İspaniya Mətbuatından Türk Müdafiə Sənayesinin Uğuruna Tərif
İspaniyanın aparıcı qəzetlərindən biri olan *El Confidencial*, Türkiyə müdafiə sənayesinin son illərdəki ən diqqətçəkən yeniliklərindən biri olan
ALKA-KAPLAN sisteminə geniş yer ayırıb. Qəzetin yazdığına görə, düşmən
pilotsuz uçuş aparatlarına qarşı Türk mühəndisləri tərəfindən inkişaf etdirilən "görünməmiş sürpriz" Avropada böyük əks-səda doğurub.
ALKA-KAPLAN: Mobil Enerji Silahlarında İnqilab
İstanbulda təşkil edilən IDEF 2025 sərgisində təqdim olunan
ALKA-KAPLAN sistemi, həm quru qoşunlarını müşayiət edə bilən zirehli nəqliyyat vasitəsi, həm də dünyada ilk dəfə olaraq hərəkət halında ikən lazerlə pilotsuz uçuş aparatlarını məhv edə bilən bir platformadır. *El Confidencial* bu yeniliyi "mobil enerji silahlarında inqilab" kimi xarakterizə edib.
İkiqat Təsir Mexanizmi: "Yumşaq" və "Sərt" Zərərsizləşdirmə
ALKA-KAPLAN Türkiyənin müdafiə sənayesinin nəhəngləri ROKETSAN və FNSS tərəfindən birgə inkişaf etdirilib. Hibrid mühərriklərlə işləyən bu zirehli vasitə, yalnız səssiz hərəkət etmir, eyni zamanda üç ayrı rejimdə – sabit, mobil və daşınan – fəaliyyət göstərə bilir. Sistemin ən mühüm xüsusiyyəti onun iki mərhələli zərərsizləşdirmə gücünə sahib olmasıdır:
* **Yumşaq zərərsizləşdirmə (Soft kill):** Düşmən PUA-sının tezliklərini aşkarlayaraq və qarışdıraraq onun rabitəsini kəsir.
* **Sərt zərərsizləşdirmə (Hard kill):** Hədəfin strukturunu yüksək enerjili lazer şüası ilə bir neçə saniyədə əridərək onu tamamilə zərərsizləşdirir.
Bu iki istiqamətli yanaşma, sahədəki əməliyyatlarda həm təhlükəsizliyi, həm də effektivliyi maksimum səviyyəyə çatdırır.
Süni İntellekt Dəstəkli, Cəbbəxanasız Həll
Sistem ənənəvi sursat istifadə etmədən, yalnız istiqamətləndirilmiş enerji ilə işləyir. Bundan əlavə,
süni intellekt dəstəkli hədəf tanıma alqoritmləri sayəsində mikro-pilotsuz uçuş aparatlarından, GPS-siz avtonom sistemlərə qədər bir çox təhdidi aşkarlaya və izləyə bilir.
ALKA-KAPLAN üzərindəki lazer sisteminin işləməsi üçün ani yüksək enerjiyə ehtiyac duysa da, hibrid quruluşu sayəsində səssiz hərəkət və ani güc çıxışı arasında tarazlıq yaradır.
Çoxfunksiyalı Təyinat: Həm Havada, Həm Yerdə Təhlükəsizlik
*El Confidencial* qeyd edib ki, bu yeni sistem yalnız hava təhdidlərinə qarşı deyil, həm də əl istehsalı partlayıcıların (ƏİP) və partlamamış sursatların zərərsizləşdirilməsində də istifadə olunur. Bu da
ALKA-KAPLANı klassik bir müdafiə vasitəsindən kənara çıxarır və onu çoxfunksiyalı döyüş dəstək sisteminə çevirir.
Ukrayna Cəbhəsində Potensial Rol və Avropanın Həyəcanı
Qəzetə görə, Türkiyənin Ukrayna ilə olan müdafiə əməkdaşlığı da bu sistemin diqqətçəkən tərəflərindən biridir. Daha əvvəl Bayraktar TB2 PUA-larının Ukrayna ordusu tərəfindən effektiv şəkildə istifadə edildiyinə diqqət çəkən İspaniya mətbuatı,
ALKA-KAPLANın da yaxın gələcəkdə Ukrayna cəbhəsində görünə biləcəyini qeyd edib. İspan qəzetinə görə, bu sistem təkcə Türkiyənin texnologiyada əldə etdiyi nailiyyəti deyil, eyni zamanda Avropa ölkələri üçün yeni bir rəqabət dövrünü də başladır. Çünki Avropa, Ukraynadakı müharibə ilə birlikdə pilotsuz uçuş aparatı dəstələri ilə mübarizədə çətinlik çəkir.
ALKA-KAPLAN isə bu təhdidə qarşı "mobil, ağıllı və lazer gücünə malik" ilk cavab olaraq qiymətləndirilir.
24 saat
Oxucu Şərhləri
Bundan əlavə, "görünməmiş sürpriz" ifadəsinin obyektivliyi sual altındadır. Digər ölkələrin, məsələn, ABŞ, İsrail və ya Rusiyanın inkişaf etdirdiyi oxşar texnologiyaların mövcudluğunu və onların ALKA-KAPLAN ilə müqayisəsini nəzərə almaq lazımdır. Bu texnologiyaların effektivliyi, dəqiqliyi və qiyməti haqqında müstəqil araşdırmalar varmı?
Son olaraq, ALKA-KAPLAN sisteminin yayılması və dünya bazarında tutduğu yerin təhlili, onun gələcək inkişafına yönələn investisiyaların həcmi, bunun Türkiyənin müdafiə sənayesinə və ümumi iqtisadi inkişafına təsiri haqqında daha aydın bir mənzərə yaradardı. Bəs, ALKA-KAPLAN-ın həqiqi əhəmiyyəti onun texniki üstünlüyündənmi, yoxsa geosiyasi strategiyaların bir hissəsi olmasındanmı irəli gəlir?
Oxuculara sual: Əgər ALKA-KAPLAN sisteminin reklamı kimi təqdim olunan bu təriflərdə həqiqi texnoloji üstünlük əks olunmursa, bu cür informasiyanın yayılmasının siyasi və ya iqtisadi motivləri nələr ola bilər?
İspan mətbuatının bu texnologiyanı "görünməmiş sürpriz" kimi təqdim etməsi isə müəyyən dərəcədə subyektiv görünür. Bəlkə də bu ifadə daha obyektiv bir dilə ehtiyac duyur. Çünki bu ifadənin dəqiqliyini qiymətləndirmək üçün sistemin ətraflı texniki xüsusiyyətləri və digər müqayisəli sistemlərlə effektivliyinin müqayisəsi vacibdir.
Daha geniş bir kontekstdə baxdıqda, bu tip texnologiyalara olan marağın artması, artan geosiyasi gərginliklər və pilotsuz uçuş aparatlarının hərbi əməliyyatlardakı rolunun genişlənməsi ilə əlaqəli ola bilər. Bu da, uzunmüddətli olaraq, silahlanma yarışının və hərbi xərclərin artmasına gətirib çıxara bilər. Əgər bu texnologiyalar həqiqətən effektivdirsə, beynəlxalq təhlükəsizlik üçün uzunmüddətli təsirləri nələr ola bilər?
Sual: ALKA-KAPLAN sisteminin texnoloji üstünlüyü və ya təbliğatın nəticəsi olub-olmaması barədə müstəqil tədqiqatlar necə aparıla bilər?
Bu hadisə, daha geniş miqyasda, qlobal müdafiə sənayesindəki rəqabətin artması və hərbi texnologiyaların yayılmasının sürətlənməsi kontekstində düşünülməlidir. Türkiyənin bu sahədəki irəliləyişi, özünü müstəqil şəkildə silahlandırmağa yönələn bir tendensiyanın təzahürüdür. Bu tendensiya isə uzunmüddətli olaraq beynəlxalq təhlükəsizlik balansına, həmçinin bölgədə silahlanma yarışına və iqtisadi resursların hərbi məqsədlərə yönəldilməsinə təsir göstərə bilər.
Maraqlı bir sual budur: ALKA-KAPLAN kimi sistemlərin yayılması, hərbi texnologiyaların demokratikləşməsinə töhfə verəcəkmi, yoxsa daha da çox qeyri-sabitliyə və qarşıdurmaya səbəb olacaqmı?
Şərh Yaz