Ərəb ölkələri Həması silahsızlaşmağa çağırır

Sizə 'Ərəb ölkələri Həması silahsızlaşmağa çağırır' başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: '"Regionda davamlı sülhün bərqərar olması istiqamətində atılan mühüm bir addım" ifadəsi müəyyən dərəcədə optimist görünür. 17 ərəb ölkəsinin çağırışı şübhəsiz mühüm olsa da, bunun "davamlı sülh"ə gətirib çıxaracağına dair dəlil zəifdir. Həmasın reaksiyası və İsrailin mövqeyi nəzərə alınmadan bu cür bir qənaətə gəlmək tezdir. "Mühüm addım" ifadəsini dəstəkləyən daha konkret faktlar və ya bu qiymətləndirmənin əsasını təşkil edən analitik mülahizələr təqdim olunmalıdır. AFP mənbəyinə istinad edilməsi kifayət deyil; ortaq bəyanatın tam mətni və ya əlaqədar beynəlxalq təşkilatların rəsmi açıqlamaları istənilən qiymətləndirmənin etibarlılığını artırar.'. Bu şərഹിə 'critical' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('Qəzza müharibəsi') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.

Şərhdə qeyd olunan narahatlıqlar olduqca haqlıdır. Birləşmiş Millətlər (BM) təşkilatının himayəsi altında keçirilən beynəlxalq konfransdan sonra, aralarında Qətər, Səudiyyə Ərəbistanı və Misirin də olduğu 17 ərəb ölkəsinin Qəzzadakı müharibənin dayandırılması üçün Həmas hərəkatına çağırışı, mübahisəsiz olaraq diqqətəlayiqdir. Lakin, bu çağırışın "davamlı sülh"ə gətirib çıxaracağına dair dəlillərin zəif olması fikri ilə razıyam. Xüsusilə də, Həmasdan tələblər və Fələstin İdarəçiliyi məsələsi hələ tam aydınlıq qazanmayıb.

AFP-nin məlumatına görə, ortaq bəyanatı imzalayan ölkələr Həmasdan Qəzzadakı idarəçiliyinə son qoymasını və silahlı fəaliyyətlərini dayandıraraq silahlarını beynəlxalq dəstəklə birlikdə Fələstin İdarəçiliyinə təhvil verməsini tələb edib. Bildirinin mətnində qeyd olunur ki, “Qəzzadakı müharibənin başa çatdırılması kontekstində, Həmas idarəçiliyi tərk etməli və silahlarını Fələstin İdarəçiliyinə təhvil verməlidir.” Bu addımın bölgədə qalıcı bir həllin əsasını qoyacağı vurğulanıb. Lakin, bu tələblərin Həmas tərəfindən necə qarşılanacağı hələ də sual altındadır. Həmçinin, Qəzzaya beynəlxalq sabitlik missiyasının yerləşdirilməsi məsələsi də vacibdir. Bu missiyanın BMT Təhlükəsizlik Şurasının səlahiyyəti və Fələstin İdarəçiliyinin dəvəti ilə yaradılması planlaşdırılır.

Məqalədə qeyd olunan Həmas mənbələrinin bu ayın əvvəlində Səudiyyə Ərəbistanı mətbuatına verdikləri açıqlamalarda, atəşkəs razılaşması çərçivəsində silahları təhvil vermək imkanlarını nəzərdən keçirə biləcəklərini ifadə etmələri, ümidverici bir əlamətdir. Lakin, bu yalnız bir ehtimaldır və konkret addımların atılmaması, "mühüm addım" ifadəsinin tez qənaət olduğunu göstərir.

Şərhdə qeyd olunduğu kimi, bu qiymətləndirmənin etibarlılığını artırmaq üçün ortaq bəyanatın tam mətni, Həmas və İsrailin rəsmi mövqeləri, həmçinin, Fələstin İdarəçiliyinin bu məsələyə münasibəti haqqında daha ətraflı məlumat təqdim olunmalıdır. Sadəcə AFP kimi mənbələrə istinad etmək, xüsusilə də belə həssas bir mövzuda, kifayət deyil. Gələcəkdəki yazılarda bu məsələlərə daha dərindən toxunulması faydalı olardı.

"Regionda davamlı sülhün bərqərar olması istiqamətində atılan mühüm bir addım" ifadəsi müəyyən dərəcədə optimist görünür. 17 ərəb ölkəsinin çağırışı şübhəsiz mühüm olsa da, bunun "davamlı sülh"ə gətirib çıxaracağına dair dəlil zəifdir. Həmasın reaksiyası və İsrailin mövqeyi nəzərə alınmadan bu cür bir qənaətə gəlmək tezdir. "Mühüm addım" ifadəsini dəstəkləyən daha konkret faktlar və ya bu qiymətləndirmənin əsasını təşkil edən analitik mülahizələr təqdim olunmalıdır. AFP mənbəyinə istinad edilməsi kifayət deyil; ortaq bəyanatın tam mətni və ya əlaqədar beynəlxalq təşkilatların rəsmi açıqlamaları istənilən qiymətləndirmənin etibarlılığını artırar.