Arxeoloqları şoka salan kəşf 5200 sirli çuxurun sirri açıldı

Güney Perunun And Dağları ətəklərində yerləşən Monte Sierpe, yəni azərbaycanca “Yılan Dağı”, təxminən bir əsrdən bəri arxeoloqların başını qatan sirli bir məkan olub.

Monte Sierpe'nin 5200 Sirli Çuxuru

Dağ yamacına oyulmuş təxminən 5200 çuxur, 1933-cü ildə National Geographic jurnalında yayımlanan bir hava fotosu ilə dünya gündəminə gəlmişdi. Lakin o gündən bu yana bu nəhəng düzülüşün nə anlama gəldiyi tam olaraq aydınlaşmamışdı. İllər boyu müxtəlif nəzəriyyələr ortaya atıldı. Bəzilərinə görə bu çuxurlar istifadə edilməmiş İnka sivilizasiyası öncəsi qəbirlər idi; digərləri isə onların kənd təsərrüfatı məqsədləri ilə qazıldığını düşünürdü. Lakin "Antiquity" jurnalında yayımlanan son araşdırma sirrin pərdəsini qaldırdı.

Yeni Araşdırma: İnka sivilizasiyası Öncesi Bazar Yeri

Tədqiqatın baş müəllifi Jacob Bongers bildirib: "Qədim xalqlar nə üçün Cənubi Perunun dağ yamaclarına 5000-dən çox çuxur qazıblar? Hələ bütün cavabı bilməsək də, əlimizdə çox güclü ipuçları var." Ekip, bu çuxurların İnka sivilizasiyası dövründən əvvəl bir bazar yeri kimi istifadə edildiyini və daha sonra bir mühasibat sisteminə çevrildiyini müəyyən etdi.

Mısır Qalıqları və Ticarət Mərkəzi Fərziyyəsi

Təxminən 1.6 kilometr boyunca uzanan və hər biri 1-2 metr genişliyində, 1 metr dərinliyində olan bu oyuqlar, bölgə əhalisinin ticarət fəaliyyətlərinin mərkəzi ola bilərdi. "Çuxurlar Bandı" adıyla tanınan bu ərazidən götürülən torpaq nümunələri mikroskop altında araşdırıldı. Analizlərdə mısır qalıqları və səbət toxuculuğunda istifadə edilən yabanı bitki lifləri aşkar edildi. Bu da tacirlərin mallarını qısa müddətli olaraq saxlamaq üçün bu çuxurlardan istifadə etmiş ola biləcəyini göstərir. Bongers qeyd edib: "Torpaq analizi olduqca təəccüblü nəticələr verdi. Bu ərazi, yəqin ki, dövrün insanlarının bir araya gəldiyi, məhsullarını dəyişdiyi bir növ qədim 'bit bazarı' kimi idi." Onun sözlərinə görə, dənizçi tacirlər, lama karvanları, fermerlər və balıqçılar burada mısır, pambıq və digər yerli məhsulları mübadilə edirdilər.

Khipu Sistemi ilə Benzerlik: Monte Sierpe və Qeydiyyat Metodu

Lakin ən çarpıcı kəşf, çuxurların düzülüşünün İnka sivilizasiyasının khipu sistemi ilə oxşarlıq göstərməsi idi. Khipu, İnka sivilizasiyasında düyünlü iplərlə qeyd aparma metodu kimi tanınır və say informasiyasını saxlamaq üçün istifadə olunurdu. Monte Sierpe'dəki deşiklərin düzülüşü də bu sistemə bənzər bir struktur məntiqinə malik idi.

Dron Texnologiyası və Hələ Də Açıq Qalan Suallar

Bu əlaqənin fərqinə varılmasını təmin edən amil isə dron texnologiyası oldu. Cənubi Florida Universitetindən tədqiqatçı Charles Stanish deyib: "Aşağı hündürlükdən çəkilən yüksək keyfiyyətli dron görüntüləri ilə bu ərazinin dərin tarixi əhəmiyyətini dərhal anladıq. Görüntülər, bölgənin sistemli şəkildə dizayn edildiyini açıq şəkildə ortaya qoydu." Yenə də sirr tamamilə həll olunmayıb. Bongers, "Bu abidə nə üçün yalnız buradadır? Nə üçün And Dağları boyunca oxşar nümunələr yoxdur?" deyərək yeni sualların ardınca gedir. Elm adamları, Monte Sierpe'nin sirlərini çözmək üçün araşdırmalarına davam edirlər. Əldə edilən tapıntılar, İnka və ondan əvvəlki sivilizasiyaların ticarət, qeyd aparma və kommunikasiya sistemlərinə dair indiyə qədər bilinməyən səhifələri aydınlada bilər.

24 saat