Dalay Lama varisinin seçilməsi qaydalarını açıqladı: Çinə kəskin mesaj
Dalay Lama əsrlər boyu davam edən spekulyasiyalara son qoyaraq, varisinin “keçmiş ənənələrə uyğun” seçiləcəyini təsdiqləyib. Bu bəyanatla o, Çinə kəskin bir mesaj göndərib.
Çərşənbə günü, 90 illik yubileyindən bir neçə gün əvvəl yayımladığı videomüraciətdə Tibetin ruhani lideri bildirib ki, institutu qorumaq məqsədilə yaratdığı Gaden Phodrang Fondu onun gələcək reinkarnasiyasını tanıma səlahiyyətinə malik olacaq.
O əlavə edib ki, Tibet Buddist liderləri onun varisini axtaracaqlar və bu məsələyə “heç kimin müdaxilə etmək səlahiyyəti yoxdur” deyə vurğulayıb. 14-cü Dalay Lama son illərdə Buddistlərdən ofisin davam etdirilməsi tələbi ilə çoxsaylı müraciətlər aldığını qeyd edib. O, “Bütün bu tələblərə uyğun olaraq, mən Dalay Lama institutunun davam edəcəyini təsdiqləyirəm” deyib.
Çinin etirazı və Tibetin mövqeyi
Bu fikirləri Dalay Lama 1959-cu ildə Çinə qarşı uğursuz üsyandan sonra Tibetdən Hindistana qaçdığı və o vaxtdan bəri məskunlaşdığı Hindistanın şimalındakı Dharamşala şəhərində keçirilən üç günlük dini konfrans zamanı səsləndirib.
Əl-Cəzirəyə danışan Tibet yazıçısı və fəalı Tenzin Tsundue Dalay Lamanın çərşənbə günü verdiyi bəyanatı Tibet Muxtar Vilayətini idarə edən və varis təyin etmək səlahiyyətinə malik olduğunu iddia edən Çin üçün “üzə vurulan yumruq” kimi qiymətləndirib.
Çinin “separatçı” adlandırdığı Nobel Sülh Mükafatı laureatı daha əvvəl Pekinə lamaların, xüsusən də Dalay Lamanın reinkarnasiya sisteminə “müdaxilə etməməsi” barədə xəbərdarlıq edib. Çərşənbə günü səsləndirdiyi şərhlərə cavab olaraq, Çin Dalay Lamanın varisliyinin Pekindəki mərkəzi hökumət tərəfindən təsdiqlənməli olduğunu bildirib.
Dalay Lamanın ruhani müşaviri Thupten Ngodup qeyd edib ki, adətən hazırkı liderin sağlığında varis haqqında danışılmaz. O, Əl-Cəzirəyə deyib: “Lakin bu müzakirə hazırda əsasən Çin hökumətinin Onun Müqəddəsliyinin reinkarnasiyasına müdaxilə etməsi səbəbindən baş verir.”
Tarixi ənənələr və gələcək
Tibet Buddizmində ruhani liderin bir uşağın bədənində reinkarnasiya olunacağına inanılır. 6 iyul 1935-ci ildə bir fermer ailəsində doğulan indiki Dalay Lama iki yaşında bu rol üçün seçilib.
Onun veb-saytına görə, Tibet hökuməti tərəfindən göndərilən axtarış qrupu, onun sələfinə məxsus əşyaları tanıdıqdan sonra onu seçib. 1940-cı ilin qışında o, Tibetin paytaxtı Lhasa köçərək, xalqının ruhani lideri olub.
Çərşənbə günü Dalay Lamanın etibarlı şəxslərindən biri bildirib ki, onun varisi istənilən cinsdən ola bilər və Tibet vətəndaşlığına malik olması şərt deyil. 2011-ci ildə Dalay Lama siyasi səlahiyyətləri demokratik yolla seçilmiş Tibet sürgün hökumətinə təhvil verib.