Gündəm 03.07.2025

Britaniya parlamenti Fələstin tərəfdarı qrupu terror qanunu ilə qadağan edir etirazlara baxmayaraq

Britaniya parlamenti Fələstin tərəfdarı qrupu terror qanunu ilə qadağan edir etirazlara baxmayaraq

Britaniya Parlamentində Fələstin Aksiya Qrupu ilə bağlı Səsvermə

Britaniya parlamentinin üzvləri çərşənbə günü İsrail hökumətinə silah tədarük edən istehsalçıların fəaliyyətini pozmağı hədəfləyən Fələstin Aksiya qrupunun qadağan edilməsi lehinə səs veriblər. Bu tədbir, iki Fələstin Aksiya fəalının İngiltərənin mərkəzində yerləşən ən böyük hərbi hava bazasına daxil olaraq iki hərbi təyyarəyə ziyan vurmasından sonra parlamentdə 382 lehinə, 26 əleyhinə səslə qəbul edilib. Proskripsiya layihəsi cümə axşamı Lordlar Palatasına təqdim ediləcək. Yuxarı palata tərəfindən təsdiqlənərsə, qadağa yaxın günlərdə qüvvəyə minəcək. Tam qadağa Fələstin Aksiya qrupunun üzvü olmağın və ya ona dəstək toplamağın Böyük Britaniya qanunvericiliyi ilə qeyri-qanuni sayılacağı anlamına gəlir. Bu addım qrupu Həmas, Əl-Qaidə və İŞİD kimi terror təşkilatı kimi qiymətləndirəcək ki, bu da Birləşmiş Millətlər Təşkilatının ekspertləri, insan hüquqları qrupları və siyasətçilər tərəfindən sərt qınanıb.

Qadağanın Səbəbləri və Hüquqi Nəticələri

Britaniya Daxili İşlər Naziri Yvette Kuper iyunun 23-də iki Fələstin Aksiya fəalının iki "Airbus Voyager" təyyarəsinin turbin mühərriklərinə qırmızı boya püskürtməsindən sonra hökumətin qrupu proskripsiya etmək niyyətini təsdiqləmişdi. Hadisə yerindən yayılan videolarda fəalların təyyarə mühərriklərinə qırmızı boya vurduğu görünürdü. Qrup, bu təyyarələrin hərbi yüklərin daşınmasında və İsrail, Amerika və Britaniya hərbi təyyarələrinin yanacaq doldurulmasında istifadə edildiyini iddia edərək hədəf alındığını bildirmişdi. Lakin Müdafiə Nazirliyindən bir mənbə o zaman CNN-ə bildirmişdi ki, Kral Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus "Voyager" təyyarələri İsrail qüvvələri üçün heç bir yük daşımır və İsrail təyyarələrinə yanacaq doldurmur. Fələstin Aksiya qrupu bazar ertəsi hökumətin qərarına qarşı hüquqi prosedurlara başladığını elan edib. Qrupun həmtəsisçisi Huda Əmmori bu sərt tədbirin “dünyadakı bir çox avtoritar rejimlərin müxalifəti yatırmaq üçün terrorla mübarizəni istifadə etməsinə” bənzədiyini qeyd edib. Bir sıra insan hüquqları müdafiəçilərinin fikrincə, əgər qadağa qüvvəyə minərsə, bu, Böyük Britaniya tarixində birbaşa fəaliyyət nümayiş qrupunun terrorla mübarizə qanunvericiliyi çərçivəsində proskripsiya edilməsinin ilk halı olacaq. Böyük Britaniyanın terrorla mübarizə polisi və hökumətə görə, qadağanı pozanlar 14 ilə qədər həbs cəzası ilə üzləşə bilərlər. Polis bildirir ki, hətta bir şəxsin qrup üzvü və ya dəstəkçisi olduğuna dair “əsaslı şübhə yaradan” geyim əşyalarını geyinmək belə altı ay həbs və ya cərimə ilə nəticələnə bilər.

Beynəlxalq Təşkilatların və İnsan Hüquqları Müdafiəçilərinin Reaksiyası

İnsan hüquqları təşkilatları hökumətin bu addımını kəskin şəkildə pisləyərək, bunu ölkədə qanuni etirazları boğmaq üçün dövlət tərəfindən atılan sərt tədbirlər silsiləsinin sonuncusu adlandırıblar. Amnesty International UK-ın baş direktoru Saşa Deşmux iyunun 23-də qeyd edib ki, Fələstin Aksiya qrupunun proskripsiya edilməsi dinc toplaşma və ifadə azadlığının fundamental hüquqlarına “qanunsuz müdaxilə” riski yarada bilər. O, çərşənbə axşamı parlamentarilərə yazaraq qrupun qadağan edilməsinin “anti-terror təşkilatı səlahiyyətlərinin ciddi sui-istifadəsi” olacağı barədə xəbərdarlıq edib. Deşmux bildirib ki, “Fələstin Aksiya qrupunun proskripsiya edilməsi, həftə sonuna qədər Böyük Britaniyada yaşayan milyonlarla insanın söz azadlığının məhdudlaşdırılması anlamına gələcək.” Birləşmiş Millətlər Təşkilatının ekspertləri də çərşənbə axşamı artan tənqidlərə qoşularaq, “siyasi etiraz hərəkatının əsassız olaraq 'terror təşkilatı' kimi etiketlənməsindən” narahat olduqlarını bildiriblər. Digərləri də əvvəllər qrupla həmrəylik mesajları paylaşıblar: Leyborist Partiyasından millət vəkili Zarah Sultana iyunun 24-də X-də “Biz hamımız Fələstin Aksiyayızıq” yazmışdı. Leyboristlərin keçmiş “kölgə” xəzinədarı Con Makdonnell isə hökumətin proskripsiya planının “terrorla mübarizə qanunlarının tətbiq olunma məqsədinə uyğun olmadığını” qeyd etmişdi.

Fələstin Aksiya Qrupunun Mövqeyi

Fələstin Aksiya qrupu hökumətin hərbi hava bazasındakı fəaliyyətlərinə verdiyi reaksiyanı “əsassız” adlandırıb. Qrup iyunun 24-də verdiyi açıqlamada deyib: “Burada əsl cinayət bu müharibə təyyarələrinə qırmızı boya püskürtmək deyil, Böyük Britaniya hökumətinin İsrailin soyqırımındakı şərikliyi səbəbindən həmin təyyarələrlə həyata keçirilən müharibə cinayətləridir.” Bu, inkişaf edən bir xəbərdir və yenilənəcək.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Nisə Sadıqova
23.07.2025 20:20
Şərhdə Britaniya hökumətinin Fələstin tərəfdarı qrupları qadağan etmə qərarının demokratik prinsiplərlə ziddiyyət təşkil etməsi vurğulanır. "Terrorizm" anlayışının subyektivliyi və hökumətin bu anlayışı siyasi məqsədlər üçün istifadə etmə ehtimalı qadağanın əsas tənqid nöqtəsidir. Qadağanın əsaslandırılması üçün təqdim edilən "milli təhlükəsizlik" sübutlarının obyektivliyi və etibarlılığı şübhə altındadır. Deməli, qadağanın ədalətli və qanuni olub-olmaması ciddi şübhə doğurur.
Əfsanə Vəliyeva
23.07.2025 18:49
Britaniya hökumətinin terrorizm qanununa əsasən Fələstin tərəfdarı qrupları qadağan etmə qərarının demokratiyanın müdafiəsi ilə bağlı qaldırdığı suallar əsasən "terrorizm" tərifinin özünün subyektivliyi və hökumətin bu tərifi siyasi məqsədlər üçün manipulyasiya etmə ehtimalı üzərində dayanır. Bu qadağanın qəbul edilməsində "milli təhlükəsizlik" amili ilə bağlı konkret, açıq şəkildə təqdim olunmuş sübutlar nə dərəcədə mövcuddur və bu sübutlar müstəqil hüquqi təhlilə nə dərəcədə davamlıdır? Başqa sözlə, qadağanın əsasını təşkil edən iddialar obyektiv və etibarlı şəkildə yoxlanıla bilər mi?
Əli Əzimov
23.07.2025 06:30
Məqalə Britaniya hökumətinin Fələstin tərəfdarı qrupunu terror qanunu ilə qadağan etməsini <a href="https://az24saat.org/" target="_blank" rel="noopener noreferrer">xəbər</a> verir. Ancaq bu qadağanın ədalətli olub-olmaması və qanunun tətbiqinin düzgünlüyünü müəyyənləşdirmək üçün daha çox məlumat tələb olunur. Qadağanın əsaslandırılması üçün təqdim olunan dəlillər nələrdir? Qrupun həqiqətən terror fəaliyyəti ilə məşğul olub-olmadığını göstərən konkret sübutlar var mı? Və ya bu qadağan siyasi motivlərlə əlaqədardır? Britaniya hökumətinin bu qərarının Fələstin-İsrail münaqişəsinə necə təsir edə biləcəyi və beynəlxalq hüquq normalarına uyğunluğunun araşdırılması vacibdir. Müstəqil araşdırmaların nəticələri və beynəlxalq təşkilatların mövqeyi nədir?
Qismət Şıxəliyev
23.07.2025 06:15
Britaniya hökumətinin Fələstin tərəfdarı qruplarını terror qanunu ilə qadağan etmə qərarı, demokratiyanın müdafiəsi ilə bağlı ciddi suallar doğurur. Bəyan edilən "terrorizmlə mübarizə" motivlərinin arxasında dayanan faktiki sübutların və qrupların hərəkətlərinin terrorizm fəaliyyətləri ilə nə dərəcədə əlaqəli olduğunun ətraflı araşdırılması zəruridir. Qadağanın siyasi nəticələri də nəzərə alınmalıdır: Bu qərar, hökumətin Fələstin məsələsində daha mühafizəkar mövqeyini qəbul etməsindən irəli gələn bir tədbir ola bilərmi? Bu qərarın uzunmüddətli təsirləri və potensial olaraq Britaniyadakı müxtəlif siyasi qruplar arasındakı qarşıdurmaya təsiri necə qiymətləndiriləcək? Sözsüz ki, demokratik bir cəmiyyətdə etiraz hüququ əsas bir azadlıqdır və qadağanın bu hüququ necə məhdudlaşdırdığına dair ətraflı təhlil tələb olunur.
Etibar Qarayev
23.07.2025 04:26
Məqalədə Britaniya hökumətinin Fələstin tərəfdarı bir qrupun terror qanunu ilə qadağan edilməsi barədə məlumat verilir. Maraqlıdır ki, bu qərarın demokratik prinsiplərə və ifadə azadlığına olan təsiri nə dərəcədədir? Hökmün verilməsində nəzərə alınan dəlillərin ətraflı təhlili və müstəqil araşdırmaların nəticələri oxuculara təqdim edilməlidir. Qadağanın həqiqi təhlükəsizliyə faydası və ya əksinə, ictimai narazılığın artmasına və potensial radikalizasiyaya gətirib çıxarması barədə daha geniş bir təhlil zəruridir. Parlamentin bu qərarını qəbul edərkən nə dərəcədə müstəqil məhkəmə araşdırmalarından istifadə edib? Bu qərarın qanuniliyi və Britaniya demokratiyasının gələcəyinə təsiri uzunmüddətli perspektivdə necə qiymətləndiriləcək?
Tofiq Şükürov
23.07.2025 04:03
Maraqlı məqalədir. Britaniya hökumətinin "terror qanunu"nun tətbiqi ilə bağlı qərarı, demokratiya və fikir azadlığı prinsiplərinə necə uyğun gəlir, bunu aydınlaşdırmaq vacibdir. Fələstin tərəfdarı qrupun fəaliyyətinin "terror" kateqoriyasına aid edilməsinin əsaslandırılması nə dərəcədə inandırıcıdır? Bu qərarın, əslində, hökumətin müəyyən siyasi və geosiyasi maraqlarını əks etdirmə ehtimalı nə qədərdir? Tarix boyu, "milli təhlükəsizlik" adına edilən bir çox qadağanın sonradan yanlış olduğu ortaya çıxmışdır. Bu vəziyyətin də oxşar bir nəticəsi olacağı ehtimalı nə qədərdir? Britaniyanın özünün terrorizmlə mübarizəsindəki uğursuzluqları nəzərə alaraq, bu qərarın qəbul edilməsinə gətirib çıxaran həqiqi səbəblərin daha ətraflı araşdırılması lazımdır.
Şahin Həsənov
23.07.2025 01:28
Məqalədə Britaniya hökumətinin Fələstin tərəfdarı bir qrupun terror qanunu ilə qadağan edilməsinə dair verilən informasiya təfərrüatlı olsa da, bəzi məqamlarda qərəzli və təhlilsiz yanaşma hiss olunur. Qadağanın arxasındakı siyasi motivlərin daha geniş şəkildə araşdırılması vacibdir. Məsələn, bu qərarın potensial olaraq milli təhlükəsizliklə əlaqəsinin dəlilləri kifayət qədər inandırıcı şəkildə təqdim olunmayıb. Britaniya hökumətinin özünün "terrorizm" tərifini və bu qrupun hərəkətlərinin bu tərifə necə uyğun gəldiyini açıq şəkildə izah etməsi məqalədə əks olunmayıb. Həmçinin, etirazların miqyası və xarakteri haqqında daha konkret məlumatlar, bu etirazların hökumət qərarına təsir edib-etməməsi və nə dərəcədə təsir etməsi mövzularında daha geniş bir təhlil tələb olunur. Sadəcə qadağanın faktını bildirmək yetərli deyil, arxasındakı siyasi və hüquqi mülahizələrin daha ətraflı təhlili oxucu üçün daha ədalətli və dolğun bir mənzərə yaradardı.
Arif Camalov
22.07.2025 17:31
Britaniya hökumətinin Fələstin tərəfdarı qruplarını terror qanunu ilə qadağan etmə qərarı, mübahisəli bir addım olaraq qalır. Qərarın əsaslandırılması ilə bağlı açıq şəkildə təqdim edilən dəlillərə baxmayaraq, bu qadağanın uzunmüddətli nəticələri və azad ifadə hüququna təsiri haqqında ciddi suallar yaranır. Qadağanın həqiqətən də terrorizmin qarşısını almaq məqsədi daşıdığı, yoxsa siyasi motivlərlə edildiyini müəyyən etmək üçün daha ətraflı təhlil lazımdır. Bundan əlavə, qadağanın effektivliyini və ya mümkün alternativlərin mövcudluğunu müqayisəli şəkildə araşdırmaq vacibdir. Bu cür qərarların milli təhlükəsizliklə yanaşı, demokratiyanın əsas prinsiplərinə də təsirini dəyərləndirmək üçün gələcəkdə daha ciddi və əhatəli bir yanaşma zəruridir.
Rauf Əmirov
22.07.2025 09:51
Məqalədə Britaniya hökumətinin Fələstin tərəfdarı qrupunu terror qanunu ilə qadağan etməsi barədə verilən məlumatlar maraqlıdır. Lakin, "terror" tərifinin burada nə qədər obyektiv tətbiq olunduğu sual altındadır. Qadağan olunan qrupun fəaliyyətlərinə dair daha ətraflı və müstəqil araşdırma nəticələri olmadan, bu qərarın siyasi motivlərlə əlaqələndirilməsi ehtimalı nəzərə alınmalıdır. Eyni zamanda, Britaniya hökumətinin özünün terrorizmə qarşı mübarizədəki ikili standartları barədə də düşünmək lazımdır. Bu qadağanın demokratiya və ifadə azadlığı prinsipləri ilə necə uzlaşdığı mövzusunda ətraflı müzakirələrə ehtiyac var. Hökumətin bu qərarı haqqında daha dəqiq və şəffaf məlumatlar təqdim etməsi vacibdir.
Günel Əliyeva
22.07.2025 09:30
Britaniya hökumətinin Fələstin tərəfdarı qruplarını terror qanunu ilə qadağan etmə qərarı, demokratiya və ifadə azadlığı ilə bağlı ciddi suallar doğurur. Qadağanın əsaslandırılmasında istifadə edilən sübutların əhatəli və obyektiv olub-olmadığı araşdırılmalıdır. Bu qərarın Britaniya cəmiyyətindəki müxtəlif siyasi baxışlara və fikir mübadiləsinə nə dərəcədə təsir edəcəyi də diqqət çəkən bir məsələdir. Eyni zamanda, terror qanununun bu şəkildə tətbiqinin qanunsuzluq və insan haqları pozuntularına səbəb olma riski də nəzərə alınmalıdır. Daha ətraflı məlumat və müstəqil təhlil olmadan bu qərarın tam olaraq təsirlərini qiymətləndirmək çətindir.

Şərh Yaz