2000-ci illərin sonlarında “Aclıq Oyunları” kitabları böyük rəğbətlə qarşılananda, yəqin ki, az oxucu bu
distopik romanlardakı səhnələrin öz yaşadıqları dünyada reallaşacağını gözləyirdi. Lakin bu gün Qəzzada hər gün belə səhnələr yaşanmaqdadır.
Martın əvvəlindən bəri İsrailin tam mühasirəsi altında əziyyət çəkirik. Zolağın hər yerində aclıq yayılıb. Ailələrin əksəriyyəti gündə cəmi bir dəfə yemək yeyir, bəziləri isə günlərlə heç nə yemədən qalır.
Mayın sonlarında ABŞ və İsrailin dəstəklədiyi Qəzza Humanitar Fondu (QHF) zolağa məhdud
humanitar yardım çatdırmağa başladı. O vaxtdan bəri fələstinlilər bir parça yemək əldə etmək üçün ölümcül bir oyuna məcbur ediliblər.
Ailə üzvlərimdən heç biri QHF-nin yardım paylama məntəqəsinə getməyə cəsarət etməyib, lakin qonşularımdan və dostlarımdan bəziləri gedib. Onlardan eşitdiyim tək şey dəhşətli hekayələrdir.
Yardımın Qanlı Yolları: Qəzzadakı Böhranın Dərinləşməsi
İsraillilərin “Netzarim Dəhlizi” adlandırdığı yardım zonası haqqında ilk dəfə eşidəndə, orada çadırlar, növbələr və nizam olacağını təsəvvür etdik. Lakin ora getməyə risk edənlər yalnız xaosa və ölümə şahid oldular. Yardım paylanması Qəzzanın şərq kənarında, Salah əd-Din küçəsi yaxınlığında, hasarlanmış bir ərazidə baş verir. Bu zona o qədər təhlükəlidir ki, yerli sakinlər onu ölüm dəhlizi adlandırırlar. Ətrafı qumla örtülü olan bu ərazi xarici hərbi podratçılar tərəfindən qorunur, yaxınlıqda isə İsrail tankları və əsgərləri yerləşdirilib.
Yardım çatdırılmalarının dəqiq bir cədvəli yoxdur. Bəzən QHF qapıları səhər saat 4-də, bəzən isə daha gec açır. Fələstinlilər gün batandan bir gün əvvəl növbə gözləməyə başlayırlar. Qapılar nəhayət açıldıqda, kütlə içəri axışır. Nə növbə var, nə heyət, nə də göstəricilər. Sadəcə səs-küy, toz və qorxu hökm sürür. Başın üstündə dronlar qırğılar kimi dövrə vurur. Sonra gücləndiricidən bir səs eşidilir: “Dörd dəqiqə! Bacardığınızı götürün!”
Yemək qutuları qumun ortasına qoyulur, lakin heç vaxt kifayət qədər olmur. İnsanlar bir-birini itələyərək, üstünə çıxaraq qutu yığınına doğru tələsirlər. Bıçaqlar çıxarılır, yumruq döyüşləri başlayır, uşaqlar qışqırır, kişilər yıxılır, qadınlar qumun içində sürünür. Az sayda insan bir qutu götürüb onu saxlaya bilən şanslılardan olur. Daha sonra atışma başlayır. Qumlu meydan qətl sahəsinə çevrilir. İnsanlar canlarını qurtarmaq üçün qaçır. Bir çoxu vurulur. Bəziləri yaralanaraq sürünərək çıxmağı bacarır. Digərləri dostları, qohumları və ya hətta yad adamlar tərəfindən aparılır. Bəziləri isə qumun içində təkbaşına qan itirir.
May ayının sonundan bəri İsrail ordusu yardım almağa cəhd edən insanlara fərq qoymadan atəş açması nəticəsində 500-dən çox fələstinli həlak olub, 4000-dən çoxu isə yaralanıb.
Faciəvi İtklər: Həyatlarını İtirməyə Məcbur Olanlar
Dostum Nura atası Subhi də onlardan biri idi. Ailədə yemək qalmadığı üçün o,
humanitar yardım əldə etmək üçün həyatını riskə atmaq məcburiyyətində qalmışdı. İyunun 14-də səhər Netzarimdəki yardım mərkəzinə getdi. Lakin geri dönmədi. Nur mənə danışdı ki, onlar qapının ağzında necə gözləyiblər. Saatlar keçib. Xəbər yox, zəng yox. İnternet kəsilib. Sükut dözülməz olub. Sonra qəfildən uzaqdan atəş səsi eşidiblər. Dərhal nəsə yanlış getdiyini biliblər, lakin ona çatmaq üçün heç bir yolları olmayıb. Sonradan, tibb işçiləri onun cəsədini tapıblar. O, uşaqlarına bir çanta yemək gətirməyə çalışarkən öldürülüb.
Başqa bir dostum Hala, QHF-nin ölüm tələsinin daha bir qurbanı, bacısının əri Xamis haqqında danışdı. O, cəmi iki il əvvəl evlənmişdi və hələ övladı yox idi, lakin bütün bir evin yükünü çiynində daşıyırdı. Müharibənin əvvəllərində qardaşı öldürüldükdən sonra onun uşaqlarına baxmağa başlamışdı. Yeməkləri tükənəndə Xamisin dostları onu inandırıb ki, onlarla birlikdə
humanitar yardım götürməyə getsin. İyunun 24-də səhər tezdən onlar yardım mərkəzinin yaxınlığında gözləyərkən kimsə qışqırıb: “Qapıları açıblar!” Xamis gizləndikləri yerdən cəmi bir az çıxıb ki, özü görsün. İsrail kvadrokopterindən atılan güllə onun çiyinini deşib, sonra ürəyinə saplanaraq onu öldürüb. O, arxasında yas tutan həyat yoldaşı və aclıq çəkən qardaşı uşaqlarını qoyub getdi.
Sayısız digər hekayələr də var – eyni dərəcədə ağrılı, eyni dərəcədə ürəkdağlayan – lakin onlar heç vaxt bilinməyəcək.
Beynəlxalq Hərbi Cinayət İttihamları və Dünya Sükutu
Qəzza Səhiyyə Nazirliyi bu hadisələri “yardım qətliamları” adlandırıb. Hüquqşünaslar onları hərbi cinayətlər kimi xarakterizə ediblər. Lakin onlar həqiqətən də “aclıq oyunları”dır.
Aclıq insanları dəyişdirir. O, sadəcə bədəni zəiflətmir, ruhu da sınaqdan keçirir. İnsanlar arasında etibarı və həmrəyliyi sarsıdır, ən təməl instinktləri üzə çıxarır. İşğalçı bunu bilir və bundan bir silah kimi istifadə edir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Fələstinli Qaçqınlar üçün Agentliyinə (UNRWA) şiddətlə hücum edib fəaliyyətini qadağan etməsi təsadüfi deyil.
UNRWA-nın
humanitar yardım paylama sistemi təşkilatlanma və ədalət nümunəsi idi. Agentlikdə qeydiyyatdan keçən hər bir ailə, diqqətli və şəffaf bir proseslə paylanan yardımı almaq üçün şəxsiyyət vəsiqəsinə sahib idi. Ən həssas qruplara – dul qadınlara, yetimlərə, yaşlılara və əlillərə – prioritet verilirdi ki, yardıma ən çox ehtiyacı olanlar onu ilk növbədə alsınlar. Bu sistem nizam, ləyaqət və insan həyatına hörmət sayəsində ölümcül basabas riskini və şiddətli toqquşmaları azaldırdı. İşğalçı bunların heç birini istəmir.
Məhz buna görə də o, yardım paylanmasını “aclıq oyunları” şəklində təşkil edib. Bunlar xaosa və nizamsızlığa səbəb olmaq üçün qurulmuş tələlərdir ki, fələstinlilər bir-birləri ilə vuruşsunlar və Fələstin cəmiyyətini bir yerdə tutan ictimai nizam və həmrəylik pozulsun. Bir ay ərzində İsrail və QHF yardım mərkəzlərində heç bir kütləvi qətlin baş vermədiyini inkar etdilər – bu da İsrailin geniş şəkildə inanılan növbəti yalanı idi. İndi İsrail mediası özləri bildirib ki, İsrail əsgərlərinə QHF mərkəzlərində
humanitar yardım almağa cəhd edən fələstinli kütlələrinə atəş açmaq əmri verilib.
Qəzzada Baş Verən Dəhşət: Dünya Hərəkətə Keçəcəkmi?
Dünya bizə indi inanacaqmı? Hərəkətə keçəcəkmi?
Qəzzadakı böhran və baş verənlər fantastika deyil. Bu, dəhşətli bir film deyil. “Aclıq oyunları” realdır və onların bir hissəsi olduğu soyqırım da. Dünyanın belə bir distopiyanın inkişafına imkan verməsi, öz insanlığını itirməsinin acı bir sübutudur.
24 saat
