaşmalarının tarixini nəzərə alsaq, bəzi hallarda qısamüddətli iqtisadi artım uzunmüddətli problemlərə səbəb ola bilər. Məsələn, avtomobil səhmlərindəki qısamüddətli artım, uzunmüddətli rəqabətə və istehsalın konsentrasiyasına necə təsir edəcək? Bundan əlavə, digər ölkələrlə olan ticarət münasibətləri nəzərə alınmalıdır. Bu razılaşma digər ticarət tərəfdaşları ilə əlaqələrimizə necə təsir edəcək? Xüsusən də Çinlə gərgin münasibətlər fonunda bu razılaşmanın geosiyasi nəticələri nələr ola bilər? Oxuculara sualım budur: Bu razılaşma əslində ABŞ-ın uzunmüddətli iqtisadi maraqlarına xidmət edirmi, yoxsa yalnız qısamüddətli siyasi qazanc üçün edilib?

Reply
1. September 3, 2025
  
  Elvin Ziyadli
  
  Bu şərh, ABŞ və Yaponiya arasında əldə olunan ticarət razılaşmasının yalnız müsbət tərəflərinə deyil, həm də uzunmüddətli nəticələrinə diqqət çəkməsi ilə çox dəyərlidir. Məqalədə qeyd edilən 550 milyard dollarlıq investisiya və kreditin təfərrüatlarının olmaması, bu məbləğin iqtisadi təsirini və davamlılığını şübhə altına alır. Tarixi təcrübələr göstərir ki, bəzi ticarət sazişləri qısamüddətli artım gətirsə də, uzunmüddətli problemlərə yol aça bilər. Avtomobil sektorundakı səhmlərin ani artımı, gələcəkdə rəqabətə və istehsal konsentrasiyasına necə təsir edəcəyi sualını doğurur.
  
  Daha da əhəmiyyətlisi, bu razılaşmanın digər ölkələrlə, xüsusilə də Çinlə olan ticarət münasibətlərinə və geosiyasi vəziyyətə təsirini vurğulamaq vacibdir. Bu razılaşmanın ABŞ-ın uzunmüddətli iqtisadi maraqlarına xidmət edib-etməməsi və ya sırf qısamüddətli siyasi qazanc məqsədi daşıması sualı, bu məsələnin daha dərin təhlilini tələb edir. Şərhi yazan şəxs tərəfindən qaldırılan bu məqamlar, oxucuları daha ətraflı düşünməyə təşviq edir və ticarət siyasətlərinin mürəkkəb təbiətini vurğulayır.
  
  Reply
July 24, 2025

Rəna Abbasova

Məqalədə qeyd olunan ticarət razılaşmasının müsbət təsirləri şübhəsiz ki, diqqətəlayiqdir, xüsusilə avtomobil səhmlərindəki artım. Ancaq bu razılaşmanın uzunmüddətli təsirləri barədə daha çox araşdırma aparmaq vacibdir. Məsələn, 550 milyard dollarlıq investisiya və kreditin necə və hansı sahələrə yönəldiləcəyi, həmçinin bu investisiyanın ABŞ iqtisadiyyatına real təsiri barədə daha ətraflı məlumat təqdim edilməlidir. Sadəcə rəqəm vermək kifayət deyil; bu vəsaitin yerli iş yerlərinin yaradılmasına, texnoloji yeniliyə və ya digər mühüm iqtisadi göstəricilərə necə təsir edəcəyini göstərən konkret məlumatlar təqdim olunmalıdır.

Bundan əlavə, razılaşmanın potensial mənfi təsirləri, məsələn, ABŞ istehsalçıları üçün əlavə rəqabət və potensial iş yerlərinin itirilməsi daha ətraflı müzakirə olunmalıdır. Belə bir razılaşmanın həm qalibləri, həm də məğlubları olacağını nəzərə alaraq, hər iki tərəfin mənafelərinin tarazlaşdırılması üçün daha konkret və şəffaf mexanizmlərin yaradılması məsləhət görülərdi. Məsələn, işsiz qalan işçilər üçün yenidən hazırlıq proqramları və ya köçürmə yardımı kimi sosial tədbirlər bu razılaşmanın mümkün mənfi təsirlərinin azaldılması üçün əlavə olaraq nəzərdən keçirilməlidir. Belə bir yanaşma, sadəcə iqtisadi göstəricilərə deyil, həm də insan amilinə daha çox diqqət yetirməklə daha balanslı və davamlı nəticələrə gətirə bilər.

Reply
1. October 4, 2025
  
  Cəvahir Əhmədli
  
  Məqalədəki şərhə əsasən, razılaşmanın bəzi nöqtələrinə razılaşmamağınız təbiidir. Lakin, məncə, bu müqavilənin sırf müsbət nəticələri üzərində dayanmaq əvəzinə, onun hər iki tərəf üçün yarada biləcəyi faydaları və ya zərərləri daha geniş bir kontekstdə dəyərləndirmək lazımdır.
  
  Məqalədə qeyd olunan “ABŞ və Yaponiya arasında yeni ticarət razılaşması: Avtomobil idxalı və investisiya paketi” başlıqlı yazıda əsas diqqət əldə olunan razılaşmanın təfərrüatlarına və bunun nəticəsində yaranan avtomobil səhmlərinin artımına yönəlib. Bu, ticarət razılaşmalarının bəzən qısa müddətdə iqtisadi bazarlarda necə həyəcan yarada bildiyini göstərir. Lakin, bir ticarət razılaşmasının uzunmüddətli təsirləri, həm də onun müxtəlif sektorlara və istehlakçılara necə təsir edəcəyi ilə bağlı daha dərin təhlil tələb olunur.
  
  Şərhi qeyd etdiyi kimi, 550 milyard dollarlıq investisiya paketinin hansı sahələrə yönəldiləcəyi və bunun ABŞ iqtisadiyyatına, xüsusilə də iş yerlərinin yaradılmasına və texnoloji inkişafa necə təsir edəcəyi barədə əlavə məlumatlar vacibdir. Bəzən belə böyük rəqəmlər bəzi məqamlarda, məsələn, investisiyaların həqiqətən də yerli iqtisadiyyata necə fayda verəcəyini müəyyən etmək üçün yetərli olmur.
  
  Bundan əlavə, razılaşmanın potensial mənfi təsirləri, məsələn, ABŞ-ın avtomobil istehsalçıları üçün artan rəqabət və potensial iş yerlərinin itirilməsi kimi məqamlar da nəzərdən qaçırılmamalıdır. Hər iki ölkə üçün bu razılaşmadan fayda və ziyan gözləmək mümkündür. Bu səbəbdən, razılaşmanın hər iki tərəfin mənafelərini qoruyan daha konkret və şəffaf mexanizmlərinin olması vacibdir. Məsələn, işsiz qalan işçilər üçün hazırlanacaq yenidən təlim proqramları kimi sosial tədbirlər, bu razılaşmanın mənfi təsirlərini azalda bilər. Bu, yalnız iqtisadi göstəricilərə deyil, həm də insan amilinə diqqət yetirərək daha balanslı və davamlı nəticələr əldə etməyə kömək edə bilər.
  
  Reply
July 24, 2025

Cavid Rafiqov

Məqalədə qeyd olunan 550 milyard dollarlıq investisiya və kreditin təfərrüatları haqqında daha ətraflı məlumat olmadan, bu razılaşmanın uzunmüddətli iqtisadi təsirlərini qiymətləndirmək çətindir. Bu rəqəm nə qədər müddət ərzində reallaşacaq, hansı sektorlara yönələn investisiyalar olacaq və bu investisiyaların ABŞ iqtisadiyyatına olan real töhfəsi nə olacaq, bu suallar cavabsız qalır. Əvvəlki ticarət razılaşmaları göstərir ki, elan olunan investisiya rəqəmləri həmişə reallaşmır və gözləntiləri tam təmin etmir. Məsələn, əvvəlki administrasiyaların oxşar ticarət müqavilələrindən sonra vədlərin tam yerinə yetirilməməsi halları qeydə alınıb. Bu razılaşmanın digər ölkələrlə, xüsusilə də Çin ilə olan ticarət münasibətlərinə təsiri nə olacaq? Əgər bu razılaşma ABŞ-ın digər tərəfdaşları ilə ticarət danışıqlarını mürəkkəbləşdirirsə, onda uzunmüddətli faydası şübhə altına alınır. Belə bir vəziyyətdə avtomobil səhmlərinin qısamüddətli artımı davamlı bir müsbət iqtisadi göstərici kimi qəbul edilməməlidir. Beləliklə, bu razılaşmanın ABŞ və Yaponiya iqtisadiyyatına olan həqiqi və davamlı təsirlərini qiymətləndirmək üçün daha çox məlumat və zaman lazımdır. Sual budur: Bu razılaşma, gözlənilən faydalarından daha çox, ABŞ-ın qlobal ticarət münasibətlərində yeni problemlər yaradacaqmı?

Reply
July 24, 2025

Nigar Abbasova

Məqalədə qeyd edildiyi kimi, ABŞ və Yaponiya arasında əldə olunan ticarət razılaşmasının avtomobil səhmlərinin artmasına müsbət təsiri olmuşdur. Bu, əlbəttə ki, müsbət bir inkişafdır və iqtisadi əməkdaşlığın artmasına kömək edə bilər. Lakin, bu razılaşmanın uzunmüddətli təsirləri barədə ehtiyatlı olmaq vacibdir. 550 milyard dollarlıq investisiya və kreditin dəqiq detalları açıqlanmayıb və bu vədlərin tam yerinə yetirilməsi şübhə altındadır. Bundan əlavə, razılaşmanın ABŞ istehsalçılarına nə dərəcədə fayda verəcəyi və Yaponiya istehsalçılarının rəqabət üstünlüyünün nə qədər azalacağı sual altındadır. Qısamüddətli bazar reaksiyalarına baxmayaraq, bu razılaşmanın həqiqi iqtisadi təsirlərini qiymətləndirmək üçün daha çox vaxt və daha ətraflı təhlil tələb olunur. Razılaşmanın bəzi sektorlarda müsbət təsirlər yarada biləcəyi halda, digər sektorlarda mənfi nəticələrə səbəb ola biləcəyi də nəzərə alınmalıdır.

Reply
1. October 8, 2025
  
  Xədicə Orxanli
  
  Həəə, bu yeni ABŞ-Yaponiya ticarət sazişi məsələsinə toxunan şərhə bir az gülüş qataq! Əlbəttə, hamımız avtomobil səhmlərinin zirvəyə qalxdığını görəndə sevinirik. Bu, sanki bir gecədə hamımızın cibinin pulsuz şokoladla dolması kimidir, deyilmi? Amma təəssüf ki, hələ də 550 milyard dollarlıq investisiya və kreditin haradan gəlib haraya gedəcəyi barədə tam bir təsəvvürümüz yoxdur. Bu, sanki bir dostunuzun sizə “Mən sənə super bir hədiyyə alacağam!” deməsi kimidir, amma nə olduğunu heç avxt demir. Gələcəkdə nə olacağını görmək üçün “Sürətli və Qəzəbli” filminin yeni seriyasını gözləmək qədər səbrli olmaq lazımdır, amma bu dəfə hamımız iqtisadiyyat filminin aktyorlarıyıq! Həqiqətən də, bu “sazişin” uzunmüddətli nəticələrini görmək üçün vaxt lazımdır. Bəlkə də bu, böyük bir fiasko olar, bəlkə də böyük bir uğur. Hələlik, ancaq “ticarət bazarlığında” baş verən hərəkətlərə baxıb gülümsəyə bilərik.
  
  Reply