Az qala gözdən qaçan 6 maraqlı tədqiqat

Macarıstan Hersoqu Belanın Orta Əsrlər Sui-qəsdinin Yeni Detalları

1915-ci ildə Budapeştdəki, Marqaret adasındakı bir Dominik monastırında arxeoloqlar gənc bir kişiyə aid skelet qalıqları aşkar etmişdilər. Bu qalıqların orta əsrlərin məşhur Macarıstan Kralı IV Belanın nəvəsi, Maksoko Dükü Belaya aid olduğu düşünülürdü. Tarixi qeydlərə görə, gənc hersoq 1272-ci ildə rəqib bir fraksiya tərəfindən qəddarcasına qətlə yetirilmiş, onun parçalanmış cəsədi bacısı və qardaşı qızı tərəfindən tapılaraq monastırda dəfn edilmişdi.

Qalıqların ilkin identifikasiyası dövrün osteoloji təhlilinə əsaslanırdı, lakin sonradan onlar itmiş və yalnız 2018-ci ildə yenidən tapılmışdı. "Forensic Science International: Genetics" jurnalında yayımlanan yeni bir araşdırma indi bu identifikasiyanı təsdiqləyib və hersoqun necə öldürüldüyünə dair daha ətraflı məlumatlar ortaya qoyub. Tədqiqatın nəticələri orta əsrlər sui-qəsdinin dəhşətli detallarını bir daha gözlər önünə sərir. (Məqalənin ilkin variantı bioRxiv elmi platformasında yayımlanmışdır.)

Tədqiqatçılardan ibarət beynəlxalq və fənlərarası mütəxəssis qrupu, qalıqlar üzərində genetik testlər, proteomika, 3D modelləşdirmə və radiokarbon tarixləndirməsi kimi müasir bioarxeoloji üsullarla ətraflı təhlillər aparıblar. Əldə edilən məlumatlar, skeletin həqiqətən də dük Belaya aid olduğunu qəti şəkildə sübut edir.

Müəlliflər eyni zamanda hersoqun ölüm tərzini də rekonstruksiya edərək, bu hadisənin üç nəfər tərəfindən koordinasiyalı bir hücum olduğunu müəyyənləşdiriblər. Hücum edənlərdən biri öndən, digər ikisi isə sol və sağ tərəflərdən yaxınlaşmışdı. Macarıstan hersoqu Bela qatillərinə qarşı durmağa və özünü müdafiə etməyə çalışmışdı. İstifadə olunan silahların çox güman ki, bir qılınc və bir uzun qılınc olduğu ehtimal edilir. Qatillər hersoq yerə yıxıldıqdan sonra da ona zərbələr endirməyə davam etmişdilər. Bu forensik təhlili aparan mütəxəssislər belə nəticəyə gəliblər ki, hücum açıq şəkildə planlaşdırılsa da, həm də şəxsi xarakter daşıyır və qəzəb və ya nifrətlə həyata keçirilib. Bu, orta əsrlər tarixində baş vermiş dəhşətli bir orta əsrlər sui-qəsdi faktını bir daha gözlər önünə sərir.

24 saat