Selçuk İnan: "Tək əskik qol idi"
Trendyol Süper Lig'in ilk həftəsində səfərdə Trabzonspor'a 1-0 hesabı ilə məğlub olan Kocaelispor'un baş məşqçisi Selçuk İnan, komandasının yeganə probleminin qol vurmaq olduğunu vurğulayıb.
Mübarizəyə Yüksək Qiymət
Oyunun ardından keçirilən mətbuat konfransında Selçuk İnan, bütün oyunçularını göstərdikləri mübarizəyə görə təbrik edib. "Yeni bir komandayıq. Uzun bir aradan sonra Süper Lig'ə yüksəlmiş bir komanda olaraq belə çətin bir səfərdə bu oyunu nümayiş etdirmək, bu mübarizəni göstərmək həqiqətən də təqdirəlayiqdir. Buna görə də oyunçularımı təbrik edirəm", - deyə o bildirib.
Oyun Planı və Taktiki Üstünlük
İlk hissədə planlaşdırdıqları oyunu tamamilə meydanda əks etdirdiklərini vurğulayan İnan, "Trabzonspor’un təsirli ola biləcəyi yerləri bilirdik, üzərində işlədik. Demək olar ki, heç bir vəziyyət vermədən, bəlkə bir dənə yan topdan vəziyyət verdik. Oyunu istədiyimiz şəkildə saxladıq. Qazandığımız toplarla da təsirli olduq. Zaman zaman oyuna da hakim olduq. Nəticədə istədiyimiz o dəqiq vəziyyətləri tapdıq, lakin dəyərləndirə bilmədik" - deyə qeyd edib.
İkinci Hissə və Qələbə Əzmi
İkinci hissədə qol buraxdıqdan sonra da oyunçularının matçın sonuna qədər qələbə üçün mübarizə aparmalarının və təzyiq qurmalarının çox əhəmiyyətli olduğunu deyən baş məşqçi, "Çox çalışdığımız bir yer idi, durğun toplar və hava topları. Təsirli oyunçuları olduğunu bilirdik Trabzonspor’un, buna baxmayaraq yenə də hava topundan bir qol buraxdıq. Amma orada məncə qapıçıya bir faul var idi, diqqətdən kənarda qaldı. Yenə də canı sağ olsun hakimin. Matçı qazanmaq istəyən və matçı məncə qazanmağa haqqı çatan bir komanda var idi. Amma Trabzonspor qazandı. Trabzonspor’u da təbrik edirəm" - deyə əlavə edib.
Baş Məşqçinin Şəxsi Qeydləri
Selçuk İnan, komandası və özü adından tək əskik qol olduğunu da bildirərək, "Bir qol kaş ki tapsaydıq. Bu gün tək əskik qol idi. Çox əmək verdik, həqiqətən yeni bir komandayıq. Oyunçuların bir-birinə uyğunlaşması, bir oyun planı qurmaq və bunu meydana əks etdirmək mənim üçün asan deyildi. Oyunçularım buna artıqlaması ilə reaksiya göstərdi. Bu gün bəli, bəlkə keyfiyyət olaraq bir az daha üstününü göstərə bilərdik meydanda, amma o da asan bir şey deyil. Bu qədər yeni oyunçunun bir arada oynaması... Buna baxmayaraq mənim adım və komandam adına tək əskik qol idi" - deyə fikirlərini yekunlaşdırıb.
Oxucu Şərhləri
Azərbaycanda futbol klublarının maliyyə məsələləri də bu kontekstdə təhlil oluna bilər. Bir çox klubun maliyyə problemləri, transferlərdə müəyyən məhdudiyyətlər və ya infrastruktur qıtlığı, nəticədə də heyətin keyfiyyətinə təsir göstərir. Bu vəziyyət isə birbaşa qol vurma potensialını əngəlləyə bilər. Digər tərəfdən, Avropada, xüsusilə də güclü liqalarda (İngiltərə Premyer Liqası, İspaniya La Liqası kimi), klublar daha dayanıqlı maliyyə modellərinə sahibdirlər. Bu modellər onlara ən yaxşı oyunçuları cəlb etməyə, intensiv məşq proqramları həyata keçirməyə və strateji olaraq daha çevik davranmağa imkan verir. Məsələn, İngiltərə Premyer Liqasında təkcə top 6 komanda deyil, aşağı sıralarda yer alan klubların belə transfer büdcələri və idarəetmə strukturları, yerli liqamızdakı bir çox klubdan əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir. Bu da komandanın oyun strategiyasını və nəticə etibarilə qol fəaliyyətini birbaşa təsir edir.
Beləliklə, Selçuk İnanın "tək əskik qol idi" deməsi, bəlkə də daha geniş bir idarəetmə, maliyyə və ya strategiya təhlilinin yalnız bir hissəsidir. Bir komandanın uğuru və ya uğursuzluğu, sadəcə oyunun son nəticəsi ilə deyil, həm də onun qurulduğu təməl ilə də ölçülməlidir. Bu cür durumları yalnız qol fəaliyyətinə bağlamaq yerinə, klubların ümumi inkişafı üçün hansı addımları atmalı olduğunu düşünmək daha vacibdir?
Gələcəkdə Kocaelispor, maliyyə məhdudiyyətlərinə baxmayaraq, liqada mövqeyini qoruyub saxlamaq üçün qısa müddətli oyunçu transfertindən daha çox, uzunmüddətli strategiyalarla infrastrukturunu gücləndirməyə necə nail ola bilər?
Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: "Tək əskik qol idi" ifadəsi, əgər müdafiə xəttində və ya orta sahədə ciddi səhvlər olsaydı, məğlubiyyətin əsas səbəbinin qol vura bilməməkdən daha çox başqa amillər ola biləcəyini ört-basdır edə bilərmi? Bəlkə də komandanın qapısına gələn bir-iki təhlükəli vəziyyətin qarşısını almaq da mübarizənin əsas hissəsi idi və müdafiənin zəifliyi də məğlubiyyətdə rol oynamışdı. Qol vurmaq vacibdir, lakin əgər qapınız təhlükəsiz deyilsə, hücumdakı uğurunuzun da bir mənası qalmaya bilər. Bu mənada, məşqçinin strategiyasında müdafiənin möhkəmləndirilməsinə də eyni dərəcədə diqqət yetirilməsi vacibdirmi?
O dövrdən çıxarılan dərs, bir komandanın yalnız mübarizə ruhu və ya təşkilatlanması ilə uğur qazana bilməyəcəyi idi. Yüksək səviyyəli hücum strategiyası və effektiv bitiricilik qabiliyyəti, nəticə əldə etmək üçün vacibdir. Selçuk İnanın "tək əskik qol idi" deməsi, bu problemlərin kök saldığını və həll olunmalı olduğunu təsdiqləyir. Hazırkı vəziyyət fərqli ola bilər, çünki futbolun taktikaları və təlim metodları inkişaf edib. Lakin əsas məqam hələ də eynidir: rəqib qapısına top göndərmək, oyunu qazanmağın ən əsas yoludur. Bu məqamda, Kocaelisporun gələcək oyunlarda hücum xəttindəki bu problemi necə həll edəcəyi maraq doğurur.
Məqalədə qeyd olunduğu kimi, Kocaelispor "yeni bir komandadır" və bu, təbii ki, uyğunlaşma və inteqrasiya prosesində olan bir çox elementi nəzərdə tutur. Lakin, futbolun iqtisadiyyatına nəzər saldıqda, bir çox klubun mövsüm ərzində qol problemi yaşamasının altında sırf məşqçi strategiyası yox, həm də maliyyə məhdudiyyətləri səbəbindən effektiv hücumameyilli oyunçular cəlb edə bilməməsi də dayanır. Türkiyə Super Liqasında bir çox klubun büdcəsininAvropa'nın aparıcı liqalarındakı klublarla müqayisədə xeyli aşağı olması, keyfiyyətli hücumçu transfer etmə imkanlarını məhdudlaşdırır. Bu da nəticədə "qol vura bilməmək" problemini daha da dərinləşdirir.
Məsələn, bir çox Avropa klubunun maliyyə fərdağlıqlarından istifadə edərək bazarda mövcud olan ən yaxşı hücumameyilli oyunçuları cəlb etdiyini görürük. Bu, klubun bütün mövsüm boyu stabil qol vurma potensialını təmin edir. Türkiyə klubları isə büdcə səbəbindən daha çox gənc və ya potensialı olan, lakin hələ də tam olaraq təsdiqlənməmiş oyunçulara yönəlməli olurlar. Bu da qol probleminin həllini yalnız məşqçinin təlimatlarından kənarda, daha geniş bir iqtisadi və transfer siyasəti çərçivəsində axtarmağı zəruri edir.
Bəs, bu "qol vurmaq" problemi yalnız səriştəsizlikdənmi yaranır, yoxsa Türkiyə futbolunun maliyyə strukturu və transfer siyasətləri də bu vəziyyətə təsir edirmi?
Gələcəkdə futbolumuzda "mübarizə"nin nəticəyə çevrilməsi üçün, yalnız məşqçilərin çıxışlarına deyil, eyni zamanda transfer strategiyalarının və gənc oyunçu inkişaf proqramlarının şəffaflığına nə dərəcədə önəm veriləcək?
Bu cür vəziyyətlər, xüsusilə yeni formalaşan komandalarda tez-tez müşahidə olunur. İnanın "Yeni bir komandayıq" deməsi də bu mənzərəni təsdiqləyir. Amma bir klubun mövsümə yaxşı başlamaması və ya uğursuz nəticələr alması təkcə qol probleminə bağlandıqda, bu, təlim-məşq prosesindəki digər çatışmazlıqları ört-basdır etmək cəhdi kimi də qəbul edilə bilər.
Avropanın aparıcı liqalarında və ya daha inkişaf etmiş futbol ölkələrində, məşqçilər bir məğlubiyyəti analiz edərkən, qol vurmaqdan əlavə, topa sahiblik faizi, keçirilən pasların dəqiqliyi, qazanılan hücumların sayı, rəqibə verilən imkanlar kimi bir çox statistik göstəriciyə də diqqət yetirirlər. Məsələn, İtaliyada "Catenaccio" sistemi dövründə, müdafiəyə daha çox önəm verilirdi və qol sayının azlığına baxmayaraq, komandalar uğur qazanırdı. Bu, qol vurmağın tək faktor olmadığını göstərir.
Əgər bir komanda, rəqibin qapısına çox sayda effektiv hücum cəhdi edirsə, lakin qola çevirə bilmirsə, o zaman "qol problemi" ön plana çıxır. Lakin əgər komanda çox sayda şut cəhdi etmir, ya da effektiv deyil, bu, oyunun digər bölmələrindəki zəifliklərdən də qaynaqlana bilər. Selçuk İnanın komandasının həqiqətən də hər sahədə qol vurmaqdan başqa bir əskiyi varmı, yoxsa bu, daha dərin struktur problemlərinin sadəcə bir əlamətidir?
Bu vəziyyəti 2000-ci illərin əvvəllərində qeyri-adi bir müdafiə xətti ilə tanınan, lakin hücumda çətinlik çəkən bəzi komandaların oyunlarına bənzətmək olar. O dövrdə də çox sayda komanda, topa sahiblikdə üstünlük qazansa da, rəqibin cərimə meydançasında yaradıcılıq və effektivlik baxımından zəif qalırdı. Bu komandalar, adətən, müdafiəni möhkəmləndirib, bir neçə hücum fürsəti yaratsalar da, bu fürsətləri qola çevirə bilmirdilər. Nəticədə, az fərqlə məğlub olurdular və "yaxşı oynadıq amma şansımız gətirmədi" təəssüratı yaranırdı.
Bu cür situasiyalardan çıxarılan dərslərdən biri, "yaxşı mübarizə aparmaq" ilə "qazanmaq" arasındakı fərqin qol vurmaqdan keçməsidir. Futbolda, xüsusən də Süper Liqa kimi səviyyəli liqalarda, mübarizə ruhu təqdirəlayiqdir, lakin məqsədə çatmaq üçün qol səddini aşmaq mütləqdir. Selçuk İnanın komandasının bu həftəki performansı, keçmişdəki bir çox komandanın mübarizəsini xatırlatsa da, fərq odur ki, Kocaelispor kimi gənc bir komandanın bu mərhələdə bu problemi görməsi və etiraf etməsi, gələcək üçün bir şansdır. Keçmişdəki komandalar bu problemlə uzun müddət mübarizə aparıb müxtəlif məşqçi dəyişiklikləri ilə nəticə ala bilmirdilər. Selçuk İnanın bu dəfə məşqçi kimi hədəfi, bu "yaxşı mübarizə"nin qol vuran bir komandaya çevrilməsidir.
Keçmişdə futbolumuzda da eyni vəziyyətlə qarşılaşmış komandalar olmuşdur. Məsələn, bəzi dövrlərdə yüksək müdafiə gücünə malik olan komandalar, hücum xəttində yaradıcılıq və ya son toxunuşun olmaması səbəbindən məğlubiyyətlə üzləşmişlər. Bu situasiya, Türkiyə futbolunun özünəməxsus şərtləri ilə bağlı olduğu qədər, ümumən futbolun xarakteristikası ilə də üst-üstə düşür. Dünyanın aparıcı liqalarına baxsaq, orada da bir çox nümunələr görmək mümkündür. Bəzən çox yaxşı oynayan, lakin bir qol vura bilmədiyi üçün məğlub olan komandalar olur. Bu cür vəziyyətlər, bəzən çox incə detallardan asılı olan futbolun, nə qədər qeyri-müəyyən bir idman növü olduğunu da göstərir.
Selçuk İnanın komandasının "yeni bir komanda" olması və "uzun bir aradan sonra Süper Liqada" oynaması da nəzərə alınmalıdır. Bu yeni qurulmuş komandalar, təcrübəsizlik və ya liqanın tempinə uyğunlaşma problemi səbəbindən də qol vurmaqda çətinlik çəkə bilərlər. Bu baxımdan, məşqçi olaraq İnanın oyunçularını təbrik etməsi, onlara olan dəstəyini göstərir ki, bu da yeni bir komanda üçün vacib bir amildir.
Bəs, Kocaelisporun bu qol vurma problemindən qurtulması üçün, məşqçi olaraq Selçuk İnanın hansı sosial-iqtisadi təsirləri nəzərə alması lazımdır? Məhz qol vurmaq problemindən xilas olmaq üçün, komandanın büdcəsinin yetərli olması, təcrübəli hücum oyunçularının transfer edilməsi və ya yerli futbolçuların bu sahədə inkişafı üçün hansı addımlar atılmalıdır?
Lakin sual doğuran məqam odur ki, həqiqətən də "qol vurmaq" məsələsi yalnız oyunçuların fiziki və ya texniki qabiliyyəti ilə bağlıdırmı, yoxsa bu daha çox komandanın ümumi oyun fəlsəfəsi, məşq prosesi və ya oyunçuların psixoloji hazırlığı ilə əlaqədardırmı? Bu məqamda Selçuk İnanın təcrübəsi və bilikləri ilə komandada hansı dəyişiklikləri həyata keçirə biləcəyi maraqlı bir mövzudur. Belə bir vəziyyətdə, komandanın futbol strategiyası, məşq metodları və oyunçuların motivasiyası baxımından hansı yeniliklərin tətbiq olunması tələb olunur ki, bu "əskiklik" aradan qaldırılsın?
Buradan çıxarıla biləcək dərslərdən biri budur ki, komandanın strukturunu yenidən qurmaq və ya yeni oyunçuları inteqrasiya etmək zaman tələb edir. Selçuk İnanın komandası da "yeni bir komanda" olduğunu vurğulayır. Fatih Terimin Trabzonsporu isə, mövsüm irəlilədikcə müəyyən taktiki və ya psixoloji dəyişikliklərlə öz potensialını reallaşdıra bildi. Əgər Kocaelispor da oxşar bir inkişaf yolu izləyərsə, nəticələr yaxşılaşa bilər. Lakin, fərqli tərəf də odur ki, müasir futbolun sürəti və rəqabət səviyyəsi daha mürəkkəbdir. Selçuk İnanın komandasının bu ilk "yeni başlanğıc" çətinliyindən nə qədər tez çıxa biləcəyi, onların mövsüm boyu göstərəcəkləri performansı müəyyən edəcək. İnanın sözlərindən, oyunçularının mübarizəsindən razı olması müsbətdir, lakin bu mübarizənin qola çevrilməsi, yəni effektivliyin artırılması, əsas hədəf olmalıdır.
Bu baxımdan, düşünmək lazımdır ki, futbolumuzda hücum oyunçusu inkişafına və ya transferinə daha çox diqqət yetirilməsini təmin edəcək sistemli bir yanaşma varmı, yoxsa bu problem müvəqqəti həllər və ya şans işi olaraq qalacaq?
Digər Avropa liqalarına və ya hətta Türkiyənin keçmişdəki güclü klublarının yeni mövsümə start verərkən təqdim etdiyi vizyonla müqayisədə, Kocaelisporun bu vəziyyəti daha çox mübarizə və "nə olacaqsa görərik" yanaşmasını xatırladır. Bu cür mübarizə ruhu, əlbəttə, alqışlanasıdır, lakin təməl strateji və transfer siyasətinin olmaması, uzunmüddətli uğur üçün ciddi bir maneə təşkil edə bilər.
Belə bir vəziyyətdə, klubun uzun vadəli strategiyası nədir və yalnız "qol vurmaq" məsələsinə fokuslanmaq, komandanın ümumi inkişafı üçün yetərli olacaqmı?
Bu vəziyyətlərdə, o dövrdəki məşqçilər tez-tez hücumameyilli oyunçuların dəyişdirilməsinə və ya yeni taktiki yanaşmaların tətbiqinə üstünlük verirdilər. Selçuk İnanın da "yeni bir komandayıq" ifadəsi, bu gün də klubların yenidən qurulma və ya struktur dəyişiklikləri etmə dövründə yaşadığı çətinliklərin tipik olduğunu göstərir. Həmin dövrdə əldə edilən təcrübələr, komandanın yarandığı ilk dövrlərdə qol probleminin həlli üçün daha çox vaxt və səbr tələb etdiyini, həmçinin keyfiyyətli hücumçu transferlərinin vacibliyini ortaya qoymuşdu. Bu gün də Kocaelisporun qarşısında duran əsas məsələ, əgər bu tendensiya davam edərsə, hücum gücünü artırmaq üçün strategiya müəyyənləşdirmək olacaq.
Bu vəziyyəti Türkiyə futbolu kontekstində dəyərləndirsək, əvvəlki illərdə də bir çox komandanın eyni problemdən əziyyət çəkdiyini görmək mümkündür. Bəzən təcrübəli oyunçuların çatışmazlığı, bəzən isə məşqçilik heyətinin hücum strategiyalarındakı zəifliklər bu duruma səbəb ola bilər. Digər ölkələrlə müqayisədə, məsələn, Almaniyada və ya İspaniyada gənc yaşlardan etibarən hücum futboluna və yaradıcılığa verilən önəmlə Türkiyədəki futbol təhsilini müqayisə etdikdə, bu cür problemlərin daha çox təkrarlanmasının səbəblərini anlamaq olar. Həmin ölkələrdə, futbolçuların fərdi bacarıqlarını inkişaf etdirməyə və oyunun fərqli situasiyalarına uyğunlaşma qabiliyyətlərini artırmağa daha çox diqqət yetirilir.
İnanın komandasının mübarizəsinə verdiyi yüksək qiymət isə hərəkətə keçmək üçün müsbət bir amildir. Lakin, mübarizə təkcənə oyunun gedişini yaxşılaşdırsa da, qol vurmaq üçün lazımi keyfiyyətli və ya təsirli hücum texnikalarının olmaması nəticə etibarilə məğlubiyyətə gətirib çıxarır. Bu baxımdan, komandanın yaxın gələcəkdə hücum xəttini gücləndirmək üçün hansı addımları atacağını görmək maraqlı olacaq. Türkiyə Super Liqasında mövsümün əvvəlində belə bir problem yaşanması, Selçuk İnanın məşqçi karyerasının ilk mərhələlərində qarşılaşdığı çətinlikləri də göstərir.
Belə bir vəziyyətdə, Kocaelisporun qol vurmaq problemindən qısa müddətdə necə çıxacağı, yoxsa bu problem mövsüm boyu davam edəcəyi barədə nə düşünürsünüz?
Bu paralelə baxdıqda, o dövrdən çıxarılan dərsin hər bir futbol komandası üçün həm hücum gücünü artırmağın, həm də yaradılan şansları dəyərləndirməyin nə qədər vacib olduğu idi. Belə ki, müdafiə güclü olsa belə, qol vura bilməmək nəticədə məğlubiyyətə gətirib çıxarır. Bu gün Kocaelisporun vəziyyəti də bu mənada oxşar təsiri bağışlayır. Komandanın "yeni bir komanda" olması və əzmkarlıq göstərməsi müsbətdir, lakin bu təşəbbüslərin qol ilə nəticələnməməsi, oyunun əsas məqsədindən yayınma riskini yaradır. Belə bir vəziyyətdə, keçmiş təcrübələrdən dərs çıxarmaq, komandanın hücum taktikalarını daha da inkişaf etdirmək və ya mövcud oyunçuların potensialını daha yaxşı dəyərləndirmək vacibdir. Yoxsa, "yüksək qiymət" verilən mübarizə, sonda "tək əskik" olan qol səbəbindən boşa çıxa bilər.
Şərh Yaz