Köhnə modelə 'mütərəqqi sistem' libası geydirilir

Nazirin “Tam ştatlı müəllim” konsepsiyası ictimaiyyətdə müzakirələrə səbəb olub

Elm və Təhsil Naziri Emin Əmrullayevin noyabrın 17-də orta məktəb müəllimləriorta məktəb müəllimləri

Nazir bildirdi ki, tam ştatlı müəllimin əməkhaqqı ölkə üzrə orta əməkhaqqından ən azı iki dəfə yüksək olmalıdır. Emin Əmrullayev mövcud sistemdə müəllimlərin əməkhaqqını artırmaq üçün daha çox dərs demək məcburiyyətində qalmasının doğru olmadığını vurğulayıb.

Müəllim maaşları və iş yükü: Nazirin izahları

Nazirin açıqlaması sosial şəbəkələrdə birmənalı qarşılanmayıb. Xeyli istifadəçi bunu müəllimlərin dərs saatları olmadığı halda belə iş gününün sonuna qədər məktəbdə qalmalı olacağı kimi şərh edib. Yaranan suallara aydınlıq gətirmək məqsədilə Emin Əmrullayev noyabrın 20-də İctimai Televiziyaya müsahibə verib.

Nazir ənənəvi saat hesabı tədris sisteminin müəllimlərin əməkhaqqını artırmağa imkan vermədiyini bildirib. Onun sözlərinə görə, müəllimin maaşı dərs dediyi siniflərin sayından asılıdır. Lakin Azərbaycanda yüzlərlə kiçik kənd məktəbi var ki, orada sinif sayı az olduğundan orta məktəb müəllimləri

Əmrullayev, saat hesabı dərs deyən müəllimlərin təhsil prosesinə bağlılığının zəif olduğunu müdafiə edib. O, misal gətirərək, həftədə cəmi 10 saat işləyən bir müəllimin məktəbə həftədə üç gün gəlib qısa müddət sonra çıxıb getdiyini bildirib. Nazir bunun Azərbaycan təhsilinin gələcəyi üçün uyğun olmadığını qeyd edib.

"Məktəbdə qalmaq məcburiyyəti olmayacaq": Nazirin aydınlaşdırması

Nazir təklifin orta məktəb müəllimləri

Bəs müəllimlər dərs saatlarından kənar vaxtlarda nə edə bilərlər? Emin Əmrullayev bununla bağlı bir sıra fəaliyyətlər sadalayıb: təcrübəli müəllimlər gənc həmkarlarının dərslərini dinləyərək onlara məsləhət verə bilər, şagirdlərin məktəbdənkənar fəaliyyətləri üçün metodoloji tövsiyələr hazırlaya bilər, onları müsabiqələrə, olimpiadalara və turnirlərə hazırlaşdıra bilərlər. Sınaq layihəsində 20 min müəllimin könüllü əsaslarla tam ştata keçirilməsi planlaşdırılır.

Ekspertlərdən sərt tənqid: Dünya təcrübəsi və yerli reallıqlar

Nazirin ideyası iqtisadçılar və təhsil ekspertləri tərəfindən tənqidlə qarşılanıb. İqtisadçı Rövşən Ağayev qeyd edib ki, belə bir model inkişaf etmiş ölkələrdə uzun illərdir tətbiq edilir. İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının (OECD) tədris və öyrənmə ilə bağlı keçirdiyi beynəlxalq sorğuya (TALIS) istinadən, üzv ölkələrdə müəllimlərin həftəlik iş saatının 38,8 saat təşkil etdiyini, bunun yalnız 60%-inin (təxminən 21 saat) dərsə, qalanının isə qeyri-tədris fəaliyyətlərinə sərf olunduğunu xatırladıb.

Ağayev Azərbaycan təhsil sektorunun artıq "eksperiment dovşanı"na çevrilməsi üçün vaxt limitinin bitdiyini vurğulayıb. O, təklif olunan mexanizmin təhsilin inkişafına hansı töhfəni verəcəyinin dəqiq qiymətləndirilməsinin vacibliyini bildirib. TALIS-in 2018 və 2024-cü illər üzrə nəticələrinə əsaslanan ekspert, inkişaf etmiş ölkələrdə tətbiq olunan bu modelə dair rəylərin birmənalı olmadığını qeyd edib.

Avropada, Yaponiyada və ABŞ-də müəllimlərin iş yükünün ağırlığından şikayətlənməsi, hökumətləri islahatlara çağırmaları faktını xatırladan iqtisadçı, Azərbaycanın artıq köhnəlmiş və narazılıq doğuran bir modeli indi mütərəqqi sistem kimi tətbiq etmək istədiyini ifadə edib. TALIS-in nəticələri uzun iş saatının müəllimlərin sağlamlığına ciddi ziyan vurduğunu, xüsusən gənclər arasında müəllim peşəsindən uzaqlaşma meyillərini gücləndirdiyini göstərir. Əgər uzun iş saatları keyfiyyətli məzmunlu fəaliyyətə sərf olunmur, yalnız inzibati əmrlərin icrasına yönəlirsə, bu, formal və yorucu bir mexanizmə çevrilir.

İnfrastruktur çatışmazlığı: Layihənin əsas maneəsi

Rövşən Ağayev orta məktəb müəllimləri

Maraqlıdır ki, nazir Emin Əmrullayev özü də İTV-yə müsahibəsində məktəblərdə infrastruktur çatışmazlığından danışıb. O, müəllimlərin oturmağa yeri olmadığını, iş otaqları və ya masası olmayan müəllimlərin dərsə harada hazırlaşacağı, şagird işlərini harada yoxlayacağı suallarını ortaya qoyub.

Müzakirələrin səmərəsizliyi və Nazirliyin mövqeyi

Daha sonra Emin Əmrullayev "Facebook" səhifəsində müsahibəsindəki fikirlərinin mediada və sosial şəbəkələrdə yanlış yöndə müzakirə olunmasından şikayətlənib. O, infrastrukturla bağlı fikirlərinin yalnız "detal" olduğunu və bunu sonra da müzakirə etmək mümkün olduğunu qeyd edib. İqtisadçı və təhsil eksperti Elçin Rəşid isə nazirin paylaşımına şərh olaraq, Elm və Təhsil Nazirliyinin (ETN) sistemli müzakirələr aparmadığını, əksinə, pərakəndə və əsaslandırılmamış fikirlər səsləndirdiyini bildirib. O əlavə edib ki, ETN tərəfindən müdaxilələr heç vaxt konstruktiv olmayıb və nazirlik kütləvi müzakirələrə qatılmaq əvəzinə, onlara qarşı ikrah nümayiş etdirərək dövlət resurslarını bu "zərərli işə" sərf edir.

24 saat