Mobil rabitə necə işləyir?
Smartfonu ələ almaq, ekrana bir neçə dəfə toxunmaq, iki uzun siqnal və "Salam!" – zəng etmək bu qədər sadə görünür. Lakin az adam düşünür ki, bu əlaqənin mümkün olması üçün nə qədər proses baş verir. "Tutur – tutmur" sualının arxasında nələrin dayandığını mobil rabitə sahəsində biliklərimizi artıraraq öyrənək.
Baza stansiyası nədir?
Baza stansiyası – telefonun operatora qoşulmasına imkan verən və keyfiyyətli rabitəni təmin edən mobil rabitə şəbəkəsinin avadanlığıdır. Baza stansiyası, abonentlərin zəng edə, internetdən istifadə edə və efirdə bir-birinə mane olmadan normal fəaliyyət göstərə bilməsi üçün "radio resurslarına" (tezliklərə və ötürmə vaxtına) çıxışı bölüşdürür.
Baza stansiyası, yaşadığımız binanın damında gördüyümüz antennalı qüllələrdir. Zəng edərkən telefon məhz ona qoşulur – siqnalı qəbul edir, gücləndirir və şəbəkəyə ötürür. Bir baza stansiyasının əhatə dairəsindən çıxdıqda, siqnal avtomatik olaraq ən yaxın qülləyə keçir, buna görə də zəng kəsilmir.
Rabitə keyfiyyəti nə deməkdir?
Rabitə keyfiyyəti – istifadəçinin cihazının zəngləri nə qədər etibarlı və effektiv şəkildə həyata keçirdiyini, mobil internetdən istifadə etdiyini və məlumatları ötürdüyünü göstərən şəbəkə xüsusiyyətlərinin məcmusudur. Bu anlayışa şəbəkənin əlçatanlığı, siqnalın sabitliyi, məlumat ötürmə sürəti və gecikmələri, səhv səviyyəsi və qırılma ehtimalı daxildir.
Bəzən liftə minərkən internet itə bilər, zəng donmağa başlayır. Bu, binaların konstruksiyasının küçədəki baza stansiyalarından gələn siqnalın qarşısını alması ilə əlaqədardır. Əgər yeraltı dayanacaqda rahat şəkildə videoya baxmaq və ya əks-səda olmadan danışmaq mümkündürsə, deməli, bu yerdə siqnal və rabitənin keyfiyyəti yaxşıdır.
Maneələr nədir?
Maneələr – mobil siqnalın qəbulunu pisləşdirən, əlaqənin keyfiyyətini aşağı salan və ya rabitənin itməsinə səbəb olan istənilən arzuolunmaz radio siqnallarıdır. Maneələr digər cihazlar, hava şəraiti və ya fiziki maneələr səbəbindən yarana bilər.
Təsəvvür edin ki, musiqinin yüksək səslə yandırıldığı otaqda bir insanla danışmağa çalışırsınız. Həmsöhbətinizi eşitmək çətinləşir – bu, maneədir. Mobil rabitədə də eyni şey baş verir: əgər yaxınlıqda çoxlu cihaz varsa və ya siqnal zəifdirsə, radio sahəsinin fon səsləri telefonun məlumatları normal qəbul etməsinə mane olur.
VoLTE və VoWiFi nədir?
Bu texnologiyalar 2G və 3G vasitəsilə deyil, internet trafik vasitəsilə "zəng etməyə" imkan verir – yalnız prioritet və təkmilləşdirilmiş keyfiyyətlə. VoLTE ilə zəng mobil internet 4G vasitəsilə, VoWiFi ilə isə Wi-Fi vasitəsilə həyata keçirilir, lakin hər halda adi zəng kimi operator şəbəkəsindən keçir.
VoLTE vasitəsilə zəng edərkən səs mobil internet vasitəsilə göndərildiyi üçün səs daha aydın və əlaqə daha sürətli olur. Əgər evdə mobil şəbəkə zəifdirsə, lakin Wi-Fi yaxşıdırsa, telefon VoWiFi-yə keçə bilər. Bu zaman səs evdəki internet vasitəsilə gedəcək, lakin sizin və həmsöhbətiniz üçün zəng adi zəng kimi görünəcək və səslənəcək – operator onu standart zəng kimi emal edir.
Optik-lifli məlumat ötürmə xətləri
Optik-lifli xətlər – məlumatların nazik şüşə və ya plastik lif vasitəsilə işıq impulsları şəklində ötürüldüyü məlumat emalı sistemidir. Bu, yüksək sürətli məlumat ötürülməsini, aşağı gecikmələri və elektromaqnit maneələrinə davamlılığı təmin edir.
Təsəvvür edin ki, şəffaf bir borudan su əvəzinə işıq axır. Bu işıq özündə internet trafikini daşıyır: videolar, zənglər, mesajlar. İşıq çox sürətlə hərəkət etdiyi və demək olar ki, itmədiyi üçün bu cür xətlər vasitəsilə internet adi mis kabellərə nisbətən daha sabit və sürətli işləyir.
Məlumatların emalı mərkəzləri (MEM)
Məlumatların emalı mərkəzi (MEM) – böyük sayda server və şəbəkə avadanlığı vasitəsilə böyük həcmdə məlumatın saxlanıldığı və emal edildiyi xüsusi bina və ya binalar kompleksidir.
Standart MEM, serverlərin yerləşdiyi dolabların sıralandığı nəhəng bir otağa bənzəyir. Bu, çox etibarlı və qorunan "kompüter zalı" kimidir və saytlar, tətbiqlər və bulud platformaları kimi bütün növ rəqəmsal xidmətlərin fasiləsiz işləməsini təmin edərək 24/7 fəaliyyət göstərir.
Radio tezliyi nədir?
Radio tezliyi – simsiz məlumat ötürülməsi üçün istifadə olunan 3 kHz-dən 300 GHz-ə qədər elektromaqnit dalğalarının diapazonudur: mobil rabitə, Wi-Fi, televiziya, radio yayımı, peyk rabitəsi.
Telefonla zəng edərkən və ya Wi-Fi-ı aktivləşdirərkən cihaz şəbəkə ilə radio dalğaları vasitəsilə əlaqə qurur. Bu dalğalar məlumatların hərəkət etdiyi xüsusi dəhlizlərə bənzəyir. Hər bir rabitə növü bir-birinə mane olmamaq üçün öz radio tezliyindən istifadə edir.
Ehtiyatlaşdırma nədir?
Ehtiyatlaşdırma – əsas sistem sıradan çıxdıqda belə işin davamlılığını təmin etmək üçün əsas elementlərin (kanallar, qovşaqlar, ötürmə xətləri) dublikatlaşdırıldığı rabitə şəbəkələrinin qurulması prinsipidir.
İşə getmək üçün iki marşrutunuz var: biri körpüdən, digəri tuneldən keçir. Körpü bağlandıqda tunel vasitəsilə getməli olacaqsınız – və yenə də saat 10:00-da ofisdə olacaqsınız. Mobil rabitə ilə də eyni prinsip işləyir: əgər bir kanal qəfil işləməyi dayandırsa, zəngin kəsilməməsi üçün ikinci kanal avtomatik olaraq yükü öz üzərinə götürür.

Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz