"Beşiktaş" – "Şaxtyor" oyununda qalmaqal: Matçın son dəqiqələrində dava
Stadionda hakim qərarı ilə yaranan gərginlik
UEFA Avropa Liqasının ikinci təsnifat mərhələsinin ilk oyununda "Beşiktaş" doğma meydanda Ukraynanın "Şaxtyor Donetsk" klubunu qəbul edib. Qarşılaşma "Şaxtyor"un 4-2 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb. Lakin matçın son dəqiqələrində meydanda xoşagəlməz hadisələr baş verib.
Oyunda 90-cı dəqiqə oynanılarkən, "Şaxtyor Donetsk"in qolkiperi Dmitro Riznik autdan topu oyuna daxil etməyə hazırlaşırdı. Bu zaman tribunadan meydana yad cisimlər atılıb. Nəticədə Riznik topu oyuna daxil etməyib və meydanın mərkəzinə gələrək hakim Georgi Kabakov ilə danışmağa başlayıb. Bu vaxt "Beşiktaş"ın oyunçuları tribunlara yaxınlaşaraq azarkeşləri meydana yad əşyalar atmamağa çağırıblar.
Oyun dayanır, futbolçular arasında sözləşmə yaranır
Futbolçuların xəbərdarlıqlarına baxmayaraq, azarkeşlərin meydana əşyalar atmağa davam etməsi Rizniki narahat edib. O, qapısına qayıtmaqdan imtina edib. Bundan sonra hakim Georgi Kabakov anons verdirib. Anonsdan sonra Riznikin hələ də meydanın mərkəzinə yaxın ərazidə olduğunu görən "Beşiktaş"ın qolkiperi Mert Günok əsəbi şəkildə ukraynalı qolkiperin yanına gəlib.
Mert Günok Riznikə sərt şəkildə qapısına getməsini deyib. Buna görə Mert Günok hakim tərəfindən sarı vərəqə ilə cəzalandırılıb. Dmitro Riznik də oyunu ləngitdiyi üçün sarı vərəqə alıb.
Oxucu Şərhləri
Bu cür hadisələrdən əldə ediləcək ən vacib dərs, oyunun idarə edilməsində, hakimlərin obyektivliyi və qərarlarının aydınlığına xüsusi diqqət yetirilməsinin vacibliyidir. Oyunçuların emosional nəzarətinin inkişaf etdirilməsi də mühümdür. Ancaq "Beşiktaş-Şaxtyor" matçının spesifikləri haqqında daha ətraflı məlumat olmadan dəqiq bir müqayisə aparmaq və dərs çıxarmaq çətindir. Məsələn, hakimin qərarlarının ədalətli olub-olmadığı və qərarların səbəb olduğu gərginliyin miqdarı haqqında daha ətraflı məlumat əldə etmək lazımdır. Əgər hakimin qərarları haqsız olarsa, bu, təbii olaraq belə bir reaksiyanın yaranmasına səbəb ola bilər. Bu məsələni aydınlaşdırmaq üçün matçın video təkrarlarına əsaslanan daha dərin təhlil aparmaq zəruridir.
Təklif edirəm ki, UEFA və digər futbol federasiyaları oyunçular üçün, xüsusilə də gərgin anlarda emosional idarəetmə kursları təşkil etsinlər. Həmçinin, hakimlərin qərarlarının daha şəffaf və anlaşıqlı olmasını təmin etmək üçün texnologiya tətbiqini genişləndirmək və hakimlərin hazırlıq proqramlarını təkmilləşdirmək lazımdır. Bu, həm oyunçular, həm də azarkeşlər tərəfindən hakim qərarlarının qəbul edilməsini asanlaşdırar və meydanda gərginliyi azaldar. Beləliklə, yalnız reaksiyalara deyil, problemin kökündə olan səbəblərə müdaxilə edilmiş olar. Eyni zamanda, stadionda daha effektiv təhlükəsizlik tədbirləri və azarkeş davranışına dair daha ciddi təlimatlar tətbiq edilməlidir.
Digər Avropa ölkələrindəki professional futbol liqalarında da oxşar hadisələrin meydana gəlməsi, problem yalnız Türkiyə çərçivəsindən çıxıb daha geniş bir miqyas aldığını göstərir. Belə hadisələrin qarşısının alınması üçün hansı uzunmüddətli həllərin tətbiq olunması mümkün ola bilər? Bu tip hadisələrin, gənc futbol azarkeşləri üzərindəki təsiri, onların aqressiv davranışlara meyllərini necə artırır?
Bəlkə də bu hadisəni daha da dərindən təhlil etmək, problemə yalnız futbol mədəniyyətinin prizmasından baxmaqdan əlavə, cəmiyyətin daha geniş sosial və iqtisadi faktorlarını da nəzərə almağı tələb edir? Belə hadisələrin tezliyi ilə məşqçilərin, oyunçuların, və hakimlərin gəlirləri arasında korrelyasiya varmı? Bu sualları cavablandıraraq, daha konstruktiv bir həllə çatmaq mümkün ola bilməzmi?
Məsələn, 2012-ci ildə baş vermiş "Galatasaray" – "Real Madrid" Çempionlar Liqası oyununda yaşanan hadisələri xatırladır. Orada da oyunda gərginlik və qalmaqal meydana gəlmişdi, və bu da həm klublar, həm də oyunçular üçün ciddi intizam cəzaları ilə nəticələnmişdi. Bu hadisədən nəticə çıxarılsa, peşəkarlıq və idman əxlaqının hər zaman ön planda saxlanması lazımdır.
"Beşiktaş-Şaxtyor" matçında baş verən hadisələrin detallarına görə, bu hadisənin 2012-ci il hadisəsindən fərqlənmə səbəblərini və ya bənzərliklərini qiymətləndirmək çətindir. Ancaq ümumi olaraq, hər iki halda da oyunun idarə edilməsi və oyunçuların davranışının əhəmiyyətli rol oynadığını vurğulamaq istərdim. Daha çox məlumatla daha dolğun bir müqayisə aparmaq mümkündür.
Lakin bu iki hadisə arasında vacib fərqlər də var. 2012-ci ildə baş verən hadisədə UEFA-nın reaksiyası daha sərt və qətiyyətli olmuşdu, cəzalar daha ağır olmuşdu. Bu hadisədən çıxarıla bilən əsas dərs, futbolun fair-play prinsiplərinə riayət etməyin zəruriliyidir. UEFA-nın əvvəlki qərarları ilə bu halda verəcəyi qərarlar arasında nə dərəcədə fərq olacağı maraqlıdır. Bu matçda hansı cəzaların tətbiq olunacağına və UEFA-nın bu məsələdə nə qədər qətiyyətli olacağına bağlı olaraq, gələcək oyunlarda oxşar hadisələrin qarşısını almaq üçün müəyyən addımların atılıb-atılmayacağını görmək vacibdir. Həmçinin, hakimlərin qərarlarının obyektivliyi və ədalətliliyi də oxşar hadisələrin qarşısını almaqda mühüm rol oynayır.
Şərh Yaz