Autizm, ADHD və anoreksiyalı uşaqlarda ümumi mikrob disbalansı

Uşaqların Bağırsaq Mikrobiomu: Autizm, ADHD və Anoreksiya Arasında Gözlənilməz Bənzərliklər

Yeni, kiçik bir araşdırma autizm, diqqət defisiti hiperaktivlik pozuntusu (ADHD) və anoreksiya ilə yaşayan uşaqların oxşar şəkildə pozulmuş bağırsaq mikrobiomuna sahib olduğunu göstərir. Tədqiqat nəticələrinə görə, bu üç qrupun mikrobiomları, neyrotipik və sağlam yaşıdlarından daha çox bir-birinə bənzəyir.

Slovakiyanın Komenski Universitetindən Aparılan Tədqiqatın Detalları

Slovakiyanın Komenski Universitetinin tədqiqatçıları tərəfindən aparılan bu ilkin araşdırmada 117 uşaqdan nəcis nümunələri götürülərək bağırsaq mikrobiomu qiymətləndirilib. Tədqiqatda autizm spektr pozuntusu (ASP) olan 30 oğlan, anoreksiya nervoza olan 21 qız və ADHD olan 14 uşaq iştirak edib. Qalan nümunələr isə yaş və cinsə uyğun sağlam, neyrotipik uşaqlardan, yəni nəzarət qrupundan toplanıb.

Mikrobiomdakı Əsas Dəyişikliklər

İnsan bağırsağındakı iki dominant mikrob qrupu olan Bacteroidetes və Firmicutes nisbəti, nəzarət qrupu ilə müqayisədə hər üç pozuntu qrupunda daha yüksək idi. Mütəxəssislər bildirir ki, Bacteroidetes-in, xüsusilə autizm qrupunda artması və Firmicutes-in, xüsusilə ADHD və anoreksiya qruplarında azalması, iltihabi xəstəliklərdə müşahidə edilən nəticələrə uyğundur. Bu dəyişikliklər qlükoza mübadiləsi, iltihab və toxluq hissinin tənzimlənməsi ilə əlaqələndirilir.

ADHD və autizm qruplarında mikrobiom növlərinin zənginliyi normaldan daha aşağı idi. Tədqiqatçılar Escherichia səviyyələrinin yüksək olduğunu aşkar ediblər. Bu mikroblar adətən bədənimizdə zərər vermədən mövcud olsa da, sayları həddindən artıq artdıqda və ya yerlərini dəyişdikdə ciddi infeksiyalara səbəb ola bilərlər. Desulfovibrio bakteriyaları ADHD olan uşaqlarda və anoreksiya nervoza olan qızlarda daha bol idi. Bu bakteriyalar adətən qida maddələri az olan su basmış mühitlərdə yaşayır və sülfatı enerji mənbəyi kimi istifadə edirlər. Onlar insan bağırsağında da olur, lakin aşağı səviyyələrdə mövcud olur və balans pozulduqda xəstəliklərə səbəb ola bilərlər.

Eyni zamanda, ADHD olan uşaqlarda və anoreksiya nervoza olan qızlarda Faecalibacterium bakteriyası yaşıdlarından daha az idi. Bu bakteriya sağlam insan bağırsaq mikrobiomunda adətən çox sayda olur və onun aşağı səviyyələri qıcıqlanmış bağırsaq sindromu, kolorektal xərçəng və depressiya kimi iltihabi vəziyyətlərlə əlaqələndirilir.

Qidalanma Vərdişlərinin Rolu və Tədqiqatın Məhdudiyyətləri

Qidalanmanın bağırsaq mikrobiomunun müxtəlifliyinə və növlərinə birbaşa təsir etdiyi məlumdur. Məsələn, menyuda az müxtəliflik adətən bağırsaq florasında da az müxtəliflik deməkdir. Autizm və ADHD olan uşaqlar arasında duyğu problemləri səbəbindən seçici, yavaş, məhdudlaşdırılmış və ya həddindən artıq qidalanma vərdişləri yayğındır. Anoreksiya nervozanın əsas xüsusiyyəti isə qidanın qəsdən məhdudlaşdırılmasıdır. Bu uşaqların bağırsaq mikrobiomundakı bənzərliklər məhz onların məhdud pəhrizlərindən irəli gələ bilər. Bağırsaq mikrobiomundakı dəyişikliklər psixi sağlamlıq problemlərini gücləndirə bilər və bu da öz növbəsində bağırsağa təsir edərək müsbət əks-əlaqə dövrəsi yarada bilər.

Müəlliflər qeyd edirlər ki, tədqiqatın planları COVID-19 pandemiyası səbəbindən pozulmuş, bu da məlumatların toplanmasını əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdıraraq nəticədə kiçik bir nümunə ölçüsü ilə yekunlaşıb. Bəzi uşaqların nəcis nümunələrinin toplanmasında valideynləri ilə əməkdaşlıq etmək istəməməsi də məlumatları daha da azaldıb. "Bu məhdudiyyətlər nəzərə alınaraq, nəticələrimizə ehtiyatla yanaşılmalıdır," — deyə tədqiqatçılar qeyd edir. Məsələn, bu bağırsaq profillərinin uşaqların vəziyyətinə səbəb olub-olmadığı, yoxsa onların nəticəsi olduğu, yaxud hər ikisinin təsiri altında yarandığı hələlik aydın deyil.

Tədqiqatçılar gələcək araşdırmaların daha böyük nümunə ölçüsü ilə metodlarını təkrarlayaraq bu pozuntuları olan uşaqlarda bağırsaq mikrobiomunun daha etibarlı profillərini əldə edəcəyinə ümid edirlər. Bu, gələcəkdə diaqnoz və müalicəyə kömək edə bilər. Araşdırma "Neuroscience" jurnalında dərc olunub.

24 saat