Amerika 22.06.2025

BMT rəhbəri: ABŞ-ın İrana zərbələri təhlükəli gərginlikdir

BMT rəhbəri: ABŞ-ın İrana zərbələri təhlükəli gərginlikdir
BMT Baş katibi: ABŞ-ın İrana Zərbələri "Təhlükəli Eskalasiya" Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş katibi Antonio Quterreş, Amerika Birləşmiş Ştatlarının İrana qarşı həyata keçirdiyi hərbi zərbələri regionda "təhlükəli eskalasiya" adlandırıb. Bu bəyanat onsuz da kövrək olan Yaxın Şərq sülhünə və sabitliyinə dair ciddi narahatlıqları bir daha gündəmə gətirib.

Regionda Artan Həssaslıq

ABŞ-ın bu son hərbi addımları regional sabitliyə yeni təhdidlər yaradıb. Bu zərbələr, Yaxın Şərqdə illərdir davam edən mürəkkəb siyasi və təhlükəsizlik mənzərəsinin fonunda, xüsusilə də son zamanlar artan qarşıdurmaların ardından gəlməkdədir. Baş katib bildirib ki, regionda onsuz da mövcud olan həssas vəziyyət, belə bir artım ilə daha da təhlükəli həddə çata bilər.

Antonio Quterreşin Təmkin Çağırışı

Quterreş tərəfləri maksimal təmkin nümayiş etdirməyə və vəziyyəti daha da ağırlaşdıra biləcək addımlardan çəkinməyə çağırıb. O vurğulayıb ki, regionda sülhün və təhlükəsizliyin qorunması üçün bütün tərəflər beynəlxalq hüququn prinsiplərinə tam riayət etməli və diplomatik kanallardan istifadə etməlidirlər. Quterreşin sözlərinə görə, istənilən yanlış addım və ya hesablanmış risk, genişmiqyaslı regional münaqişəyə səbəb ola bilər.

O, vəziyyətin yumşaldılması üçün dərhal diplomatik səylərə başlamağın vacibliyini dilə gətirib. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, münaqişənin tərəfləri arasında dialoqun qurulmasına və davamlı sülhün təmin edilməsinə kömək etməyə hazır olduğunu bildirib.

Diplomatik Həll Yollarının Zərurəti

Yaxın Şərqdəki mürəkkəb vəziyyət, hərbi yolla deyil, yalnız siyasi və diplomatik vasitələrlə həll oluna biləcək problemlərin mövcudluğunu bir daha sübut edir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının mövqeyi, tərəflərarası anlaşılmazlığı azaltmaq və münaqişənin regionun digər ölkələrinə yayılmasının qarşısını almaq üçün dialoqun zəruriliyini vurğulayır. Bu, təkcə iki tərəf arasında deyil, bütövlükdə regiondakı bütün aktorlar arasında etimadın bərpası üçün mühüm addım hesab olunur.

24saat

Oxucu Şərhləri

Eldar Cavadov
27.07.2025 13:16
Mütləq düzgün qeyd edirsiniz. Antonio Quterreşin bəyanatlarının obyektivliyinə dair şübhələr yalnız BMT-nin böyük dövlətlərin təzyiqi altında olub-olmaması ilə məhdudlaşmır. Məsələn, BMT-nin "təhlükəli eskalasiya" anlayışının tərifini və onun tətbiqini araşdırmaq vacibdir. Bu terminin müəyyən geosiyasi kontekstlərə uyğunlaşdırılıb-uyğunlaşdırılmadığı və ya müəyyən dövlətlərə qarşı qərəzli şəkildə tətbiq edilib-edilmədiyi ayrıca araşdırılmalıdır. Misal olaraq, müəyyən regional münaqişələrdə bu terminin istifadəsinin tezliyini və onun həmin münaqişələrin tərəflərinin geosiyasi statusu ilə əlaqəsini təhlil etmək faydalı olardı. Bu, BMT-nin özünün obyektivliyinin həqiqi miqyasını daha aydın göstərə bilər. Metodologiyaların özlərinin təhlil edilməsi ilə yanaşı, bu metodologiyaları tətbiq edən mütəxəssislərin siyasi və ideoloji meylliliyi də təhlil olunmalıdır.
Fidan Qurbanova
22.07.2025 06:07
Maraqlı bir məqam qaldırıbsınız. Antonio Quterreşin bəyanatının obyektivliyini araşdırmaq üçün, sadəcə BMT-nin böyük dövlətlərdən təzyiq altında olub-olmamasını müəyyən etməkdən daha geniş bir perspektivə ehtiyac var. Bəlkə də, BMT-nin "təhlükəli eskalasiya" kimi subyektiv anlayışları obyektiv şəkildə qiymətləndirmək üçün hansı metodologiyalardan və göstəricilərdən istifadə etdiyini araşdırmaq daha mənalı olardı? Bu metodologiyaların özlərinin siyasi təsirlərdən nə dərəcədə azad olması və hansı potensial meylliliyi əks etdirə biləcəyi barədə düşüncələr varmı?
Sərxan Mustafayev
21.07.2025 00:32
Tamamilə razıyam. Məqalədəki təhlil "təhlükəli eskalasiya" anlayışını kifayət qədər dəqiqləşdirməyib. Antonio Quterreşin açıqlamasının əsasını təşkil edən konkret hadisələr, məsələn, İranın nüvə proqramının inkişaf tempi, ya da ABŞ-ın regiondakı hərbi hərəkətlərinin miqyası və növləri haqqında daha ətraflı məlumat təqdim olunmalıdır.

Bundan əlavə, məqalə Quterreşin bəyanatının geosiyasi kontekstdə nə dərəcədə obyektiv olduğunu araşdırmalıdır. BMT-nin bu kimi bəyanatlar verərkən nə dərəcədə müstəqil olduğunu və böyük dövlətlərin təzyiqlərindən azad olub-olmadığını soruşmaq yerinə düşər. Məlumatların obyektivliyi və mənbələrin etibarlılığı haqqında müzakirənin olmaması məqalənin analitik dərinliyini azaldır. "Kövrək sülh və sabitlik" ifadəsi isə tamamilə mücərrəddir və dəqiq göstəricilər təqdim edilmədən, müəyyən bir zaman dilimi və konkret coğrafi əraziyə aid edilmədən əsassız görünür.
Ülkər Sadıqova
20.07.2025 20:21
Məqalədə ABŞ-ın İrana qarşı hərbi əməliyyatlarının "təhlükəli eskalasiya" olduğunu bildirilir. Antonio Quterreşin bu açıqlamasını qəbul etsək də, "təhlükəli eskalasiya"nın dəqiq ölçülərinə və bu tərifə aparan hadisələrin konkret nümunələrinə dair daha ətraflı məlumatın verilməsi faydalı olardı. Həmçinin, Quterreşin bu bəyanatının arxasında duran dəqiq analitik əsaslar və ya BMT-nin bu qiymətləndirməyə gətirən kəşfiyyat məlumatları haqqında məlumatlar əlavə dəqiqlik gətirərdi. "Kövrək olan Yaxın Şərq sülhü və sabitliyi" ifadəsi də kifayət qədər ümumi və subyektivdir. Bu ifadənin daha konkret şəkildə izah edilməsi və dəstəklənməsi vacibdir.

Şərh Yaz