ABŞ-ın Ticarət Tərəfdaşlarına Tarif Təzyiqi Artır
Ağ Ev bu həftə ABŞ-ın ticarət tərəfdaşlarına yeni
ticarət sazişlərini imzalamaq üçün təzyiq göstərməyə hazırlaşır. Məqsəd, bu sazişlərin Çərşənbə gününə qədər yekunlaşdırılmasıdır. ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının bazar günü verdiyi açıqlamalara görə, ticarət razılaşması bağlamamış ölkələrə onlarla məktub göndəriləcək və onlara avqustun 1-dən yüksək
tariflərin tətbiq oluna biləcəyi barədə xəbərdarlıq ediləcək. Bu barədə Milli İqtisadi Şuranın direktoru Kevin Hasset və Maliyyə naziri Skott Bessent bildiriblər.
Kevin Hasset "Marqaret Brennanla "Face the Nation" verilişində qeyd edib ki, "kiçik ticarət tərəfdaşlarımız daha böyük ticarət tərəfdaşlarına çevrilə bilər. Düşünürəm ki, bu, ölkələrin son müddətdən əvvəl bizimlə sazişlər bağlamağa tələsməsinin səbəblərindən biridir." Prezident Tramp bazar günü Nyu-Cersi klubundan Ağ Evə qayıdarkən jurnalistlərə açıqlamasında, Bazar ertəsi günündən başlayaraq 15-ə yaxın məktubun göndəriləcəyini təsdiqləyib. O, bəzi məktubların Çərşənbə axşamı və Çərşənbə günləri göndəriləcəyini, bəzi
ticarət sazişlərinin artıq əldə olunduğunu əlavə edib. Ticarət naziri Hovard Lutnik də bazar günü jurnalistlərə açıqlamasında, Çərşənbə gününə qədər razılaşma əldə etməyən ölkələr üçün avqustun 1-dən daha yüksək
tariflərin tətbiq oluna biləcəyini bildirib.
Gözləntilər və Naməlumluqlar
Hansı ölkələrin xəbərdar ediləcəyi, yaxın günlərdə hər hansı bir dəyişikliyin olub-olmayacağı və ABŞ prezidenti Trampın yenidən bu
tarif dərəcələrinin tətbiqini təxirə salıb-salmayacağı ilə bağlı suallar hələ də cavabsız qalır. Maliyyə naziri Skott Bessent bazar günü CNN-ə verdiyi müsahibədə bildirib ki, "çox az ticarət əlaqələrimiz olan" və
tariflər onsuz da 10 faiz baza səviyyəsində olan kiçik ölkələrə 100-ə yaxın məktub göndəriləcək. Maliyyə naziri, administrasiyanın əsasən ABŞ ilə ən böyük ticarət kəsiri olan ölkələrə diqqət yetirdiyini də qeyd edib. Bessent, "Ticarət kəsirimizin 95 faizini təşkil edən 18 əhəmiyyətli ticarət əlaqəmiz var və biz əsasən onlara diqqət yetiririk" deyib.
Skott Bessent avqustun 1-nin yeni bir son tarix olduğu fikrini rədd edib və Çərşənbə günü nə baş verə biləcəyini açıqlamaqdan imtina edib. O, CNN-in "State of the Union" proqramında "Görərik, strateji planı açıqlamayacağam" deyib. ABŞ prezidenti Tramp və onun yüksək səviyyəli ticarət müşavirləri danışıqlar üçün vaxtı uzada biləcəyini, lakin administrasiyanın digər ölkələrə maksimum təzyiq göstərdiyini israr edirlər. Hasset, danışıqlardan vaz keçmə vaxtının Tramp tərəfindən qərar veriləcəyini bildirib. Ağ Evin İqtisadi Müşavirlər Şurasının sədri Stiven Miran da qeyd edib ki, xoş niyyətlə danışıqlar aparan və güzəştlərə gedən ölkələrin "müddəti bir növ uzadıla bilər".
Mövcud Tariflər və Yeni Anlaşmalar
ABŞ prezidenti Trampın aprelin 2-də elan etdiyi daha sərt
tariflər qlobal iqtisadiyyatı kökündən dəyişdirməyə və daha geniş miqyaslı ticarət müharibələrinə səbəb olmağa təhdid edirdi. Bir həftə sonra, maliyyə bazarları
panikaya düşdükdən sonra, onun administrasiyası idxal olunan mallara tətbiq edilən yüksək vergilərin əksəriyyətini 90 gün müddətinə dayandırdı, lakin 10 faizlik baza
tarifini qüvvədə saxladı və Çindən gələn mallara tətbiq edilən
tarif dərəcəsini artırdı. Hazırda Çin malları ümumi 30 faizlik
tarifə məruz qalır.
Genişmiqyaslı ABŞ
tariflərinin dondurulmasının Çərşənbə, iyulun 9-da başa çatması gözlənilir. Ağ Ev son həftələrdə Çin, Böyük Britaniya və Vyetnam kimi ölkələrlə yeni
ticarət sazişlərini təbliğ edib. Lakin digər
ticarət sazişləri hələ elan olunmadığından, bu həftəyə qədər bəzi suallar qalmaqdadır. Bessent, ABŞ-ın "bir neçə sazişə yaxın olduğunu" və yaxın bir neçə gün ərzində bir neçə böyük elan gözlədiyini bildirib. O, heç bir təfərrüat verməyib. Bessent, "Düşünürəm ki, çox tez bir zamanda bir çox saziş görəcəyik" deyib.
Müzakirələrin Mürəkkəbliyi və Kanada İstisnası
Ticarət sazişlərinin mürəkkəbliyini nəzərə alsaq, bəzi ekspertlər ABŞ-ın bəzi ölkələr üçün
tarif fasiləsini uzatmaq ehtimalının yüksək olduğunu düşünürlər. Qeyri-partizan ictimai siyasət beyin mərkəzi olan Cato İnstitutunun ticarət siyasəti üzrə eksperti və elmi əməkdaşı Klark Pakkard CBS News-a bildirib ki, "Bu işləri həqiqətən də nizamlamaq [90 gündən] daha çox vaxt tələb edə bilər".
ABŞ prezidenti Tramp keçən həftə Vyetnamla
ticarət sazişi elan edib. Sazişin şərtlərinə görə, Tramp ABŞ-a Vyetnamdan idxal olunan mallara 20 faiz
tarif, "hər hansı bir tranzit daşımaya" isə 40 faiz
tarif tətbiq edəcəyini bildirib. Prezident, Vyetnamın "BAZARLARINI BİRLƏŞMİŞ ŞTATLAR ÜÇÜN AÇACAĞINI" və bunun ABŞ məhsullarını Vyetnama sıfır
tariflə sata biləcəkləri anlamına gəldiyini söyləyib. Bu, aprel ayında onun təklif etdiyi 46 faizlik Vyetnam idxal vergisindən (ABŞ-ın ticarət kəsiri olan onlarla ölkəni hədəf alan "qarşılıqlı
tariflər"dən biri) azalma deməkdir.
Avropa İttifaqı və ya Hindistanla da razılaşma əldə etməyi gözləyib-gözləmədiyi sualına Tramp Cümə günü cavab verib ki, "məktublar bizim üçün daha yaxşıdır", çünki çoxlu ölkə var. "Hindistan var, Vyetnamla da bunu etdik, lakin 'Dinləyin, müəyyən bir kəsirimiz olduğunu bilirik, bəzi hallarda artıqlığımız var, amma çox deyil. ABŞ-da iş görmək istəyirsinizsə, bunu ödəməli olacaqsınız' deyən bir məktub göndərmək daha asandır."
Buna baxmayaraq, Kanada məktub alan ölkələrdən biri olmayacaq. ABŞ-ın Kanadadakı səfiri Pit Hukstra Cümə günü iki ölkə arasında ticarət danışıqları yaxınlarda bərpa olunduqdan sonra bildirib ki, "Kanada bizim ən böyük ticarət tərəfdaşlarımızdan biridir. Biz aydın bir razılaşma əldə edəcəyik". Kanadanın Baş naziri Mark Karney iyulun 21-dək yeni bir sazişin imzalanmasını istədiyini, əks halda Kanadanın ticarət əks tədbirlərini artıracağını söyləyib. Hukstra
ticarət sazişi üçün bir tarixə bağlı qalmaqdan çəkinib və razılaşma olsa belə Kanadanın hələ də bəzi
tariflərə məruz qala biləcəyini bildirib. Lakin "Kanadaya sadəcə bir məktub göndərməyəcəyik" deyib.
24 saat
