Pekində Güc Nümayişi və Diplomatik Nümayiş
Dünyanın diqqəti Çinin paytaxtı Pekinə yönəlib. Qərb dünyasına qarşı çıxan Çin və Rusiya kimi ölkələrə Hindistan və Şimali Koreya kimi dövlətlərin də qatılması ilə keçirilən görüşlər, xüsusilə ABŞ tərəfindən yaxından izlənir. Bu gün keçiriləcək möhtəşəm hərbi parad öncəsi Rusiya Dövlət Başçısı Vladimir Putin, Hindistan Baş naziri Narendra Modi və Şimali Koreya lideri Kim Çen In kimi şəxslər Pekinə gələrkən, Çin Dövlət Başçısı Si Cinpin sanki bir diplomatik nümayiş sərgiləyir.
Çin-Rusiya Əməkdaşlığı Dərinləşir
Si Cinpin və rusiyalı həmkarı Putin dünən ikitərəfli görüşlərə başlayıblar. Görüşlərdə dostluq mesajları paylaşılıb, iki ölkə arasında enerji, texnologiya, elm və səhiyyə sahələrində 20-dən çox əməkdaşlıq sənədi imzalanıb. Vizasız səyahət razılaşması da imzalayan Rusiya və Çin, beləliklə, gələcək tərəfdaşlıqları üçün mühüm addımlar atıblar.
Görüşlərdən əvvəl verdiyi açıqlamada Putin, ölkələr arasındakı əlaqələrin "misli görünməmiş səviyyədə" olduğunu bildirib. Si Cinpin isə, "köhnə dostum" adlandırdığı Putin ilə "Çin xalqının Yapon işğalına qarşı müqavimət müharibəsindəki Qələbəsinin və Dünya Antifaşist Müharibəsindəki Qələbəsinin 80-ci ildönümünü qeyd edəcəklərini" vurğulayıb. O əlavə edib: "Çin-Rusiya münasibətləri beynəlxalq şəraitin sınaqlarına tab gətirmiş və dövlətlərarası əlaqələrdə bir modelə çevrilmişdir. Daimi yaxşı qonşuluq, dostluq, hərtərəfli strateji qarşılıqlı əlaqə, qarşılıqlı fayda və qazan-qazan əməkdaşlığı nümunəsidir." Si Cinpin həmçinin, "Milli inkişaf və rifah məsələsində bir-birimizi dəstəkləməyə, beynəlxalq ədalət və bərabərliyi qətiyyətlə müdafiə etməyə, daha ədalətli və məqbul bir global idarəetmə sisteminin yaradılmasını irəli sürməyə hazırıq" deyə qeyd edib. Qeyd edək ki, Çin dövlət mediası, Si və Putin arasındakı görüş zamanı Ukrayna böhranı və ya Alyaska görüşünün müzakirə edildiyinə dair heç bir məlumat yaymayıb.
Rusiya Hücum Planlarını Rədd Edir
Rusiya prezidenti Putin, ölkəsinin Avropaya hücum planları olduğu barədə yayılan xəbərlərlə bağlı olaraq, "Rusiyanın heç kimə hücum etmək niyyəti yoxdur" deyib.
Hərbi Paradın Beynəlxalq Əhəmiyyəti
Si Cinpin bu gün Çinin indiyə qədərki ən böyük hərbi paradına ev sahibliyi edir. Putin, Kim Çen In və Modi də daxil olmaqla 26 dövlət başçısını qəbul edəcək Pekinin Tiananmen Meydanında bütün hazırlıqlar başa çatdırılıb. Bu gün diplomatik nümayiş sahəsində ABŞ-a qarşı bir güc nümayişinə çıxan Çinin, hər hansı bir münaqişədə Vaşinqtonla rəqabət aparmaq qabiliyyətini nümayiş etdirəcəyi gözlənilir. Parad Çinin gücünü və Si Cinpinin dünya lideri kimi nüfuzunu göstərəcək, eyni zamanda ölkə daxilində qürur və vətənpərvərlik mesajı da verəcək.
Kim Çen Inin Xüsusi Səfəri
Çindəki mərasim, Şimali Koreyadan çox nadir hallarda çıxan Kim Çen In üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Çünki Kim, ilk dəfə digər dövlət liderlərinin də iştirak etdiyi bir zirvə toplantısına qatılmış olacaq. Bu, Şimali Koreyanın ABŞ prezidenti Donald Trampa, artıq əvvəlki kimi təcrid olunmadığını göstərmək üçün böyük bir fürsət kimi qiymətləndirilir. Kimin iştirakı Si Cinpin üçün də Trampa qarşı diplomatik qələbədir. Şimali Koreya lideri Kim Çen In dünən xüsusi qatarı ilə Çinə gəlib. Kim zirehli qatarını xarici səfərlərini həyata keçirərkən istifadə edir.
Qəzza Zolağında Humanitar Böhran və Hərbi Hazırlıqlar
Qəzzadakı blokadanı qırmaq və bölgəyə humanitar yardım çatdırmaq məqsədilə 44 ölkənin dəstəyi ilə yaradılan və İspaniyanın Barselona şəhərindən yola çıxdıqdan sonra pis hava şəraiti səbəbindən geri dönmək məcburiyyətində qalan "Qlobal Sumud Flotiliyası"nın yenidən yola çıxdığı bildirilib. İsveçli iqlim fəalı Qreta Tunberqin, eləcə də irlandiyalı aktyor Liam Kanninghamın, ispan aktyor Eduard Fernandesin və türk fəalların da olduğu gəmilərin bir daha Qəzzaya doğru yola düşdüyü, mülki yardım flotiliyasına İtaliya, Yunanıstan və Tunisdən də gəmilərin qatılacağı qeyd edilib.
İsrail ordusu, Qəzza zolağının tamamını işğal etmək planları çərçivəsində hazırlıqlarını yekunlaşdırarkən, ehtiyat hərbçilərinin bir qisminin çağırışlara müsbət cavab vermədiyi iddia edilib. İsrail ordusunun, Qəzza şəhərini işğal etmək üçün başlatdığı hücumlar çərçivəsində bəzi mənbələrə görə 40 min, digər mənbələrə görə isə 60 min ehtiyat hərbçisini mərhələli şəkildə silah altına almağa başlayacağı gözlənilir. İsrail mərkəzli "Maariv" qəzeti ordunun, ilk mərhələdə 15 min əsgərdən ibarət 5 ehtiyat briqadasını hazırlıqlar çərçivəsində xidmətə çağıracağını yazarkən, ölkənin Müdafiə naziri Israel Katz da, "On minlərlə ehtiyat əsgər, milli çağırışdan sonra HƏMAS-ın zərərsizləşdirilməsi və bütün girovların qaytarılmasını təmin etmək üçün evlərini, ailələrini və işlərini tərk etdi" ifadələrini işlədib.
Ehtiyat əsgərlərdən ibarət briqadalar, daimi hərbçilərin Qəzza şəhərinin işğalı üçün aparılacaq hücumlara qatılmasına imkan yaratmaq məqsədilə Livan, Suriya və işğal altındakı İordan çayının qərb sahilində yerləşdiriləcək. Ehtiyat əsgərlər 3-4 gün davam edəcək bir təlimə cəlb ediləcəklər.
Müqavimət və Beynəlxalq Reaksiyalar
Bununla birlikdə, İsrail mediası, yüzlərlə ehtiyat hərbçisinin, çağırılmaları halında müharibəyə qatılmayacağını iddia edib. "Times of Israel" qəzetinin verdiyi xəbərə görə, 365-dən çox ehtiyat hərbçi, paytaxt Təl-Əvivdə bir mətbuat konfransı keçirərək, "Baş nazir Binyamin Netanyahunun müharibəsinə" qatılmayacaqlarını bildirib. Hətta orduda bəzi rəhbər şəxslər də, Qəzza zolağı şəhərini işğal qərarının Baş nazir Netanyahunun siyasi məqsədləri üçün alındığını müdafiə edirlər.
ABŞ prezidenti Donald Tramp isə, ABŞ Konqresində İsrailə verilən dəstəyin, 20 il əvvəli ilə müqayisədə zəiflədiyini söyləyib. Təl-Əviv rəhbərliyinin Qəzzaya yönəlik hücumlarını "təcili olaraq başa çatdırmalı olduğuna" işarə edən Tramp, mövcud vəziyyətin İsrailə "zərər verdiyini" vurğulayıb, "Müharibəni qazana bilərlər, lakin ictimaiyyətin rəğbətini qazanmırlar" deyib.
Can İtkiləri və Fələstinin Tanınması
İsrailin dünən Qəzza zolağına endirdiyi zərbələrdə 20 fələstinli həyatını itirib, çox sayda insan da yaralanıb. Fələstin İnformasiya Mərkəzi, ölənlərdən 5-nin uşaq olduğunu bildirib. 7 oktyabr 2023-cü il tarixindən bəri İsrail hücumlarında ölənlərin sayı 63 min 557-yə yüksəlib. Fələstin Səhiyyə Nazirliyi də, son 24 saatda 3-ü uşaq olmaqla 13 fələstinlinin daha aclıq və qida çatışmazlığından həyatını itirdiyini açıqlayıb.
Belçika Xarici İşlər naziri Maksim Prevot, ölkəsinin bu ay keçiriləcək Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasında Fələstin Dövlətini tanıyacağını elan edib. Belçikanın soyqırım təhlükəsini önləmə öhdəliyi daxil olmaqla beynəlxalq məsuliyyətlərinin olduğunu xatırladan Prevot, qərarın "İsrail xalqını cəzalandırmaq deyil, İsrail hökumətinin beynəlxalq və humanitar hüquqa uymasını təmin etmək və sahədəki vəziyyəti dəyişdirməyə çalışmaq üçün" olduğunu bildirib. Avstraliya, Fransa, Kanada və Böyük Britaniya da Fələstini tanıyacağını əvvəlcədən elan etmişdilər. Dünya Anti-Faşist Müharibəsindəki Qələbənin 80-ci ildönümü kimi əlamətdar hadisələr ölkələr arasında əməkdaşlığı daha da dərinləşdirir, eyni zamanda İkinci Dünya müharibəsinin miraslarını da yada salır.
Oxucu Şərhləri
Şərh Yaz