CDC saytında autizm və vaksinlər haqqında yanlış iddia yer alıb

Diqqət: ABŞ Səhiyyə Nazirliyindən peyvənd və autizm mövzusunda mübahisəli addım

ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Profilaktika Mərkəzinin (CDC) saytında peyvəndlər və autizm arasında əlaqənin olmadığına dair məlumatlar qərəzli şəkildə dəyişdirilib. Hadisədən xəbərdar olan bir neçə CDC rəsmisi bildirib ki, dəyişikliklər Səhiyyə və İnsan Xidmətləri Departamentindəki (HHS) siyasi təyinatlı şəxslər tərəfindən, aidiyyəti agentlik işçilərinin rəyi alınmadan edilib.

Sitatlar və faktlar təhrif olunub

Əvvəllər peyvəndlər və autizm haqqında olan səhifədə "Heç bir peyvənd tərkibinin Autizm Spektr Pozuntusu ilə əlaqəsi tapılmayıb" yazılmışdı. İndi isə saytda "Peyvəndlər autizmə səbəb olmur" iddiası dəlilə əsaslanmır" – Autizm Elm Fondunun "yanlış məlumat" adlandırdığı və "əslində mövcud olan ən yaxşı elmi dəlillərə zidd" bir ifadə yazılıb. CDC səhifəsi həmçinin peyvəndlər və autizm arasında əlaqəni dəstəkləyən araşdırmaların "səhiyyə orqanları tərəfindən görməzdən gəlindiyi" iddiasını da əlavə edib.

Siyasi təyinatlılar prosesə müdaxilə edib

Əvvəllər dəyişikliklər yalnız agentliyin Anadangəlmə Qüsurlar və İnkişaf Qüsurları üzrə Milli Mərkəzi və Immunizasiya və Tənəffüs Xəstəlikləri üzrə Milli Mərkəzindəki mütəxəssislərlə məsləhətləşərək edilirdi. CDC mənbələri CBS News-a bildirib ki, HHS-dəki siyasi təyinatlılar dəyişikliyi düşünüblər və CDC direktoru vəzifəsini icra edən Cim O'Nilin ofisindəki bir işçiyə bunu etməyi tapşırıblar.

Autizm, beyindəki fərqliliklərdən qaynaqlanan inkişaf pozuntusudur. Dil, öyrənmə və sosial və ya emosional bacarıqlarda ləngimələr daxil olmaqla geniş spektrli əlamətlərlə özünü göstərir. Milli Səhiyyə İnstitutları (NIH) vəziyyəti öyrənmək və necə və niyə inkişaf etdiyini anlamaq üçün ildə yüz milyonlarla dollar vəsait ayırır.

Qızılca, məxmərək və parotit peyvəndinin autizmə səbəb olması nəzəriyyəsi 1998-ci ildəki saxta olduğu aşkar edilmiş və geri götürülmüş araşdırmaya əsaslanır. Amerika Pediatriya Akademiyasının prezidenti Susan Kressly, o vaxtdan bəri "yeddi ölkədən olan müstəqil tədqiqatçılar 5,6 milyondan çox insanın iştirak etdiyi 40-dan çox yüksək keyfiyyətli araşdırma aparıblar" deyərək, saytdakı dəyişikliyi pisləyib.

"Uşaqların sağlamlığı üçün təhlükəli an"

AAP-ın Yoluxucu Xəstəliklər Komitəsinin sədri Dr. Şon O'Liri cümə axşamı keçirilən brifinqdə "Biz Amerikanın uşaqlarının sağlamlığı üçün çox təhlükəli bir andayıq" deyib.

Araşdırmalar peyvənd olunanlar arasında peyvənd olunmayanlarla müqayisədə autizm hallarının artdığına dair heç bir dəlil tapmayıb. Peyvəndlər də intensiv təhlükəsizlik testlərindən keçirilir. Araşdırmalar göstərir ki, genetika autizm diaqnozlarında rol oynayır. NIH, autizm üçün mümkün risk faktorlarına prenatal dövrdə pestisidlərə və ya hava çirklənməsinə məruz qalma, həddindən artıq vaxtından əvvəl doğulma və ya aşağı çəki, bəzi ana sağlamlıq şərtləri və ya valideynlərin daha yaşlı yaşda uşaq dünyaya gətirməsi daxildir.

Sabiq CDC direktoru Dr. Mendi Koen "Peyvəndlərin autizmə səbəb olmadığına dair çoxlu dəlillər var" deyib. "CDC dilindəki bu dəyişiklik agentliyin elmi bütövlüyünü sarsıdır, peyvəndlər və digər sağlamlıq tövsiyələri ilə bağlı etibarını zədələyir. Ən narahatedici olanı, peyvənd nisbətlərini aşağı salmaqla və uşaqları qızılca və göy öskürək kimi qarşısı alına bilən xəstəliklərə qarşı həssas qoymaqla uşaqları təhlükəyə atır."

Səhiyyə Nazirliyinin açıqlaması

HHS-nin kommunikasiya direktoru Endrü Nikson açıqlamasında "Bu, CDC-nin saytını şəffaflığa və qızıl standartlı elmə sadiqliyimizə uyğunlaşdıran ümumi bir yeniləmədir" deyib.

"Yenilənmiş səhifədə izah edildiyi kimi, "peyvəndlər autizmə səbəb olmur" iddiası hərtərəfli dəlillərlə dəstəklənmir, çünki indiyə qədər aparılan araşdırmalar potensial əlaqələri qəti şəkildə istisna etməyib. Bəzi tədqiqatlar mümkün bioloji mexanizmləri göstərir, lakin ictimai səhiyyə agentlikləri tərəfindən görməzdən gəlinir və ya rədd edilir və HHS qəti bir cavab tapmağa sadiqdir."

Autizm müdafiə qrupları bununla razılaşmır. Autizm Elm Fondu saytda edilən dəyişikliyə görə "dəhşətə gəldiyini" bildirib və mövzu ilə bağlı onilliklərdir aparılan araşdırmaları vurğulayıb. ASF-nin həmtəsisçisi və prezidenti Alison Singer bildirib ki, tədqiqatçılar "peyvəndlərin autizmə səbəb olmadığını göstərmək üçün elmi bir araşdırma edə bilməzlər", lakin "peyvəndləri autizmin səbəbi kimi təmizə çıxaran çoxlu sayda araşdırma" var.

Singer cümə axşamı keçirilən mətbuat brifinqində "Düşünürəm ki, peyvəndlərin autizmə səbəb olub-olmaması sualı elm tərəfindən cavablandırıla bilən bir sualdır və elm bunu cavablandırıb" deyib.

CDC saytında hələ də "Peyvəndlər autizmə səbəb olmur" başlığı var. Səhifənin sonunda başlığın Luiziana ştatından olan Respublikaçı senator Bill Kassidi ilə razılaşma əsasında saxlanıldığı izah edilir. Senator Səhiyyə, Təhsil, Əmək və Pensiya Komitəsinin sədridir və HHS başçısı Robert F. Kennedini təsdiqlənmə dinləmələrində dəstəkləyib.

sələfi

Digər səhiyyə agentliklərinin autizm və peyvəndlər haqqında məlumat olan səhifələri cümə axşamı günortadan əvvəl dəyişdirilməmişdi.

Kennedi əvvəllər uşaqlıq dövründə vurulan adi peyvəndlərin autizmə səbəb olduğuna dair təkzib edilmiş iddiaları irəli sürüb. ABŞ prezidenti Donald Tramp da səhvən peyvəndlərin autizm hallarının artmasına səbəb ola biləcəyini iddia edib. Hər ikisi autizm diaqnozlarının artması ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə ediblər. Diaqnozların artması, xəstəlik haqqında məlumatlılığın artması və diaqnoz qoyulma üsullarının dəyişməsi kimi müxtəlif amillərlə əlaqədardır.

O'Liri saytdakı dəyişikliklərin valideynləri qorxudacağını və autizmli insanları daha da damğalayacağını deyib.

O deyib: "Biz uzun illərdir bu yalanlarla mübarizə aparırıq. Bunlar yeni deyil. Biz elmi təbliğ edirik və digər peşəkar cəmiyyətlər kimi bunu davam etdirəcəyik. Problem odur ki, indi bu yalanlar federal hökumətimizdən gəlir."

Mütəxəssislər əvvəllər Kennedinin autizm səbəbi ilə bağlı təkzib edilmiş nəzəriyyələri canlandırması ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə ediblər. Aprel ayında Kennedi, CDC-nin xəstəliyin səbəblərini tapmaq üçün "kütləvi test və tədqiqat səyləri" aparacağını elan edib və peyvəndlər və autizm arasında əlaqə olduğunu dəfələrlə iddia edən Devid Qeyeri bu işə rəhbər təyin edib. Kennedi işin sentyabr ayına qədər tamamlanacağını desə də, digər səhiyyə rəsmiləri daha sonra müddəti uzadıblar.

Yoluxucu xəstəliklər üzrə həkim və sabiq CDC rəsmisi Dr. Fiona Havers, saytdakı dəyişikliyin "keçmişdə elmi məlumatları diqqətlə yoxlayan elm adamlarının kənara itələndiyini" göstərdiyini deyib.

Sabiq CDC-nin baş elm və tibb işçisi Dr. Debra Houri, "CDC elmə və ideologiyaya deyil, məlumatlara əsaslanan bir agentlik olmalıdır, lakin prosesdən elm adamlarını çıxardıqda ailələrə zərər verə biləcək ritorika əldə edirsiniz" deyib.

24 saat