Konservativ Hərəkatın Atası
Nyu York Tayms Kitab İcmalı redaktoru Sam Tanenhaus qeyd edir ki, "Bakli mədəni siyasəti icad etdi." Onun sözlərinə görə, biz hələ də 2008-ci ildə vəfat etmiş Baklinin yaratdığı dünyada yaşayırıq (o, bu il 100 yaşını qeyd edəcəkdi).
Tanenhausdan "Baklidən Makkartiyə, Qoldvoterə, Niksona, Reyqana, Qinqriçə, ABŞ prezidenti Donald Trampa doğru bir xətt varmı?" deyə soruşulduqda, o cavab verdi: "Siz Amerika müasir Respublikaçı Partiyasının formalaşma xəritəsini çəkdiniz. O, bu gün mövcud olan hərəkatın qurucusudur." Tanenhausun yeni əhatəli bioqrafiyası "Buckley: The Life and the Revolution That Changed America" adlanır.
"Yale"dən Milli Səhnəyə
William F. Buckley Jr.-nin başlanğıcı bu gün onun şəxsi sənədlərinin geniş arxivini saxlayan Yale Universitetinə gedib çıxır.
Bakli 1951-ci ildə "God and Man at Yale" adlı kitabı ilə milli səhnəyə çıxdı. Bu kitabda o, öz doğma universitetini dünyəvi professorlar və liberal elitaların məskəni kimi təsvir edirdi.
Tanenhaus bildirir ki, "O, 25 yaşlı, yaraşıqlı, Sarmaşıq Liqası məzunu idi və hər şeyə sahib idi, lakin eyni zamanda fil sümüyü qülləsinin sirlərini də açacaqdı."
1955-ci ildə o, konservatorlara öz ideyaları və müzakirələri üçün platforma təmin etmək məqsədilə "National Review" jurnalını təsis etdi. (Müəllif vaxtilə orada Bakli təqaüdçüsü və müxbir kimi çalışıb).
Siyasətdəki Rolu və Mübahisələr
Heç vaxt vəzifə tutmasa da, Bakli 1965-ci ildə Nyu York şəhərinin meri vəzifəsinə namizədliyini irəli sürərək böyük səs-küyə səbəb oldu və qalib gələrsə, yenidən səsvermə tələb edəcəyini bildirdi. Tanenhaus deyir ki, "O, partiyanı həqiqətən də alt-üst edirdi. O, Respublikaçı Partiyasını kənarda qalan orta təbəqənin səsinə çevirəcəkdi."
Lakin yeni koalisiyasını qurarkən, o, xüsusilə irqi məsələlərdə tənqid və qınaq obyektinə çevrildi. Əllinci və altmışıncı illərdə Bakli əsas vətəndaş hüquqları qanunvericiliyinə qarşı çıxdı və seqreqasiyanı dəstəklədi.
Onun tənqidçiləri də vardı. Baklinin fikirləri Ceyms Boldvin və ya Qor Vidal ilə keçirilən yüksək səviyyəli debatlarda dəfələrlə tənqid edildi.
Tanenhaus qeyd edir ki, altmışıncı illərin sonlarına doğru Bakli Riçard Niksonu və 1980-ci ildə prezident seçilən Ronald Reyqanı dəstəkləyən mərkəzi bir qüvvə kimi qəbul edilirdi.
"William F. Buckley Jr. Riçard Nikson dövründə öz zirvəsinə çatdı, çünki Niksonun Bakliyə ehtiyacı vardı," Tanenhaus dedi. Lakin Reyqanın ehtiyacı yox idi: "Reyqan böyük bir praqmatik idi və Baklinin hələ də bir hərəkat adamı olduğunu bilirdi."
Yeni Konservativ Nəsil və İrsi
Daha sonra Raş Limbo ilə başlayan daha səs-küylü, daha cəsarətli konservatorların yeni nəsli gəldi. Vaşinqtonda isə 1994-cü ildə Spiker kürsüsünü qazanan Nyut Qinqriç vardı.
1990-cı illərdə sağın yüksələn ulduzları haqqında Baklinin nə düşündüyü soruşulduqda, Qinqriç dedi: "Düşünürəm ki, biz onu əyləndirirdik. O, konservatizmin ağıllı ola biləcəyinin və mübahisəni qazana biləcəyinin sübutu idi. Bakli şeylər haqqında düşünmək və doğru, lakin qəbul edilməyən şeyləri demək üçün bir nümunə idi."
Hazırda ABŞ prezidenti Donald Trampın yaxın müttəfiqi olan Qinqriç bildirir ki, Baklinin alovları hələ də Respublikaçı Partiyası daxilində yanıb-sönür. "Baklinin Yale Universitetində intellektuallara qarşı etdiyi tənqidin çoxu ABŞ prezidenti Donald Trampın Sarmaşıq Liqasına hücumunun əsas qaynağıdır," o dedi.
"ABŞ prezidenti Trampın bu gün universitetlərlə etdiklərində Baklinin əks-sədalarını görürsünüzmü?" sualına o, "Bəli" cavabını verdi.
"Baklinin konservatizmi ilə ABŞ prezidenti Trampın konservatizmi arasında fərq nədir?"
Qinqriç cavab verdi: "ABŞ prezidenti Donald Tramp mənim həyatım boyu gördüyüm ən effektiv antiliberaldır. Düşünürəm ki, ABŞ prezidenti Donald Tramp bilməkdən daha çox etməyə və nail olmağa fokuslanır. Bakli öz rolunun əsl intellektual olmaq olduğunu düşünürdü. Və bu, açıq şəkildə onun xüsusilə yaxşı bir siyasətçi olmayacağı anlamına gəlirdi."
Tanenhaus deyir ki, William F. Buckley Jr.-nin irsi mürəkkəbdir. Onun mədəniyyəti şübhəsiz ki, diqqət çəkir: "O, səni məğlub etmək istəyir, lakin səni öz lüğət ehtiyatı ilə məğlub edəcək. Və bu, itirilmiş demokratiya aspektidir."
Lakin bioqraf üçün qaçılmaz bir nəticə də var: Bakli ABŞ prezidenti Donald Tramp üçün yol açdı: "Əgər ABŞ prezidenti Donald Tramp bacarırsa, əgər etmək istədiyi böyük şeylərdə uğur qazanırsa, o zaman William F. Buckley Jr.-nin illər əvvəl yaratdığı hərəkatdan çıxan ən güclü fiqura çevrilə bilər."