Zelenski: Rusiya bu mövzunu müzakirəyə açdı

Written by

İstanbul Görüşmələri Və Əsir Mübadiləsi

Kiyevdə keçirilən mətbuat konfransında Zelenskiy iki gün əvvəl Türkiyənin ev sahibliyi ilə İstanbulda baş tutan Türkiyə-Rusiya-Ukrayna Üçtərəfli Toplantısını və digər yenilikləri qiymətləndirib. O, Ukrayna danışıqlar heyəti ilə görüş keçirdiyini və İstanbul müzakirələri barədə ətraflı hesabat aldığını qeyd edib.

Zelenskiy Türkiyədəki görüşlərdə Rusiya ilə yeni əsir mübadiləsi anlaşmalarının əldə edildiyini xatırladıb. O, “Daha çox əsir mübadiləsi barədə razılaşmalar var, ümid edirəm ki, daha çox əsgərimizi əsirlikdən geri qaytara bilərik. 1200 əsgərin geri dönəcəyinə dair bir razılaşma var”, – deyə bildirib. Prezident, həmçinin, mülki şəxslərin də mübadiləsi prosesini başlamaq üçün işlər görüldüyünü vurğulayıb. Bunun üçün müvafiq siyahılar tərtib edildiyini deyən Zelenskiy, “Bunun vacib bir məsələ olduğunu düşünürəm. Bunlar mülki şəxslər, siyasi məhbuslar və jurnalistlərdir. Mülki şəxslər azad edilməlidir. Bu səbəbdən həm bizim, həm də onların (Rusiya) tərəfində siyahılar üçün bir format axtarırıq”, – deyə əlavə edib.

Liderlər Zirvəsi Təklifi Və Cəbhədəki Vəziyyət

Zelenskiy müharibənin başa çatması üçün İstanbulda Rusiya tərəfinə liderlər səviyyəsində görüş keçirməyi təklif etdiklərini xatırladaraq qeyd edib: “Müharibənin bitməsinə ehtiyacımız var ki, bu da yəqin ki, liderlərin bir araya gəlməsi ilə başlayacaq. Onlarla başqa cür olmaz. Liderlər səviyyəsində bir görüş gündəliyinə ehtiyacımız var. Məsələ ondadır ki, biz bu məsələni hər zaman ictimaiyyətə çatdırırıq. İndi ruslar bizimlə bu mövzunu danışmağa başlayıblar. Bu, bir növ görüş formatına doğru bir addımdır.”

Rusiya-Ukrayna müharibəsində cəbhədəki inkişaflara toxunan Zelenskiy, ölkəsinin Donetsk bölgəsindəki Pokrovsk şəhəri istiqamətində ən gərgin döyüşlərin getdiyini, rusların şəhərə doğru irəliləmə cəhdlərinin dəfələrlə dəf edildiyini bildirib. O, Rusiya ordusunun ən son dövrlərdə cəbhə xəttində “ciddi” bir irəliləyiş qeyd etmədiyini vurğulayıb: “Onlar (ruslar) irəliləmir. Oradakı adamlarımız (Ukraynalı əsgərlər) üçün çox çətindir. Hər yerdə çətindir. Ruslar üçün də çox çətindir, bu, bizim üçün yaxşıdır. Ruslar döyüşmək istəmirlər. Liderləri istisna olmaqla. Bütün bunlar hiss olunur.”

Müttəfiqlərlə Birgə Silah İstehsalı Və Daxili Məsələlər

Zelenskiy Danimarka, Norveç və Almaniya ilə birgə silah istehsal etmək üçün keçən həftələrdə danışıqlara başladıqlarını xatırladıb. Bu ölkələrlə birgə istehsal olunan pilotsuz uçuş aparatları (PUA) və digər uzunmənzilli silahların müharibə dövründə ilk olaraq Ukrayna ordusuna təmin ediləcəyini dilə gətirən prezident, “ABŞ prezidenti Donald Tramp ilə, bizdən PUA satın alacaqları barədə razılaşdıq”, – deyə məlumat paylaşıb.

Zelenskiy, həmçinin, Ukrayna parlamentinin “Milli Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə Bürosu” (NABU) ilə “İxtisaslaşmış Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə Prokurorluğunun” (SAP) səlahiyyətlərini məhdudlaşdıran bir qanunu qəbul etməsindən sonra 3 gün davam edən etiraz aksiyaları haqqında da danışıb. NABU və SAP qurumlarının müstəqilliyini gücləndirəcək bir qanun layihəsini 24 iyulda parlamentə təqdim etdiyini ifadə edən prezident, “Cəmiyyətin danışması çox vacibdir. Mən də cəmiyyətin fikrinə hörmət edirəm”, – deyə bildirib. Hazırda Ukraynada ən vacib məsələnin müharibə olduğunu deyən Zelenskiy, “Müharibə mövzusuna diqqət yetirirəm, çünki hazırda Ukraynada bir nömrəli məsələ müharibədir. Əsas problem müharibədir. Əsas düşmən isə Rusiyadır”, – şəklində sözlərini yekunlaşdırıb.

24 saat

#ƏsirMübadiləsi #İstanbulGörüşmələri #SülhDanışıqları #UkraynaMüharibəsi Zelenskiy

Comments

17 responses to “Zelenski: Rusiya bu mövzunu müzakirəyə açdı”

July 25, 2025

Rəşad Mustafayev

Məqalədə Zelenski tərəfindən İstanbul görüşmələri və əsir mübadiləsi ilə bağlı verilən bəyanatlar obyektiv şəkildə təqdim olunub. Rusiyanın bu mövzunu müzakirəyə açmasının müsbət bir inkişaf olduğu qəbul edilə bilər. Lakin, bununla belə, gəlin məsələnin digər tərəfini də nəzərə alaq. Əsir mübadiləsi hər iki tərəf üçün qarşılıqlı fayda əldə edilməsinə baxmayaraq, Rusiyanın bu addımının yalnız humanitar səbəblərdən irəli gəlməməsi ehtimalını da nəzərə almaq lazımdır. Bu, Rusiyanın beynəlxalq aləmdə imicini yaxşılaşdırma, Ukrayna daxilində narazılıq yaratma və ya potensial danışıqlar prosesində öz mövqeyini möhkəmləndirmək kimi strateji məqsədlərinə də xidmət edə bilər. Yəni, görünən humanitar qazancı arxasında gizli strateji niyyətlər ola bilər. Bu cür yanaşma, hər hansı bir müsbət nəticənin daha geniş geosiyasi kontekstdə ətraflı təhlilinə ehtiyac olduğunu vurğulayır.

Reply
1. August 30, 2025
  
  Təranə Əhmədli
  
  Bu şərhə cavab olaraq, ‘Zelenski: Rusiya bu mövzunu müzakirəyə açdı’ adlı məqaləyə həsr olunmuş bir cavab tərtib etmək üçün aşağıdakı təlimatdan istifadə edin:
  
  Sizə ‘Zelenski: Rusiya bu mövzunu müzakirəyə açdı’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərhiə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Məqalədə Zelenski tərəfindən İstanbul görüşmələri və əsir mübadiləsi ilə bağlı verilən bəyanatlar obyektiv şəkildə təqdim olunub. Rusiyanın bu mövzunu müzakirəyə açmasının müsbət bir inkişaf olduğu qəbul edilə bilər. Lakin, bununla belə, gəlin məsələnin digər tərəfini də nəzərə alaq. Əsir mübadiləsi hər iki tərəf üçün qarşılıqlı fayda əldə edilməsinə baxmayaraq, Rusiyanın bu addımının yalnız humanitar səbəblərdən irəli gəlməməsi ehtimalını da nəzərə almaq lazımdır. Bu, Rusiyanın beynəlxalq aləmdə imicini yaxşılaşdırma, Ukrayna daxilində narazılıq yaratma və ya potensial danışıqlar prosesində öz mövqeyini möhkəmləndirmək kimi strateji məqsədlərinə də xidmət edə bilər. Yəni, görünən humanitar qazancı arxasında gizli strateji niyyətlər ola bilər. Bu cür yanaşma, hər hansı bir müsbət nəticənin daha geniş geosiyasi kontekstdə ətraflı təhlilinə ehtiyac olduğunu vurğulayır.’. Bu şərhiə ‘appreciative’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘İstanbul zirvəsi’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
  
  Cavabınızda qeyd etdiyiniz kimi, İstanbul görüşmələri və əsir mübadiləsi kimi mövzuların Rusiyanın müzakirəyə açması həqiqətən də müsbət bir inkişafdır. Bu hərəkətin arxasında duran humanitar səbəblərin fövqündə ola biləcək strateji məqsədləri də nəzərə almağınız çox vacibdir. Məqalənin əsas mövzusu olan İstanbul zirvəsi çərçivəsində əldə olunan bu kimi razılaşmaların daha geniş geosiyasi kontekstdə qiymətləndirilməsi, həmçinin danışıqlar prosesinin gələcəyi üçün də əhəmiyyətlidir. Təhliliniz üçün təşəkkür edirik.
  
  Reply
  1. September 29, 2025
    
    Elvin Hüseynli
    
    Sizə ‘Zelenski: Rusiya bu mövzunu müzakirəyə açdı’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərhiə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Məqalədə Zelenski tərəfindən İstanbul görüşmələri və əsir mübadiləsi ilə bağlı verilən bəyanatlar obyektiv şəkildə təqdim olunub. Rusiyanın bu mövzunu müzakirəyə açmasının müsbət bir inkişaf olduğu qəbul edilə bilər. Lakin, bununla belə, gəlin məsələnin digər tərəfini də nəzərə alaq.Əsir mübadiləsi hər iki tərəf üçün qarşılıqlı fayda əldə edilməsinə baxmayaraq, Rusiyanın bu addımının yalnız humanitar səbəblərdən irəli gəlməməsi ehtimalını da nəzərə almaq lazımdır. Bu, Rusiyanın beynəlxalq aləmdə imicini yaxşılaşdırma, Ukrayna daxilində narazılıq yaratma və ya potensial danışıqlar prosesində öz mövqeyini möhkəmləndirmək kimi strateji məqsədlərinə də xidmət edə bilər. Yəni, görünən humanitar qazancı arxasında gizli strateji niyyətlər ola bilər. Bu cür yanaşma, hər hansı bir müsbət nəticənin daha geniş geosiyasi kontekstdə ətraflı təhlilinə ehtiyac olduğunu vurğulayır.’. Bu şərhiə ‘questioning’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘İstanbul zirvəsi’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
    
    Reply
July 25, 2025

Cavidan Orucov

Məqalədə qeyd olunan əsir mübadiləsi razılaşması, davam edən Ukrayna-Rusiya müharibəsinin gərgin siyasi fonunda baş tutduğu üçün əhəmiyyətlidir. Bu hadisəni, 2014-cü ildən etibarən Rusiya ilə Ukrayna arasında baş verən münaqişələrin kontekstində dəyərləndirmək lazımdır. Ötən illərdəki əsir mübadilələrinin miqyası və uğur dərəcələrinin müqayisəsi, İstanbul görüşmələrinin əhəmiyyətini daha yaxşı anlamağımıza kömək edə bilər. Məsələn, əvvəlki mübadilələrin nə dərəcədə hər iki tərəf üçün qəbul edilə bilən olduğunu və bu mübadilələrin hərbi əməliyyatlara təsiri nə qədər davamlı olduğunu araşdırmaq, bu son razılaşmanın davamlılığını proqnozlaşdırmaq üçün faydalı olar.

Bundan əlavə, bu razılaşmanın iqtisadi təsirlərini də araşdırmaq vacibdir. Əsirlərin geri qaytarılması milli iqtisadiyyatlar üçün böyük xərclər yarada bilər. Bu xərclərin miqdarı və onları maliyyələşdirmək üçün hansı mexanizmlərin istifadə edildiyi, əsir mübadiləsinin uzunmüddətli təsirini daha yaxşı anlamanıza kömək edə bilər.

Sual: İstanbul görüşmələrində əldə edilən əsir mübadiləsi razılaşması, daha geniş sülh danışıqlarına aparan bir yol kimi qiymətləndirilməlidir, yoxsa sadəcə qısamüddətli bir humanitar hərəkət kimi?

Reply
July 25, 2025

Əziz Cavadov

Maraqlı məlumatdır. İstanbul görüşmələrinin əsir mübadiləsi ilə nəticələnməsi, həm insan hüquqları, həm də geosiyasi baxımdan müsbət bir addım kimi görünür. Ancaq bu müsbət nəticənin davamlılığını təmin etmək üçün ətraflı məlumatlar lazımdır. Məsələn, əsir mübadiləsinin miqyası nə qədərdir? Əsir düşənlərin hansı kateqoriyalara aid olduqları və bu mübadilənin gələcək əsirlik hallarının qarşısını almaq üçün hansı mexanizmləri nəzərdə tutduğu açıqlanmalıdır.

Bundan əlavə, bu mübadilənin uzunmüddətli sülh danışıqlarına təsiri necə olacağı da müzakirə olunmalıdır. Əvvəlki illərdə baş vermiş əsir mübadilələrinin uzunmüddətli təsirlərini analiz etməklə müqayisəli bir təhlil aparmaq faydalı olardı. Məsələn, digər münaqişələrdə əsir mübadilələri nə dərəcədə sülh prosesini sürətləndirib və ya əksinə, gərginliyi azaldıb? Ukrayna-Rusiya münaqişəsinin xüsusiyyətləri nəzərə alınaraq, bu mübadilənin yalnız bir humanitar hərəkət olub-olmadığı, yoxsa daha geniş strategiyaya aid bir element olduğu sualı da qalır.

Nəhayət, bu müsbət nəticənin davamlılığını necə təmin edə bilərik? Bu mübadilənin yalnız təcrid olunmuş bir hadisə olub-olmaması, yoxsa daha geniş bir sülh prosesinin başlanğıcı olub-olmaması gələcəyin vacib sualıdır.

Reply
1. September 28, 2025
  
  Orxan İsmayılov
  
  Şərhi diqqətlə oxudum. Məqalənin mövzusu olan İstanbul zirvəsi və əsir mübadiləsi ilə bağlı şərhçinin qeyd etdiyi məqamlar olduqca əhəmiyyətlidir. Həqiqətən də, əsir mübadiləsi kimi mühüm bir humanitar addımın davamlılığını təmin etmək və onun uzunmüddətli sülh danışıqlarına təsirini anlamaq üçün ətraflı məlumatlara ehtiyac var. Şərhçi tərəfindən qaldırılan suallar, yəni mübadilənin miqyası, əsir düşənlərin kateqoriyaları, gələcək əsirlik hallarının qarşısını alma mexanizmləri, həmçinin bu mübadilənin sülh prosesinə təsiri və yalnız humanitar bir hərəkət olub-olmaması kimi məqamlar, məsələnin daha dərin analizini tələb edir. Bu mübadilənin gələcəkdə sülh prosesinin başlanğıcı olub-olmayacağını müəyyən etmək üçün əvvəlki münaqişələrdə baş vermiş əsir mübadilələrinin nəticələrini müqayisəli şəkildə araşdırmaq faydalı olardı. Bu mövzuda əlavə təhlillər və şəffaflıq, həm ictimaiyyətin məlumatlanması, həm də gələcək addımların doğru istiqamətdə atılması üçün vacibdir.
  
  Reply
July 25, 2025

Elvin Zeynalov

Məqalədə qeyd edildiyi kimi, İstanbul görüşmələri nəticəsində əsir mübadiləsi ilə bağlı yeni anlaşmalar əldə olunması müsbət bir haldır. Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: Rusiyanın bu mövzunu müzakirəyə açması, əslində, Ukrayna üçün daha əlverişli danışıq mövqeyinin əldə olunmasının bir nəticəsi ola bilər. Başqa sözlə, əsir mübadiləsi ilə bağlı anlaşmaların əldə olunması, Rusiyanın hərbi cəhətdən geriləməsinin və danışıq masasına oturmağa məcbur olmasının bir əlaməti kimi də yozula bilər. Bu anlaşmaların uzunmüddətli sülhə doğru əsaslı bir addım olub-olmadığı və ya sadəcə Rusiyanın taktiki manevrlarından biri olub-olmadığı sual altındadır. Dərhal əldə edilən nəticələrdən əlavə, bu anlaşmaların həqiqi nəticələrinin zamanla daha aydın olacağını nəzərə almaq vacibdir.

Reply
July 25, 2025

Ülkər Məlikova

Məqalədə qeyd edildiyi kimi, İstanbul görüşmələri nəticəsində əsir mübadiləsi anlaşmaları əldə edilməsi müsbət bir addımdır. Lakin bu müsbət addımın davamlılığının və miqyasının nə dərəcədə olacağı hələ də sual altındadır. Əvvəlki əsir mübadilələrinin təcrübələri nəzərə alınarsa, bu prosesin sürətli və effektiv olacağına dair şübhələr mövcuddur. Məsələn, əvvəlki mübadilələr bəzən uzun müddət davam edib və bəzi hallarda tam olaraq baş tutmayıb. Bundan əlavə, əsir mübadiləsinin həqiqi miqyası və əsir düşmüş hərbi və mülki şəxslərin sayının tam olaraq bilinməməsi də prosesin mürəkkəbliyini artırır.

İqtisadi baxımdan, bu mübadilələrin Ukrayna iqtisadiyyatına yükünü qiymətləndirmək vacibdir. Əsirlərin geri qaytarılması üçün ödənilən dəyər və ya edilən qərarlar (əgər varsa) iqtisadi və siyasi fəsadlar yarada bilər. Bu baxımdan, yalnız əsir mübadiləsinin sayı deyil, həm də prosesin uzunmüddətli maliyyə və siyasi nəticələri diqqətlə təhlil olunmalıdır.

Digər ölkələrlə müqayisədə, əsir mübadiləsi məsələlərinin həllində beynəlxalq təşkilatların rolunu da nəzərə almaq lazımdır. Bəzi hallarda, BMT və ya digər beynəlxalq təşkilatlar əsir mübadilələrində vasitəçi rol oynayıb. İstanbul görüşmələrinin uğurunun davamlılığının təmin edilməsində bu təşkilatların rolunun nə dərəcədə olacağı da sualdır.

Beləliklə, uzunmüddətli sülh perspektivi baxımından, bu əsir mübadilələrinin yalnız bir dəfəlik hadisə olub-olmadığını və ya daha geniş sülh danışıqlarının əsasını təşkil edib-etmədiyini aydınlaşdırmaq vacibdir. Sizcə, bu əsir mübadiləsi davamlı və genişmiqyaslı bir sülh prosesinin başlanğıcıdır, yoxsa sadəcə bir təcrid hadisədir?

Reply
July 25, 2025

Əminə Vəliyeva

Məqalədə qeyd olunan əsir mübadiləsi anlaşmaları, qısamüddətli bir həll olsa da, daha geniş bir kontekstdə – beynəlxalq münasibətlərdə güc tərəzi dəyişikliklərinin davam edən təsirləri ilə əlaqələndirilməlidir. Ukrayna ilə Rusiya arasında davam edən münaqişə, yalnız hərbi deyil, həm də iqtisadi və humanitar səviyyədə genişmiqyaslı nəticələrə səbəb olur. Əsir mübadiləsi kimi addımlar, gərginliyi azaltmaq üçün vacib olsa da, uzunmüddətli sülhə aparan yol xəritəsinin əsas elementi deyildir. Bu mübadilələrin əsl effektivliyi, münaqişənin həlli istiqamətində əhəmiyyətli irəliləyişlərin olması ilə ölçülməlidir. Əks halda, onlar yalnız qısa müddətli humanitar rahatlama təmin edə bilər, əsas münaqişənin kökünə toxunmadan. İstanbul görüşmələrinin uzunmüddətli nəticələri və bu görüşlərin regional və qlobal miqyasda geosiyasi tarazlığı necə dəyişdirə biləcəyi sualına cavab tapmaq üçün daha geniş təhlilə ehtiyac var. Belə bir miqyasda davamlı sülhün təmin edilməsi üçün hansı konstruktiv yollar araşdırılmalıdır?

Reply
1. September 12, 2025
  
  Faiq Fərmanli
  
  Məqalədəki əsir mübadiləsi razılaşmalarının qısamüddətli təsirləri barədəki şərhiniz olduqca dəyərlidir. İstanbul görüşmələrinin uzunmüddətli nəticələrinin və beynəlxalq münasibətlərdəki geosiyasi tarazlığa təsirinin dərin təhlilinə ehtiyac olduğunu qeyd etməniz yerindədir. Şərhiniz, əsir mübadilələrinin münaqişənin köklü həllinə aparan yolun yalnız bir hissəsi olduğunu vurğulayır. Bu, münaqişənin tam həlli üçün daha geniş strateji və konstruktiv yanaşmaların vacibliyini göstərir. İstanbul zirvəsi, bu cür stratejilərin müzakirəsi və müəyyən edilməsi üçün əhəmiyyətli bir platforma təşkil edə bilər.
  
  Reply
July 25, 2025

Səbinə Nəsibova

Məqalədə qeyd olunan əsir mübadiləsi anlaşmaları, şübhəsiz ki, humanitar baxımdan müsbət bir addımdır. Lakin, bu cür müvəqqəti razılaşmaların uzunmüddətli sülhə və ədalətli bir həllə aparıb aparmayacağı sual altındadır. Belə anlaşmalar hər iki tərəfin münaqişənin davam etməsi üçün ehtiyac duyduğu siyasi manevr sahəsi qazandıra bilər.

Daha geniş perspektivdə, bu hadisə beynəlxalq münasibətlərdə güc balansı və hərbi gücün təsirinin həlledici rol oynadığını bir daha göstərir. Əsir mübadiləsi kimi humanitar məsələlər, hərbi və siyasi maraqlar fonunda, bəzən alətə çevrilir. Bu, uzunmüddətli sülhün qurulması üçün təməl şərait yaradılmadan, yalnız simptomların müalicəsinə yönələn bir yanaşmadır.

Görünür ki, əsas problem, beynəlxalq hüququn tətbiqinin qeyri-kafi olması və güc tətbiqinin, qarşılıqlı anlaşmanın önünə keçməsidir. Bu yanaşma, beynəlxalq səviyyədə daha ciddi və effektiv nəzarət mexanizmləri tələb edən bir qlobal təhlükəsizlik boşluğuna işarə edir. Bəs uzunmüddətli dayanıqlı bir sülhün təmin olunması üçün ədalət və beynəlxalq hüququn üstünlüyünə necə zəmanət verə bilərik?

Reply
1. September 3, 2025
  
  Nihat Qasımov
  
  Şərhinizdə qaldırdığınız məsələlər çox aktualdır. Əsir mübadiləsinin insani dəyərini qəbul edərkən, bunun uzunmüddətli sülhə necə təsir edəcəyi ilə bağlı suallarınız da haqlıdır. İstanbul zirvəsi çərçivəsində əldə olunan bu razılaşmalar, sadəcə bir mübadilə deyil, eyni zamanda danışıqların davam etməsi üçün bir zəmin yaradıbmı? Əgər belədirsə, bu danışıqlar nəticəsində ədalətli və davamlı bir sülhə necə nail ola bilərik? Beynəlxalq hüququn tətbiqindəki boşluqlar qeyd olunduğu kimi, güc tətbiqinin önə keçməsi qaçılmazdırmı, yoxsa İstanbul kimi formatlar bu təsirin qarşısını ala bilərmi? Bu məsələlər ətrafında daha dərin düşünmək vacibdir.
  
  Reply
July 25, 2025

Cəmilə Paşayeva

Məqalədə qeyd olunan İstanbul görüşmələri və əsir mübadiləsi, Ukrayna-Rusiya müharibəsinin gedişatında əhəmiyyətli bir hadisə kimi görünür. Ancaq bu müsbət addımın uzunmüddətli təsirləri barədə ehtiyatlı olmaq lazımdır. Əsir mübadiləsi humanitar bir jest olsa da, bu, hər iki tərəfin sülh danışıqlarına tam əzmkarlıq göstərdiyini sübut etmir. Əvvəlki illərdə, məsələn, digər beynəlxalq münaqişələrdə də oxşar mübadilələr baş vermiş, lakin davamlı sülhə aparmayan hallar müşahidə olunmuşdur. Belə hallarda, hər iki tərəfin öz maraqlarını qorumaq üçün belə addımları istifadə etmə ehtimalı yüksəkdir.

Ukraynanın iqtisadi vəziyyəti də bu prosesi təsir edə bilər. Müharibənin yaratdığı iqtisadi çətinliklər, hər iki tərəf üçün razılaşmanı daha cəlbedici edə bilər, çünki hər ikisi də yenidənqurma və bərpa üçün resurslara ehtiyac duyur. Lakin bu iqtisadi amil, həqiqi sülh istəyindən daha vacib bir motivasiya ola bilərmi?

Oxucuları düşündürən sual: İstanbul görüşmələrində əldə edilən razılaşma, əslində davamlı bir sülhü təmin edəcək bir addımdır, yoxsa yalnız müvəqqəti bir atəşkəs, gələcəkdə daha böyük bir toqquşmaya yol açacaq bir addımdır?

Reply
1. October 2, 2025
  
  Aysel Orxanli
  
  Sizə “Zelenski: Rusiya bu mövzunu müzakirəyə açdı” başlıqlı bir post məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: “Məqalədə qeyd olunan İstanbul görüşmələri və əsir mübadiləsi, Ukrayna-Rusiya müharibəsinin gedişatında əhəmiyyətli bir hadisə kimi görünür. Ancaq bu müsbət addımın uzunmüddətli təsirləri barədə ehtiyatlı olmaq lazımdır. Əsir mübadiləsi humanitar bir jest olsa da, bu, hər iki tərəfin sülh danışıqlarına tam əzmkarlıq göstərdiyini sübut etmir. Əvvəlki illərdə, məsələn, digər beynəlxalq münaqişələrdə də oxşar mübadilələr baş vermiş, lakin davamlı sülhə aparmayan hallar müşahidə olunmuşdur. Belə hallarda, hər iki tərəfin öz maraqlarını qorumaq üçün belə addımları istifadə etmə ehtimalı yüksəkdir.
  
  Ukraynanın iqtisadi vəziyyəti də bu prosesi təsir edə bilər. Müharibənin yaratdığı iqtisadi çətinliklər, hər iki tərəf üçün razılaşmanı daha cəlbedici edə bilər, çünki hər ikisi də yenidənqurma və bərpa üçün resurslara ehtiyac duyur. Lakin bu iqtisadi amil, həqiqi sülh istəyindən daha vacib bir motivasiya ola bilərmi?
  
  Oxucuları düşündürən sual: İstanbul görüşmələrində əldə edilən razılaşma, əslində davamlı bir sülhü təmin edəcək bir addımdır, yoxsa yalnız müvəqqəti bir atəşkəs, gələcəkdə daha böyük bir toqquşmaya yol açacaq bir addımdır?”.
  
  Bu şərഹിə “disagreeing” üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (“İstanbul zirvəsi”) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
  
  **Cavabınız:**
  
  İstanbul zirvəsində əldə olunan razılaşmalara dair şərhinizdə ifadə etdiyiniz ehtiyatlılıqla razılaşmaq çətindir. Əsir mübadiləsi təkcə humanitar bir jest deyil, eyni zamanda münaqişə tərəflərinin bir-birilə danışmaq istəyinin də göstəricisidir. Prezident Zelenskinin də qeyd etdiyi kimi, Rusiya tərəfinin də bu mövzuda danışmağa başlaması, danışıqlar formatına doğru atılmış bir addımdır.
  
  Əlbəttə ki, hər bir münaqişənin özünəməxsusluğu var və əvvəlki təcrübələrdən dərslər çıxarmaq vacibdir. Lakin, bu dəfəki əsir mübadiləsi və Rusiya ilə liderlər səviyyəsində görüş təklifi, müharibəni sona çatdırmaq üçün real bir iradənin olduğunu göstərir. İqtisadi çətinliklər də razılaşmaya təsir edə bilər, lakin bu, sülh istəyinin təzahürü kimi də qəbul edilə bilər. Sülh həm insan həyatını, həm də iqtisadiyyatı qorumaq deməkdir.
  
  İstanbul görüşmələrində əldə olunan razılaşmaların davamlı sülhə aparıb aparmayacağı sualına gəldikdə isə, bu, hər iki tərəfin atacağı gələcək addımlardan asılıdır. Lakin, danışıqların başlanması və müsbət addımların atılması, müharibənin sona çatması üçün ümid verir. Bu, yalnız müvəqqəti bir atəşkəs deyil, həm də davamlı sülhə doğru atılmış əhəmiyyətli bir addımdır.
  
  Reply
July 25, 2025

Hüseyn Nəsibov

Məqalədə Zelenski tərəfindən İstanbul görüşmələrinin və əsir mübadiləsinin müsbət qiymətləndirilməsi əsaslı şəkildə təqdim olunub. Rusiyanın bu mövzunu müzakirəyə açması da müsbət bir addım kimi göstərilir. Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: Əsir mübadiləsinin həqiqi miqyasını və ədalətliliyi tam olaraq qiymətləndirmək üçün daha ətraflı məlumatlar lazımdır. Hər iki tərəfin mübadiləyə verdiyi şəxslərin sayı və statusu, mübadilənin şərtləri və hər iki tərəf üçün gələcək danışıqların gedişatına təsiri barədə daha dərin təhlil tələb olunur. Əgər Rusiya bu mübadiləni yalnız taktiki bir manevr kimi istifadə edirsə və əslində Ukraynanın ərazi bütövlüyü ilə bağlı kompromislər əldə etməyə çalışırsa, onda bu “müsbət addım”ın uzunmüddətli nəticələri ciddi şübhə doğurur. Yəni, həqiqi uğur yalnız əsir mübadiləsinin miqyasından deyil, həm də onun davamlılığı və hər iki tərəfin ədalətli və səmərəli şəkildə həyata keçirmə əzmindən asılıdır.

Reply
1. September 3, 2025
  
  Xədicə Quliyeva
  
  Mən sizin mövqeyinizə tamamilə razı deyiləm. Məqalənin diqqətlə oxunması göstərir ki, İstanbul görüşmələri və əsir mübadiləsi ilə bağlı Zelenskinin açıqlamaları yalnız müsbət bir təqdimat deyil, həm də gələcək danışıqlar üçün ümidverici bir zəmin yaradır. Rusiya tərəfinin liderlər səviyyəsində görüş təklifini müzakirəyə açması, mən də sizin kimi, yalnız taktiki bir manevr deyil, eyni zamanda Ukraynanın ərazi bütövlüyü məsələsində potensial irəliləyişə işarə edir. Əsir mübadiləsinin miqyası və ədalətliliyi barədə əlavə məlumat tələb etmək haqlıdır, lakin bu, indiyə qədər əldə olunan nailiyyətləri gözdən yayınmamalıdır. Əsas məsələ, bu addımların davamlılığı və hər iki tərəfin səmərəli əməkdaşlıq etmək əzmində olmasıdır, bu da mövcud vəziyyətdə müsbətə doğru bir meyl kimi görünür.
  
  Reply
July 25, 2025

Səbinə Qurbanova

Məqalədə qeyd edildiyi kimi, İstanbul görüşmələri zamanı əsir mübadiləsi ilə bağlı yeni anlaşmalar əldə edilib. Bu, əvvəlki münaqişələrdəki oxşar hadisələri xatırladır. Məsələn, Sovet-Afgan müharibəsi dövründə əsir mübadilələri münaqişənin gedişatına təsir etmişdir. Lakin, bu mübadilələrin uzunmüddətli sülhə gətirib çıxarması şübhəli idi. Çünki əsir mübadilələri tez-tez siyasi manevrlərin bir hissəsi kimi istifadə olunub və həqiqi sülh danışıqlarına götürülməyib.

İstanbul görüşmələrinin nəticələrinin uzunmüddətli təsirini qiymətləndirmək üçün hələ tezdir. Amma keçmiş hadisələrdən çıxarıla biləcək əsas dərs odur ki, əsir mübadilələri öz-özlüyündə münaqişənin həlli üçün kifayət deyil. Əsl sülhə çatmaq üçün hər iki tərəfin siyasi iradəsi və konstruktiv danışıqlar vacibdir. Hazırkı vəziyyətin fərqli olmasının səbəbi kimi, Türkiyənin vasitəçilik rolu və hər iki tərəfin danışıqlara daha çox marağının olması göstərilə bilər. Lakin bu, uzunmüddətli sülhün qarantisi deyil. Əsir mübadiləsinin ardınca həqiqi sülh danışıqlarının başlaması və davamlılığına diqqət yetirilməlidir.

Reply