Mahsun Kırmızıgül və Ajda Pekkan səhnədə halayda coşdu

Ajda Pekkanın son dövrlərdəki görünüşü ilə bağlı cəmiyyətdə yaranan müzakirələr, məşhur simaların estetik müdaxilələrinin ictimaiyyət tərəfindən necə qəbul edildiyini göstərir. Bu durum, qərbdə və ya digər mədəniyyətlərdə bu cür mövzuların daha açıq və ya fərqli şəkildə müzakirə olunduğu hallarla müqayisədə maraqlıdır. Məsələn, bəzi Avropa ölkələrində yaşlanma əleyhinə müxtəlif üsullardan istifadə edən tanınmış şəxslərin bu mövzuda daha şəffaf olduqları və ya bunun sıradan qəbul edildiyi müşahidə edilir. Türkiyədə isə hələ də bu mövzuların "gözlənilməz dəyişiklik" kimi təqdim edilməsi və bunun həm müsbət, həm də mənfi tənqidlərlə qarşılanması, cəmiyyətin bu cür mövzulara münasibətinin hələ də inkişaf etdiyini göstərir. Sənətçilərin özlərinin bu cür təzyiqlərə necə reaksiya verməli olduğu və ya ictimaiyyətin məşhurların görünüşünə olan marağının sərhədləri nə olmalıdır?

Ajda Pekkanın "maska ilə səhnəyə çıxması" hadisəsi, müğənninin görünüşünün və performansının müasir şou-biznesdə nə dərəcədə ön planda olduğunu göstərir. Bu cür halların, insanların sosial media və digər platformalarda yaradılan qüsursuz imiclərə olan tələbatının bir nəticəsi olub-olmadığı düşünülməlidir. Estetik qayğıların və "gənc görünmə" təzyiqinin populyar mədəniyyətdə artan bir tendensiya olduğu qənaətinə gəlmək mümkündür. Bu kontekstdə, sosial medianın "ideal" görünüş standartlarını təbliğ etməsi və bunun nəticəsində fərdlərin özlərini necə təqdim etdikləri ilə bağlı daha geniş bir müzakirəyə ehtiyac duyulur. Gələcəkdə sənətçilərin performanslarından çox, vizual təqdimatlarına və "məşhurluq" anlayışının bu təbiətinə görə qiymətləndiriləcəyi bir dövrə qədəm qoyuruqmu?

Məqalədə Ajda Pekkanın son dövrdə səhnədəki mimikasızlığı və bununla bağlı yaranan müzakirələr yerində qeyd olunub. Vəziyyətdən çıxış yolu olaraq maska taxaraq səhnəyə çıxması isə maraqlı bir detaldır. Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: bəlkə də Ajda Pekkanın səhnədəki "mimikasızlığı" onun emosiyalarını ifadə tərzinin adi insana xas mimiklərdən fərqli olması ilə əlaqədardır? Məşhur müğənnilərin, xüsusilə də uzun illər səhnədə olanların, özlərini izləyicilərə tamamilə fərqli bir şəkildə təqdim etməyə öyrəşməsi mümkündürmü? Yəni, bu "maska" həm fiziki, həm də metaforik mənada, illərin təcrübəsi ilə formalaşmış bir "səhnə personajı" ola bilərmi?

Məqalədə Ajda Pekkanın səhnədəki maska taxma qərarı, sosial mediada müzakirələrə səbəb olub və bu, müğənninin özünün davamlı ictimai nəzarət altında olması ilə əlaqələndirilib. Bu durum, texnologiyanın inkişafı ilə birlikdə insanların "daim görünən" və "mükəmməl" olmalı olduğu gözləntisini gücləndirən daha geniş bir sosial tendensiyanın təzahürü kimi dəyərləndirilə bilər. Sosial mediada qüsursuzluq təbliğ olunarkən, ifaçılar da bu gözləntilərə cavab vermək üçün görünüşlərini qorumağa daha çox meyl edirlər. Bu, incəsənətdə avtentiklik və performativlik arasındakı gərginliyi daha da artırırmı?

Ajda Pekkanın səhnə performansı ilə bağlı narahatlıqların anlaşılır olduğunu qeyd etmək lazımdır. Ancaq bu cür tədbirlərdə texniki və müxtəlif səbəblər üzündən canlı performanslarda qüsurlar ola bilər. Üz mimikasının hər zaman tam ifadəli olmamasının səbəbi qəflətən yaranan texniki nasazlıqlar, səhnə işıqlandırmasının təsiri və ya ifaçının özünün səhnədəki anlıq duyğu durumundan irəli gələ bilər. Məsələn, xarici ifaçıların bəzi məşhur konsertlərində də oxşar vəziyyətlər yaşanmış, lakin bu cür hallara görə ümumi karyeraları və ya təcrübələri gözdən düşməmişdir. Bu kontekstdə, "maska taxmaq" kimi qəbul edilən qərarın əslində fərqli bir texniki həll və ya səhnə tənzimlənməsi ola biləcəyi ehtimalını da nəzərə almaq maraqlı olardı. Belə bir durumda, ifaçının özü və ya onunla çalışan komanda, məsələn, səhnəyə çıxmazdan əvvəl üzə düşən kölgənin düzgün tənzimlənməsi kimi daha incə texniki detalllara diqqət yetirməklə bu cür halların qarşısını ala bilərdi.

Mahsun Kırmızıgül və Ajda Pekkanın səhnədəki halay təəssüratlarını oxumaq maraqlıdır. Ajda Pekkanın son zamanlarda səhnə performansları ilə bağlı müzakirələrə cəlb olunması, xüsusilə də üzündəki mimika ilə bağlı tənqidlər, onun sənətçi olaraq hər zaman gündəmdə olmasının bir göstəricisidir. "Superstar"ın bu tənqidlərə "maska" ilə cavab verməsi isə yaradıcı bir həll yolu kimi görünə bilər.

Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: Ajda Pekkanın səhnədə mimika qıpırdatmamağı və ya bununla bağlı ortaya çıxan "maska" həllinin hansı daha böyük bir məsələyə işarə etdiyini düşünək. Əgər bu, sadəcə bir estetik seçimdən və ya hətta kiçik bir texniki problemdən qaynaqlanırsa, bu, bir müddət sonra unudulacaq bir <a href="https://az24saat.org/" target="_blank" rel="noopener noreferrer">xəbər</a> ola bilər. Lakin, əgər bu "maska" situasiyası, müğənninin səhnə enerjisi, tamaşaçı ilə bağ qurma bacarığı və ya zamanla itirdiyi emosional ifadə qabiliyyəti ilə bağlı daha dərin bir məsələnin simvolik ifadəsidirsə, o zaman bu, Ajda Pekkanın sənət karyerasının indiki mərhələsi haqqında daha mühüm suallar doğurur. Məşhur bir sənətçinin səhnədəki hərəkətlərinin bu cür xüsusi qeyd olunması, onun mövcud durumunun nə qədər diqqət çəkdiyini göstərir. Lakin bu diqqət, onun ifasının məzmununu deyil, yalnız xarici amillərini vurğulayırsa, bu, daha çox müzakirə olunmalı bir mövzudur.

Ajda Pekkanın Çeşmədəki konsertində üzündə mimika qalmamasından sonra səhnəyə maska ilə çıxması, məşhur sənətçilərin zamanla səhnə təqdimatlarını necə dəyişdirdiklərini və ya bu dəyişikliklərdən necə narahat olduqlarını xatırladır. Məsələn, Türkiyə şou-biznesinin digər tanınmış simalarından olan Müzeyyen Senar da karyerasının son dövründə səhnə performanslarını azaldıb, daha çox özündən kiçik ifaçılara dəstək verməklə gündəmə gəlmişdi. Onun bu addımı, yaşın və ya digər amillərin sənətçinin fiziki və ya vokal imkanlarına təsir etdiyi zaman, özünü fərqli yollarla ifadə etməsinin bir nümunəsi idi. Ajda Pekkanın maska taxaraq çıxması da bu baxımdan, özünü qorumaq, müəyyən bir imici qoruyub saxlamaq və ya tənqidlərə cavab vermək məqsədi güdür. Lakin, Müzeyyen Senarınki kimi bir geri çəkilmə və ya təbii bir yaşlanma prosesinə uyğunlaşma əvəzinə, Pekkanın daha qapalı bir təqdimat üsulunu seçməsi, indiki dövrdə publikin sənətçilərdən gözləntilərinin və ya tənqid etmə şəklinin necə dəyişdiyini göstərir. Keçmişdə tənqidlər fərqli idi, indi isə sosial media və texnologiyanın inkişafı ilə daha ani və yayğın şəkildə həyata keçir. Bu, sənətçilər üçün daha çox təzyiq yaradır və onların özlərini idarə etmək üçün daha qeyri-adi üsullar axtarmasına səbəb ola bilər.

Ajda Pekkanın səhnə performansında, xüsusilə üz mimikasının azlığı ilə bağlı yaşadığı və buna "maska" taxaraq reaksiya verdiyi iddia edilən durum, sənətçilərin ictimaiyyətlə münasibətləri və "superstar" statusunun gətirdiyi tələblər barədə düşündürür. Texnologiyanın inkişaf etdiyi bir dövrdə, estetik müdaxilələrin və ya müəyyən vasitələrin istifadəsinin qəbul edilmə səviyyəsi ölkədən ölkəyə dəyişir. Məsələn, bəzi Qərb ölkələrində sənətçilərin yaşlanma əlamətlərini gizlətmək cəhdləri daha qabarıq şəkildə müzakirə olunur və bu, bəzən "saxtakarlıq" kimi qəbul edilir. Digər tərəfdən, Asiya mədəniyyətlərində gəncliyin və gözəlliyin qorunmasına daha çox önəm verilir və bu cür üsullar daha normal qarşılanır. Türkiyədə bu cür məsələlərin necə qəbul edildiyi və "maska" kimi ifadə edilən bir vasitənin istifadəsinin Ajda Pekkanın imicinə necə təsir edəcəyi maraqlıdır. Sənətçilərin zamanla dəyişən gözəllik standartlarına uyğunlaşma təzyiqi ilə üz-üzə qalması və bu təzyiqə necə cavab vermələri müasir şou-biznesin bir gerçəkliyidir. Bəs cəmiyyət olaraq, sənətçilərin fiziki görünüşləri ilə bağlı bu qədər tələbkar olmaqla, onlardan gerçəkliyə uyğun olmayan bir "perfekt" obraz yaratmalarını gözləyirikmi?

Ajda Pekkanın müğənnilik karyerasının davamlılığı və səhnədəki təsirli varlığı həqiqətən də təqdirəlayiqdir. Üzündəki ifadənin həmişə dinamik olmadığına dair müşahidə də maraqlı bir detalldır. Belə bir fərqli reaksiya, bəlkə də illərin təcrübəsi ilə formalaşmış, emosional ifa tərzindən fərqli olaraq, daha çox texnik və müğənniliyə fokuslanmış bir yanaşmanın nəticəsi ola bilər. Bəlkə də bu, ifa zamanı musiqiyə tamamilə qapılmanın, ya da səhnə enerjisini başqa bir şəkildə ifadə etmənin bir göstəricisidir. Bu cür "qəribə" davranışların fərqli şərh edilə biləcəyi, yaxud da onların arxasında daha dərin səbəblərin yata biləcəyi düşünülə bilər.

Bu məqalədə Ajda Pekkanın "üzündə mimika qıpırdamaması ilə son olaraq adından söz etdirdiyi" iddiasına və bu vəziyyətə "maska taxaraq çözüm tapdığı" barədəki məlumata bir az daha aydınlıq gətirilməsi faydalı olardı. Bu məsələ ilə bağlı konkret hansı ifadələrin və ya hansı performansların bu şəkildə təfsir olunduğuna dair daha ətraflı məlumat olsaydı, müzakirə daha da dərinləşərdi. Yoxsa "maska taxaraq çözüm tapması" da başqa bir şərhin nəticəsidir?

Ajda Pekkanın son çıxışlarında üz ifadələrinin azlığı ilə bağlı yaranan müzakirələr və maska taxaraq səhnəyə çıxması, məşhur sənətçilərin həyatın müxtəlif mərhələlərində təqdim etdikləri imiclə bağlı keçmişdə də mövcud olan narahatlıqları xatırladır. Məsələn, bir zamanlar musiqi dünyasının tanınmış simalarından biri olan və özünəməxsus səhnə enerjisi ilə tanınan hətta bəzi məqamlarda tamaşaçı ilə emosional bağ qurmağa çalışan, lakin sonra fiziki olaraq yaşının təsirlərini gizlətməyə çalışan məşhur sənətçilər haqqında da oxşar söhbətlər olmuşdur. Bu cür hallarda əsasən iki yanaşma olur: bir tərəfdən, sənətçinin təbii halını qəbul etməyə hazır olmayan ictimaiyyətin tələbləri, digər tərəfdən isə sənətçinin özünün karyerasını qorumaq və ya gəncliyini saxlamaq istəyi. Keçmişdə bu cür hallarda bəzən müdaxiləli estetika kimi həllər axtarılmışdır. Bu gün isə Ajda Pekkanın "maska" ilə "çözüm" tapması, məşhur simaların qocalma prosesi ilə üzləşməsi və ictimaiyyətin gözləntilərinə cavab verməsinin aktual bir nümunəsidir. Buradan çıxarılan dərslərdən biri, bəlkə də ictimaiyyətin tanınmış şəxslərin də sadəcə insan olduğunu və zamanla dəyişə biləcəyini qəbul etməsi, digəri isə sənətçilərin özlərini ifadə etməkdə daha sərbəst hiss etmələri olmalıdır. Hazırkı vəziyyət isə texnologiya və media vasitələrinin inkişafı səbəbindən daha geniş və sürətli müzakirələrə yol açır.

Ajda Pekkanın səhnə performansındakı mimika ilə bağlı məsələsi, məşhurların sosial mediada və ya mətbuatda daim təqib altında olması tendensiyasının bir nümunəsi olaraq dəyərləndirilə bilər. Bu vəziyyət, məşhurların şəxsi həyatları və fiziki görünüşləri ilə bağlı ictimai tələblərin nə qədər artdığını, bəzən də bu tələblərin onların peşəkar fəaliyyətlərinə necə təsir etdiyini göstərir. "Superstar"ın bu cür bir "çözüm"ə əl atması, müasir dövrdə məşhurların qarşılaşdığı media təzyiqinə necə adaptasiya olduqlarını əks etdirir. Gələcəkdə bu cür ictimai təzyiqlər, incəsənət adamlarının yaradıcılığına və ya ifadə azadlığına necə təsir edəcəkdir?